ფილტვის ქრონიკული ობსტრუქციული დაავადება(ფქოდ)
კვლევები
1-ად შესაკვეთი გამოკვლევები
სპირომეტრია
ტესტი
ტესტი დგინდება FEV1 და FVC-ს. აღნიშნული ორი მაჩვენებლის თანაფარდობა მიუთითებს სასუნთქი გზების ობსტრუქციის არსებობაზე. ფქოდ-ის სიმძიმის კლასიფიკაცია ხდება FEV1 - ის საფუძველზე და დამოკიდებულია იმაზე, თუ მოსალოდნელი FEV1-ის რამდენ პროცენტს წარმოადგენს არსებული FEV1. იმ შემთხვევაში თუ FVC-ის გაზომვა გაძნელებულია, შეიძლება FEV6-ის (ფორსირებული ექსპირატორული მოცულობა მე-6 წამზე) გამოყენება.[33]
სპირომეტრია შეიძლება ჩატარდეს სულ მცირე ერთი ხანმოკლე მოქმედების საინჰალაციო ბრონქოდილატორის მიღების შემდეგ, რითაც ვარიაბელობა მცირდება.[1]
სპირომეტრია პრაქტიკაში
სპირომეტრიის ტექნიკა და ინტერპრეტაციაშედეგი
FEV1/FVC შეფარდება <0.70; ტოტალური შეუქცევადობა, არც აუცილებელი და არც ტიპური შედეგია
სიმპტომების სტანდარტიზებული ქულა
ტესტი
ჰაერის ნაკადის დინების შეზღუდვასთან ერთად, ფილტვის ქრონიკული ობსტრუქციული დაავადების გლობალური ინიციატივის (GOLD) გაიდლაინებით აღიარებულია რა გამწვავებების გავლენა COPD-ის ბუნებრივ მიმდინარეობაზე, ყურადღებაა გამახვვილებული გამწვავებების და თანმხლები დაავადებების სიმპტომებისა და რისკ-ფაქტორების შეფასების მნიშვნელოვანებას.[1]
ბრიტანეთის სამედიცინო კვლევის მოდიფიცირებული საბჭოს (mMRC) კითხვარი ან ფქოდ-ის შეფასების ტესტი (CAT) სიმპტომების შეფასების რეოკმენდებული ხელსაწყოებია. აღნიშნულის ნახვა შესაძლებელია გლობალური ინიციატივა ფქოდისთვის (GOLD) გაიდლაინებში.[1] ფქოდ-ის გლობალური ინიციატივის გაფრთხილების თანახმად, მხოლოდ მოდიფიცირებული სამედიცინო კვლევითი საბჭოს შეფასების შკალა არ უნდა გამოიყენებოდეს პაციენტების შესაფასებლად, ვინაიდან ფქოდ-ის სიმპტომები არ შემოიფარგლება დისპნოეთი. შესაბამისად, უპირატესია ფქოდ-ის შეფასების ტესტის შკალა. მიუხედავად ამისა, ფქოდ-ის გლობალური ინიციატივის მიხედვით, მოდიფიცირებული სამედიცინო კვლევითი საბჭოს შეფასების შკალის გამოყენება ფართოდ არის გავრცელებული, ამიტომ მის შკალაზე ≥2 ხარისხის დაფიქსირება კვლავ შედის შედის შეფასესბის კრიტერიუემბში "სუნთქვის უფრო ძლიერი უკმარისობის" მქონე პაციენტების დასადგენად.[1]
შედეგი
მოდიფიცირებული მედიცინის კვლევის საბჭოს ქულა მერყეობს 0-4-მდე; ფქოდ-ის შეფასების ტესტი მერყეობს 0-40-მდე: მოდიფიცირებული მედიცინის კვლევის საბჭოს ქულა ≥2 ან ფქოდი-ს შეფასების ქულა ≥10 მიუთითებს სიმპტომებით მაღალ დატვირთვაზე
პულსოქსიმეტრიით
ტესტი
მწვავე შემთხვევებში ისაზღვრება, როგორც ერთ-ერთი ვიტალურ ნიშანი. მოწყობილობა "ამოარჩევს" კარგ პულსურ ტალღას. ქრონიკული დაავადების მქონე პაციენტებში, ჟანგბადით გაჯერება (სატურაცია) 88%-დან 90%-მდე შეიძლება იყოს მისაღები.
