COPD-ის მკურნალობის მთავარ მიზანს წარმოადგენს, სიმპტომების პრევენცია და კონტროლი, სიმძიმისა და გამწვავებების რიცხვის შემცირება, რესპირატორული შესაძლებლობების და დატვირთვის მიმართ ტოლერანტობის ზრდა და სიკვდილობის შემცირება.[1]Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. 2018 [internet publication].
https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2017/11/GOLD-2018-v6.0-FINAL-revised-20-Nov_WMS.pdf
არსებობს მკურნალობის ეტაპობრივი მიდგომა, მაგრამ მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ მკურნალობა ინდივიდუალურად უნდა მოერგოს ჯანმრთელობის ზოგად სტატუსს და თანმხლებ მდგომარეობებს.
თერაპიული მიდგომა მოიცავს რისკ-ფაქტორების შემცირებას, დაავადების შესაბამის შეფასებას, პაციენტის განათლებას, სტაბილური COPD-ის ფარმაკოლოგიურ და არაფარმაკოლოგიურ მართვას და მისი გამწვავებების მკურნალობას.
დაავადების მიმდინარეობის შეფასება და მონიტორინგი
COPD -ის დროს, დაავადების მიმდინარეობის შეფასების და მონიტორინგის ძირითად მიზანს წარმოადგენს მკურნალობის ეფექტურობის გარკვევა. იმ შემთხვევებში, როდესაც დაავადებაზე ტარდება თვით ან პროფესიული მონიტორინგი, ცხოვრების ხარისხი და პაციენტთა თვითშეგრძნება უმჯობესდება, ხოლო ჰოსპიტალიზაციის სიხშირე საგრძნობლად კლებულობს.[30]Lemmens KM, Nieboer AP, Huijsman R. A systematic review of integrated use of disease-management interventions in asthma and COPD. Respir Med. 2009 May;103(5):670-91.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19155168?tool=bestpractice.com
სამედიცინო ისტორიის ასეთი შეფასება უნდა მოიცავდეს:
რისკ-ფაქტორების ექსპოზირებას და პრევენციულ ზომებს:
ავადმყოფობის მიმდინარეობა და გართულებების გამოვლინება:
ფიზიკური დატვირთვის მიმართ ტოლერანტობის შემცირება
სიმპტომების მატება
ძილის ხარისხის გაუარესება
სამსახურებრივ ან სხვა აქტივობებში ჩამორჩენა
მედიკამენტური ან სხვა სახის მკურნალობა:
ინჰალატორის გამოყენების სიხშირე
ყველა ახალი მედიკამენტი
სამედიცინო რეჟიმის დაცვის ხარისხი
ინჰალატორის სწორედ გამოყენების უნარი
გვერდითი მოვლენები
გამწვავებების ანამნეზი
სასწრაფო დახმარების ან გადაუდებელი თერაპიის განყოფილებებში ვიზიტების რაოდენობა
პერორული კორტიკოსტეროიდების ახლო წარსულში გამოყენების მწვავე საჭიროება
გამწვავებების სიხშირის, სიმძიმის და სავარაუდო მიზეზების შეფასება
თანმხლები დაავადებები:
ასევე, ფილტვის ფუნქციური ტესტები უნდა ჩატარდეს შედარებით ადრე ან ხშირად იმ შემთხვევაში, თუ სიმპტომები მნიშვნელოვნად მატულობს.
დაავადების ინტეგრირებული მენეჯმენტის სისტემამ, რომელშიც პაციენტთან ერთად მუშაობს სხვადასხვა დარგის სამედიცინო პერსონალი (ფიზიოთერაპევტი, პულმონოლოგი, ექთანი და სხვ.), გაამართლა სიცოცხლის ხარისხის გაუმჯობესებისა და ჰოსპიტალიზაციის რიცხვის შემცირების თვალსაზრისით.[31]Kruis AL, Smidt N, Assendelft WJ, et al. Cochrane corner: is integrated disease management for patients with COPD effective? Thorax. 2014 Nov;69(11):1053-5.
https://thorax.bmj.com/content/69/11/1053.long
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24415716?tool=bestpractice.com
[
]
In people with chronic obstructive pulmonary disease, what are the effects of integrated disease management interventions?/cca.html?targetUrl=nullსწორი პასუხის ჩვენება
გამწვავება
COPD-ის გამწვავება გულისხმობს არსებული ძირითადი სიმპტომების (დისპნოე, ხველა და/ან ნახველი) ცვლილებებს, რომლებიც ვარიაბელურია ყოველდღიურად და აქვს მწვავე დასაწყისი.
სიმპტომების და თანმხლები დაავადების სიმძიმის მიხედვით, პაციენტების მკურნალობა შეიძლება, როგორც ამბულატორიულად, ისე ჰოსპიტალიზაციის შემდეგ. ჰოსპიტალიზაციის ჩვენებები მოიცავს მნიშვნელოვან თანმხლებ სამედიცინო პრობლემებს(გულის უკმარისობა,არითმია,თირკმელების დაავადება), ამბულატორიული მკურნალობის წარუმატებლობა, აირთა ცვლის მაჩვენებლების გაუარესება ან ბინაზე მკურნალობის შეუძლებლობა.[1]Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. 2018 [internet publication].
https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2017/11/GOLD-2018-v6.0-FINAL-revised-20-Nov_WMS.pdf
ინტენსიური თერაპიის განყოფილებაში მკურნალობა ნაჩვენებია პაციენტებისთვის, რომელთაც აღენიშნებათ რესპირატორული ფუნქციების გაუარესება(ჰიპოქსემია ან ჰიპერკაპნია), მძიმე რესპირატორული აციდოზი, არასტაბილური ჰემოდინამიკა ან მექანიკური ვენტილაციის აუცილებლობა.[1]Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. 2018 [internet publication].
https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2017/11/GOLD-2018-v6.0-FINAL-revised-20-Nov_WMS.pdf
სასუნთქი გზების არაინვაზიური დადებითი წნევის ან/და მექანიკური ვენტილაციის გამოყენება შეიძლება გარდაუვალი იყოს COPD-ის გამწვავების მძიმე შემთხვევებში.[32]Ward NS, Dushay KM. Clinical concise review: Mechanical ventilation of patients with chronic obstructive pulmonary disease. Crit Care Med. 2008 May;36(5):1614-9.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18434881?tool=bestpractice.com
[33]Roberts CM, Brown JL, Reinhardt AK, et al. Non-invasive ventilation in chronic obstructive pulmonary disease: management of acute type 2 respiratory failure. Clin Med (Lond). 2008 Oct;8(5):517-21.
http://www.clinmed.rcpjournal.org/content/8/5/517.long
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18975486?tool=bestpractice.com
ინფექცია COPD-ის გამწვავების ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელბული მიზეზია. ინფექციის შესაძლო შემთხვევებში ანტიბიოტიკები, ჩვეულებრივ, ინიშნება ეპირიულად, რადგან ანტიბიოტიკოთერაპია ფილტვების ფუნქციასა და დაავადების მიმდინარეობაზე დადებითად მოქმედებს. ასევე ეფექტურია ხველის, დისპნოეს და ჩირქოვანი ნახველისთვის, განსაკუთრებით რეანიმაციულ განყოფილებებში.[34]Quon BS, Gan WQ, Sin DD. Contemporary management of acute exacerbations of COPD: a systematic review and metaanalysis. Chest. 2008 Mar;133(3):756-66.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18321904?tool=bestpractice.com
[35]Vollenweider DJ, Jarrett H, Steurer-Stey CA, et al. Antibiotics for exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst Rev. 2012;(12):CD010257.
