მკურნალობის ალგორითმი
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულა/შეყვანის გზა და დოზა შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდების, ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით: იხილეთ გაფრთხილება
პირველადი პარამეტრები
სალბუტამოლი საინჰალაციო: 2.5 - 5 მგ ნებულაცია ყოველ 20 წუთში კლინიკურ გაუმჯობესებამდე ან მაქსიმუმ 2 საათის განმავლობაში, შემდეგ 4-6 საათობრივი დოზირება; (100 მიკროგრამ/ინჰალაციური დოზა) 100-200 მიკროგრამი (1-2 შესუნთქვა) ყოველ 20 წუთში კლინიკურ გაუმჯობესებამდე ან მაქსიმუმ 2 საათის განმავლობაში, შემდეგ 4-6 საათობრივი დოზირება.
და/ან
საინჰალაციო იპრატროპიუმი: 0.25 - 0.5 მგ ნებულაცია ყოველ 20 წუთში კლინიკურ გაუმჯობესებამდე ან მაქსიმუმ 2 საათის განმავლობაში, შემდეგ 4-6 საათობრივი დოზირება; (20 მიკროგრამ/ინჰალაციური დოზა) 40 მიკროგრამი (2 შესუნთქვა) ყოველ 20 წუთში კლინიკურ გაუმჯობესებამდე ან მაქსიმუმ 2 საათის განმავლობაში, შემდეგ 4-6 საათობრივი დოზირება.
პაციენტებს შეიძლება დაჭირდეთ მედიკამენტის დოზის ან გამოყენების სიხშირის გაზრდა, ჩვეულ შემანარჩუნებელ დოზასთან შედარებით.
სხვა მოწყობილობები, როგორიც არის სპეისერები და ნებულაიზერები შეიძლება, გავითვალისწინოთ მედიკამენტის მიწოდების ოპტიმიზაციისთვის.[1] უფრო მეტად რეკომენდებუია ნებულაიზერი.
პაციენტებმა არ უნდა მიიღონ ხანმოკლე მოქმედების ანტიქოლინერგიული მედიკამენტები, თუ ისინი უკვე იმყოფებიან თიოტროპიუმით მკურნალობაზე.[115][116]
COPD-ის გამწვავების დროს ბრონქოდილატატორების ოპტიმალური დოზირება ჯერ კიდევ უნდა განისაზღვროს, თუმცა გაიდლაინები ძირითადად მხარს უჭერს დოზის მომატებასა და გამოყენების სიხშირის გაზრდას. ქვემოთ მოყვანილი დოზირება წარმოადგენს მხოლოდ ზოგად გზამკვლევს და საჭიროა ლოკალური პროტოკოლების შემუშავება.
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პირველადი პარამეტრები
პრენდიზოლონი: 30-60 mg დღეში ერთხელ პერორულად 5 დღის განმავლობაში
ან
მეთილპრედნიზოლონი: 40-60 მგ პერორალურად დღეში ერთ(მთელი დოზა) ან 2 მიღებაზე 5-7 დღის განმავლობაში.
მძიმე, მაგრამ არა სიცოცხლისთვის საშიში გამწვავებების დროს, გლობალური ინიციატივს ფქოდ-თვის (GOLD) გაიდლაინები რეკომენდაციას უწევენ პერორული კორტიკოსტეროიდების ხანმოკლე კურსის ჩატარებას.[1]
გამწვავების დროს, სისტემური კორტიკოსტეროიდების გამოყენება უპირატესია საინჰალაციო კორტიკოსტეროიდებთან შედარბით და მათი გამოყენების დროს, ჩვეულებრივ, არ დგება ინჰალაციური კორტიკოსტეროიდების გამოენების აუცილებლობა.
უმჯობესია მედიკამენტების პერორული მიღების გზა. არ არის ცნობილი, სისტემური კორტიკოსტეროიდების თანდათან შემცირებას (tapering) აქვს თუ არა კლინიკური ეფექტი, გარდა მოსალოდნელი ადრენალური უკმარისობის თავიდან აცილებისა.
კორტიკოსტეროიდების ხანმოკლე კურსი(ჩვეულებრივ 5 დღე) ისეთივე ეფექტურია, როგორც შედარებით ხანგრძლივი(10-დან 14 დღემდე).[39][40]
[ 
]
GOLD-ის გაიდლაინების მიხედვით, რეკომენდებულია პერორული პრედნიზოლონის 5-დღიანი კურსი (40 მგ/დღე).[1] არ არსებობს მტკიცებულებები, რომ პარენტერული მკურნალობა სჯობდეს პერორულს, რეციდივთან, მკურნალობის ჩავარდნასა და სიკვდილობასთან მიმართებაში. პარენტერულ მკურნალობას მეტი გვერდითი ეფექტი ახასიათებს.[42]
როდესაც გამწვავებები ექვემდებარება კონტროლს, პაციენტს შეუძლია ინჰალაციური კორტიკოსტეროიდების დაწყება (ჩვენების შემთხვევაში) რამოდენიმე დღიანი გადაფარვით.[117][118]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პირველადი პარამეტრები
ბეკლომეტაზონი საინჰალაციო: (50 or 100 მიკროგრამ/დოზა დოზირებული ინჰალატორი) 100-250 მიკროგრამი/დღე
ან
საინჰალაციო ბუდეზონიდი: (100, 200, or 400 მიკროგრამ/დოზა ინჰალაცია) 200-600 მიკროგრამ/დღე მიეცემა 2 გაყოოფილ დოზად
ან
საინჰალაციო ფლუნისოლიდი: (250 მიკროგრამ/დოზა ინჰალაცია) 500-1000 მიკროგრამ/დღე მიეცემა 2 გაყოფილ დოზად
ან
საინჰალაციო ფლუტიკაზონის პროპიონატი: (50, 100, 250 მიკროგრამი/საინჰალაციო დოზა) 100-500 მიკროგრამი დღეში 2-ჯერ
ან
მომეტაზონი საინჰალაციო: (220 მიკროგრამ/ინჰალაციური დოზა) 220-440 მიკროგრამი (1-2 შესუნთქვა) დღეში ერთხელ
C და D ჯგუფში შემავალი პაციენტების შემთხვევაში გამწვავება შესაძლოა მიუთითებდეს ხანგრძლივვადიანი თერაპიის ჩანაცვლებაზე შემანარჩუნებელი საინჰალაციო კორტიკოსტეროიდების რეჟიმით.
COPD-ის გამწვავების დროს ინჰალაციურმა კორტიკოსტეროიდებმა გააუმჯობესა ჰაერის ნაკადის განვლადობა, პლაცებოსთან შედარებით.[119] ძირითდად მათი ინჰლაცია კარგი ასატანია. COPD-ის დროს ინჰალაციური კორტიკოსტეროიდების ოპტიმალური დოზირება არ არის გარკვეული. კლინიკური კვლევებში COPD-ის დროს ინჰალაციური კორტიკოსტეროიდების გავლენის შესაფასებლად გამოიყენებოდა საშუალო და მაღალი დოზები.[1]
ხანგრძლივი გამოყენების დროს, ინჰალაციური კორტიკოსტეროიდები შეიძლება ასოცირდებოდნეს სისტემური კორტიკოსტეროიდების მსგავს გვერდით მოვლენებთან.
ინჰალაციური კორტიკოსტეროიდების მაღალი დოზები, შემანარჩუნებელი დოზებისაგან განსხვავებით, გამოიყენება სისტემურიდან ინჰალაციურ კორტიკოსტეროიდულ თერაპიაზე გადასვლის დროს ან საშუალო სიმძიმის გამწვავებისას.
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
სასუნთქი გზების სანაციამ, ისეთი ტექნიკის გამოყენებით, როგორიც არის მექნიკური ვიბრაცია და არა-ოსცილარული პოზიტიური ექსპირატორული წნევა, ზოგიერთ პაციენტში, რომელთაც ნახველის ჰიპერსეკრეცია ან იმავდროული ბრონქოექტაზია აღენიშნებათ, შეიძლება ხანმოკლე პერსპექტივით შეამციროს მექანიკურ ვენტილაციაზე გადასვლის რისკი,[120] მაგრამ ის არ არის ერთნაირად სასარგებლო ყველა შემთხვევაში.[95] სანაციის სხვა მეთოდი, როგორიც არის ხელით გულმკერდზე დაწოლა, ასევე რუტინულად არ არის გამოსადეგი ან ახასიათებს საზიანო ეფექტი.[121][122][123] არ არის დასაბუთებული სასუნთქი გზების სანაციის რომელიმე ტექნიკის დადებითი გავლენა COPD-ის გამწვავების გრძელვადიან შედეგებზე, როგორიცაა მაგ.შემდგომი გამწვავების რისკის შემცირება.[120]
[ ]
[ ]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
საჭიროა აირცვლის მონიტორინგი ABG-ით დამატებითი ჟანგბადის მიწოდებიდან 30 წუთის შემდეგ, შესაძლო ნახშირორჟანგის შეკავების გამოსარიცხად. პაციენტის ჰიპოქსემიის გასაუმჯობესებლად საჭიროა დამატებითი ჟანგბადის ტიტრირება ისე, რომ სამიზნე სატურაცია [SaO2] იყოს 88%-დან 92%-მდე.[1]
ამბულატორიული პაციენტებში ინფექციური გენეზის გამწვავება
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პირველადი პარამეტრები
დოქსოციკლინი: 100 mg პერორულად დღეში ორჯერ 5-10 დღის განმავლობაში
ან
ტეტრაციკლინი: 250-500 mg პერორულად დღეში ოთხჯერ 5-7 დღის განმავლობაში
ან
ამოქსიცინილი: 250-500 mg პერორულად დღეში სამჯერ 5-10 დღის განმავლობაში
ან
ამოქსიცილინ/კლავულანატი: 500 მგ პერორულად ყოველ 8 საათში ერთხელ ან 875 მგ პერორულად ყოველ 12 საათში ერთხელ 5-10 დღის განმავლობაში
მეტიან
ცეფაკლორი: 250-500 mg პერორულად დღეში სამჯერ 5-10 დღის განმავლობაში
ან
აზიტრომიცინი: 500 მგ პერორულად ერთხელ პირველ დღეს, და შემდეგ 250მგ დღეში ერთხელ 2-5 დღე
ან
კლარიტრომიცინი: 250-500 mg პერორულად დღეში ორჯერ 7-14 დღის განმავლობაში
ან
თელიტრომიცინი: 800 mg პერორულად დღეში ერთჯერ 7-10 დღის განმავლობაში
მეორეული ვარიანტები
ლევოფლოქსაცინი: 500 mg პერორულად დღეში ერთჯერ 5-7 დღის განმავლობაში
ან
მოქსიფლოქსაცინი: 400 მგ პერორულად, დღეში ერთხელ, 5 დღის განმავლობაში
ან
ციპროფლოქსაცინი: 250-500 mg პერორულად დღეში ორჯერ 5-10 დღის განმავლობაში
GOLD-ის გაიდლაინების მიხედვით, ანტიბიოტიკოთერაპიას საჭიროებენ ფქოდ-ის გამწვავებების მქონე პაციენტები, რომელთაც აღენიშნებათ სამი კარდინალური სიმპტომი: დისპნოეს გაძლიერება, ნახველის მოცულობისა და ჩირქიანობის მატება; 2 კარდინალური სიმპტომის არსებობის შემთხვევაში, თუ მათგან ერთ-ერთი ნახველის ჩირქიანობაა; ან მექანიკური ვენტილაციის (ინვაზიური ან არაინვაზიური) საჭიროების დროს. ანტიბიოტიკოთერაპიის რეკომენდებული ხანგრძლივობაა 5-7 დღე.[1]
ემპირიულად დანიშნული ანტიბიოტიკების მოქმედების სპექტრი უნდა მოიცავდეს გავრცელებულ ინფექციურ მიკროორგანიზმებს: Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, და Moraxella spp. ამოქსიცილინის გამოყენება მიზანშეწონილი არ არის იმ რეგიონებში, რომლებშიც აღინიშნება ბეტა-ლაქტამაზას წარმომქმნელი Haemophilus influenzae-ს, Moraxella catarrhalis-ის ან პენიცილინის მიმართ რეზისტენტული Streptococcus pneumoniae-ს მაღალი პრევალენტობა. ფტორქინოლონების ჯგუფი გაიხილება მეორე რიგის თერაპიულ საშუალებებად, გარდა მძიმე ინფექციების შემთხვევებისა, როდესაც პაციენტები არიან მაღალი რისკის ქვეშ და საჭიროებენ ჰოსპიტალიზაციას ან ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკოთერაპიას. ხელმისაწვდომობის შემთხვევაში რეკომენდებული პრეპარატებია ფთორქინილონები: გატიფლოქსაცინი და მოქსიფლოქსაცინი.
