რეკომენდაციები
ძირითადი რეკომენდაციები
ადრეული ამოცნობა და სწრაფი დიაგნოსტიკა აუცილებელია გადაცემის პრევენციისა და დახმარების დროულად აღმოჩენისთვის. გქონდეთ COVID-19-ზე ეჭვის მაღალი ხარისხი ყველა პაციენტთან, რომელსაც აქვს ცხელება და/ან მწვავე რესპირაციული დაავადება; თუმცა, ზოგიერთი პაციენტი შეიძლება არ უჩიოდეს ცხელებით მიმდინარე რესპირაციულ დაავადებას.
COVID-19 არის შეტყობინებადი დაავადება. ყველა შესაძლო და დადასტურებული შემთხვევის შესახებ აცნობეთ ჯანდაცვის ადგილობრივ ორგანოებს.
აუცილებელია ყველა შესაძლო და დადასტურებული შემთხვევის დაუყოვნებლივ იზოლაცია სხვა პაციენტებისაგან. პაციენტების ტრიაჟი მოწოდებულია სტანდარტიზებული მექანიზმებით. პაციენტები შეაფასეთ დაავადების სიმძიმის მიხედვით. დაიცავით ინფექციის პრევენციისა და კონტროლის გაიდლაინები.[85]
დიაგნოზზე ეჭვი მიიტანეთ პაციენტებში შემდეგი ნიშნებით/სიმპტომებით:ახალი უწყვეტი ხველა, ცხელება, გემოს ან ყნოსვის შეცვლა, ყელის ტკივილი, დაღლილობა, თავის ტკივილი, ქოშინი, მიალგია, ართრალგია, რინორეა, ცხვირის დახშობა, ცემინება, სისუსტე, გამონადენი, ან შებოჭილობა/ტკივილი გულმკერდის არეში, განსაკუთრებით იმ შემთხვევაში, თუ პირი იყო კონტაქტში საეჭვო ან დადასტურებულ შემთხვევასთან. პაციენტებს ასევე შეიძლება აღენიშნებოდეთ კუჭ-ნაწლავის, კანის ან თვალის სიმპტომები.[425][426]
ბავშვებსა და მოზარდებში გაითვალისწინეთ მწვავე გასტროინტესტინური სიმპტომები და გულის ანთების ნიშნები.ჯერჯერობით არსებული მტკიცებულება მიუთითებს, რომ ბავშვებდა და მოზარდებში ინფექცია უფრო მსუბუქი ან უსიმპტომოა.[427] თუმცა, დაფიქსირდა იშვიათი მულტისისტემური ანთებითი მდგომარეობა.[428]
უკუტრანსკრიპტაზას პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქცია (რეალურ დროში) ადასტურებს დიაგნოზს. უპირატესია სასუნთქი გზების ზედა და ქვედა ნაწილებიდან აღებული ნიმუშები.[429] სწრაფი ანტიგენის ტესტები შეიძლება რეკომენდებული იყოს გარკვეულ პირობებში.[430][431][432]
ჰოსპიტალიზებულ პაციენტებში რეკომენდებულია ჩამოთვლილი ლაბორატორიული კვლევები: სისხლის საერთო ანალიზი, მეტაბოლური პანელი, არტერიული სისხლის აირები, სისხლში გლუკოზის დონე, კოაგულოგრამა, ანთების მარკერები, გულის ბიომარკერები, შრატში კრეატინ კინაზა, სისხლის და ნახველის კულტურები სხვა პათოგენებზე. პულსოქსიმეტრიით შეიძლება გამოვლინდეს ჟანგბადის დაბალი სატურაცია.
გულმკერდის რენტგენოგრაფიისთვის პრიორიტეტულია პაციენტები, რომლებიც მძიმედ არიან და ეჭვია პნევმონიაზე. განიხილეთ გულმკერდის კომპიუტერული ტომოგრაფიული სკანირება, თუ გულმკერდის რენტგენი გაურკვეველია ან ნორმალურია.[433] მიმართეთ ადგილობრივ გაიდლაინებს, რადგან რადიოლოგიური რეკომენდაციები შეიძლება განსხვავდებოდეს.