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD010257/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23235687?tool=bestpractice.com
[
]
What are the benefits and harms of antibiotics in people attending the intensive care unit or admitted to hospital with exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease?/cca.html?targetUrl=nullსწორი პასუხის ჩვენება ანტიბიოტიკების არჩევის დროს, მნიშვნელობა ენიჭება გამწვავების სიმძიმეს და იმას, ტარდება თუ არა მკურნალობა ჰოსპიტალში [34]Quon BS, Gan WQ, Sin DD. Contemporary management of acute exacerbations of COPD: a systematic review and metaanalysis. Chest. 2008 Mar;133(3):756-66.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18321904?tool=bestpractice.com
[36]Miravitlles M, Anzueto A. Moxifloxacin: a respiratory fluoroquinolone. Expert Opin Pharmacother. 2008 Jul;9(10):1755-72.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18570608?tool=bestpractice.com
[37]Falagas ME, Avgeri SG, Matthaiou DK, et al. Short- versus long-duration antimicrobial treatment for exacerbations of chronic bronchitis: a meta-analysis. J Antimicrob Chemother. 2008 Sep;62(3):442-50.
https://academic.oup.com/jac/article/62/3/442/731589
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18467303?tool=bestpractice.com
[38]El Moussaoui R, Roede BM, Speelman P, et al. Short-course antibiotic treatment in acute exacerbations of chronic bronchitis and COPD: a meta-analysis of double-blind studies. Thorax. 2008 May;63(5):415-22.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18234905?tool=bestpractice.com
ნაჩვენებია ბრონქოდილატატორები დამატებითი ჟანგბადით ან მის გარეშე. შესაძლებელია პერორული კორტიკოსტეროიდების დანიშვნაც.[1]Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. 2018 [internet publication].
https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2017/11/GOLD-2018-v6.0-FINAL-revised-20-Nov_WMS.pdf
კორტიკოსტეროიდების ხანმოკლე კურსი(ჩვეულებრივ 5 დღე) ისეთივე ეფექტურია, როგორც შედარებით ხანგრძლივი(10-დან 14 დღემდე).[39]Walters JA, Tan DJ, White CJ, et al. Different durations of corticosteroid therapy for exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst Rev. 2018 Mar 19;(3):CD006897.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD006897.pub4/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29553157?tool=bestpractice.com
[40]Leuppi JD, Schuetz P, Bingisser R, et al. Short-term vs conventional glucocorticoid therapy in acute exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease: the REDUCE randomized clinical trial. JAMA. 2013 Jun 5;309(21):2223-31.
https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/1688035
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23695200?tool=bestpractice.com
[
]
How does longer corticosteroid treatment (>7 days) compare with shorter (≤7 days) in people with exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease?/cca.html?targetUrl=nullსწორი პასუხის ჩვენებაგამწვავების მკურნალობის დროს, საინჰალაციო კორტიკოსტეროიდებთან შედარებით უპირატესობა ენიჭება პერორულს ან პარენტერულს.[41]Lindenauer PK, Pekow PS, Lahti MC, et al. Association of corticosteroid dose and route of administration with risk of treatment failure in acute exacerbation of chronic obstructive pulmonary disease. JAMA. 2010 Jun 16;303(23):2359-67.
https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/186052
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20551406?tool=bestpractice.com
[42]Walters JA, Tan DJ, White CJ, et al. Systemic corticosteroids for acute exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst Rev. 2014 Sep 1;(9):CD001288.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD001288.pub4/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25178099?tool=bestpractice.com
ფილტვის ქრონიკული ობსტრუქციული დაავადების გლობალური ინიციატივის(GOLD) გაიდლაინების მიხედვით, რეკომენდებულია პრედნიზოლონის (40მგ/დღეში) 5 დღიანი კურსი.[1]Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. 2018 [internet publication].
https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2017/11/GOLD-2018-v6.0-FINAL-revised-20-Nov_WMS.pdf
არ არსებობს მტკიცებულებები, რომ პარენტერული მკურნალობა სჯობდეს პერორულს, რეციდივთან, მკურნალობის ჩავარდნასა და სიკვდილობასთან მიმართებაში. პარენტერულ მკურნალობას მეტი გვერდითი ეფექტი ახასიათებს.[42]Walters JA, Tan DJ, White CJ, et al. Systemic corticosteroids for acute exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst Rev. 2014 Sep 1;(9):CD001288.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD001288.pub4/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25178099?tool=bestpractice.com
ქრონიკული მართვა: საფეხურებრივი მკურნალობა GOLD -ის კლასიფიკაციის მიხედვით
GOLD გაიდლაინები[1]Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. 2018 [internet publication].
https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2017/11/GOLD-2018-v6.0-FINAL-revised-20-Nov_WMS.pdf
რეკომენდებულია ფარმაკოლოგიური თერაპიის საფეხურებრივი მიდგომა:
A ჯგუფის პაციენტებში (ნაკლები სიმპტომები და გამწვავების დაბალი რისკი) პირველი რიგის პრეპარატი ბრონქოდილატატორია. ეს შეიძლება იყოს ხანმოკლე ან ხანგრძლივი მოქმედების ბრონქოდილატატორი. თუ სიმპტომური სარგებელი დაფიქსირდა, მკურნალობა გრძელდება.
B ჯგუფის პაციენტებისთვის (მეტი სიმპტომატიკა და გამწვავების დაბალი რისკი) ხანგრძლივი მოქმედების ბრონქოდილატატორები პირველი რიგის არჩევანია. თუ პაციენტს ხანგრძლივი მოქმედების ბრონქოდილატატორის ფონზე აქვს პერსისტენტული სიმპტომები, რეკომენდებულია ორი ბრონქოდილატატორის გამოყენება. სუნთქვის მძიმე უკმარისობის შემთხვევაში თავიდანვე ორი ბრონქოდილატატორით ხდება მკურნალობა.გამწვავებების შემცირება: არსებობს მაღალი ხარისხის მტკიცებულებები, რომ ანტიქოლინერგული საშუალებების და ხანმოკლე მოქმედების ბეტა-2 აგონისტების კომბინაცია მეტად ეფექტურად ამცირებს COPD-ის გამწვავებებს, ვიდრე ბეტა-2 აგონისტებით მონოთერაპია. თუმცა, ამ კომბინაციამ ვერ გამოავლინა მეტი ეფექტურობა ვიდრე ანტიქოლინერგული პრეპარატებით მონოთერაპიამ.სისტემური მიმოხილვები ან რანდომიზებული კონტროლირებული კვლევები >200 მონაწილით.
C ჯგუფის პაციენტებში (ნაკლები სიმპტომები, მაგრამ გამწვავების მაღალი რისკი), პირველი რიგის მკურნალობა არის ხანგრძლივი მოქმედების ბრონქოდილატატორი, ხოლო GOLD რეკომენდაციით ამ ჯგუფში მოწოდებულია ხანგრძლივი მოქმედების მუსკარინული ანტაგონისტი.
[
]
How does umeclidinium bromide compare with placebo for people with chronic obstructive pulmonary disease (COPD)?/cca.html?targetUrl=nullსწორი პასუხის ჩვენება გამწვავების გაგრძელების შემთხვევაში შეიძლება სასარგებლო იყოს მეორე ხანგრძლივი მოქმედების ბრონქოდილატატორის დამატება (LABA ან LAMA), ან LABA/ICS (საინჰალაციო კორტიკოსტეროიდი) კომბინაცია. GOLD რეკომენდაციას უწევს LABA/LAMA კომბინაციას LABA/ICS-თან შედარებით, რადგან კორტიკოსტეროიდის ფონზე ზოგიერთ პაციენტში მატულობს პნევმონიის რისკი.
[
]
How does long-acting muscarinic antagonist (LAMA) plus long-acting beta-agonist (LABA) compare with LABA plus inhaled corticosteroid (ICS) for people with stable chronic obstructive pulmonary disease (COPD)?/cca.html?targetUrl=nullსწორი პასუხის ჩვენება
D ჯგუფის პაციენტებში (მეტი სიმპტომი, გამწვავების მაღალი რისკი), GOLD რეკომენდაციას უწევს მკურნალობის LABA/LAMA კომბინაციით დაწყებას. თუ გამწვავებები შენარჩუნდა LABA/LAMA კომბინაციის ფონზე, შესაძლებელია LABA/LAMA/ICS -ის ზრდა ან გადასვლა LABA/ICS-ზე. თუ LABA/LAMA/ICS ფონზე გამწვავება კვლავ ნარჩუნდება, დამატებითი ვარიანტებია: როფლუმილასტი ან მაკროლიდი, ან კორტიკოსტეროიდის მოხსნა.
ყველ პაციენტს უნდა ჩაუტარდეს სწავლება , ვაქცინაცია და გაეწიოს ყველა სახის დახმარება მოწევის შესაწყვეტად.ფილტვის ფუნქცია: არსებობს მაღალი ხარისხის მტკიცებულებები, რომ მოწევის შეწყვეტა უფრო ეფექტურია, ვიდრე ჩვეული მოვლა, FEV1 გასაუმჯობესებლად COPD- ის 1-5 წლებში და ყველა მიზეზით გამოწვეული სიკვდილობის შესამცირებლად 14.5 წლებზე..სისტემური მიმოხილვები ან რანდომიზებული კონტროლირებული კვლევები >200 მონაწილით.