თუ <92%, მოწმდება არტერიული ან კაპილარული სისხლის აირები.[1]
შედეგი
ჟანგბადით დაბალი გაჯერება (სატურაცია) -
არტერიული სისხლის აირები (ABG)
ტესტი
მოწმდება ძალიან მძიმე პაციენტებში, განსაკუთრებით, თუ პულსოქსიმეტრით მიღებული შედეგები არ ჯდება ნორმის ფარგლებში. ასევე უნდა გაიზომოს ყველა სტაბილურ პაციენტში რომლის FEV1 <35%-ზე ნაკლებია ან, თუ არსებული კლინიკური სიმპტომებით სავარაუდოა სუნთქვის უკმარისობა ან პერიფერიულად სატურაცია <92%.
ჰიპერკაპნია, ჰიპოქსია და რესპირატორული აციდოზი, მოსალოდნელი სუნთქვის უკმარისობის და ინტუბაცის შესაძლო საჭიროების მანიშნებელია.
შედეგი
PaCO₂ > 50 მმ.ვწყ.სვ და/ან PaO₂ <60 მმ.ვწყ.სვ მიუთითებს სუნთქვის უკმარისობაზე
გულმკერდის რენტგენოლოგიური კვლევით
ტესტი
იშვიათად დიაგნოსტირდება, მაგრამ საშუალებას იძლევა გამოვრიცხოთ სხვა პათოლოგიები.
შეიძლება გამოვლინდეს ანტეროპოსტერიორული (წინარეუკანა) თანაფარდობის და ფილტვის გამჭირვალობის ზრდა, დიაფრაგმის გადასწორება, ნეკნთაშუა სივრცეების გაფართოება.[Figure caption and citation for the preceding image starts]: ფილტვის ქრონიკული ობსტრუქციული დაავადების (COPD) მქონე პაციენტის გულ-მკერდის რენტგენოგრამა:Manoochehr Abadian Sharifabad, MD -ის კოლექციიდან [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: COPD-ის დროს გულმკერდის რენტგენოგრაფია(გვერდითი პროექცია): გადაბერილი ფილტვები, დიაფრაგმის გადასწორება, ნეკნთაშუა სივრცეების გაფართოება ლატერალურ ჭრილში.Manoochehr Abadian Sharifabad, MD -ის კოლექციიდან [Citation ends].
ასევე შეიძლება გამოავლინიოს COPD-ის ისეთი გართულებები, როგორიცაა პნევმონია ან პნევმოთორაქსი.
შედეგი
გადაბერვა
FBC
ტესტი
შესაძლოა ჩატარდეს გამწვავების სიმძიმის შესაფასებლად და შიძლება გამოვლინდეს პოლიციტემია (ჰემატოკრიტი >55%), ანემია და ლეიკოციტოზი. დიდი ბრიტანეთის გაიდლაინების მიხედვით, სისხლის საერთო ანალიზი რეკომენდებულია ყველა ახლადდიაგნოსტირებულ პაციენტში.[3]
შედეგი
მომატებული ჰემატოკრიტი, ანემია, შესაძლოა ლეიკოციტოზი
ელექტროკარდიოგრამა
ტესტი
ფქოდ-ის რისკ-ფაქტორები გულის იშემიური დაავადების რისკ-ფაქტორების მსგავსია, ასე რომ, ორივე დაავადების თანაარსებობა ხშირია. გულის მარჯვენამხრივი უკმარისობა შეიძლება განვითარდეს ხანგრძლივი ფქოდ-ის დროს (ფილტვისმიერი გული).
შედეგი
მარჯვენა პარკუჭის ჰიპერტროფიის ნიშნები, არითმია, იშემია
გასათვალისწინებელი კვლევები
სუნთქვის ფუნქციური სინჯები
ტესტი
გამოსადეგია დიაგნოსტიკური პრობლემების გადასაჭრელად და წინასაოპერაცია შეფასებისთვის.[1] საჭიროებს სპეციალიზებულ ლაბორატორიას.
ნახშირბადის მონოქსიდის დიფუზიის უნარის შემცირება უფრო მეტად მიუთითებს ქრონიკული ბრონქიტის ფონზე განვითარებულ ემფიზემაზე.
შედეგი
ობსტრუქციის მაჩვენებლები, შემცირებული DLCO(ნახშირბადის მონოქსიდის დიფუზიის უნარი)
გულმკერდის CT (კომპიუტერული ტომოგრაფია)
ტესტი
გულმკერდის რენტგენოლოგიურ კვლევასთან შედარებით უკეთესად ვიზუალიზდება ფილტვის ქსოვილის დაზიანების გავრცელება და გადაბერვის ხარისხი.[Figure caption and citation for the preceding image starts]: გულმკერდის CT COPD-ის დროს: გადაბერილი ფილტვი, ემფიტემატოზური ცვლილებები და მომატებული ანტერო-პოსტერიული დიამეტრი(კასრისებური გულმკერდი)Manoochehr Abadian Sharifabad, MD -ის კოლექციიდან [Citation ends].