ინფექციური გამწვავებით ჰოსპიტალიზებული პაციენტები
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პირველადი პარამეტრები
ცეფტრიაქსონი: 1გრ ინტრავენურად 12სთ-ში ერთხელ 5-10 დღე
იყოს
პიპერაცილინი/ტაზობაქტამი: 3,375გრ ინტრავენურად 6სთ-ში ერთხელ 7-10 დღე
მეტიიყოს
მეროპენემი: 500-1000მგ ინტრავენურად 8სთ-ში ერთხელ 7-10 დღე
--და--
აზიტრომიცინი: 500 მგ პერორულად ერთხელ პირველ დღეს, და შემდეგ 250მგ დღეში ერთხელ 2-5 დღე
მეორეული ვარიანტები
ლევოფლოქსაცინი: 500 mg ორალური/ინტრავენური ერთხელ დრეში 5-7 დღე
ან
მოქსიფლოქსაცინი: 400მგ ორალურად/ ინტრავენურად დღეში ერთხელ 5-14 დღე
მესამე ვარიანტები
ციპროფლოქსაცინი: 250-500 mg პერორულად დღეში ორჯერ 5-10 დღის განმავლობაში
GOLD-ის გაიდლაინების მიხედვით, ანტიბიოტიკოთერაპიას საჭიროებენ ფქოდ-ის გამწვავებების მქონე პაციენტები, რომელთაც აღენიშნებათ სამი კარდინალური სიმპტომი: დისპნოეს გაძლიერება, ნახველის მოცულობისა და ჩირქიანობის მატება; 2 კარდინალური სიმპტომის არსებობის შემთხვევაში, თუ მათგან ერთ-ერთი ნახველის ჩირქიანობაა; ან მექანიკური ვენტილაციის (ინვაზიური ან არაინვაზიური) საჭიროების დროს. ანტიბიოტიკოთერაპიის რეკომენდებული ხანგრძლივობაა 5-7 დღე.[1]
მძიმე ინფექციით ჰოსპიტალიზეული პაციენტებისთვის გამოიყენება ცეფტრიაქსონი აზითრომიცინთან ერთად (როგორც ფტორქინილონების ალტერნატივა). პიპერაცილინი ტაზობაქტამთან კომბინაციაში ან მეროპენემი პირველი რიგის პრეპარატებია ჰოსპიტალიზებული, მაღალი რისკის(ასაკი>65 წელი, უახლოეს წარსულში ან/და პროლონგირებული ჰოსპიტალიზაცია, ცუდი ფუნქციური სტატუსი ან პირები, რომლებიც უახლოეს წარსულში ან/და პროლონგირებულად იღებდნე ანტიბიოტიკებს) მქონე პაციენტების სამკურანალოდ, განსაკუთრებით თუ არსებობს Pseudomona-თი გამოწვეული ინფექციების ეჭვი.
ფტორქინოლონები მეორე რიგის პრეპარატებია, იმ შემთხვევაში თუ მაღალი რისკის პაციენტებში არ გვაქვს ინფექციის მძიმე ფორმა, ამ დროს ნაჩვენები ჰოსპიტალიზაცია და ბაქტერიების ფართო სპექტრის გადაფარვა. ლევოფლოქსაცინს გრამ-დადებითი მიკროორგანიზმების უკეთესი დაფარვა აქვს, ციპროფლოქსაცინთან შედარებით. ფტორქინოლონიების აგატიფლოქაცინის და მოქსიფლოქსაცინის გამოყენება მისღებია.
რესპირატორული უკმარისობა
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
COPD-ის მძიმე გამწვავების დროს პაციენტებს ხშირად აღენიშნებათ სუნთქვის უკმარისობა. დადებითი წნევით არაინვაზიური ვენტილაციის(NIPPV) გამოყენება აუმჯობესებს აირთა ცვლას, ამცირებს დისპნოეს, ენდოტრაქეალური ინტუბაციის საჭიროებას, გართულებებს, ჰოსპიტალიზაციის და სიკვდილობის შემცირებას ამ პაციენტებში.[1][33][34][124][125][126][127][128] NIPPV მიზანშეწონილია პაციენტებისთვის, რომელთაც აღენიშნება ქვემოთ ჩამოთვლილთაგან სულ მცირე ერთი: რესპირატორული აციდოზი (pH ≤7.35) და/ან ჰიპერკაპნია (PaCO2 ≥45 mmHg), ან მძიმე დისპნოე , დამხმარე სასუნთქი კუნთების მონაწილეობით, სუნთქვის დროს მუცლის პარადოქსული მოძრაობა ან ინტრაკოსტალური რეტრაქცია; ან პერსისტენტული ჰიპოქსემია ოქსიგენოთერაპიის მიუხედავად.[1]
დისპნოეს დონის და პაციენტის ფიზიოლოგიური მდგომარეობის გაუმჯობესება ტიპურად 1-4 საათში ვლინდება.[129] თუმცა, NIPPV ყველა პაციენტთან არ არის წარმატებული, ამიტომ კლინიცისტებმა უნდა განიხილონ ინვაზიური მექნიკური ვენტილაციის რისკები და სარგებელი NIPPV -ზე მყოფი პაციენტებში, რათა შეარჩიონ მკურნლობის საუკეთესო მეთოდი.
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
თუ დადებითი წნევით არაინვაზიური ვენტილაცია (NIPPV) არ იქნება ეფექტიანი, დღის წესრიგში უნდა დადგეს ინვაზიური მექანიკური ვენტილაციის საჭიროება. ეს განსაკუთრებით ეხება შეცვლილი ფსიქიკურიდა არადამაკმაყოფილებელი რესპირატორული მდგომარეობის მქონე პაციენტებს; ასპირაციის რისკის ქვეშ მყოფ პაციენტებს; ან თუ NPPV გამოყენება შეუძლებელია, მაგ. სახის ტრავმის დროს.[130]
სიკვდილიანობის რისკი (11% to 49%) მნიშნელოვანია მძიმე დაავადების მქონე პაციენტებში, რომელთათვისაც ნაჩვენებია ინვაზიური მექანიკური ვენტილაცია.[131][132] მექანიკური ვენტილაციის გართულებები მოიცავს, ვენტილატორ-ასოცირებულ პნევმონიასა და ბაროტრავმას. COPDის მქონე პაციენტების მექანიკური ვენტილაციიდან მოხსნა შეიძლება გაძნელდეს.[130] NPPV-ის, როგორც დამხმარ მეთოდის, გამოყენებას შეუძლია შეამციროს მექანიკური ვენტილაციიდან პაციენტის მოხსნის წარუმატებელი შემთხვევბი და ნოზოკომიური ინფექციები, ასევე შესაძლებელია სიკვდილიანობის შემცირებაც.[133][134][135]
პირველადი პარამეტრები
სალბუტამოლი საინჰალაციო: (100მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)100-200 მიკროგრამი(1-2 შესუნთქვა)ყოველ 4-6 საათში მოთხოვნილებისამებრ
ან
საინჰალაციო იპრატროპიუმი: (20მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)40 მიკროგრამი(2 შესუნთქვა) 4 შესხურებამდე დღეში მოთხოვნილებისამებრ
ან
სალმეტეროლი საინჰალაციო: (50 მიკროგრამ/ინჰალაციური დოზა) 50მიკროგრამი (1 შესუნთქვა) დღეში ორჯერ
ან
ინჰალაციური ინდაკატეროლი: (75 მიკროგრამ/ინჰალაციური კაფსულა)75 მიკროგრამი (1კაფსულა ) დღეში ერთხელ
ან
საინჰალაციო არფორმოტეროლი: ნებულირებული 15 მიკროგრამი დღეში 2-ჯერ
ან
ოლოდატეროლი საინჰალაციო: (2.5 მიკროგრამ/ინჰალაციური დოზა) 5 მიკროგრამი (2 შესხმა) დღეში ერთხელ
ან
თიოტროპიუმი საინჰალაციო: (18 მიკროგრამი/საინჰალაციო კაფსულა) 18 მიკროგრამი (1 კაფსულა) დღეში 1-ჯერ; (2.5 მიკროგრამი/საინჰალაციო დოზა) 5 მიკროგრამი (2 შესხურება) დღეში 1-ჯერ
ან
უმეკლიდინიუმი საინჰალაციო: (62.5 მიკროგრამი/საინჰალაციო დოზა) 62.5 მიკროგრამი (1 შესხურება) დღეში ერთხელ
ან
საინჰალაციო აკლიდინიუმ ბრომიდი: (400მიკროგრამ/ინჰალაციური დოზა) 400მიკროგრამი (1 შესუნთქვა) დღეში ორჯერ
ან
საინჰალაციო გლიკოპირონიუმი: (55 მიკროგრამი/ინჰალაციური კაფსულა)55 მიკროგრამი (1კაფსულა ) დღეში ერთხელ
მეტიგლობალური ინიციატივა ფქოდ-თვის (GOLD) გაიდლაინები გვაუწყებენ, რომ A ჯგუფში შემავალი ყველა პაციენტისთვის უნდა განვიხილოთ ბრონქოდილატატორით მკურნალობა, როგორც სუნთქვის უკმარისობაზე მკურნალობისათვის მაღალეფექტური საშუალება. ამისათვის შესაძლოა გამოდგეს როგორც ხანმოკლე, ასევე ხანგრძლივი მოქმედების ბრონქოდილატატორი.[1]
საჭიროა ბრონქოდილატატორის ეფექტის შეფასება. პაციენტის რეაქციის მიხედვით უნდა გადავწყვიტოთ გავაგრძელოთ თუ არა იმავე კლასის ბრონქოდილატატორის გამოყენება.[1]
ხანმოკლე მოქმედების ბრონქოდილატატორები უზრუნველყოფენ სიმპტომურ შემსუბუქებას. მტკიცებულება A
ხანმოკლე მოქმედების ბრონქოდილატორებზე არასათანადო რეაგირება შეიძლება იყოს გამწვავების გამოვლინება.[115][116]
პაციენტებმა არ უნდა მიიღონ ხანმოკლე მოქმედების ანტიქოლინერგიული მედიკამენტები, თუ ისინი უკვე იმყოფებიან თიოტროპიუმით მკურნალობაზე.[115][116]
ხანმოკლე მოქმედების აგენტებია სალბუტამოლი და იპრატროპიუმი.
ხანგრძლივი მოქმედების წამლებია სალმეტეროლი, ინდაკატეროლი, არფორმოტეროლი, ოლოდატეროლი, ტიოტროპიუმი, უმეკლიდინიუმი,
[ ]
აკლიდინიუმი და გლიკოპირონიუმი.
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
COPD -ის მქონე ყველა პაციენტს უნდა შევთავაზოთ გრიპისა და პნევმოკოკური ინფექციის საწინააღმდეგოდ ვაქცინაცია.[1] გრიპის ვაქცინა კეთდება ყოველწლიურად. პნევმოკოკური ინფექციის საწინააღმდეგო ვაქცინა უკეთდება COPD-ის მქონე 65 წელზე უფროს პაციენტებსა და უფრო ახალგაზრდებს იმ შემთხვევაში, თუ აღენიშნებათ მნიშვნელოვანი თანმხლები მდგომარეობები . ვაქცინა ასევე ამცირებს საზოგადოებაში შეძენილი პნევმონიებს 65 წელზე უმცროს პაციენტებში ,რომელთა FEV1 <40%-ზე.[136]
პაციენტებსს უნა ჩაუტარდეს სწავლება დაავადების მიმდინარეობის, გამწვავების ან დეკომპენსაციის სიმპტომების შესახებ. COPD-ის მქონე ყველა პაციენტისთვის რეკომენდებულია ფიზიკური აქტიობა.[1]
მომავალში პალიატიური მზრუნველობის შესაძლო საჭიროების შესახებ და მის სარგებელზე უნდა ვიმსჯელოთ დაავადების ადრეულ ეტაპზევე, სანამ გამოვლინდება სუნთქვის მწვავე უკმარისობა.[112]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პაციენტებმა უნდა მიიღონ მკაცრი რეკომენდაცია: არ დაიწყონ მოწევა, ხოლო მწეველებმა შეწყვიტონ თამბაქოს მოხმარება. თამბაქოს მოხმარების შეწყვეტა უპირველესი ამოცანაა ქრონიკული ობსტრუქციული ფილტვის დაავადების (COPD) მართვისას. მტკიცებულება A
გამოყენებული უნდა იქნას ნიკოტინის ჩამნაცვლებელი ან სხვა მედიკამენტოზური თერაპია, არაფარმაკოლოგიურ მკურნალობასთან კომბინაციაში.