ბრონქოდილატატორებით მკურნალობის სახეები
ბეტა აგონისტების ფართოდ გამოიყენება ფქოდ-ის მკურნალობაში.გამწვავებების შემცირება: არსებობს მაღალი ხარისხის მტკიცებულებები, რომ ბეტა-2 აგონისტები მეტად ეფექტურად ამცირებენ გამწვავებებს მკურნალობის 12-52 კვირაზე, პლაცებოსთან შედარებით.სისტემური მიმოხილვები ან რანდომიზებული კონტროლირებული კვლევები >200 მონაწილით. ისინი ზრდის ინტრაცელულარული cAMP-ის დონეს, რაც იწვევს სასუნთქი გზების გლუვი კუნთების მოდუნებას და რეზისტენტობის შემცირებას. ხელმისაწვდომია როგორც ხანმოკლე მოქმედების, ასევე ხანგრძლივი მოქმედების ბეტა აგონისტები. ხანმოკლე მოქმედების ბეტა აგონისტები აუმჯობესებენ ფილტვის ფუნქციას, სუნთქვას და სიცოცხლის ხარისხს. ეს მედიკამენტები გამოიყენბა აგრეთვე როგორც სათადარიგო საშუალება, ხანგრძლივი მოქმედების ბეტა-2 აგონისტებით თერაპიის დროს.[43]Chen AM, Bollmeier SG, Finnegan PM, et al. Long-acting bronchodilator therapy for the treatment of chronic obstructive pulmonary disease. Ann Pharmacother. 2008 Dec;42(12):1832-42.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18957624?tool=bestpractice.com
ხანგრძლივი მოქმედების ბეტა-აგონისტების (LABAs) ფონზე უმჯობესდება ფილტვის ფუნქცია, სუნთქვის სირთულეები, გამწვავების სიხშირე, ჰოსპიტალიზაციის სიხშირე, მაგრამ ფილტვის ფუნქციის დაქვეითების მიმდინარეობა და სიკვდილობა არ მცირდება.[1]Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. 2018 [internet publication].
https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2017/11/GOLD-2018-v6.0-FINAL-revised-20-Nov_WMS.pdf
მუსკარინული ანტაგონისტი ანტიქოლინერგული აგენტია, რომელიც მოქმედებს გლუვ სასუნთქ კუნთებზე, როგორც ბრონქოდილატატორი ქოლინერგული რეცეპტორების დაბლოკვით. ეს იწვევს კუნთების მოდუნებასა და ჰაერის ნაკადის დინების შეზღუდვის მოხსნას.ფილტვის ფუნქცია: არსებობს საშულო ხარისხის მტკიცებულებები,რომ ხანმოკლე მოქმედების ანტიქოლინერგული საშუალებები ხანმოკლე მოქმედების ბეტა-2 აგონისტებთან ერთად , უფრო ეფექტურად აუმჯობესებენ FEV1-ს 12 კვირაზე, პლაცებოსთან შედარებით.რანდომიზებული კონტროლირებული კვლევები <200 მონაწილით, მეთოდოლოგიურად გაუმართავი კვლევები >200 მონაწილით, მეთოდოლოგიურად გაუმართავი სისტემური მიმოხილვები ან კარგი ხარისხის ობსერვაციული (კოჰორტული) კვლევები. საინჰალაციო მუსკარინული ანტაგონისტები ხელმისაწვდომია როგორც ხანმოკლე, ისე ხანგრძლივი მოქმედების პრეპარატების სახით.
[
]
How does umeclidinium bromide compare with placebo for people with chronic obstructive pulmonary disease (COPD)?/cca.html?targetUrl=nullსწორი პასუხის ჩვენება თიოტროპიუმი (ხანგრძივი მოქმედების მუსკარინული ანტაგონისტი, LAMA) ამცირებს გამწვავების რისკს პლაცებოსთან ან სხვა შემანარჩუნებელ მკურნალობებთან შედარებით.[44]Halpin DM, Vogelmeier C, Pieper MP, et al. Effect of tiotropium on COPD exacerbations: a systematic review. Respir Med. 2016 May;114:1-8.
https://www.resmedjournal.com/article/S0954-6111(16)30030-0/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27109805?tool=bestpractice.com
უფრო ახალ LAMAs, როგორიცაა აკლიდინიუმი, გლიკოპურონიუმი და უმეკლიდინიუმი, ახასიათებს თიოტროპიუმის მსგავსი ეფექტურობა ბაზისურთან შედარებით, 1 წამში ამოსუნთქული ფორსირებული ჰაერის (FEV1) გაუმჯობესების თვალსაზრისით , ასევე გარდამავალი დისპნოეს ფოკალური ქულის, St George-ის რესპირატორული კითხვარის ქულისა და "გადარჩენის" მედიკამენტის მოხმარების კუთხით.[45]Ismaila AS, Huisman EL, Punekar YS, et al. Comparative efficacy of long-acting muscarinic antagonist monotherapies in COPD: a systematic review and network meta-analysis. Int J Chron Obstruct Pulmon Dis. 2015 Nov 16;10:2495-517.
https://www.dovepress.com/comparative-efficacy-of-long-acting-muscarinic-antagonist-monotherapie-peer-reviewed-fulltext-article-COPD
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26604738?tool=bestpractice.com
არსებობს მოსაზრება, რომ ზოგიერთ კვლევაში ხანმოკლე და ხანგრძლივი მოქმედების მუსკარინული ანტაგონისტების ფონზე გულსისხლძარღვთა გართულებებთან დაკავშირებული სიკვდილობა მომატებულია.[46]Hilleman DE, Malesker MA, Morrow LE, et al. A systematic review of the cardiovascular risk of inhaled anticholinergics in patients with COPD. Int J Chron Obstruct Pulmon Dis. 2009;4:253-63.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2719255/
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19657399?tool=bestpractice.com
[47]Wang MT, Liou JT, Lin CW, et al. Association of cardiovascular risk with inhaled long-acting bronchodilators in patients with chronic obstructive pulmonary disease: a nested case-control study. JAMA Intern Med. 2018 Feb 1;178(2):229-38.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29297057?tool=bestpractice.com
პოპულაციაზე დაფუძნებული კოჰორტული კვლევის თანახმად, ფქოდ-ის მქონე ხანდაზმულ მამაკაცებში ხანგრძლივი მოქმედების მუსკარინული ანტაგონისტების დაწყების შემთხვევაში იმატებს საშარდე ტრაქტის ინფექციების რისკი.[48]Gershon AS, Newman AM, Fischer HD, et al. Inhaled long-acting anticholinergics and urinary tract infection in individuals with COPD. COPD. 2017 Feb;14(1):105-12.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27732117?tool=bestpractice.com
ამგვარად, ბეტა აგონისტები და ანტიქოლინერგული საშუალებები მოქმედებენ, როგორც ბრონქოდილატატორები სხვადასხვა მექნიზმით. მათმა კომბინაციამ შეიძლება უკეთესი თერაპიული ეფექტი მოგვცეს, ცალკეული კლასისთვის დამახასიათებელი გვერდითი მოვლენების მატების გარეშე.[49]Rabe KF, Timmer W, Sagkriotis A, et al. Comparison of a combination of tiotropium plus formoterol to salmeterol plus fluticasone in moderate COPD. Chest. 2008 Aug;134(2):255-62.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18403672?tool=bestpractice.com
[50]Tashkin DP, Littner M, Andrews CP, et al. Concomitant treatment with nebulized formoterol and tiotropium in subjects with COPD: a placebo-controlled trial. Respir Med. 2008 Apr;102(4):479-87.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18258423?tool=bestpractice.com
[51]Tashkin DP, Pearle J, Iezzoni D, et al. Formoterol and tiotropium compared with tiotropium alone for treatment of COPD. COPD. 2009 Feb;6(1):17-25.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19229704?tool=bestpractice.com
[52]Vogelmeier C, Kardos P, Harari S, et al. Formoterol mono- and combination therapy with tiotropium in patients with COPD: a 6-month study. Respir Med. 2008 Nov;102(11):1511-20.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18804362?tool=bestpractice.com
გამწვავებების შემცირება: არსებობს მაღალი ხარისხის მტკიცებულებები, რომ ანტიქოლინერგული საშუალებების და ხანმოკლე მოქმედების ბეტა-2 აგონისტების კომბინაცია მეტად ეფექტურად ამცირებს COPD-ის გამწვავებებს, ვიდრე ბეტა-2 აგონისტებით მონოთერაპია. თუმცა, ამ კომბინაციამ ვერ გამოავლინა მეტი ეფექტურობა ვიდრე ანტიქოლინერგული პრეპარატებით მონოთერაპიამ.სისტემური მიმოხილვები ან რანდომიზებული კონტროლირებული კვლევები >200 მონაწილით. ხანგრძლივი მოქმედების ბეტა აგონისტებისა (LABA) და საინჰალაციო კორტიკოსტეროიდების (ICS) კომბინაცია, LABA/ხანგრძლივი მოქმედების მუსკარინული ანტაგონისტების (LAMA) კომბინაციათან შედარებით, ხასიათდება ნაკლები გამწვავებით, FEV1-ის უკეთესი მაჩვენებლებით, პნევმონიის დაბალი რისკითა და ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესებით.[53]Horita N, Goto A, Shibata Y, et al. Long-acting muscarinic antagonist (LAMA) plus long-acting beta-agonist (LABA) versus LABA plus inhaled corticosteroid (ICS) for stable chronic obstructive pulmonary disease (COPD). Cochrane Database Syst Rev. 2017 Feb 10;(2):CD012066.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD012066.pub2/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28185242?tool=bestpractice.com
სისტემური მიმოხილვისა და ქსელის მეტა-ანალიზის თანახმად, ყველა LABA/LAMA ფიქსირებული დოზის კომბინაციას მსგავსი ეფექტურობა და უსაფრთხოება ახასიათებს.[54]Schlueter M, Gonzalez-Rojas N, Baldwin M, et al. Comparative efficacy of fixed-dose combinations of long-acting muscarinic antagonists and long-acting beta2-agonists: a systematic review and network meta-analysis. Ther Adv Respir Dis. 2016 Apr;10(2):89-104.