COVID-19-ის მკურნალობის გზა ინფექციის საეჭვო ან დადასტურებული შემთხვევის დროს უნდა შემუშავდეს ადგილობრივ, რეგიონულ და ეროვნულ დონეზე.[85]
ჯანდაცვის სისტემაში მოხვედრისთანავე უზრუნველყავით პაციენტების სკრინინგი შემთხვევის განსაზღვრების და სიმპტომების შეფასების გათვალისწინებით. ინფექციის საეჭვო ან დადასტურებული შემთხვევის მქონე პაციენტების მართვა უნდა გაგრძელდეს მათი მდგომარეობის შესაბამისად. შესაძლო შემთხვევები რჩება საეჭვო გამოკვლევების პროცესში მანამ, სანამ უარყოფითი პასუხი არ მიიღება.
დაუყოვნებლივ მოაქციეთ იზოლაციაში ყველა შესაძლო და დადასტურებული შემთხვევა. გამოიყენეთ ინფექციის პრევენციისა და კონტროლის ადგილობრივი პროცედურები.
პაციენტების ტრიაჟი მოწოდებულია სტანდარტიზებული მექანიზმებით. პაციენტები შეაფასეთ დაავადების სიმძიმის მიხედვით.
გადაწყვეტილებების მიღებისას (ჰოსპიტალიზაცია, ინტენსიურში გადაყვანა) გამოიყენეთ კლინიკური მსჯელობა, გაითვალისწინეთ პაციენტის ღირებულებები და არჩევანი, ადგილობრივი და ეროვნული წესები, და არა მხოლოდ ხელმისაწვდომი პროგნოზული მოდელები.
შეკრიბეთ დეტალური ანამნეზი, მათ შორის მოგზაურობის ანამნეზი, რისკფაქტორები, რათა განსაზღვროთ COVID-19-ის რისკი და შეაფასოთ სხვა მიზეზების ალბათობა.
დაეჭვდით დიაგნოზის არსებობაზე შემდეგი ფაქტორების არსებობის დროს:[125]
ადამიანები, რომლებიც ცხოვრობენ ან მუშაობენ გადაცემის მაღალი რისკის მქონე ადგილას (მაგ., დახურული დაწესებულებები, ჰუმანიტარული დაწესებულებები) და ადამიანები, რომლებიც მუშაობენ სამედიცინო დაწესებულებებში (მათ შორის საყოფაცხოვრებო პირობებში) ნებისმიერ დროს სიმპტომების დაწყებამდე 14 დღით ადრე
პირები, რომელთაც კონტაქტი ჰქონდათ შესაძლო ან დადასტურებულ შემთხვევასთან. კონტაქტი არის ადამიანი, რომელსაც ჰქონდა რომელიმე შემდეგი ზემოქმედება:
პირისპირ კონტაქტი სავარაუდო ან დადასტურებულ შემთხვევასთან, 1 მეტრზე ახლოს (3 ფუტი), 15 წუთზე მეტხანს
პირდაპირი ფიზიკური კონტაქტი სავარაუდო ან დადასტურებულ შემთხვევასთან
რეკომენდებული პირადი დაცვის საშუალებების გარეშე უვლიდა COVID-19-ის სავარაუდო ან დადასტურებული დიაგნოზის მქონე პაციენტს
სხვა სიტუაციები, რომლებიც განსაზღვრულია ადგილობრივი ჯანდაცვის ორგანოების მიერ, ადგილობრივი რისკის შეფასების საფუძველზე.