პირველადი პარამეტრები
სალმეტეროლი საინჰალაციო: (50 მიკროგრამ/ინჰალაციური დოზა) 50მიკროგრამი (1 შესუნთქვა) დღეში ორჯერ
ან
ინჰალაციური ინდაკატეროლი: (75 მიკროგრამ/ინჰალაციური კაფსულა)75 მიკროგრამი (1კაფსულა ) დღეში ერთხელ
ან
საინჰალაციო არფორმოტეროლი: ნებულირებული 15 მიკროგრამი დღეში 2-ჯერ
ან
ოლოდატეროლი საინჰალაციო: (2.5 მიკროგრამ/ინჰალაციური დოზა) 5 მიკროგრამი (2 შესხმა) დღეში ერთხელ
ან
თიოტროპიუმი საინჰალაციო: (18 მიკროგრამი/საინჰალაციო კაფსულა) 18 მიკროგრამი (1 კაფსულა) დღეში 1-ჯერ; (2.5 მიკროგრამი/საინჰალაციო დოზა) 5 მიკროგრამი (2 შესხურება) დღეში 1-ჯერ
ან
უმეკლიდინიუმი საინჰალაციო: (62.5 მიკროგრამი/საინჰალაციო დოზა) 62.5 მიკროგრამი (1 შესხურება) დღეში ერთხელ
ან
საინჰალაციო აკლიდინიუმ ბრომიდი: (400მიკროგრამ/ინჰალაციური დოზა) 400მიკროგრამი (1 შესუნთქვა) დღეში ორჯერ
ან
საინჰალაციო გლიკოპირონიუმი: (55 მიკროგრამი/ინჰალაციური კაფსულა)55 მიკროგრამი (1კაფსულა ) დღეში ერთხელ
მეტიხანგრძლივი მოქმედების მუსკარინული ანტაგონისტი (LAMA)
[ ]
ან ხანგრძლივი მოქმედების ბეტა-2 აგონისტი (LABA)[137] შეგვიძლია გამოვიყენოთ, როგორც პირველი რიგის თერაპია პაციენტების ამ ჯგუფში.[1]
GOLD-ის გაიდლაინების მიხედვით, მოთხოვნილებისამებრ მიღების შემთხვევაში ხანგრძლივი მოქმედების ბრონქოდილატატორები უპირატესია ხანმოკლე მოქმედების ბრონქოდილატატორების გამოყენებასთან შედარებით, და, შესაბამისად, რეკომენდებულია პაციენტების ამ ჯგუფისათვის.[1][138][139]
GOLD-ის გაიდლაინების მიხედვით, ამ ჯგუფის პაციენტების თავდაპირველი სიმპტომების შემსუბუქებისათვის ხანგრძლივი მოქმედების ბრონქოდილატატორებზე უპირატესი კლასი არ არსებობს. ბრონქოდილატატორის შერჩევა დამოკიდებულია პაციენტის აღქმაზე სიმპტომების შემსუბუქებასთან დაკავშირებით.[1]
სუნთქვის მძიმე უკმარისობის მქონე პაციენტებისთვის, რიგ შემთხვევებში, საწყისი მკურნალობა ორი ბრონქოდილატატორით მიმდინარეობს.[1]
მონოთერაპიის ფონზე პერსისტენტული სუნთქვის უკმარისობის დროს GOLD-ის გაიდლაინები რეკომენდაციას უწევენ ორი ბრონქოდილატატორის გამოყენებას.[1]
პაციენტებმა არ უნდა მიიღონ ხანმოკლე მოქმედების ანტიქოლინერგიული მედიკამენტები, თუ ისინი უკვე იმყოფებიან თიოტროპიუმით მკურნალობაზე.[115][116]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პირველადი პარამეტრები
სალბუტამოლი საინჰალაციო: (100მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)100-200 მიკროგრამი(1-2 შესუნთქვა)ყოველ 4-6 საათში მოთხოვნილებისამებრ
ან
საინჰალაციო იპრატროპიუმი: (20მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)40 მიკროგრამი(2 შესუნთქვა) 4 შესხურებამდე დღეში მოთხოვნილებისამებრ
უზრუნველყოფს სიმპტომატიკის შემსუბუქებას. მტკიცებულება A
ხანმოკლე მოქმედების ბრონქოდილატორებზე არასათანადო რეაგირება შეიძლება იყოს გამწვავების გამოვლინება.
პაციენტებმა არ უნდა მიიღონ ხანმოკლე მოქმედების ანტიქოლინერგიული მედიკამენტები, თუ ისინი უკვე იმყოფებიან თიოტროპიუმით მკურნალობაზე.[115][116]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
COPD -ის მქონე ყველა პაციენტს უნდა შევთავაზოთ გრიპისა და პნევმოკოკური ინფექციის საწინააღმდეგოდ ვაქცინაცია.[1] გრიპის ვაქცინა კეთდება ყოველწლიურად. პნევმოკოკური ინფექციის საწინააღმდეგო ვაქცინა უკეთდება COPD-ის მქონე 65 წელზე უფროს პაციენტებსა და უფრო ახალგაზრდებს იმ შემთხვევაში, თუ აღენიშნებათ მნიშვნელოვანი თანმხლები მდგომარეობები . ვაქცინა ასევე ამცირებს საზოგადოებაში შეძენილი პნევმონიებს 65 წელზე უმცროს პაციენტებში ,რომელთა FEV1 <40%-ზე.[136]
პაციენტებსს უნა ჩაუტარდეს სწავლება დაავადების მიმდინარეობის, გამწვავების ან დეკომპენსაციის სიმპტომების შესახებ. COPD-ის მქონე ყველა პაციენტისთვის რეკომენდებულია ფიზიკური აქტიობა.[1]
მომავალში პალიატიური მზრუნველობის შესაძლო საჭიროების შესახებ და მის სარგებელზე უნდა ვიმსჯელოთ დაავადების ადრეულ ეტაპზევე, სანამ გამოვლინდება სუნთქვის მწვავე უკმარისობა.[112]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პაციენტებმა უნდა მიიღონ მკაცრი რეკომენდაცია: არ დაიწყონ მოწევა, ხოლო მწეველებმა შეწყვიტონ თამბაქოს მოხმარება. თამბაქოს მოხმარების შეწყვეტა უპირველესი ამოცანაა ქრონიკული ობსტრუქციული ფილტვის დაავადების (COPD) მართვისას. მტკიცებულება A
გამოყენებული უნდა იქნას ნიკოტინის ჩამნაცვლებელი ან სხვა მედიკამენტოზური თერაპია, არაფარმაკოლოგიურ მკურნალობასთან კომბინაციაში.
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ფილტვის რეანიმაცია ადრეულ ეტაპებზე უნდა დაიწყოს.[1]
პულმონური რეაბილიტაციის ძირითადი მიზანი არის სიმპტომების შემცირება, ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესება, ყოველდღიურ საქმიანობიაში ფიზიკური და ემოციური ჩართულობის ზრდა. პულმონურ რეაბილიტაციას შეუძლია გააუმჯობესოს მრავალი ფაქტორი, მათ შორის დისპნოე, ფიზიკურ დატვირთვაზე აუტანლობა, ჯანმრთელობის ზოგადი სტატუსი და ჯანდაცვის სისტემის გამოყენება.[1][104]
[ ]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
გრძელვადიანი ოქსიგენოთერაპიის კრიტერიუმებია: PaO2 ≤7.3 კპა (55 მმ.ვწყ.სვ.);ან SaO2 ≤88%, ჰიპერკაპნიით ან მის გარეშე დადასტურებული 2-ჯერ 3კვირის განმავლობაში; ან PaO2 7.3 კპა (55 მმ.ვწყ.სვ.) და 8.0 კპა (60 მმ.ვწყ.სვ.) შორის, ანSaO2 of 88%, თუ არის დამტკიცებული ფილტვის ჰიპერტენზია, პერიფერიული შეშუპება რომელიც გულის შეგუბებით უკმარისობაზე მიუთითებს, ან პოლიციტემია (ჰემატოკრიტი >55%).[1]
ჟანგბადი ნაჩვენებია პაციენტებისთვის, რომელთა პრედიქტორული PaO2 გადაფრენის დროს <6.7 კპა (<50 მმ.ვწყ.სვ).[1] ამ პაციენტებს ჩვეულებრივ სატურაცია აქვთ <92% ოთახის ჰაერზე, ზღვის დონეზე. ეჭვის შემთხვევაში, პაციენტებმა შეიძლება გადაამოწმონ თავიანთი პრედიქტორული PaO2 ფრენის დროს.
თერაპიულ მიზანს წარმოადგენს PaO2 მომატება სულ მცირე 5 მმ.ვწყ.სვ.-ით პაციენტის საწყის დონესთან შედარებით და მინიმუმ 60 მმ.ვწყ.სვ.-მდე. დამატებით, სატურაცია უნდა შენარჩუნდეს 90%-ზე ზემოთ მოსვენების, დატვირთვის და ძილის განმავლობაში.[104][109] მტკიცებულება B
პირველადი პარამეტრები
საინჰალაციო უმეკლიდინიუმ/ვილანტეროლი: (62.5/25 მიკროგრამი/საინჰალაციო დოზა) 1 შესხურება დღეში ერთხელ
ან
საინჰალაციო გლიკოპირენიუმ/ფორმოტეროლ ფუმარატი: (14.4/9.6 მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა) 1 შესხურება დღეში ერთჯერ.
ან
ინდაკატეროლი/საინჰალაციო გლიკოპირონიუმი: (110/50 მიკროგრამი/საინჰალაციო კაფსულა) 1 კაფსულა დღეში ერთხელ
ან
თიოტროპიუმი/საინჰალაციო ოლოდატეროლი: (2.5/2.5 მიკროგრამი/საინჰალაციო დოზა) 2 შესხურება დღეში ერთჯერ
მონოთერაპიის ფონზე პერსისტენტული სუნთქვის უკმარისობის დროს GOLD-ის გაიდლაინები რეკომენდაციას უწევენ ორი ბრონქოდილატატორის გამოყენებას.[1]
თუ ორი ბრონქოდილატატორის გამოყენების ფონზე სიმპტომები არ უმჯობესდება, GOLD-ის გაიდლაინები გვირჩევენ, დავიყვანოთ მკურნალობა ერთ ბრონქოდილატატორზე.[1]
უმეკლიდინიუმ/ვილანტეროლი, გლიკოპირონიუმ/ფორმოტეროლ ფუმარატი[60] ინდაკატეროლი/გლიკოპირონიუმი[64] და თიოტროპიუმი/ოლოდატეროლი წარმოადგენენ ხანგრძლივი მოქმედების ბეტა-2 აგონისტის (LABA) და ხანგრძლივი მოქმედების მუსკარინული ანტაგონისტის (LAMA) კომბინაციებს, რომელთა გამოყენება ფქოდის მკურნალობისათვის ნებადართულია.[59]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პირველადი პარამეტრები
სალბუტამოლი საინჰალაციო: (100მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)100-200 მიკროგრამი(1-2 შესუნთქვა)ყოველ 4-6 საათში მოთხოვნილებისამებრ
ან
საინჰალაციო იპრატროპიუმი: (20მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)40 მიკროგრამი(2 შესუნთქვა) 4 შესხურებამდე დღეში მოთხოვნილებისამებრ
უზრუნველყოფს სიმპტომატიკის შემსუბუქებას. მტკიცებულება A
ხანმოკლე მოქმედების ბრონქოდილატორებზე არასათანადო რეაგირება შეიძლება იყოს გამწვავების გამოვლინება.
პაციენტებმა არ უნდა მიიღონ ხანმოკლე მოქმედების ანტიქოლინერგიული მედიკამენტები, თუ ისინი უკვე იმყოფებიან თიოტროპიუმით მკურნალობაზე.[115][116]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
COPD -ის მქონე ყველა პაციენტს უნდა შევთავაზოთ გრიპისა და პნევმოკოკური ინფექციის საწინააღმდეგოდ ვაქცინაცია.[1] გრიპის ვაქცინა კეთდება ყოველწლიურად. პნევმოკოკური ინფექციის საწინააღმდეგო ვაქცინა უკეთდება COPD-ის მქონე 65 წელზე უფროს პაციენტებსა და უფრო ახალგაზრდებს იმ შემთხვევაში, თუ აღენიშნებათ მნიშვნელოვანი თანმხლები მდგომარეობები . ვაქცინა ასევე ამცირებს საზოგადოებაში შეძენილი პნევმონიებს 65 წელზე უმცროს პაციენტებში ,რომელთა FEV1 <40%-ზე.[136]
პაციენტებსს უნა ჩაუტარდეს სწავლება დაავადების მიმდინარეობის, გამწვავების ან დეკომპენსაციის სიმპტომების შესახებ. COPD-ის მქონე ყველა პაციენტისთვის რეკომენდებულია ფიზიკური აქტიობა.[1]
მომავალში პალიატიური მზრუნველობის შესაძლო საჭიროების შესახებ და მის სარგებელზე უნდა ვიმსჯელოთ დაავადების ადრეულ ეტაპზევე, სანამ გამოვლინდება სუნთქვის მწვავე უკმარისობა.[112]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პაციენტებმა უნდა მიიღონ მკაცრი რეკომენდაცია: არ დაიწყონ მოწევა, ხოლო მწეველებმა შეწყვიტონ თამბაქოს მოხმარება. თამბაქოს მოხმარების შეწყვეტა უპირველესი ამოცანაა ქრონიკული ობსტრუქციული ფილტვის დაავადების (COPD) მართვისას. მტკიცებულება A
გამოყენებული უნდა იქნას ნიკოტინის ჩამნაცვლებელი ან სხვა მედიკამენტოზური თერაპია, არაფარმაკოლოგიურ მკურნალობასთან კომბინაციაში.