http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1753465815624612
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26746383?tool=bestpractice.com
სტაბილური ფქოდ-ის შემთხვევაში ერთი აგენტით თერაპიის დროს, LAMA შეიძლება უპირატესი იყოს LABA-სთან შედარებით.[49]Rabe KF, Timmer W, Sagkriotis A, et al. Comparison of a combination of tiotropium plus formoterol to salmeterol plus fluticasone in moderate COPD. Chest. 2008 Aug;134(2):255-62.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18403672?tool=bestpractice.com
კლინიკური კვლევებით ნაჩვენებია, რომ LAMA-ს უკეთესი ეფექტი აქვს გამწვავების შემცირებაზე, ვიდრე LABA-ს.[55]Vogelmeier C, Hederer B, Glaab T, et al; POET-COPD Investigators. Tiotropium versus salmeterol for the prevention of exacerbations of COPD. N Engl J Med. 2011 Mar 24;364(12):1093-103.
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1008378
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21428765?tool=bestpractice.com
[56]Decramer ML, Chapman KR, Dahl R, et al; INVIGORATE investigators. Once-daily indacaterol versus tiotropium for patients with severe chronic obstructive pulmonary disease (INVIGORATE): a randomised, blinded, parallel-group study. Lancet Respir Med. 2013 Sep;1(7):524-33.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24461613?tool=bestpractice.com
LAMA-ს გრძელვადიანი უსაფრთხოება გამოვლინდა UPLIFT კვლევაში.[57]Celli B, Decramer M, Kesten S, et al. UPLIFT Study Investigators. Mortality in the 4-year trial of tiotropium (UPLIFT) in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Am J Respir Crit Care Med. 2009 Nov 15;180(10):948-55.
https://www.atsjournals.org/doi/full/10.1164/rccm.200906-0876OC
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19729663?tool=bestpractice.com
როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, GOLD რეკომენდაციები ეფუძნება პაციენტების რისკ-ჯგუფებს (A, B, C, D).[1]Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. 2018 [internet publication].
https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2017/11/GOLD-2018-v6.0-FINAL-revised-20-Nov_WMS.pdf
თეოფილინი (მეტლიქსანტინი) არის ბრონქოდილატატორი, რომელიც ზრდის cAMP-ს და შესაბამისად იწვევს ბრონქების გლუვი კუნთების მოდუნებას. ის არ გამოიყენება ფართოდ, რადგან ახასიათებს ლიმიტირებული თერაპიული ეფექტი, მაღალი რისკი და ხშირად სხვა პრეპარატებთან ურთიერთქმედება. თეოფილინი ნაჩვენებია პერსისტენტული სმპტომების არსებობის დროს, როდესაც ინჰალაციური თერაპია არ არის საკმარისი ობსტრუქციის მოხსნისთვის.გამწვავებების შემცირება: არსებობს მაღალი ხარისხის მტკიცებულებები, რომ თეოფილინი უფრო ეფექტურად ზრდის FEV1-ს ვიდრე პლაცებო. თუმცა, მისი სარგებლი იზღუდება გვერდითი მოვლენებით და სისხლში კონცეტრაციის ხშირი მონიტორინგის აუცილებლობით.სისტემური მიმოხილვები ან რანდომიზებული კონტროლირებული კვლევები >200 მონაწილით. თეოფილინს COPD-ის საშუალო სიმძიმის ან მძიმე შემთხვევების დროს ფილტვის ფუნქციებზე აქვს შეზღუდული ეფექტი .[58]Ram FS, Jones PW, Castro AA, et al. Oral theophylline for chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst Rev. 2002;(4):CD003902.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12519617?tool=bestpractice.com
უმეკლიდინიუმი/ვილანტეროლი არის LABA/LAMA, რომელიც დამტკიცებულია ფქოდ-ის სამკურნალოდ.[59]Celli B, Crater G, Kilbride S, et al. Once-daily umeclidinium/vilanterol 125/25 mcg in COPD: a randomized, controlled study. Chest. 2014 May;145(5):981-91.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24385182?tool=bestpractice.com
გლიკოპირონიუმ/ფორმოტეროლ ფუმარატი სხვა LABA/LAMA კომბინაციაა, რომელიც ასევე დაშვებულია COPD-ის სამკურნალოდ,[60]Radovanovic D, Mantero M, Sferrazza Papa GF, et al. Formoterol fumarate + glycopyrrolate for the treatment of chronic obstructive pulmonary disease. Expert Rev Respir Med. 2016 Oct;10(10):1045-55.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27552524?tool=bestpractice.com
ისევე როგორც ინდაკატეროლ/გლიკოპირონიუმი.[61]Bateman ED, Ferguson GT, Barnes N, et al. Dual bronchodilation with QVA149 versus single bronchodilator therapy: the SHINE study. Eur Respir J. 2013 Dec;42(6):1484-94.
http://erj.ersjournals.com/content/42/6/1484.long
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23722616?tool=bestpractice.com
[62]Buhl R, Gessner C, Schuermann W, et al. Efficacy and safety of once-daily QVA149 compared with the free combination of once-daily tiotropium plus twice-daily formoterol in patients with moderate-to-severe COPD (QUANTIFY): a randomised, non-inferiority study. Thorax. 2015 Apr;70(4):311-9.
https://thorax.bmj.com/content/70/4/311.full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25677679?tool=bestpractice.com
COPD-ის საშუალო სიმძიმის ან მძიმე შემთხვევების დროს,ამ პრეპარატის დღეში ერთხელ ინჰალაცია უფრო ეფექტურია გლიკოპირონიუმს დამტებული ტიოტროპიუმთან შედარებით[63]Rodrigo GJ, Plaza V. Efficacy and safety of a fixed-dose combination of indacaterol and glycopyrronium for the treatment of COPD: a systematic review. Chest. 2014 Aug;146(2):309-17.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24556877?tool=bestpractice.com
და შეედრება სალმეტეროლ/ფლუტიკაზონის COPD-ის გამწვავების პრევენტატორულ შესაძლებლობებს.[64]Wedzicha JA, Banerji D, Chapman KR, et al; FLAME Investigators. Indacaterol-glycopyrronium versus salmeterol-fluticasone for COPD. N Engl J Med. 2016 Jun 9;374(23):2222-34.
https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJMoa1516385
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27181606?tool=bestpractice.com
ინჰალაციური კორტიკოსტეროიდები
ინჰალაციური კორტიკოსტეროიდები ნაჩვენებია COPD-ის შორსწასული, ხშირი გამწვავებების მქონე პაციენტებისათვის.[65]Hanania NA, Darken P, Horstman D, et al. The efficacy and safety of fluticasone propionate (250 microg)/salmeterol (50 microg) combined in the Diskus inhaler for the treatment of COPD. Chest. 2003 Sep;124(3):834-43.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12970006?tool=bestpractice.com
ის უნდა დაემატოს ბრონქოდილატატორებით მიმდინარე თერაპიას და არ გამოიყენება მონოთერაპიის სახით.[1]Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. 2018 [internet publication].
https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2017/11/GOLD-2018-v6.0-FINAL-revised-20-Nov_WMS.pdf
ცნობილია, რომ ინჰალაციური კორტიკოსტეროიდები ეფექტურია მათი ანთების საწინააღმდეგო მოქმედებით. ხანგრძლივ პერსპექტივაში ინჰალაციური კორტიკოსტეროიდებით მკურნალობა ამცირებს სათადარიგო თერაპიის საჭიროებას, ამცირებს გამწვავებების სიხშირეს და ასევე შეიძლება შეამციროს სიკვდილობა.[66]Spencer S, Calverley PM, Burge PS, et al. Impact of preventing exacerbations on deterioration of health status in COPD. Eur Respir J. 2004 May;23(5):698-702.