ექსპოზიცია უნდა მომხდარიყო შემთხვევის "ინფექციურ" პერიოდში. სიმპტომური შემთხვევებისთვის ეს ნიშნავს სიმპტომის დაწყებამდე 2 დღით ადრე და სიმპტომების დაწყებიდან 10 დღის შემდეგ პერიოდს, პლიუს მინიმუმ 3 დამატებითი დღე სიმპტომების გარეშე, სიმპტომების დაწყებიდან სულ მცირე 13 დღის განმავლობაში. უსიმპტომო შემთხვევებისთვის ეს ნიშნავს 2 დღით ადრე და 10 დღის შემდეგ პერიოდს იმ თარიღიდან, როდესაც აიღეს დამადასტურებელი ნიმუში.[125]
ზოგიერთ პაციენტს შეიძლება ჰქონდეს მინიმალური სიმპტომები ან არ უვლინდებოდეს სიმპტომები, ხოლო სხვებს შეიძლება აღენიშნოთ მძიმე პნევმონია ან გართულებები როგორიცაა მწვავე რესპირატორული სინდრომი, სეპტიკური შოკი, მწვავე მიოკარდიუმის ინფარქტი, ვენური თრომბოემბოლია ან მულტიორგანული უკმარისობა.
პაციენტთა უმრავლესობას აქვს მსუბუქი დაავადება, რომელიც არ საჭიროებს სამედიცინო ჩარევას ან ჰოსპიტალიზაციას, რაც დამოკიდებულია მოცირკულირე ვარიანტზე.
ომიკრონის ვარიანტით ინფიცირებულ ადამიანებში არასერიოზული დაავადების გაერთიანებული წილი იყო 98%, ხოლო უსიმპტომო ინფექციის გაერთიანებული წილი იყო 25% (პროპორციები იცვლებოდა ვაქცინაციის სტატუსის მიხედვით).[434]
ხშირი სიმპტომებია:
ცხელება
ხველა
დაღლილობა
მიალგია
AST ან ALT 1000 ან მეტია, ვლინდება ცნობიერების დარღვევა, ორგანოების უკმარისობა). ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაცია:
ქოშინი
გემოს/ყნოსვის შეცვლა
ყელის ტკივილი
თავის ტკივილი
რინორეა
ცხვირის გაჭედვა
ცემინება
ამოხველება.
ნაკლებად გავრცელებული ან იშვიათი სიმპტომები:
გულმკერდის შებოჭილობა/ტკივილი
შეუძლოდ ყოფნა
თავბრუსხვევა
კონფუზია
ბოდვა
კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის სიმპტომები
სიმპტომები კანზე
თვალისმიერი სიმპტომები
ჰემოფთიზი
აუდიო-ვესტიბულური სიმპტომები
პირის ღრუს ლორწოვანის დაზიანებები.
ნიშნებისა და სიმპტომების შესახებ უფრო დეტალური ინფორმაციისთვის იხ ანამნეზი და გასინჯვა.
არცერთი ცალკეული ნიშნის ან სიმპტომის მიხედვით COVID-19-ის ზუსტი დიაგნოსტირება შესაძლებელია არ არის. რომელიმე სპეციფიკური ნიშნის ან სიმპტომის არსებობა ან არარსებობა არ არის საკმარისად ზუსტი დაავადების გამოსარიცხად ან დასადასტურებლად.
კოქრეინის მიმოხილვამ დაადგინა, რომ ანოსმიის და/ან აგეუზიის არსებობა შეიძლება სასარგებლო იყოს, როგორც წითელი დროშა დიაგნოზისთვის. ხველამ ან ცხელებამ შეიძლება ასევე გაზარდოს დიაგნოზის ალბათობა იმდენად, რამდენადაც კლინიკურად რელევანტურია და უნდა განაპირობოს შემდგომი ტესტირება. სხვა სიმპტომების თანაარსებობა მნიშვნელოვნად ზრდის დიაგნოზის ალბათობას.[435]
ნიშნები და სიმპტომები შეიძლება განსხვავდებოდეს მოცირკულირე SARS-CoV-2 ვარიანტების კონტექსტში.