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ფილტვის რეანიმაცია ადრეულ ეტაპებზე უნდა დაიწყოს.[1]
პულმონური რეაბილიტაციის ძირითადი მიზანი არის სიმპტომების შემცირება, ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესება, ყოველდღიურ საქმიანობიაში ფიზიკური და ემოციური ჩართულობის ზრდა. პულმონურ რეაბილიტაციას შეუძლია გააუმჯობესოს მრავალი ფაქტორი, მათ შორის დისპნოე, ფიზიკურ დატვირთვაზე აუტანლობა, ჯანმრთელობის ზოგადი სტატუსი და ჯანდაცვის სისტემის გამოყენება.[1][104]
[ ]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
გრძელვადიანი ოქსიგენოთერაპიის კრიტერიუმებია: PaO2 ≤7.3 კპა (55 მმ.ვწყ.სვ.);ან SaO2 ≤88%, ჰიპერკაპნიით ან მის გარეშე დადასტურებული 2-ჯერ 3კვირის განმავლობაში; ან PaO2 7.3 კპა (55 მმ.ვწყ.სვ.) და 8.0 კპა (60 მმ.ვწყ.სვ.) შორის, ანSaO2 of 88%, თუ არის დამტკიცებული ფილტვის ჰიპერტენზია, პერიფერიული შეშუპება რომელიც გულის შეგუბებით უკმარისობაზე მიუთითებს, ან პოლიციტემია (ჰემატოკრიტი >55%).[1]
ჟანგბადი ნაჩვენებია პაციენტებისთვის, რომელთა პრედიქტორული PaO2 გადაფრენის დროს <6.7 კპა (<50 მმ.ვწყ.სვ).[1] ამ პაციენტებს ჩვეულებრივ სატურაცია აქვთ <92% ოთახის ჰაერზე, ზღვის დონეზე. ეჭვის შემთხვევაში, პაციენტებმა შეიძლება გადაამოწმონ თავიანთი პრედიქტორული PaO2 ფრენის დროს.
თერაპიულ მიზანს წარმოადგენს PaO2 მომატება სულ მცირე 5 მმ.ვწყ.სვ.-ით პაციენტის საწყის დონესთან შედარებით და მინიმუმ 60 მმ.ვწყ.სვ.-მდე. დამატებით, სატურაცია უნდა შენარჩუნდეს 90%-ზე ზემოთ მოსვენების, დატვირთვის და ძილის განმავლობაში.[104][109] მტკიცებულება B
პირველადი პარამეტრები
თიოტროპიუმი საინჰალაციო: (18 მიკროგრამი/საინჰალაციო კაფსულა) 18 მიკროგრამი (1 კაფსულა) დღეში 1-ჯერ; (2.5 მიკროგრამი/საინჰალაციო დოზა) 5 მიკროგრამი (2 შესხურება) დღეში 1-ჯერ
ან
უმეკლიდინიუმი საინჰალაციო: (62.5 მიკროგრამი/საინჰალაციო დოზა) 62.5 მიკროგრამი (1 შესხურება) დღეში ერთხელ
ან
საინჰალაციო აკლიდინიუმ ბრომიდი: (400მიკროგრამ/ინჰალაციური დოზა) 400მიკროგრამი (1 შესუნთქვა) დღეში ორჯერ
ან
საინჰალაციო გლიკოპირონიუმი: (55 მიკროგრამი/ინჰალაციური კაფსულა)55 მიკროგრამი (1კაფსულა ) დღეში ერთხელ
მეტიC ჯგუფის პაციენტებისთვის საწყისი მკურნალობა უნდა შემოიფარგლებოდეს ერთი ხანგრძლივი მოქმედების ბრონქოდილატატორით.[1] ორი ურთიერთმიმართული შედარების მიხედვით ტესტირებული ხანგრძლივი მოქმედების მუსკარინული ანტაგონისტი (LAMA) აღმოჩნდა ხანგრძლივი მოქმედების ბეტა-2 აგონისტზე (LABA) უპირატესი გამწვავებების პრევენციის კუთხით.[55][56] შესაბამისად, GOLD გაიდლაინები რეკომენდაციას უწევენ C ჯგუფის პაციენტებში მკურნალობის LAMA-ით დაწყებას.
პაციენტებმა არ უნდა მიიღონ ხანმოკლე მოქმედების ანტიქოლინერგიული მედიკამენტები, თუ ისინი უკვე იმყოფებიან თიოტროპიუმით მკურნალობაზე.[115][116]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პირველადი პარამეტრები
სალბუტამოლი საინჰალაციო: (100მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)100-200 მიკროგრამი(1-2 შესუნთქვა)ყოველ 4-6 საათში მოთხოვნილებისამებრ
ან
საინჰალაციო იპრატროპიუმი: (20მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)40 მიკროგრამი(2 შესუნთქვა) 4 შესხურებამდე დღეში მოთხოვნილებისამებრ
უზრუნველყოფს სიმპტომატიკის შემსუბუქებას. მტკიცებულება A
ხანმოკლე მოქმედების ბრონქოდილატორებზე არასათანადო რეაგირება შეიძლება იყოს გამწვავების გამოვლინება.
თიოტროპიუმით მკურნალობის დაწყების შემთხვევაში პაციენტებმა არ უნდა მიიღონ ხანმოკლე მოქმედების ანტიქოლინერგული აგენტები (მაგ. იპრატროპიუმი).[115][116]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
COPD -ის მქონე ყველა პაციენტს უნდა შევთავაზოთ გრიპისა და პნევმოკოკური ინფექციის საწინააღმდეგოდ ვაქცინაცია.[1] გრიპის ვაქცინა კეთდება ყოველწლიურად. პნევმოკოკური ინფექციის საწინააღმდეგო ვაქცინა უკეთდება COPD-ის მქონე 65 წელზე უფროს პაციენტებსა და უფრო ახალგაზრდებს იმ შემთხვევაში, თუ აღენიშნებათ მნიშვნელოვანი თანმხლები მდგომარეობები . ვაქცინა ასევე ამცირებს საზოგადოებაში შეძენილი პნევმონიებს 65 წელზე უმცროს პაციენტებში ,რომელთა FEV1 <40%-ზე.[136]
პაციენტებსს უნა ჩაუტარდეს სწავლება დაავადების მიმდინარეობის, გამწვავების ან დეკომპენსაციის სიმპტომების შესახებ. COPD-ის მქონე ყველა პაციენტისთვის რეკომენდებულია ფიზიკური აქტიობა.[1]
მომავალში პალიატიური მზრუნველობის შესაძლო საჭიროების შესახებ და მის სარგებელზე უნდა ვიმსჯელოთ დაავადების ადრეულ ეტაპზევე, სანამ გამოვლინდება სუნთქვის მწვავე უკმარისობა.[112]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პაციენტებმა უნდა მიიღონ მკაცრი რეკომენდაცია: არ დაიწყონ მოწევა, ხოლო მწეველებმა შეწყვიტონ თამბაქოს მოხმარება. თამბაქოს მოხმარების შეწყვეტა უპირველესი ამოცანაა ქრონიკული ობსტრუქციული ფილტვის დაავადების (COPD) მართვისას. მტკიცებულება A
გამოყენებული უნდა იქნას ნიკოტინის ჩამნაცვლებელი ან სხვა მედიკამენტოზური თერაპია, არაფარმაკოლოგიურ მკურნალობასთან კომბინაციაში.
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ფილტვის რეანიმაცია ადრეულ ეტაპებზე უნდა დაიწყოს.[1]
პულმონური რეაბილიტაციის ძირითადი მიზანი არის სიმპტომების შემცირება, ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესება, ფიზიკური და ემოციური ჩართულობის ზრდა ყოველდრიურ საქმიანობიაში. პულმონური რეაბილიტაციას შეუძლია მნიშვნელოვანწილად გააუმჯობესოს მრავალი ფაქტორი, მათ შორის დისპნოე, ფიზიკური დატვირთვა, ცხოვრების ხარისხი და ემოციური შეგრძნებები.[1][104]
[ ]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პირველადი პარამეტრები
თეოფილინი: საწყის დოზად ვაძლევთ 300მგ/დღეში პერორულად დაყოფილ დოზებად ყოველ 6-8 საათში, 3 დღის შემდეგ იზრდება 400 მგ/დღე-მდე, შემდეგ 3 დღეს - 600 მგ/დღე; დოზირება კორექტირდება შრატში მედიკამენტის დონის მიხედვით
ან
ამინოფილინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
არ არსებობს მკაცრად გაწერილი რეკომენდაციები, თუ რა დროს უნდა დაინიშნოს თეოფილინი ან ამინოფილინი, მაგრამ უმეტესი ექსპერტი ფიქრობს, რომ მათი გამოყენბა მიზანშეწონილია, როდესაც ამოიწურება ბრონქოდილატატორების და კორტიკოსტეროიდების გამოყენების შესაძლებლობა.
ტოქსიკურობა დოზადამოკიდებულია. მტკიცებულება A
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
გრძელვადიანი ოქსიგენოთერაპიის კრიტერიუმებია: PaO2 ≤7.3 კპა (55 მმ.ვწყ.სვ.);ან SaO2 ≤88%, ჰიპერკაპნიით ან მის გარეშე დადასტურებული 2-ჯერ 3კვირის განმავლობაში; ან PaO2 7.3 კპა (55 მმ.ვწყ.სვ.) და 8.0 კპა (60 მმ.ვწყ.სვ.) შორის, ანSaO2 of 88%, თუ არის დამტკიცებული ფილტვის ჰიპერტენზია, პერიფერიული შეშუპება რომელიც გულის შეგუბებით უკმარისობაზე მიუთითებს, ან პოლიციტემია (ჰემატოკრიტი >55%).[1]
ჟანგბადი ნაჩვენებია პაციენტებისთვის, რომელთა პრედიქტორული PaO2 გადაფრენის დროს <6.7 კპა (<50 მმ.ვწყ.სვ).[1] ამ პაციენტებს ჩვეულებრივ სატურაცია აქვთ <92% ოთახის ჰაერზე, ზღვის დონეზე. ეჭვის შემთხვევაში, პაციენტებმა შეიძლება გადაამოწმონ თავიანთი პრედიქტორული PaO2 ფრენის დროს.
თერაპიულ მიზანს წარმოადგენს PaO2 მომატება სულ მცირე 5 მმ.ვწყ.სვ.-ით პაციენტის საწყის დონესთან შედარებით და მინიმუმ 60 მმ.ვწყ.სვ.-მდე. დამატებით, სატურაცია უნდა შენარჩუნდეს 90%-ზე ზემოთ მოსვენების, დატვირთვის და ძილის განმავლობაში.[104][109] მტკიცებულება B
პირველადი პარამეტრები
საინჰალაციო უმეკლიდინიუმ/ვილანტეროლი: (62.5/25 მიკროგრამი/საინჰალაციო დოზა) 1 შესხურება დღეში ერთხელ
ან
საინჰალაციო გლიკოპირენიუმ/ფორმოტეროლ ფუმარატი: (14.4/9.6 მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა) 1 შესხურება დღეში ერთჯერ.
ან
ინდაკატეროლი/საინჰალაციო გლიკოპირონიუმი: (110/50 მიკროგრამი/საინჰალაციო კაფსულა) 1 კაფსულა დღეში ერთხელ
ან
თიოტროპიუმი/საინჰალაციო ოლოდატეროლი: (2.5/2.5 მიკროგრამი/საინჰალაციო დოზა) 2 შესხურება დღეში ერთჯერ
C ჯგუფში შემავალ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ პერსისტენტული გამწვავებები, შესაძლოა სარგებლიანი იყოს ორმაგი თერაპია LABA და LABA კომბინაციური თერაპიით.[1]
უმეკლიდინიუმ/ვილანტეროლი, გლიკოპირონიუმ/ფორმოტეროლ ფუმარატი[60] ინდაკატეროლი/გლიკოპირონიუმი[64] ხოლო თიოტროპიუმი/ოლოდატეროლი არის LABA-ისა და LAMA-ის კომბინაცია, რომლის გამოყენებაც ფქოდ-თვის დადასტურებულია.[59]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პირველადი პარამეტრები
სალბუტამოლი საინჰალაციო: (100მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)100-200 მიკროგრამი(1-2 შესუნთქვა)ყოველ 4-6 საათში მოთხოვნილებისამებრ
ან
საინჰალაციო იპრატროპიუმი: (20მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)40 მიკროგრამი(2 შესუნთქვა) 4 შესხურებამდე დღეში მოთხოვნილებისამებრ
უზრუნველყოფს სიმპტომატიკის შემსუბუქებას. მტკიცებულება A
ხანმოკლე მოქმედების ბრონქოდილატორებზე არასათანადო რეაგირება შეიძლება იყოს გამწვავების გამოვლინება.