http://erj.ersjournals.com/content/23/5/698.full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15176682?tool=bestpractice.com
[67]Sin DD, Wu L, Anderson JA, et al. Inhaled corticosteroids and mortality in chronic obstructive pulmonary disease. Thorax. 2005 Dec;60(12):992-7.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16227327?tool=bestpractice.com
[
]
What are the longer-term (>6 months) effects of inhaled corticosteroids in people with stable chronic obstructive pulmonary disease?/cca.html?targetUrl=nullსწორი პასუხის ჩვენება რამდენიმე კვლევამ აღნიშნა, რომ COPD-ის მქონე პაციენტებში რომლებიც მკურნალობენ ინჰალაციური კორტიკოსტეროიდებით, იზრდება პნევმონიის რისკი.[68]Yang IA, Clarke MS, Sim EH, et al. Inhaled corticosteroids for stable chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst Rev. 2012 Jul 11;(7):CD002991.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD002991.pub3/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22786484?tool=bestpractice.com
ეს რისკი მცირედით მეტია ფლუტიკაზონის შემთხვევაში, ბუდეზონიდთან შედარებით.[69]Suissa S, Patenaude V, Lapi F, et al. Inhaled corticosteroids in COPD and the risk of serious pneumonia. Thorax. 2013 Nov;68(11):1029-36.
https://thorax.bmj.com/content/68/11/1029.long
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24130228?tool=bestpractice.com
სისტემური მიმოხილვისა და მეტა-ანალიზის თანახმად, საინჰალაციო კორტიკოსტეროიდების ფონზე პნევმონიის რისკის მნიშვნელოვნად მატების მიუხედავად, პნევმონიის გამო სიკდილობა და ზოგადი სიკვდილობა მომატებული არ იყო რანდომიზებულ კონტროლირებულ კვლევებში და შემცირებულიც კი იყო ობზერვაციულ კვლევებში.[70]Festic E, Bansal V, Gupta E, et al. Association of inhaled corticosteroids with incident pneumonia and mortality in COPD patients; systematic review and meta-analysis. COPD. 2016 Jun;13(3):312-26.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4951104/
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26645797?tool=bestpractice.com
ამგვარად, საჭიროა მკურნალობის დანიშვნის დროს ინდივიდუალური მიდგომა, რომელიც შეაფასებს პნევმონიის რისკს მკურნალობის სარგებლთან, გამწვავებების შემცირებასთან შედარებით.[68]Yang IA, Clarke MS, Sim EH, et al. Inhaled corticosteroids for stable chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst Rev. 2012 Jul 11;(7):CD002991.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD002991.pub3/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22786484?tool=bestpractice.com
[71]Welte T. Inhaled corticosteroids in COPD and the risk of pneumonia. Lancet. 2009 Aug 29;374(9691):668-70.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19716946?tool=bestpractice.com
[72]Kew KM, Seniukovich A. Inhaled steroids and risk of pneumonia for chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst Rev. 2014 Mar 10;(3):CD010115.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD010115.pub2/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24615270?tool=bestpractice.com
განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია იმის გათვალისწინება,რომ ფქოდ-ის მქონე მოზრდილ პაციენტებში, რომლებიც მკურნალობენ ინჰალაციური კორტიკოსტეროიდებით, იზრდება ტუბერკულოზისა და გრიპის რისკი.[73]Dong YH, Chang CH, Lin Wu FL, et al. Use of inhaled corticosteroids in patients with COPD and the risk of TB and influenza: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Chest. 2014 Jun;145(6):1286-97.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24504044?tool=bestpractice.com
GOLD გაიდლაინების მიხედვით, საინჰალაციო კორტიკოსტეროიდების რეკომენდებული არ არის პირველი რიგის თერაპიად არცერთ ჯგუფში (A-D). მხოლოდ რეკომენდებულია გამწვავებების სამართავად, თუ პაციენტს გამწვავება ხანგრძლივი მოქმედების ბრონქოდილატატორის მიუხედავად ექნება.[1]Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. 2018 [internet publication].
https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2017/11/GOLD-2018-v6.0-FINAL-revised-20-Nov_WMS.pdf
ფოსფოდიესთერაზა-4-ის ინჰიბიტორი
როფლუმილასტი არის ფოსფოდიესტერაზა-4-ის პერორული ინჰიბიტორი, რომელიც ამცირებს გამწვავებების რიცხვს D ჯგუფის პაციენტებში, რომელთა ხშირი გამწვავებები ადეკვატურად ვერ კონტროლდება ხანგრძლივი მოქმედების ბრონქოდილატატორებით.[1]Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. 2018 [internet publication].
https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2017/11/GOLD-2018-v6.0-FINAL-revised-20-Nov_WMS.pdf
ამ პრეპარატების გამოყენება აუმჯობესებს ფილტვის ფუნქციასა და დიდი ალბათობით ამცირებს გამწვავებების რიცხვს. თუმცა, მცირედ მოქმედებს სიცოცხლის ხარისხსა და სიმპტომებზე.[74]Chong J, Leung B, Poole P. Phosphodiesterase 4 inhibitors for chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Sep 19;(9):CD002309.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD002309.pub5/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28922692?tool=bestpractice.com
ბრონქოდილატატორების და კორტიკოსტეროიდების კომბინაცია
ხანგრძლივი მოქმედების ბრონქოდილატატორების და ინჰალაციური კორტიკოსტეროიდების კომბინაცია შეიძლება გამოვიყენოთ პაციენტებში, რომელთაც ორივე ეს პრეპარატი სჭირდებათ. ეს მოსახერხებელია და შეიძლება დაეხმაროს ზოგიერთი პაციენტს პრეპარატების დანიშნულებისამებრ სრულად მიღებაში. ამ კლასში პრეპარატების არჩევა ხელმისაწვდომობას და ინდივიდუალურ აღქმასა/ პრეფერენციებს ეფუძნება.[75]Tricco AC, Strifler L, Veroniki AA, et al. Comparative safety and effectiveness of long-acting inhaled agents for treating chronic obstructive pulmonary disease: a systematic review and network meta-analysis. BMJ Open. 2015 Oct 26;5(10):e009183.
https://bmjopen.bmj.com/content/5/10/e009183.long
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26503392?tool=bestpractice.com
ხანგრძლივი მოქმედების ბეტა-აგონისტების და საინჰალაციო კორტიკოსტეროიდების კომბინაცია უპირატესია, ამ პრეპარატების ცალკე გამოყენებასთან შედარებით.[76]Nannini LJ, Lasserson TJ, Poole P. Combined corticosteroid and long-acting beta(2)-agonist in one inhaler versus long-acting beta(2)-agonists for chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst Rev. 2012 Sep 12;(9):CD006829.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD006829.pub2/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22972099?tool=bestpractice.com
[77]Nannini LJ, Poole P, Milan SJ, et al. Combined corticosteroid and long-acting beta(2)-agonist in one inhaler versus inhaled corticosteroids alone for chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst Rev. 2013 Aug 30;(8):CD006826.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD006826.pub2/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23990350?tool=bestpractice.com
[
]
In people with chronic obstructive pulmonary disease (COPD), what are the effects of combined corticosteroid and long-acting beta-agonist (LABA) in one inhaler versus LABA alone?/cca.html?targetUrl=nullსწორი პასუხის ჩვენება კომბინაცია შეიძლება სხვადახვა ინჰალატორით ან ერთი კობინირებუი ინჰალატორით.
მრავალი კვლევა უჭერს მხარს სამმაგ თერაპიას LABA/LAMA/ICS-ით, რადგან აღნიშნული უპირატესია ერთჯერად ან ორმაგ თერაპიასთან შედარებით LABA/LAMA ან LABA/ICS კომბინაციებში, საშუალო-მძიმე ფქოდ გამწვავებების დროს[78]Singh D, Papi A, Corradi M, et al. Single inhaler triple therapy versus inhaled corticosteroid plus long-acting β2-agonist therapy for chronic obstructive pulmonary disease (TRILOGY): a double-blind, parallel group, randomised controlled trial. Lancet. 2016 Sep 3;388(10048):963-73.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27598678?tool=bestpractice.com
[79]Vestbo J, Papi A, Corradi M, et al. Single inhaler extrafine triple therapy versus long-acting muscarinic antagonist therapy for chronic obstructive pulmonary disease (TRINITY): a double-blind, parallel group, randomised controlled trial. Lancet. 2017 May 13;389(10082):1919-29.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28385353?tool=bestpractice.com
[80]Papi A, Vestbo J, Fabbri L, et al. Extrafine inhaled triple therapy versus dual bronchodilator therapy in chronic obstructive pulmonary disease (TRIBUTE): a double-blind, parallel group, randomised controlled trial. Lancet. 2018 Mar 17;391(10125):1076-84.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29429593?tool=bestpractice.com
[81]Lipson DA, Barnacle H, Birk R, et al. FULFIL Trial: once-daily triple therapy for patients with chronic obstructive pulmonary disease. Am J Respir Crit Care Med. 2017 Aug 15;196(4):438-46.