მოწევასთან დაკავშირებულ COPD-ისგან განსხვავებით , ალფა-1 ანტიტრიფსინის დეფიციტი მეტად აზიანებს ფილტვის ქვედა არეებს.
გამოსადეგია ფილტვის სხვა დაავადებების გამოსარიცხად, როგორიცაა ბრონქოექტაზია ან ფილტვის კიბო, ასევე პრეოპერაციული შეფასებისთვის.
შედეგი
გადაბერვა
სერიული პიკური დინების გაზომვა
ტესტი
თუ დიაგნოზი გაურკვეველია, შეიძლება გამოიყენოთ ბროქული ასთმის გამოსარიცხად.[3]
შედეგი
<20% დღიური ან დღიდან-დღემდე ცვალებადობა
ნახველის დათესვა
ტესტი
იმ პაციენტების ნახველი, რომელთაც აღენიშნებათ მექანიკური ვენტილაციის საჭიროება, ხშირი გამწვავებები, სასუნთქ გზებში ჰაერის ნაკადის მძიმე შეზღუდვა და/ან გამწვავებები, უნდა გაიგზავნოს ლაბორატორიაში კულტივირებისათვის.[1]
შედეგი
ინფექციური აგენტი
ალფა-1 ანტიტრიფსინის დონე
ტესტი
ალფა-1 ანტიტრიფსინის დეფიციტის შემთხვევაში აღინიშნება დაქვეითებული დონე. ტესტს ტარდება, თუ არსებობს ალფა-1 ანტიტრიფსინის დეფიციტის საფუძვლიანი ეჭვი, როგორიცაა ოჯახური ანამნეზი ან COPD-ის ატიპური შემთხვევები(ახალგაზრდა ასაკი და არამწეველი) ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაცია ფქოდ-ით დაავადებული თითოეული პაციენტისთვის რეკომენდაციას უწევს ერთჯერად სკრინინგს, განსაკუთრებით იმ რეგიონებში, რომლებშიც ალფა-1 ანტიტრიფსინის დეფიციტის პრევალენტი მაღალია.[35]
შედეგი
COPD-ის მქონე პაციენტებში უნდა იყოს ნორმის ფარგლებში.
დატვირთვის ტესტი
ტესტი
დისპროპორციული დისპნოეს მქონე პაციენტებში შეიძლება, სპირომეტრიასთან შედარებით მეტად ღირებული იყოს.[37] ის შეიძლება ჩატარდეს ციკლურ ერგომეტრზე ან სარბენ ბილიკზე ან მარტივი, განსაზღვრული დროით სიარულის შემდეგ (მაგ. 6 წუთი ან ხანგრძლივობა <6 წუთი).[38] დატვირთვის ტესტი შეიძლება გამოვიყენოთ აგრეთვე იმ პაციენტების შესარჩევად, რომელთაც უნდა გაიარონ რეაბილიტაციის კურსი.
შედეგი
ტესტის ცუდი შედეგები ან დატვირტვისას ჰიპოქსემიის განვითარება მიგვანიშნებს დაავადების მოგვიანებით სტადიაზე
ძილის შესწავლა
ტესტი
ღამის ობსტრუქციული აპნოე გავრცელებულია COPD-ის მქონე პაციენტებში და ასოცირდება სიკვდილის და ჰოსპიტალიზაციის მომატებულ რისკთან.[36]
შედეგი
მომატებული აპნოე-ჰიპოპნოეს ინდექსი და/ან ღამის ჰიპოქსემია
სასუნთქი კუნთების ფუნქცია
ტესტი
სასუნთქი კუნთების ფუნქციონირება შეიძლება გამოვიკვლიოთ, თუ დისპნოე ან ჰიპერკაპნია FEV1 მიმართებაში არაპროპორციულად მომატებულია, ისევე როგორც - პაციენტებში დაბალი ნუტრიციოლოგიური მაჩვენებლებით და კორტიკოსტეროიდებული მიოპათიით.[39]
შედეგი
მაქსიმალური ჩასუნთქვის დროს განვითარებული წნევის შემცირება
ექოკარდიოგრაფია
ტესტი
გულის სტატუსის შესაფასებლად, თუ სავარაუდოა გულის დაავადება ან ფილტვის ჰიპერტენზია.[3]
შედეგი
შეიძლება იყოს ნორმალური ან შეიძლება გამოვლინდეს გულის მარჯვენამხრივი უკმარისობა და / ან პულმონური ჰიპერტენზია
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს წესებს