პაციენტებმა არ უნდა მიიღონ ხანმოკლე მოქმედების ანტიქოლინერგიული მედიკამენტები, თუ ისინი უკვე იმყოფებიან თიოტროპიუმით მკურნალობაზე.[115][116]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
COPD -ის მქონე ყველა პაციენტს უნდა შევთავაზოთ გრიპისა და პნევმოკოკური ინფექციის საწინააღმდეგოდ ვაქცინაცია.[1] გრიპის ვაქცინა კეთდება ყოველწლიურად. პნევმოკოკური ინფექციის საწინააღმდეგო ვაქცინა უკეთდება COPD-ის მქონე 65 წელზე უფროს პაციენტებსა და უფრო ახალგაზრდებს იმ შემთხვევაში, თუ აღენიშნებათ მნიშვნელოვანი თანმხლები მდგომარეობები . ვაქცინა ასევე ამცირებს საზოგადოებაში შეძენილი პნევმონიებს 65 წელზე უმცროს პაციენტებში ,რომელთა FEV1 <40%-ზე.[136]
პაციენტებსს უნა ჩაუტარდეს სწავლება დაავადების მიმდინარეობის, გამწვავების ან დეკომპენსაციის სიმპტომების შესახებ. COPD-ის მქონე ყველა პაციენტისთვის რეკომენდებულია ფიზიკური აქტიობა.[1]
მომავალში პალიატიური მზრუნველობის შესაძლო საჭიროების შესახებ და მის სარგებელზე უნდა ვიმსჯელოთ დაავადების ადრეულ ეტაპზევე, სანამ გამოვლინდება სუნთქვის მწვავე უკმარისობა.[112]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პაციენტებმა უნდა მიიღონ მკაცრი რეკომენდაცია: არ დაიწყონ მოწევა, ხოლო მწეველებმა შეწყვიტონ თამბაქოს მოხმარება. თამბაქოს მოხმარების შეწყვეტა უპირველესი ამოცანაა ქრონიკული ობსტრუქციული ფილტვის დაავადების (COPD) მართვისას. მტკიცებულება A
გამოყენებული უნდა იქნას ნიკოტინის ჩამნაცვლებელი ან სხვა მედიკამენტოზური თერაპია, არაფარმაკოლოგიურ მკურნალობასთან კომბინაციაში.
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ფილტვის რეანიმაცია ადრეულ ეტაპებზე უნდა დაიწყოს.[1]
პულმონური რეაბილიტაციის ძირითადი მიზანი არის სიმპტომების შემცირება, ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესება, ფიზიკური და ემოციური ჩართულობის ზრდა ყოველდრიურ საქმიანობიაში. პულმონური რეაბილიტაციას შეუძლია მნიშვნელოვანწილად გააუმჯობესოს მრავალი ფაქტორი, მათ შორის დისპნოე, ფიზიკური დატვირთვა, ცხოვრების ხარისხი და ემოციური შეგრძნებები.[1][104]
[ ]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პირველადი პარამეტრები
თეოფილინი: საწყის დოზად ვაძლევთ 300მგ/დღეში პერორულად დაყოფილ დოზებად ყოველ 6-8 საათში, 3 დღის შემდეგ იზრდება 400 მგ/დღე-მდე, შემდეგ 3 დღეს - 600 მგ/დღე; დოზირება კორექტირდება შრატში მედიკამენტის დონის მიხედვით
ან
ამინოფილინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
არ არსებობს მკაცრად გაწერილი რეკომენდაციები, თუ რა დროს უნდა დაინიშნოს თეოფილინი ან ამინოფილინი, მაგრამ უმეტესი ექსპერტი ფიქრობს, რომ მათი გამოყენბა მიზანშეწონილია, როდესაც ამოიწურება ბრონქოდილატატორების და კორტიკოსტეროიდების გამოყენების შესაძლებლობა.
ტოქსიკურობა დოზადამოკიდებულია. მტკიცებულება A
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
გრძელვადიანი ოქსიგენოთერაპიის კრიტერიუმებია: PaO2 ≤7.3 კპა (55 მმ.ვწყ.სვ.);ან SaO2 ≤88%, ჰიპერკაპნიით ან მის გარეშე დადასტურებული 2-ჯერ 3კვირის განმავლობაში; ან PaO2 7.3 კპა (55 მმ.ვწყ.სვ.) და 8.0 კპა (60 მმ.ვწყ.სვ.) შორის, ანSaO2 of 88%, თუ არის დამტკიცებული ფილტვის ჰიპერტენზია, პერიფერიული შეშუპება რომელიც გულის შეგუბებით უკმარისობაზე მიუთითებს, ან პოლიციტემია (ჰემატოკრიტი >55%).[1]
ჟანგბადი ნაჩვენებია პაციენტებისთვის, რომელთა პრედიქტორული PaO2 გადაფრენის დროს <6.7 კპა (<50 მმ.ვწყ.სვ).[1] ამ პაციენტებს ჩვეულებრივ სატურაცია აქვთ <92% ოთახის ჰაერზე, ზღვის დონეზე. ეჭვის შემთხვევაში, პაციენტებმა შეიძლება გადაამოწმონ თავიანთი პრედიქტორული PaO2 ფრენის დროს.
თერაპიულ მიზანს წარმოადგენს PaO2 მომატება სულ მცირე 5 მმ.ვწყ.სვ.-ით პაციენტის საწყის დონესთან შედარებით და მინიმუმ 60 მმ.ვწყ.სვ.-მდე. დამატებით, სატურაცია უნდა შენარჩუნდეს 90%-ზე ზემოთ მოსვენების, დატვირთვის და ძილის განმავლობაში.[104][109] მტკიცებულება B
პირველადი პარამეტრები
ფლუტიკაზონ ფუროატი/საინჰალაციო ვილანტეროლი: (100/25 მიკროგრამ/ინჰალაციური დოზა) 1 შესხურება დღეში ერთხელ
ან
ფლუტიკაზონე პროპიონატი/ საინჰალაციო სალმეტეროლი: (250/50 მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)1 შესხურება დღეში ორჯერ.
ან
ბუდეზონიდი/საინჰალაციო ფორმოტეროლი: (160/4.5 მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)2 შესხურება დღეში ორჯერ.
ან
მომეტაზონი/საინჰალაციო ფორმოტეროლი: (100/5 მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა;200/5 მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა) დღეში ორჯერ
პერსისტენტული გამწვავებების მქონე პაციენტებში შესაძლოა სასარგებლო აღმოჩნდეს საინჰალაციო კორტიკოსტეროიდისა (ICS) და ხანგრძლივი მოქმედების ბეტა-2 აგონისტის (LABA) კომბინაციაში გამოყენება. ვინაიდან პაციენტების გარკვეულ ნაწილში საინჰალაციო კორტიკოსტეროიდები ზრდიან პნევმონიის განვითარების რისკს, GOLD გაიდლაინები უპირატესობას ანიჭებენ ხანგრძლივი მოქმედების ბრონქოდილატატორის გამოყენებას LABA/ICS კომბინაციასთან შედარებით.[1]
LABA და ICS კომბინაციური პრეპარატი შესაძლოა გამოვიყენოთ პაციენტებისთვის, რომელთაც ესაჭიროებათ ორივე ეს აგენტი. ასეთი მიდგომა ზოგჯერ მოსახერხებელია და გვეხმარება ზოგიერთი პაციენტის დაყოლიებაში. მედიკამენტების ამ კლასში უპირატესი აგენტის არჩევა დამოკიდებულია ხელმისაწვდომობაზე და პაციენტის რეაგირებასა და არჩევანზე. LABA-ის და ICS-ის კომბინაციური თერაპია უპირატესია, ვიდრე რომელიმე მათგანის ცალკეულად გამოყენება.
[ ]
ამ პრეპარატების კომბინაციის მიწოდება პაციენტისთვის შესაძლებელია როგორც განცალკევებული ინჰალატორების, ასევე კომბინაციური ინჰალატორების გზით (კომბინაციური ფორმულაციები განხილულია ქვემოთ).
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პირველადი პარამეტრები
სალბუტამოლი საინჰალაციო: (100მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)100-200 მიკროგრამი(1-2 შესუნთქვა)ყოველ 4-6 საათში მოთხოვნილებისამებრ
ან
საინჰალაციო იპრატროპიუმი: (20მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)40 მიკროგრამი(2 შესუნთქვა) 4 შესხურებამდე დღეში მოთხოვნილებისამებრ
უზრუნველყოფს სიმპტომატიკის შემსუბუქებას. მტკიცებულება A
ხანმოკლე მოქმედების ბრონქოდილატორებზე არასათანადო რეაგირება შეიძლება იყოს გამწვავების გამოვლინება.
პაციენტებმა არ უნდა მიიღონ ხანმოკლე მოქმედების ანტიქოლინერგიული მედიკამენტები, თუ ისინი უკვე იმყოფებიან თიოტროპიუმით მკურნალობაზე.[115][116]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
COPD -ის მქონე ყველა პაციენტს უნდა შევთავაზოთ გრიპისა და პნევმოკოკური ინფექციის საწინააღმდეგოდ ვაქცინაცია.[1] გრიპის ვაქცინა კეთდება ყოველწლიურად. პნევმოკოკური ინფექციის საწინააღმდეგო ვაქცინა უკეთდება COPD-ის მქონე 65 წელზე უფროს პაციენტებსა და უფრო ახალგაზრდებს იმ შემთხვევაში, თუ აღენიშნებათ მნიშვნელოვანი თანმხლები მდგომარეობები . ვაქცინა ასევე ამცირებს საზოგადოებაში შეძენილი პნევმონიებს 65 წელზე უმცროს პაციენტებში ,რომელთა FEV1 <40%-ზე.[136]
პაციენტებსს უნა ჩაუტარდეს სწავლება დაავადების მიმდინარეობის, გამწვავების ან დეკომპენსაციის სიმპტომების შესახებ. COPD-ის მქონე ყველა პაციენტისთვის რეკომენდებულია ფიზიკური აქტიობა.[1]
მომავალში პალიატიური მზრუნველობის შესაძლო საჭიროების შესახებ და მის სარგებელზე უნდა ვიმსჯელოთ დაავადების ადრეულ ეტაპზევე, სანამ გამოვლინდება სუნთქვის მწვავე უკმარისობა.[112]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პაციენტებმა უნდა მიიღონ მკაცრი რეკომენდაცია: არ დაიწყონ მოწევა, ხოლო მწეველებმა შეწყვიტონ თამბაქოს მოხმარება. თამბაქოს მოხმარების შეწყვეტა უპირველესი ამოცანაა ქრონიკული ობსტრუქციული ფილტვის დაავადების (COPD) მართვისას. მტკიცებულება A
გამოყენებული უნდა იქნას ნიკოტინის ჩამნაცვლებელი ან სხვა მედიკამენტოზური თერაპია, არაფარმაკოლოგიურ მკურნალობასთან კომბინაციაში.
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ფილტვის რეანიმაცია ადრეულ ეტაპებზე უნდა დაიწყოს.[1]
პულმონური რეაბილიტაციის ძირითადი მიზანი არის სიმპტომების შემცირება, ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესება, ფიზიკური და ემოციური ჩართულობის ზრდა ყოველდრიურ საქმიანობიაში. პულმონური რეაბილიტაცია მნიშვნელოვანწილად აუმჯობესებს შემდეგ ფაქტორებს, მათ შორის დისპნოეს, ფიზიკური დატვირთვისადმი ტოლერანტობას, ცხოვრების ხარისხსა და ემოციურ შეგრძნებები.[1][104]
[ ]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პირველადი პარამეტრები
თეოფილინი: საწყის დოზად ვაძლევთ 300მგ/დღეში პერორულად დაყოფილ დოზებად ყოველ 6-8 საათში, 3 დღის შემდეგ იზრდება 400 მგ/დღე-მდე, შემდეგ 3 დღეს - 600 მგ/დღე; დოზირება კორექტირდება შრატში მედიკამენტის დონის მიხედვით
ან
ამინოფილინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
არ არსებობს მკაცრად გაწერილი რეკომენდაციები, თუ რა დროს უნდა დაინიშნოს თეოფილინი ან ამინოფილინი, მაგრამ უმეტესი ექსპერტი ფიქრობს, რომ მათი გამოყენბა მიზანშეწონილია, როდესაც ამოიწურება ბრონქოდილატატორების და კორტიკოსტეროიდების გამოყენების შესაძლებლობა.
ტოქსიკურობა დოზადამოკიდებულია. მტკიცებულება A
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
გრძელვადიანი ოქსიგენოთერაპიის კრიტერიუმებია: PaO2 ≤7.3 კპა (55 მმ.ვწყ.სვ.);ან SaO2 ≤88%, ჰიპერკაპნიით ან მის გარეშე დადასტურებული 2-ჯერ 3კვირის განმავლობაში; ან PaO2 7.3 კპა (55 მმ.ვწყ.სვ.) და 8.0 კპა (60 მმ.ვწყ.სვ.) შორის, ანSaO2 of 88%, თუ არის დამტკიცებული ფილტვის ჰიპერტენზია, პერიფერიული შეშუპება რომელიც გულის შეგუბებით უკმარისობაზე მიუთითებს, ან პოლიციტემია (ჰემატოკრიტი >55%).[1]
ჟანგბადი ნაჩვენებია პაციენტებისთვის, რომელთა პრედიქტორული PaO2 გადაფრენის დროს <6.7 კპა (<50 მმ.ვწყ.სვ).[1] ამ პაციენტებს ჩვეულებრივ სატურაცია აქვთ <92% ოთახის ჰაერზე, ზღვის დონეზე. ეჭვის შემთხვევაში, პაციენტებმა შეიძლება გადაამოწმონ თავიანთი პრედიქტორული PaO2 ფრენის დროს.