https://www.atsjournals.org/doi/full/10.1164/rccm.201703-0449OC
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28375647?tool=bestpractice.com
და ჰოსპიტალიზაციის სიხშირის მიხედვითაც.[82]Lipson DA, Barnhart F, Brealey N, et al. Once-daily single-inhaler triple versus dual therapy in patients with COPD. N Engl J Med. 2018 May 3;378(18):1671-80.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29668352?tool=bestpractice.com
[83]Rojas-Reyes MX, García Morales OM, Dennis RJ, et al. Combination inhaled steroid and long-acting beta₂-agonist in addition to tiotropium versus tiotropium or combination alone for chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst Rev. 2016 Jun 6;(6):CD008532.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD008532.pub3/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27271056?tool=bestpractice.com
პაციენტების განათლება და დამოუკიდებელი მართვა
ყველა პაციენტს უნა ჩაუტარდეს სწავლება დაავადების მიმდინარეობის, გამწვავების და დეკომპენსაციის სიმპტომების შესახებ. მათი მოლოდინი დაავადების მიმდინარეობის, მკურნალობის და პროგნოზის შესახებ რეალისტური უნდა იყოს. მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ არ არსებობს მედიკამენტი, რომელსაც შეუძლია შეცვალოს ფილტვის ფუნქციური რეგრესი ხანგრძლივ პერსპექტივაში და რომ ფარმაკოთერაპიის მიზანს წარმოადგენს სიმპტომების კონტროლი და გართულებების პრევენცია.
Cochrane-ის ერთი მიმოხილვის თანახმად, პაციენტის თვითაქტივობები, მაგ. სამოქმედო გეგმის ქონა ფქოდ-ის გამწვავებებისათვის, დაკავშირებულია სიცოცხლის ხარისხის გაუმჯობესებასთან და ჰოსპიტალიზაცის ნაკლებ სიხშირესთან რესპირატორული პრობლემების გამო. ექსპლორაციული ანალიზით გამოირკვა, რომ რესპირატორული სიკვდილობის სიხშირე მცირედ უფრო მაღალია დამოუკიდებელი მართვის დროს, ვიდრე სტანდარტულ შემთხვევაში, თუმცა საერთო სიკვდილობის მატება არ აღინიშნა.[84]Lenferink A, Brusse-Keizer M, van der Valk PD, et al. Self-management interventions including action plans for exacerbations versus usual care in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Aug 4;(8):CD011682.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD011682.pub2/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28777450?tool=bestpractice.com
ერთი რანდომიზებული კონტროლირებადი კვლევით აღმოჩნდა, რომ ტელეფონით დახმარება და ქცევითი ცვლილებების ხარდაჭერა მსუბუქი ფქოდ-ის დროს პირველად ჯანდაცვაში იწვევს დამოუკიდებელი აქტივობების გაუმჯობესებას, მაგრამ სიცოცხლის ხარისხზე გავლენა არ აქვს.[85]Jolly K, Sidhu MS, Hewitt CA, et al. Self management of patients with mild COPD in primary care: randomised controlled trial. BMJ. 2018 Jun 13;361:k2241.
https://www.bmj.com/content/361/bmj.k2241.long
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29899047?tool=bestpractice.com
COPD-ის მქონე ყველა პაციენტისთვის რეკომენდებულია ფიზიკური აქტიობა.[1]Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. 2018 [internet publication].
https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2017/11/GOLD-2018-v6.0-FINAL-revised-20-Nov_WMS.pdf
ერთი სისტემური მიმოხილვისა და რანდომიზებული კონტროლირებადი კვლევების მეტა-ანალიზის თანახმად, ვარჯიშით შესაძლებელია ფქოდ-ის დროს ფიზიკური აქტივობის გაუმჯობესება, ხოლო ვარჯიშის კონსულტაციებით კიდევ უფრო ეფექტურია შედეგი.[86]Lahham A, McDonald CF, Holland AE. Exercise training alone or with the addition of activity counseling improves physical activity levels in COPD: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Int J Chron Obstruct Pulmon Dis. 2016 Dec 8;11:3121-36.
https://www.dovepress.com/exercise-training-alone-or-with-the-addition-of-activity-counseling-im-peer-reviewed-fulltext-article-COPD
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27994451?tool=bestpractice.com
კიდევ ერთი სისტემური მიმოხილვითა და მეტა-ანალიზით აღმოჩნდა, რომ აერობული ვარჯიშისა და ძალისმიერი ვარჯიშის კომბინაცია უფრო ეფექტურია, ვიდრე მხოლოდ ძალისმიერი, გამძლეობის ვარჯიშები. შედეგები შეფასდა 6 წუთით სიარულისას დაფარული მანძილით.[87]Vooijs M, Siemonsma PC, Heus I, et al. Therapeutic validity and effectiveness of supervised physical exercise training on exercise capacity in patients with chronic obstructive pulmonary disease: a systematic review and meta-analysis. Clin Rehabil. 2016 Nov;30(11):1037-48.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26451006?tool=bestpractice.com
მოწევის შეწყვეტა და ვაქცინაცია
მოწევის შეწყვეტისკენ უნდა მოვუწოდოთ ყველა პაციენტს. ასევე მათ უნდა მიეცეთ მითითება, რომ აირიდონ თავიდან თამბაქოს კვამლით, ოკუპაციური ან გარემო ექსპოზირებას.
მოწევის შეწყვეტის პროგრამა მოიცავს კონსულტაციებს, მედიკამენტების გამოყენებას და ჯგუფურ შეხვედრებს.[88]Gonzales D, Rennard SI, Nides M, et al; Varenicline Phase 3 Study Group. Varenicline, an alpha4beta2 nicotinic acetylcholine receptor partial agonist, vs sustained-release bupropion and placebo for smoking cessation: a randomized controlled trial. JAMA. 2006 Jul 5;296(1):47-55.
https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/211000
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16820546?tool=bestpractice.com
ზოგიერთი პაციენტი საჭიროებს ხშირ მოწოდებას წარმატების მიღწევამდე. მოწევის შეწყვეტა მნიშვნელოვნად ამცირებს COPD -ის პროგრესირების მაჩვენებელსა და მალიგნიზაციის რისკს.ფილტვის ფუნქცია: არსებობს მაღალი ხარისხის მტკიცებულებები, რომ მოწევის შეწყვეტა უფრო ეფექტურია, ვიდრე ჩვეული მოვლა, FEV1 გასაუმჯობესებლად COPD- ის 1-5 წლებში და ყველა მიზეზით გამოწვეული სიკვდილობის შესამცირებლად 14.5 წლებზე..სისტემური მიმოხილვები ან რანდომიზებული კონტროლირებული კვლევები >200 მონაწილით. ის ასევე ამცირებს კორონალური და ცერებროვასკულური დაავადების რისკს. მოწევის შეწყვეტის პროგრამას, რომელიც მოიცავს ფარმაკოთერაპიასა და ინტენსიურ კონსულტაციებს,COPD-ის შემთხვევაში აქვს წარმატების მეტი შანსი და არის ხარჯთეფექტური, ცხოვრების ხარისხზე ორიენტირებულ ყოველწლიურ ხარჯთან მიმართებაში.[89]Hoogendoorn M, Feenstra TL, Hoogenveen RT, et al. Long-term effectiveness and cost-effectiveness of smoking cessation interventions in patients with COPD. Thorax. 2010 Aug;65(8):711-8.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20685746?tool=bestpractice.com
[90]Warnier MJ, van Riet EE, Rutten FH, et al. Smoking cessation strategies in patients with COPD. Eur Respir J. 2013 Mar;41(3):727-34.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22936706?tool=bestpractice.com
[91]van Eerd EA, van der Meer RM, van Schayck OC, et al. Smoking cessation for people with chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst Rev. 2016 Aug 20;(8):CD010744.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD010744.pub2/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27545342?tool=bestpractice.com
პაციენტი უნდა აიცრას გრიპის ვირუსისა და Streptococcus pneumoniae-ს წინააღმდეგ.[1]Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. 2018 [internet publication].