სიმპტომები, რომლებიც ახასიათებს ინფექციას ომიკრონის ვარიანტით, ზომიერად განსხვავდება იმ სიმპტომებისგან, რომლებიც ახასიათებს ინფექციას დელტა ვარიანტით. ომიკრონსა და მის ქვევარიანტებს მეტწილად ახასიათებთ ზემო სასუნთქი გზების სიმპტომები.[436]
ომიკრონის ინფექციის ყველაზე გავრცელებული სიმპტომები გაერთიანებული სამეფოს COVID სიმპტომების კვლევის მონაცემებით იყო რინორეა, თავის ტკივილი, დაღლილობა, ცემინება და ყელის ტკივილი.[437]
ყელის ტკივილი და ჩახლეჩილი ხმა თანმიმდევრულად უფრო ხშირი იყო ომიკრონით დაავადებულ ადამიანებში, ვიდრე დელტას შემთხვევაში. სუნის დაკარგვა/შეცვლა, თვალის ტკივილი/წვა, ცემინება, თავის ტკივილი, ცხელება, თავბრუსხვევა და გონების დაბინდვა მნიშვნელოვნად ნაკლებად იყო გავრცელებული ომიკრონის ინფექციის მქონე ადამიანებში, დელტა ვარიანტით ინფიცირებულ პაციენტებთან შედარებით. ყნოსვის დაკარგვა, SARS-CoV-2-ის წინა ვარიანტების პათოგნომური მახასიათებელი, იყო Omicron ვარიანტით ინფიცირებული ადამიანების მხოლოდ <20% შემთხვევაში.[438]
პანდემიის შემდგომ ეტაპებზე ცხელების და ხველის მგრძნობელობა შემცირდა ინფექციის პროგნოზირებისთვის და გაიზარდა სხვა სიმპტომების (მაგ. ყელის ტკივილი, ნახველის გამომუშავება, თავის ტკივილი, მიალგია, დაღლილობა, ქოშინი, დიარეა) მგრძნობელობა.[439]
ორსულებში ინფექცია იმავე წარმდგენი სიმპტომებით ხასიათდება, რასაც არაორსული მოსახლეობის შემთხვევაში ვხვდებით.
ორსულ ქალებში კლინიკური მახასიათებლები არაორსული ზრდასრულების მსგავსია.[440]
ორსულ ქალებში ყველაზე ხშირი სიმპტომებია ცხელება და ხველა. თუმცა, ორსულ ქალებში, არაორსულ რეპროდუქციული ასაკის ქალებთან შეარებით ნაკლებად ხშირად ფიქსირდება ცხელება, დისპნოე და მიალგია. ორსულ და ახლახანს ნამშობიარებ ქალებში უფრო ხშირია უსიმპტომო დაავადება, ვიდრე რეპროდუქციული ასაკის არა-ორსულ ქალებში.[218][219]
ხაზგასასმელია გარემოება, რომ ისეთმა სიმპტომებმა, როგორებიცაა ცხელება, დისპნოე, გასტროინტესტინური სიმპტომები და დაღლილობა, შესაძლოა გადაფარონ ორსულობის ფიზიოლოგიური ადაპტაციებით ან არასასურველი მოვლენებით გამოწვეული სიმპტომები.[85]
დაფიქსირებულია ატიპური კლინიკური სურათის მქონე შემთხვევებიც.
გვხვდება ატიპური გამოვლინებები, განსაკუთრებით ხანდაზმულ პირებში, რომელთაც აღენიშნებათ იმუნოკომპრომისული მდგომარეობა (მაგ. დაცემა, დელირიუმი/კონფუზია, ფუნქციური დაქვეითება, გადაადგილების შეზღუდვა, სინკოპე, ცხელების არარსებობა). ხანდაზმულ და თანხმლები დაავადებების მქონე პაციენტებს შესაძლოა ჰქონდეთ მსუბუქი სიმპტომები, მაგრამ მაინც მაღალი რისკი მდგომარეობის გაუარესებისა.[85]
დაფიქსირდა პაროტიტის შემთხვევები (შესაძლოა დაკავშირებული იყოს ინტრაპაროტიდულ ლიმფადენიტთან), პირის ღრუს ვეზიკულობულური დაზიანებების, მუდმივი სლოკინის და ანდროგენული ალოპეციის შემთხვევები COVID-19-ის მქონე პაციენტებში; თუმცა, უცნობია, არის თუ არა მიზეზობრივი კავშირი.[441][442][443][444]
შესაძლებელია კოინფექციები.