თერაპიულ მიზანს წარმოადგენს PaO2 მომატება სულ მცირე 5 მმ.ვწყ.სვ.-ით პაციენტის საწყის დონესთან შედარებით და მინიმუმ 60 მმ.ვწყ.სვ.-მდე. დამატებით, სატურაცია უნდა შენარჩუნდეს 90%-ზე ზემოთ მოსვენების, დატვირთვის და ძილის განმავლობაში.[104][109] მტკიცებულება B
პირველადი პარამეტრები
საინჰალაციო უმეკლიდინიუმ/ვილანტეროლი: (62.5/25 მიკროგრამი/საინჰალაციო დოზა) 1 შესხურება დღეში ერთხელ
ან
საინჰალაციო გლიკოპირენიუმ/ფორმოტეროლ ფუმარატი: (14.4/9.6 მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა) 1 შესხურება დღეში ერთჯერ.
ან
ინდაკატეროლი/საინჰალაციო გლიკოპირონიუმი: (110/50 მიკროგრამი/საინჰალაციო კაფსულა) 1 კაფსულა დღეში ერთხელ
ან
თიოტროპიუმი/საინჰალაციო ოლოდატეროლი: (2.5/2.5 მიკროგრამი/საინჰალაციო დოზა) 2 შესხურება დღეში ერთჯერ
D ჯგუფის პაციენტებისთვის გლობალური ინიციატივა ფქოდ-თვის (GOLD) გაიდლაინი რეკომენდაციას უწევს მკურნალობის დაწყებას ხანგრძლივი მოქმედების ბეტა-2 აგონისტისა (LABA) და ხანგრძლივი მოქმედების მუსკარინული ანტაგონისტის (LAMA) კომბინაციით. ამის მიზეზი გახლავთ LABA/LAMA კომბინაციის უპირატესი შედეგი ცალკეული აგენტების გამოყენებასთან შედარებით იმ კვლევების მიხედვით, სადაც პაციენტის მიერ შეფასებული კლინიკური გამოსავალი მიჩნეული იყო საკვანძო წერტილად.[1]
ამასთანავე, D ჯგუფის პაციენტებში LABA/LAMA კომბინაცია აღმოჩნდა LABA/ICS კომბინაციაზე უპირატესი გამწვავებების პრევენციის და პაციენტის მიერ აღრიცხული სხვა კლინიკური გამოსავლების თვალსაზრისით.[1]
[ ]
D ჯგუფის პაციენტები იმყოფებიან პნევმონიის განვითარების მომატებული რისკის ქვეშ ICS-ით მკურნალობის დროს.[55][140]
GOLD გაიდლაინის მიხედვით, თუ საწყისი მკურნალობის სახით ინიშნება ერთეული ბრონქოდილატატორი, LAMA ითვლება LABA-თან შედარებით უპირატეს მედიკამენტად.[1]
ზოგიერთ პაციენტში LABA/ICS კომბინაცია საწყისი მკურნალობისას შესაძლოა პირველადი არჩევანი იყოს. ასეთ პაციენტებში აღინიშნება ანამნეზი და/ან ნიშნები, რომლებიც მიუთითებს ასთმისა და ფქოდ-ის ურთიერთგადაფარვაზე.[1]
პაციენტებმა არ უნდა მიიღონ ხანმოკლე მოქმედების ანტიქოლინერგიული მედიკამენტები, თუ ისინი უკვე იმყოფებიან თიოტროპიუმით მკურნალობაზე.[115][116]
უმეკლიდინიუმ/ვილანტეროლი, გლიკოპირონიუმ/ფორმოტეროლ ფუმარატი[60] ინდაკატეროლი/გლიკოპირონიუმი[64] ხოლო თიოტროპიუმი/ოლოდატეროლი არის LABA-ისა და LAMA-ის კომბინაცია, რომლის გამოყენებაც ფქოდ-თვის დადასტურებულია.[59]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პირველადი პარამეტრები
სალბუტამოლი საინჰალაციო: (100მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)100-200 მიკროგრამი(1-2 შესუნთქვა)ყოველ 4-6 საათში მოთხოვნილებისამებრ
ან
საინჰალაციო იპრატროპიუმი: (20მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)40 მიკროგრამი(2 შესუნთქვა) 4 შესხურებამდე დღეში მოთხოვნილებისამებრ
უზრუნველყოფს სიმპტომატიკის შემსუბუქებას. მტკიცებულება A
ხანმოკლე მოქმედების ბრონქოდილატორებზე არასათანადო რეაგირება შეიძლება იყოს გამწვავების გამოვლინება.
პაციენტებმა არ უნდა მიიღონ ხანმოკლე მოქმედების ანტიქოლინერგიული მედიკამენტები, თუ ისინი უკვე იმყოფებიან თიოტროპიუმით მკურნალობაზე.[115][116]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
COPD -ის მქონე ყველა პაციენტს უნდა შევთავაზოთ გრიპისა და პნევმოკოკური ინფექციის საწინააღმდეგოდ ვაქცინაცია.[1] გრიპის ვაქცინა კეთდება ყოველწლიურად. პნევმოკოკური ინფექციის საწინააღმდეგო ვაქცინა უკეთდება COPD-ის მქონე 65 წელზე უფროს პაციენტებსა და უფრო ახალგაზრდებს იმ შემთხვევაში, თუ აღენიშნებათ მნიშვნელოვანი თანმხლები მდგომარეობები . ვაქცინა ასევე ამცირებს საზოგადოებაში შეძენილი პნევმონიებს 65 წელზე უმცროს პაციენტებში ,რომელთა FEV1 <40%-ზე.[136]
პაციენტებსს უნა ჩაუტარდეს სწავლება დაავადების მიმდინარეობის, გამწვავების ან დეკომპენსაციის სიმპტომების შესახებ. COPD-ის მქონე ყველა პაციენტისთვის რეკომენდებულია ფიზიკური აქტიობა.[1]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პაციენტებმა უნდა მიიღონ მკაცრი რეკომენდაცია: არ დაიწყონ მოწევა, ხოლო მწეველებმა შეწყვიტონ თამბაქოს მოხმარება. თამბაქოს მოხმარების შეწყვეტა უპირველესი ამოცანაა ქრონიკული ობსტრუქციული ფილტვის დაავადების (COPD) მართვისას. მტკიცებულება A
გამოყენებული უნდა იქნას ნიკოტინის ჩამნაცვლებელი ან სხვა მედიკამენტოზური თერაპია, არაფარმაკოლოგიურ მკურნალობასთან კომბინაციაში.
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
B და C ჯგუფის პაციენტებში ფილტვის რეაბილიტაცია უნდა დაიწყოს დაავადების პარალელურად.[1]
პულმონური რეაბილიტაციის ძირითადი მიზანი არის სიმპტომების შემცირება, ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესება, ფიზიკური და ემოციური ჩართულობის ზრდა ყოველდრიურ საქმიანობიაში. პულმონური რეაბილიტაცია მნიშვნელოვანწილად აუმჯობესებს შემდეგ ფაქტორებს, მათ შორის დისპნოეს, ფიზიკური დატვირთვისადმი ტოლერანტობას, ცხოვრების ხარისხსა და ემოციურ შეგრძნებები.[1][104]
[ ]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პირველადი პარამეტრები
თეოფილინი: საწყის დოზად ვაძლევთ 300მგ/დღეში პერორულად დაყოფილ დოზებად ყოველ 6-8 საათში, 3 დღის შემდეგ იზრდება 400 მგ/დღე-მდე, შემდეგ 3 დღეს - 600 მგ/დღე; დოზირება კორექტირდება შრატში მედიკამენტის დონის მიხედვით
ან
ამინოფილინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
არ არსებობს მკაცრად გაწერილი რეკომენდაციები, თუ რა დროს უნდა დაინიშნოს თეოფილინი ან ამინოფილინი, მაგრამ უმეტესი ექსპერტი ფიქრობს, რომ მათი გამოყენბა მიზანშეწონილია, როდესაც ამოიწურება ბრონქოდილატატორების და კორტიკოსტეროიდების გამოყენების შესაძლებლობა.
ტოქსიკურობა დოზადამოკიდებულია. მტკიცებულება A
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
გრძელვადიანი ოქსიგენოთერაპიის კრიტერიუმებია: PaO2 ≤7.3 კპა (55 მმ.ვწყ.სვ.);ან SaO2 ≤88%, ჰიპერკაპნიით ან მის გარეშე დადასტურებული 2-ჯერ 3კვირის განმავლობაში; ან PaO2 7.3 კპა (55 მმ.ვწყ.სვ.) და 8.0 კპა (60 მმ.ვწყ.სვ.) შორის, ანSaO2 of 88%, თუ არის დამტკიცებული ფილტვის ჰიპერტენზია, პერიფერიული შეშუპება რომელიც გულის შეგუბებით უკმარისობაზე მიუთითებს, ან პოლიციტემია (ჰემატოკრიტი >55%).[1]
ჟანგბადი ნაჩვენებია პაციენტებისთვის, რომელთა პრედიქტორული PaO2 გადაფრენის დროს <6.7 კპა (<50 მმ.ვწყ.სვ).[1] ამ პაციენტებს ჩვეულებრივ სატურაცია აქვთ <92% ოთახის ჰაერზე, ზღვის დონეზე. ეჭვის შემთხვევაში, პაციენტებმა შეიძლება გადაამოწმონ თავიანთი პრედიქტორული PaO2 ფრენის დროს.
თერაპიულ მიზანს წარმოადგენს PaO2 მომატება სულ მცირე 5 მმ.ვწყ.სვ.-ით პაციენტის საწყის დონესთან შედარებით და მინიმუმ 60 მმ.ვწყ.სვ.-მდე. დამატებით, სატურაცია უნდა შენარჩუნდეს 90%-ზე ზემოთ მოსვენების, დატვირთვის და ძილის განმავლობაში.[104][109] მტკიცებულება B
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ფილტვის ტრანსპლანტაციაზე მიმართვის კრიტერიუმები: დაავადება, რომელიც პროგრესირებს, მიუხედავად მაქსიმალური მკურნალობისა, რომელიც მოიცავს მედიკამენტურ თერაპიას, ფილტვის რეანიმირებასა და ოქსიგენოთერაპიას; როდესაც პაციენტი არ არის ფილტვის მოცულობის ენდოსკოპიური ან ქირურგიული შემცირების ოპერაციის (LVRS) კანდიდატი (უმჯობესია ფქოდ-ის მქონე პაციენტების ერთდროული მიმართვა როგორც ფილტვის ტრანსპლანტაციის, ასევე ფილტვის მოცულობის ქირურგიული შემცირების ოპერაციის შესაფასებლად); სხეულის მასის ინდექსი, სასუნთქ გზებში ჰაერის ნაკადის ობსტრუქცია, დისპნოე და ვარჯიშის (BODE) 5-6 მაჩვენებლიანი ინდექსი; PaCO₂ >50 მმ.ვწყ.სვ ან 6.6 პა და/ან PaO₂ <60 მმ.ვწყ.სვ ან 8 პა; FEV1 <25% მოსალოდნელთან შედარებით.[111]
LVRS-ის ჩვენებას წარმოადგენს ჰაერის დინების მძიმე შეზღუდვა, განსაკუთრებით პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ ზედა წილის ლოკალური დაავადება და ნორმასთან შედარებით ფიზიკური დატვირთვის დაქვეითებული შესაძლებლობა.[107]
[ ]
ბულექტომია წარმოადგენს ჩვენებას COPD-ის მქონე პაციენტებისთვის, რომელთაც აღენისნებათ დისპნოე და CTგამოავლენს დიდ ბულას,რომელიც იკავებს სულ მცირე ჰემითორაქსის 30%-ს. მძიმე ფუნქციური სტატუსი და მძიმედ დაკლებული FEV1 (<500 მლ) ამ შესაძლებლობას ნაკლებად სახარბიელოს ხდის.