https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2017/11/GOLD-2018-v6.0-FINAL-revised-20-Nov_WMS.pdf
[92]Walters JA, Tang JN, Poole P, et al. Pneumococcal vaccines for preventing pneumonia in chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Jan 24;(1):CD001390.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD001390.pub4/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28116747?tool=bestpractice.com
გრიპის საწინააღმდეგო ვაქცინაცია ასოცირდება COPD-ის ცხელებით მიმდინარე გამწვავებასთან.[92]Walters JA, Tang JN, Poole P, et al. Pneumococcal vaccines for preventing pneumonia in chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Jan 24;(1):CD001390.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD001390.pub4/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28116747?tool=bestpractice.com
[93]Kopsaftis Z, Wood-Baker R, Poole P. Influenza vaccine for chronic obstructive pulmonary disease (COPD). Cochrane Database Syst Rev. 2018 Jun 26;(6):CD002733.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD002733.pub3/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29943802?tool=bestpractice.com
[
]
What are the effects of influenza vaccine in people with chronic obstructive pulmonary disease (COPD)?/cca.html?targetUrl=nullსწორი პასუხის ჩვენება
მუკოლიზური საშუალებები
COPD-ის ქრონიკული ბრონქიტით მიმდინარე ქვეჯგუფის პაციენტებს ხშირად აღენიშნებათ სქელი ნახველის პროდუქცია. მუკოლიზური მედიკამენტები არ ასოცირდება გვერდითი მოვლენების მატებასთან და შეიძლება სარგებელი ჰქონდეთ COPD-ის გამწვავების დროს. მათი დანიშვნით შეიძლება მცირედ შემცირდეს გამწვავებების რიცხვი, მაგრამ არ უმჯობესდება ფილტვის ფუნქცია და ცხოვრების ხარისხი. მიკოლიზურ მედიკამენტები განსაკუთრებით სარგებლიანია პაციენტებისათვის, რომლებიც არ იმყოფებიან ინჰალაციურ კორტიკოსტეროიდებზე.[94]Poole P, Chong J, Cates CJ. Mucolytic agents versus placebo for chronic bronchitis or chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst Rev. 2015 Jul 29;(7):CD001287.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD001287.pub5/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26222376?tool=bestpractice.com
[
]
In people with chronic bronchitis or chronic obstructive pulmonary disease, how do mucolytic agents compare with placebo?/cca.html?targetUrl=nullსწორი პასუხის ჩვენება გამწვავებების დროს, სეკრეციის საწინაარმდეგოდ დადებითი ექსპირატორული წნევით (PEP) თერაპიის გამოყენებამ გააუმჯობესა ქოშინი სუბიექტური შეგრძნების დონეზე, მაგრამ არ შეამცირა ჰოსპიტალიზაციების და გამწვავების მაჩვენებლები.[95]Osadnik CR, McDonald CF, Miller BR, et al. The effect of positive expiratory pressure (PEP) therapy on symptoms, quality of life and incidence of re-exacerbation in patients with acute exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease: a multicentre, randomised controlled trial. Thorax. 2014 Feb;69(2):137-43.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24005444?tool=bestpractice.com
პულმონალური რეაბილიტაცია
პულმონური რეაბილიტაცია მოწოდებულია პაციენტებისთვის, რომელნიც სიმპტომურნი რჩებიან, მიუხედავად ბრონქოდილატატორების გამოყენებისა. რეაბილიტაცია უნდა დაიწყოს დაავადების ადრეულ ეტაპზე, როგორც კი თავს იჩენს სუნთქვის უკმარისობა დაკვშირებული რუტინულ აქტივობებთან და სიარულთან. მისი დადებითი ეფექტი ვლინდება ფიზიკური დატვირთვის მიმართ გამძლეობის ზრდით და ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესებით.
[
]
What are the effects of pulmonary rehabilitation after exacerbation in people with chronic obstructive pulmonary disease?/cca.html?targetUrl=nullსწორი პასუხის ჩვენება ის ასევე ამცირებს დაავადებასთან დაკავშირებულ დეპრესიასა და შფოთვას, აგრეთვე ჰოსპიტალიზაციათა რიცხვს.[96]Casaburi R, ZuWallack R. Pulmonary rehabilitation for management of chronic obstructive pulmonary disease. N Engl J Med. 2009 Mar 26;360(13):1329-35.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19321869?tool=bestpractice.com
კურსის დამთავრების შემდეგ სარგებელი იკლებს,იმ შეთხვევების გარდა, თუ პაციენტი ბინაზეც არ მიყვება ვარჯიშების განრიგს.[97]Guell R, Casan P, Belda J, et al. Long-term effects of outpatient rehabilitation of COPD: a randomized trial. Chest. 2000 Apr;117(4):976-83.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10767227?tool=bestpractice.com
ფქოდ-ს მქონე პაციენტებში, ბინაზე ჩატარებულმა ფილტვის რეაბილიტაციამ შეიძლება მეტი სარგებელი მოუტანოს მას სიმპტომების და ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესებაში, ვიდრე საავადმყოფოში მიმდინარე რეაბილიტაციის პროგრამებმა.[98]Maltais F, Bourbeau J, Shapiro S, et al. Effects of home-based pulmonary rehabilitation in patients with chronic obstructive pulmonary disease: a randomized trial. Ann Intern Med. 2008 Dec 16;149(12):869-78.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19075206?tool=bestpractice.com
[99]Neves LF, Reis MH, Gonçalves TR. Home or community-based pulmonary rehabilitation for individuals with chronic obstructive pulmonary disease: a systematic review and meta-analysis. Cad Saude Publica. 2016 Jun 20;32(6):S0102-311X2016000602001.
http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0102-311X2016000602001&lng=en&nrm=iso&tlng=en
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27333130?tool=bestpractice.com
მიუხედავად იმისა, რომ პულმონური რეაბილიტაცია ხსნის დისპნოეს და დაღლილობას, აუმჯობესებს ემოციურ ფონს და იწვევს კონტროლის შეგრძნებას შედარებით ფართო და კლინიკურად მნიშვნელოვან მოცულობით,[100]McCarthy B, Casey D, Devane D, et al. Pulmonary rehabilitation for chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst Rev. 2015 Feb 23;(2):CD003793.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD003793.pub3/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25705944?tool=bestpractice.com
მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ COPD-ით ჰოსპიტალიზაციის განმავლობაში, ადრე დაწყებული და პროგრესირებადი რეაბილიტაციური ვარჯიშები, რომლებიც ცდება ამჟამინდელ ფიზიოთერაპიულ სტანდარტებს, არ არის რეკომენდებული და შეიძლება ასოცირდეს სიკვდილობის 12 თვით მაღალ მაჩვენებლებთან.[101]Greening NJ, Williams JE, Hussain SF, et al. An early rehabilitation intervention to enhance recovery during hospital admission for an exacerbation of chronic respiratory disease: randomised controlled trial. BMJ. 2014 Jul 8;349:g4315.
https://www.bmj.com/content/349/bmj.g4315.long
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25004917?tool=bestpractice.com
არსებობს მტკიცებულებები, რომლთა მიხედვითაც პულმონური რეაბილიტაცია უნდა დაიწყოს გამწვავების დაწყებიდან 1 თვის განმავლობაში.[102]Marciniuk DD, Brooks D, Butcher S, et al. Canadian Thoracic Society COPD Committee Expert Working Group. Optimizing pulmonary rehabilitation in chronic obstructive pulmonary disease - practical issues: a Canadian Thoracic Society Clinical Practice Guideline. Can Respir J. 2010 Jul-Aug;17(4):159-68.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20808973?tool=bestpractice.com
[103]Puhan MA, Gimeno-Santos E, Cates CJ, et al. Pulmonary rehabilitation following exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst Rev. 2016 Dec 8;(12):CD005305.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD005305.pub4/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27930803?tool=bestpractice.com
GOLD გაიდლაინებით B, C, D ჯგუფის პაციენტებში რეკომენდებულია ფილტვის რეაბილიტაცია.[1]Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. 2018 [internet publication].
https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2017/11/GOLD-2018-v6.0-FINAL-revised-20-Nov_WMS.pdf
ოქსიგენოთერაპია
GOLD გაიდლაინებით ხანგრძლივი ოქსიგენოთერაპია რეკომენდებულია სტაბილურ პაციენტებში, რომელთაც აქვთ:[1]Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. 2018 [internet publication].
https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2017/11/GOLD-2018-v6.0-FINAL-revised-20-Nov_WMS.pdf
PaO₂ ≤7.3 კპა (55 მმ.ვწყ.სვ.) ან SaO₂ ≤88%, ჰიპერკაპნიით ან მის გარეშე, დასტურდება ორჯერ 3 კვირის განმავლობაში; ან
PaO₂ მერყეობს 7.3 კპა (55 მმ.ვწყ.სვ.) და 8.0 კპა (60 მმ.ვწყ.სვ.) შორის, ან SaO₂ =88%, თუ ვლინდება ფილტვის ჰიპერტენზიის, პერიფერიული ედემის ნიშნები (გულის შეგუბებითი უკმარისობა) ან პოლიციტემია (ჰემატოკრიტი > 55%).
ოქსიგენოთერაპია გვეხმარება ფილტვის ჰიპერტენზიის მინიმალიზაციაში, პულმონური არტერიული წნევის შემცირების გზით და აუმჯობესებს ფიზიკური დატვირთვის მიმართ ტოლერანტობასა და ცხოვრების ხარისხს. ასევე მან აჩვენა გაუმჯობესებული გადარჩენადობა.[1]Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. 2018 [internet publication].
https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2017/11/GOLD-2018-v6.0-FINAL-revised-20-Nov_WMS.pdf
[104]Celli BR, MacNee W, Agusti A, et al; ATS/ERS Task Force. Standards for the diagnosis and treatment of patients with COPD: a summary of the ATS/ERS position paper. Eur Respir J. 2004 Jun;23(6):932-46.
http://erj.ersjournals.com/content/23/6/932.full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15219010?tool=bestpractice.com
[105]Sin DD, McAlister FA, Man SF, et al. Contemporary management of chronic obstructive pulmonary disease: scientific review. JAMA. 2003 Nov 5;290(17):2301-12.
https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/197583
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14600189?tool=bestpractice.com
სიკვდილობა: არსებობს საშუალო ხარისხის მტკიცებულებები, რომ სახლის პირობებსი ჩატარებული ოქსიგენოთერაპია მის ჩაუტარებლობასთან შედარებით ეფექტურად ამცირებს სიკვდილობას პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ დღის განმავლობაში გაოხატული მძიმე ჰიპოქსემია და ამსთან,მუდმივად ჟანგბადის მიწოდება უფრო ეფექტურია, ვიდრე ღამის ოქსიგენოთერაპია.რანდომიზებული კონტროლირებული კვლევები <200 მონაწილით, მეთოდოლოგიურად გაუმართავი კვლევები >200 მონაწილით, მეთოდოლოგიურად გაუმართავი სისტემური მიმოხილვები ან კარგი ხარისხის ობსერვაციული (კოჰორტული) კვლევები.
ჟანგბადი ნაჩვენებია პაციენტებისთვის, რომელთა პრედიქტორული PaO2 გადაფრენის დროს <6.7 კპა (<50 მმ.ვწყ.სვ).[1]Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. 2018 [internet publication].
https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2017/11/GOLD-2018-v6.0-FINAL-revised-20-Nov_WMS.pdf
ამ პაციენტებს ჩვეულებრივ სატურაცია აქვთ <92% ოთახის ჰაერზე, ზღვის დონეზე. ეჭვის შემთხვევაში, პაციენტებმა შეიძლება გადაამოწმონ თავიანთი პრედიქტორული PaO2 ფრენის დროს.
არსებობს გარკვეული მტკიცებულება, რომ ფქოდ-ის დროს ჟანგბადის ფონზე სუნთქვის უკმარისობა ვარჯიშის დროს მცირდება მსუბუქი ჰიპოქსიის და არაჰიპოქსემიურ პირებში, თუ სხვამხრივ სახლის პირობებში ჟანგბადის თერაპიის კრიტერიუმები არ კმაყოფილდება.[106]Ekström M, Ahmadi Z, Bornefalk-Hermansson A, et al. Oxygen for breathlessness in patients with chronic obstructive pulmonary disease who do not qualify for home oxygen therapy. Cochrane Database Syst Rev. 2016 Nov 25;(11):CD006429.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD006429.pub3/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27886372?tool=bestpractice.com
ქირურგიული ჩარევა
ქირურგიული ჩარევები (ბულექტომია, ფილტვის მოცულობის შემცირების ოპერაცია[107]van Agteren JE, Hnin K, Grosser D, et al. Bronchoscopic lung volume reduction procedures for chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Feb 23;(2):CD012158.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD012158.pub2/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28230230?tool=bestpractice.com
[108]van Agteren JE, Carson KV, Tiong LU, et al. Lung volume reduction surgery for diffuse emphysema. Cochrane Database Syst Rev. 2016 Oct 14;(10):CD001001.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD001001.pub3/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27739074?tool=bestpractice.com
[
]
How does bronchoscopic lung volume reduction compare with medical therapy in people with chronic obstructive pulmonary disease?/cca.html?targetUrl=nullსწორი პასუხის ჩვენება და ფილტვის გადანერგვა) ფქოდ-ის მართვის ბოლო სტადიაა. აღნიშნული მეთოდები გამოიყენება ფილტვის დინამიკურობის, ფიზიკური დატვირთვის მიმართ ტოლერანტობის და ცხოვრების ხარისხის გასაუმჯობესებლად.[109]Sutherland ER, Cherniack RM. Management of chronic obstructive pulmonary disease. N Engl J Med. 2004 Jun 24;350(26):2689-97.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15215485?tool=bestpractice.com
ენდობრონქული სარქვლის ჩადგმით კლინიკურად მნიშვნელოვნად უმჯობესდება შესაბამისად შერჩეული ფქოდ პაციენტების მდგომარეობა.[110]Klooster K, Slebos DJ, Zoumot Z, et al. Endobronchial valves for emphysema: an individual patient-level reanalysis of randomised controlled trials. BMJ Open Respir Res. 2017 Nov 2;4(1):e000214.
https://bmjopenrespres.bmj.com/content/4/1/e000214
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29441206?tool=bestpractice.com
ფილტვის გადანერგვაზე მიმართვის კრიტერიუმები:[111]Weill D, Benden C, Corris PA, et al. A consensus document for the selection of lung transplant candidates: 2014 - an update from the Pulmonary Transplantation Council of the International Society for Heart and Lung Transplantation. J Heart Lung Transplant. 2015 Jan;34(1):1-15.
https://www.jhltonline.org/article/S1053-2498(14)01181-4/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25085497?tool=bestpractice.com
პროგრესირებადი დაავადება მაქსიმალური მკურნალობის მიუხედავად (მედიკამენტები, ფილტვის რეაბილიტაცია და ოქსიგენოთერაპია).
პაციენტი არ არის ფილტვის მოცულობის შემცირების ენდოსკოპიური ან ქირურგიული ოპერაციის კანდიდატი. მიზანშეწონილია ფქოდ პაციენტების ერთდროული მიმართვა გადანერგვასა და მოცულობის შემცირების ოპერაციაზე კონსულტაციის მიზნით.
ინდექსი- სხეულის მასის ინდექსი, ჰაერის დინების ობსტრუქცია, დისპნოე და ვარჯიში (BODE), 5-6 ქულა.
PaCO₂ >50 მმ.ვწყ.სვ. ან 6.6 კპა და/ან PaO₂ <60 მმ.ვწყ.სვ. ან 8 კპა.
FEV1 <25% პრედიქტორული.
[
BODE ინდექსი ფქოდ გადარჩენადობის პროგნოზირებისთვის
]
პალიატიური მკურნალობა
COPD-ის ძალიან შორსწასულ ეტაპებზე, ზოგიერთი პაციენტისთვის ნაჩვენებია ჰოსპისში პალიატიური მზრუნველობა. პაციენტი და ოჯახის წევრები ინფორმირებულნი უნდა იყვნენ პროცესის მიმდინარეობის შესახებ და სავარაუდოდ მსჯელობა ამ თემასთან დაკავშირებით უნდა მოხდეს დაავადების ადრეულ ეტაპზევე, სანამ გამოვლინდება სუნთქვის მწვავე უკმარისობა.[112]Carlucci A, Guerrieri A, Nava S. Palliative care in COPD patients: is it only an end-of-life issue? Eur Respir Rev. 2012 Dec 1;21(126):347-54.
http://err.ersjournals.com/content/21/126/347.long
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23204123?tool=bestpractice.com
ერთ-ერთი კვლევის მიხედვით, ოპიოიდებისა და ბეზოდიაზეპამის დაბალი დოზები უსაფრთხოა და არ ასოცირდება ჰოსპიტალიზაციის ან სიკვდილობის ზრდასთან.[113]Ekström MP, Bornefalk-Hermansson A, Abernethy AP, et al. Safety of benzodiazepines and opioids in very severe respiratory disease: national prospective study. BMJ. 2014 Jan 30;348:g445.
https://www.bmj.com/content/348/bmj.g445.long
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24482539?tool=bestpractice.com
Cochrane-ს ერთი მიმოხილვის მიხედვით, არ არსებობს მტკიცებულება ბენზოდიაზეპინების მხარდასაჭერად ან წინააღმდეგ შორსწასული კიბოს და ფქოდ-ის შემთხვევაში სუნთქვის უკმარისობის შესამსუბუქებლად.[114]Simon ST, Higginson IJ, Booth S, et al. Benzodiazepines for the relief of breathlessness in advanced malignant and non-malignant diseases in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2016 Oct 20;(10):CD007354.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD007354.pub3/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27764523?tool=bestpractice.com