ფილტვის ტრანსპლანტაცი აუმჯობესებს ცხოვრების ხარისხს და ფუნქციონირების შესაძლებლობას.[141][142] თუმცა ტრანსპლანტაციის ბენეფიტს არ წარმოადგენს გადარჩენა.[143]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
COPD-ის ძალიან შორსწასულ ეტაპებზე, ზოგიერთი პაციენტისთვის ნაჩვენებია ჰოსპისში პალიატიური მზრუნველობა. პაციენტი და ოჯახის წევრები ინფორმირებულნი უნდა იყვნენ პროცესის მიმდინარეობის შესახებ და სავარაუდოდ მსჯელობა ამ თემასთან დაკავშირებით უნდა მოხდეს დაავადების ადრეულ ეტაპზევე, სანამ გამოვლინდება სუნთქვის მწვავე უკმარისობა.[112] ერთ-ერთი კვლევის მიხედვით, ოპიოიდებისა და ბეზოდიაზეპამის დაბალი დოზები უსაფრთხოა და არ ასოცირდება ჰოსპიტალიზაციის ან სიკვდილობის ზრდასთან.[113] Cochrane-ს ერთი მიმოხილვის მიხედვით, არ არსებობს მტკიცებულება ბენზოდიაზეპინების მხარდასაჭერად ან წინააღმდეგ შორსწასული კიბოს და ფქოდ-ის შემთხვევაში სუნთქვის უკმარისობის შესამსუბუქებლად.[114]
პირველადი პარამეტრები
ფლუტიკაზონის ფუროატი/ უმეკლიდინიუმი/საინჰალაციო ვილანტეროლი: (92/55/22 მიკროგრამი/საინჰალაციო დოზა) 1 შესხურება დღეში ერთხელ
მეტიან
ფლუტიკაზონ ფუროატი/საინჰალაციო ვილანტეროლი: (100/25 მიკროგრამ/ინჰალაციური დოზა) 1 შესხურება დღეში ერთხელ
იყოს
ფლუტიკაზონე პროპიონატი/ საინჰალაციო სალმეტეროლი: (250/50 მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)1 შესხურება დღეში ორჯერ.
იყოს
ბუდეზონიდი/საინჰალაციო ფორმოტეროლი: (160/4.5 მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)2 შესხურება დღეში ორჯერ.
იყოს
მომეტაზონი/საინჰალაციო ფორმოტეროლი: (100/5 მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა;200/5 მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა) დღეში ორჯერ
--და--
თიოტროპიუმი საინჰალაციო: (18 მიკროგრამი/საინჰალაციო კაფსულა) 18 მიკროგრამი (1 კაფსულა) დღეში 1-ჯერ; (2.5 მიკროგრამი/საინჰალაციო დოზა) 5 მიკროგრამი (2 შესხურება) დღეში 1-ჯერ
იყოს
უმეკლიდინიუმი საინჰალაციო: (62.5 მიკროგრამი/საინჰალაციო დოზა) 62.5 მიკროგრამი (1 შესხურება) დღეში ერთხელ
იყოს
საინჰალაციო აკლიდინიუმ ბრომიდი: (400მიკროგრამ/ინჰალაციური დოზა) 400მიკროგრამი (1 შესუნთქვა) დღეში ორჯერ
იყოს
საინჰალაციო გლიკოპირონიუმი: (55 მიკროგრამი/ინჰალაციური კაფსულა)55 მიკროგრამი (1კაფსულა ) დღეში ერთხელ
მეტიD ჯგუფში შემავალი პაციენტებისთვის, რომელთაც LABA/LAMA თერაპიის დროს უვითარდებათ დამატებითი გამწვავებები, GOLD-ი რეკომენდაციას უწევს ორ ალტერნატიულ არჩევანს: LABA/LAMA/ICS-ზე ან LABA/ICS-ზე გადასვლა.[1]
მრავალი კვლევა უჭერს მხარს სამმაგ თერაპიას LABA/LAMA/ICS-ით, რადგან აღნიშნული უპირატესია ერთჯერად ან ორმაგ თერაპიასთან შედარებით LABA/LAMA ან LABA/ICS კომბინაციებში, საშუალო-მძიმე ფქოდ გამწვავებების დროს[78][79][80][81] და ჰოსპიტალიზაციის სიხშირის მიხედვითაც.[82][83]
თუ LABA/LAMA/ICS (სამმაგი თერაპია) მკურნალობის ფონზე პაციენტს კვლავ აღნიშნება გამწვავებები, გვაქვს არჩევანი დავამატოთ როფლუმილასტი, მაკროლიდის ჯგუფის ანტიბიოტიკი და შევწყვიტოთ ICS.[1] თუ არ გვაქვს სათანადო ეფექტი, შესაძლოა საჭირო გახდეს საინჰალაციო კორტიკოსტეროიდის გამოყენების შეწყვეტა მხოლოდ მაშინ, თუ არ არსებობს არასასურველი მოვლენების (მათ შორის პნევმონიის) განვითარების ან მნიშვნელოვანი ზიანის რისკი აღნიშნული აგენტის მოხსნის შედეგად.[1]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პირველადი პარამეტრები
სალბუტამოლი საინჰალაციო: (100მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)100-200 მიკროგრამი(1-2 შესუნთქვა)ყოველ 4-6 საათში მოთხოვნილებისამებრ
ან
საინჰალაციო იპრატროპიუმი: (20მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)40 მიკროგრამი(2 შესუნთქვა) 4 შესხურებამდე დღეში მოთხოვნილებისამებრ
უზრუნველყოფს სიმპტომატიკის შემსუბუქებას. მტკიცებულება A
ხანმოკლე მოქმედების ბრონქოდილატორებზე არასათანადო რეაგირება შეიძლება იყოს გამწვავების გამოვლინება.
პაციენტებმა არ უნდა მიიღონ ხანმოკლე მოქმედების ანტიქოლინერგიული მედიკამენტები, თუ ისინი უკვე იმყოფებიან თიოტროპიუმით მკურნალობაზე.[115][116]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
COPD -ის მქონე ყველა პაციენტს უნდა შევთავაზოთ გრიპისა და პნევმოკოკური ინფექციის საწინააღმდეგოდ ვაქცინაცია.[1] გრიპის ვაქცინა კეთდება ყოველწლიურად. პნევმოკოკური ინფექციის საწინააღმდეგო ვაქცინა უკეთდება COPD-ის მქონე 65 წელზე უფროს პაციენტებსა და უფრო ახალგაზრდებს იმ შემთხვევაში, თუ აღენიშნებათ მნიშვნელოვანი თანმხლები მდგომარეობები . ვაქცინა ასევე ამცირებს საზოგადოებაში შეძენილი პნევმონიებს 65 წელზე უმცროს პაციენტებში ,რომელთა FEV1 <40%-ზე.[136]
პაციენტებსს უნა ჩაუტარდეს სწავლება დაავადების მიმდინარეობის, გამწვავების ან დეკომპენსაციის სიმპტომების შესახებ. COPD-ის მქონე ყველა პაციენტისთვის რეკომენდებულია ფიზიკური აქტიობა.[1]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პაციენტებმა უნდა მიიღონ მკაცრი რეკომენდაცია: არ დაიწყონ მოწევა, ხოლო მწეველებმა შეწყვიტონ თამბაქოს მოხმარება. თამბაქოს მოხმარების შეწყვეტა უპირველესი ამოცანაა ქრონიკული ობსტრუქციული ფილტვის დაავადების (COPD) მართვისას. მტკიცებულება A
გამოყენებული უნდა იქნას ნიკოტინის ჩამნაცვლებელი ან სხვა მედიკამენტოზური თერაპია, არაფარმაკოლოგიურ მკურნალობასთან კომბინაციაში.
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
B და C ჯგუფის პაციენტებში ფილტვის რეაბილიტაცია უნდა დაიწყოს დაავადების პარალელურად.[1]
პულმონური რეაბილიტაციის ძირითადი მიზანი არის სიმპტომების შემცირება, ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესება, ფიზიკური და ემოციური ჩართულობის ზრდა ყოველდრიურ საქმიანობიაში. პულმონური რეაბილიტაცია მნიშვნელოვანწილად აუმჯობესებს შემდეგ ფაქტორებს, მათ შორის დისპნოეს, ფიზიკური დატვირთვისადმი ტოლერანტობას, ცხოვრების ხარისხსა და ემოციურ შეგრძნებები.[1][104]
[ ]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პირველადი პარამეტრები
თეოფილინი: საწყის დოზად ვაძლევთ 300მგ/დღეში პერორულად დაყოფილ დოზებად ყოველ 6-8 საათში, 3 დღის შემდეგ იზრდება 400 მგ/დღე-მდე, შემდეგ 3 დღეს - 600 მგ/დღე; დოზირება კორექტირდება შრატში მედიკამენტის დონის მიხედვით
ან
ამინოფილინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
არ არსებობს მკაცრად გაწერილი რეკომენდაციები, თუ რა დროს უნდა დაინიშნოს თეოფილინი ან ამინოფილინი, მაგრამ უმეტესი ექსპერტი ფიქრობს, რომ მათი გამოყენბა მიზანშეწონილია, როდესაც ამოიწურება ბრონქოდილატატორების და კორტიკოსტეროიდების გამოყენების შესაძლებლობა.
ტოქსიკურობა დოზადამოკიდებულია. მტკიცებულება A
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პირველადი პარამეტრები
როფლამილასტი: 500 მგ პერორულად დღეში ერთხელ
FEV1 <50% მოსალოდნელისა და ქრონიკული ბრონქიტის დროს შესაძლოა გამოვიყენოთ როფლუმილასტი,[144] განსაკუთრებით მაშინ, თუ პაციენტს უკანასკნელი წლის განმავლობაში აღენიშნება გამწვავების შედეგად, სულ მცირე, ერთი ჰოპსიტალიზაციის ფაქტი.[1][145]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პირველადი პარამეტრები
აზიტრომიცინი: 250 მგ პერორულად დღეში ერთხელ, ან 500 მგ პერორულად კვირაში სამჯერ
ან
ერითრომიცინი: 500 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ
აზითრომიცინის გამოყენება რეკომენდებულია საუკეთესო ხელმისაწვდომი მტკიცებულებების მიხედვით.[146][147]
გადაწყვეტილების მიღების დროს გათვალისწინებული უნდა იყოს რეზისტენტული ორგანიზმების შესაძლო განვითარება.
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
გრძელვადიანი ოქსიგენოთერაპიის კრიტერიუმებია: PaO2 ≤7.3 კპა (55 მმ.ვწყ.სვ.);ან SaO2 ≤88%, ჰიპერკაპნიით ან მის გარეშე დადასტურებული 2-ჯერ 3კვირის განმავლობაში; ან PaO2 7.3 კპა (55 მმ.ვწყ.სვ.) და 8.0 კპა (60 მმ.ვწყ.სვ.) შორის, ანSaO2 of 88%, თუ არის დამტკიცებული ფილტვის ჰიპერტენზია, პერიფერიული შეშუპება რომელიც გულის შეგუბებით უკმარისობაზე მიუთითებს, ან პოლიციტემია (ჰემატოკრიტი >55%).[1]
ჟანგბადი ნაჩვენებია პაციენტებისთვის, რომელთა პრედიქტორული PaO2 გადაფრენის დროს <6.7 კპა (<50 მმ.ვწყ.სვ).[1] ამ პაციენტებს ჩვეულებრივ სატურაცია აქვთ <92% ოთახის ჰაერზე, ზღვის დონეზე. ეჭვის შემთხვევაში, პაციენტებმა შეიძლება გადაამოწმონ თავიანთი პრედიქტორული PaO2 ფრენის დროს.
თერაპიულ მიზანს წარმოადგენს PaO2 მომატება სულ მცირე 5 მმ.ვწყ.სვ.-ით პაციენტის საწყის დონესთან შედარებით და მინიმუმ 60 მმ.ვწყ.სვ.-მდე. დამატებით, სატურაცია უნდა შენარჩუნდეს 90%-ზე ზემოთ მოსვენების, დატვირთვის და ძილის განმავლობაში.[104][109] მტკიცებულება B
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ფილტვის ტრანსპლანტაციაზე მიმართვის კრიტერიუმები: დაავადება, რომელიც პროგრესირებს, მიუხედავად მაქსიმალური მკურნალობისა, რომელიც მოიცავს მედიკამენტურ თერაპიას, ფილტვის რეანიმირებასა და ოქსიგენოთერაპიას; როდესაც პაციენტი არ არის ფილტვის მოცულობის ენდოსკოპიური ან ქირურგიული შემცირების ოპერაციის (LVRS) კანდიდატი (უმჯობესია ფქოდ-ის მქონე პაციენტების ერთდროული მიმართვა როგორც ფილტვის ტრანსპლანტაციის, ასევე ფილტვის მოცულობის ქირურგიული შემცირების ოპერაციის შესაფასებლად); სხეულის მასის ინდექსი, სასუნთქ გზებში ჰაერის ნაკადის ობსტრუქცია, დისპნოე და ვარჯიშის (BODE) 5-6 მაჩვენებლიანი ინდექსი; PaCO₂ >50 მმ.ვწყ.სვ ან 6.6 პა და/ან PaO₂ <60 მმ.ვწყ.სვ ან 8 პა; FEV1 <25% მოსალოდნელთან შედარებით.[111]
LVRS-ის ჩვენებას წარმოადგენს ჰაერის დინების მძიმე შეზღუდვა, განსაკუთრებით პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ ზედა წილის ლოკალური დაავადება და ნორმასთან შედარებით ფიზიკური დატვირთვის დაქვეითებული შესაძლებლობა.[107]
[ ]
ბულექტომია წარმოადგენს ჩვენებას COPD-ის მქონე პაციენტებისთვის, რომელთაც აღენისნებათ დისპნოე და CTგამოავლენს დიდ ბულას,რომელიც იკავებს სულ მცირე ჰემითორაქსის 30%-ს. მძიმე ფუნქციური სტატუსი და მძიმედ დაკლებული FEV1 (<500 მლ) ამ შესაძლებლობას ნაკლებად სახარბიელოს ხდის.
ფილტვის ტრანსპლანტაცი აუმჯობესებს ცხოვრების ხარისხს და ფუნქციონირების შესაძლებლობას.[141][142] თუმცა ტრანსპლანტაციის ბენეფიტს არ წარმოადგენს გადარჩენა.[143]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
COPD-ის ძალიან შორსწასულ ეტაპებზე, ზოგიერთი პაციენტისთვის ნაჩვენებია ჰოსპისში პალიატიური მზრუნველობა. პაციენტი და ოჯახის წევრები ინფორმირებულნი უნდა იყვნენ პროცესის მიმდინარეობის შესახებ და სავარაუდოდ მსჯელობა ამ თემასთან დაკავშირებით უნდა მოხდეს დაავადების ადრეულ ეტაპზევე, სანამ გამოვლინდება სუნთქვის მწვავე უკმარისობა.[112] ერთ-ერთი კვლევის მიხედვით, ოპიოიდებისა და ბეზოდიაზეპამის დაბალი დოზები უსაფრთხოა და არ ასოცირდება ჰოსპიტალიზაციის ან სიკვდილობის ზრდასთან.[113] Cochrane-ს ერთი მიმოხილვის მიხედვით, არ არსებობს მტკიცებულება ბენზოდიაზეპინების მხარდასაჭერად ან წინააღმდეგ შორსწასული კიბოს და ფქოდ-ის შემთხვევაში სუნთქვის უკმარისობის შესამსუბუქებლად.[114]
პირველადი პარამეტრები
ფლუტიკაზონ ფუროატი/საინჰალაციო ვილანტეროლი: (100/25 მიკროგრამ/ინჰალაციური დოზა) 1 შესხურება დღეში ერთხელ
ან
ფლუტიკაზონე პროპიონატი/ საინჰალაციო სალმეტეროლი: (250/50 მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)1 შესხურება დღეში ორჯერ.
ან
ბუდეზონიდი/საინჰალაციო ფორმოტეროლი: (160/4.5 მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)2 შესხურება დღეში ორჯერ.
ან
მომეტაზონი/საინჰალაციო ფორმოტეროლი: (100/5 მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა;200/5 მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა) დღეში ორჯერ
D ჯგუფში შემავალი პაციენტებისთვის, რომელთაც LABA/LAMA თერაპიის დროს უვითარდებათ დამატებითი გამწვავებები, GOLD-ი რეკომენდაციას უწევს ორ ალტერნატიულ არჩევანს: LABA/LAMA/ICS-ზე ან LABA/ICS-ზე გადასვლა.[1]
[ ]
არ არსებობს მკტიცებულებები, რომლის მიხედვითაც გადართვა LABA/LAMA-დან LABA/ICS-ზე უზრუნველყოფდა გამწვავებების უკეთეს პრევენციას.
[ ]
იმ შემთხვევაში, თუ LABA/ICS თერაპიით არ მიიღწევა გამწვავებებისა ან სიმპტომების გაუმჯობესება, მკრუნალობას შეგვიძლია დავამატოთ LAMA.[1]
ზოგიერთ პაციენტში LABA/ICS კომბინაცია საწყისი მკურნალობის ფარგლებში შესაძლოა პირველადი არჩევანი იყოს. ასეთ პაციენტებში აღინიშნება ანამნეზი და/ან ნიშნები, რომლებიც მიუთითებს ასთმისა და ფქოდ-ის ურთიერთგადაფარვაზე.[1]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პირველადი პარამეტრები
სალბუტამოლი საინჰალაციო: (100მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)100-200 მიკროგრამი(1-2 შესუნთქვა)ყოველ 4-6 საათში მოთხოვნილებისამებრ
ან
საინჰალაციო იპრატროპიუმი: (20მიკროგრამი/ინჰალაციური დოზა)40 მიკროგრამი(1-2 შესუნთქვა) 4 შესხურებამდე დღეში მოთხოვნილებისამებრ
უზრუნველყოფს სიმპტომატიკის შემსუბუქებას. მტკიცებულება A
ხანმოკლე მოქმედების ბრონქოდილატორებზე არასათანადო რეაგირება შეიძლება იყოს გამწვავების გამოვლინება.
პაციენტებმა არ უნდა მიიღონ ხანმოკლე მოქმედების ანტიქოლინერგიული მედიკამენტები, თუ ისინი უკვე იმყოფებიან თიოტროპიუმით მკურნალობაზე.[115][116]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
COPD -ის მქონე ყველა პაციენტს უნდა შევთავაზოთ გრიპისა და პნევმოკოკური ინფექციის საწინააღმდეგოდ ვაქცინაცია.[1] გრიპის ვაქცინა კეთდება ყოველწლიურად. პნევმოკოკური ინფექციის საწინააღმდეგო ვაქცინა უკეთდება COPD-ის მქონე 65 წელზე უფროს პაციენტებსა და უფრო ახალგაზრდებს იმ შემთხვევაში, თუ აღენიშნებათ მნიშვნელოვანი თანმხლები მდგომარეობები . ვაქცინა ასევე ამცირებს საზოგადოებაში შეძენილი პნევმონიებს 65 წელზე უმცროს პაციენტებში ,რომელთა FEV1 <40%-ზე.[136]
პაციენტებსს უნა ჩაუტარდეს სწავლება დაავადების მიმდინარეობის, გამწვავების ან დეკომპენსაციის სიმპტომების შესახებ. COPD-ის მქონე ყველა პაციენტისთვის რეკომენდებულია ფიზიკური აქტიობა.[1]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პაციენტებმა უნდა მიიღონ მკაცრი რეკომენდაცია: არ დაიწყონ მოწევა, ხოლო მწეველებმა შეწყვიტონ თამბაქოს მოხმარება. თამბაქოს მოხმარების შეწყვეტა უპირველესი ამოცანაა ქრონიკული ობსტრუქციული ფილტვის დაავადების (COPD) მართვისას. მტკიცებულება A
გამოყენებული უნდა იქნას ნიკოტინის ჩამნაცვლებელი ან სხვა მედიკამენტოზური თერაპია, არაფარმაკოლოგიურ მკურნალობასთან კომბინაციაში.
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
B და C ჯგუფის პაციენტებში ფილტვის რეაბილიტაცია უნდა დაიწყოს დაავადების პარალელურად.[1]
პულმონური რეაბილიტაციის ძირითადი მიზანი არის სიმპტომების შემცირება, ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესება, ფიზიკური და ემოციური ჩართულობის ზრდა ყოველდრიურ საქმიანობიაში. პულმონური რეაბილიტაცია მნიშვნელოვანწილად აუმჯობესებს შემდეგ ფაქტორებს, მათ შორის დისპნოეს, ფიზიკური დატვირთვისადმი ტოლერანტობას, ცხოვრების ხარისხსა და ემოციურ შეგრძნებები.[1][104]
[ ]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პირველადი პარამეტრები
თეოფილინი: საწყის დოზად ვაძლევთ 300მგ/დღეში პერორულად დაყოფილ დოზებად ყოველ 6-8 საათში, 3 დღის შემდეგ იზრდება 400 მგ/დღე-მდე, შემდეგ 3 დღეს - 600 მგ/დღე; დოზირება კორექტირდება შრატში მედიკამენტის დონის მიხედვით
ან
ამინოფილინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.
არ არსებობს მკაცრად გაწერილი რეკომენდაციები, თუ რა დროს უნდა დაინიშნოს თეოფილინი ან ამინოფილინი, მაგრამ უმეტესი ექსპერტი ფიქრობს, რომ მათი გამოყენბა მიზანშეწონილია, როდესაც ამოიწურება ბრონქოდილატატორების და კორტიკოსტეროიდების გამოყენების შესაძლებლობა.
ტოქსიკურობა დოზადამოკიდებულია. მტკიცებულება A
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
გრძელვადიანი ოქსიგენოთერაპიის კრიტერიუმებია: PaO2 ≤7.3 კპა (55 მმ.ვწყ.სვ.);ან SaO2 ≤88%, ჰიპერკაპნიით ან მის გარეშე დადასტურებული 2-ჯერ 3კვირის განმავლობაში; ან PaO2 7.3 კპა (55 მმ.ვწყ.სვ.) და 8.0 კპა (60 მმ.ვწყ.სვ.) შორის, ანSaO2 of 88%, თუ არის დამტკიცებული ფილტვის ჰიპერტენზია, პერიფერიული შეშუპება რომელიც გულის შეგუბებით უკმარისობაზე მიუთითებს, ან პოლიციტემია (ჰემატოკრიტი >55%).[1]
ჟანგბადი ნაჩვენებია პაციენტებისთვის, რომელთა პრედიქტორული PaO2 გადაფრენის დროს <6.7 კპა (<50 მმ.ვწყ.სვ).[1] ამ პაციენტებს ჩვეულებრივ სატურაცია აქვთ <92% ოთახის ჰაერზე, ზღვის დონეზე. ეჭვის შემთხვევაში, პაციენტებმა შეიძლება გადაამოწმონ თავიანთი პრედიქტორული PaO2 ფრენის დროს.
თერაპიულ მიზანს წარმოადგენს PaO2 მომატება სულ მცირე 5 მმ.ვწყ.სვ.-ით პაციენტის საწყის დონესთან შედარებით და მინიმუმ 60 მმ.ვწყ.სვ.-მდე. დამატებით, სატურაცია უნდა შენარჩუნდეს 90%-ზე ზემოთ მოსვენების, დატვირთვის და ძილის განმავლობაში.[104][109] მტკიცებულება B
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ფილტვის ტრანსპლანტაციაზე მიმართვის კრიტერიუმები: დაავადება, რომელიც პროგრესირებს, მიუხედავად მაქსიმალური მკურნალობისა, რომელიც მოიცავს მედიკამენტურ თერაპიას, ფილტვის რეანიმირებასა და ოქსიგენოთერაპიას; როდესაც პაციენტი არ არის ფილტვის მოცულობის ენდოსკოპიური ან ქირურგიული შემცირების ოპერაციის (LVRS) კანდიდატი (უმჯობესია ფქოდ-ის მქონე პაციენტების ერთდროული მიმართვა როგორც ფილტვის ტრანსპლანტაციის, ასევე ფილტვის მოცულობის ქირურგიული შემცირების ოპერაციის შესაფასებლად); სხეულის მასის ინდექსი, სასუნთქ გზებში ჰაერის ნაკადის ობსტრუქცია, დისპნოე და ვარჯიშის (BODE) 5-6 მაჩვენებლიანი ინდექსი; PaCO₂ >50 მმ.ვწყ.სვ ან 6.6 პა და/ან PaO₂ <60 მმ.ვწყ.სვ ან 8 პა; FEV1 <25% მოსალოდნელთან შედარებით.[111]
LVRS-ის ჩვენებას წარმოადგენს ჰაერის დინების მძიმე შეზღუდვა, განსაკუთრებით პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ ზედა წილის ლოკალური დაავადება და ნორმასთან შედარებით ფიზიკური დატვირთვის დაქვეითებული შესაძლებლობა.[107]
[ ]
ბულექტომია წარმოადგენს ჩვენებას COPD-ის მქონე პაციენტებისთვის, რომელთაც აღენისნებათ დისპნოე და CTგამოავლენს დიდ ბულას,რომელიც იკავებს სულ მცირე ჰემითორაქსის 30%-ს. მძიმე ფუნქციური სტატუსი და მძიმედ დაკლებული FEV1 (<500 მლ) ამ შესაძლებლობას ნაკლებად სახარბიელოს ხდის.
ფილტვის ტრანსპლანტაცი აუმჯობესებს ცხოვრების ხარისხს და ფუნქციონირების შესაძლებლობას.[141][142] თუმცა ტრანსპლანტაციის ბენეფიტს არ წარმოადგენს გადარჩენა.[143]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
COPD-ის ძალიან შორსწასულ ეტაპებზე, ზოგიერთი პაციენტისთვის ნაჩვენებია ჰოსპისში პალიატიური მზრუნველობა. პაციენტი და ოჯახის წევრები ინფორმირებულნი უნდა იყვნენ პროცესის მიმდინარეობის შესახებ და სავარაუდოდ მსჯელობა ამ თემასთან დაკავშირებით უნდა მოხდეს დაავადების ადრეულ ეტაპზევე, სანამ გამოვლინდება სუნთქვის მწვავე უკმარისობა.[112] ერთ-ერთი კვლევის მიხედვით, ოპიოიდებისა და ბეზოდიაზეპამის დაბალი დოზები უსაფრთხოა და არ ასოცირდება ჰოსპიტალიზაციის ან სიკვდილობის ზრდასთან.[113] Cochrane-ს ერთი მიმოხილვის მიხედვით, არ არსებობს მტკიცებულება ბენზოდიაზეპინების მხარდასაჭერად ან წინააღმდეგ შორსწასული კიბოს და ფქოდ-ის შემთხვევაში სუნთქვის უკმარისობის შესამსუბუქებლად.[114]
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს წესებს