კოინფექციები შეიძლება იყოს:
კოინფექცია გამოვლინებისას
ლატენტური ინფექციების რეაქტივაცია
ნოზოკომიალური ინფექციები
ოპორტუნისტული სოკოვანი ინფექციები.
SARS-CoV-2 დადებით პაციენტებში კოინფექციის გავრცელება იყო 19%, ვირუსული კოინფექციები უფრო ხშირია, ვიდრე ბაქტერიული და სოკოვანი კოინფექციები.[445]
ყველაზე ხშირი ბაქტერიები იყო Klebsiella pneumonia, Streptococcus pneumoniae და Staphylococcus aureus.
ყველაზე ხშირად გამოვლენილი ვირუსები იყო: გრიპი ტიპი A, გრიპი ტიპი B, და რესპირატორული სინციტიური ვირუსი. გრიპთან თანაინფექციამ შეიძლება გაზარდოს ინტენსიური თერაპიის განყოფილებაში მიღებისა და მექანიკური ვენტილაციის რისკი, მაგრამ არ ზრდის სიკვდილობის რისკს.[446]
ყველაზე ხშირი სოკოვანი პათოგენი ასპერგილუსი იყო.
დაფიქსირდა ტუბერკულოზით, აივ-ით და მალარიით კოინფექცია.[447][448][449]
ნიშნები და სიმპტომები შეიძლება წააგავდეს სხვა ხშირ ვირუსულ რესპირატორულ ინფექციებს და ბავშვობის ინფექციებს (მაგ. გრიპი, რესპირატორულ-სინციტიური ვირუსი, გასტროენტერიტი), ამიტომ ბავშვებსა და მოზარდებში COVID-19-ზე ეჭვის მაღალი ხარისხია საჭირო.[450]
ბავშვებსა და მოზარდებს, როგორც წესი, აქვთ ნაკლები და უფრო მსუბუქი სიმპტომები და ისინი ნაკლებად მძიმდებიან, ვიდრე ზრდასრულები.[21][451] ბავშვები და მოზარდები ასევე უფრო ხშირად არიან უსიმპტომო.[452] ამის მიზეზები ჯერ კიდევ კვლევის პროცესშია, მაგრამ ბავშვებს, როგორც ჩანს, უფრო მაღალი და მდგრადი ანტისხეულების რეაქცია აქვთ ზრდასრულებთან შედარებით.[453]
ბავშვებში მძიმე დაავადების სიხშირე უფრო დაბალი იყო ომიკრონის ვარიანტით ინფექციისას, დელტა და ალფა ვარიანტებთან შედარებით.[454]
ადრეულმა კვლევებმა გამოავლინა მძიმე ან კრიტიკული დაავადების უფრო მაღალი რისკი ჩვილებში <1 წლამდე, სხვა ასაკობრივი ჯგუფების ბავშვებთან შედარებით; თუმცა, კვლევებს ჰქონდა შეზღუდვები და არ არსებობს დამაჯერებელი მტკიცებულება, რომ უმცროსი ასაკი არის მძიმე დაავადების რისკფაქტორი ბავშვებსა და მოზარდებში.[21]
ახალშობილებში ყველაზე ხშირი სიმპტომებია ცხელება, საკვებზე უარი, ლეთარგია, გაღიზიანება, კვების გართულება, დისპნოე, ჩუმი ჰიპოქსია და ნევროლოგიური სიმპტომები. იშვიათად აღწერილია მოგვიანებითი ნეონატალური სეფსისი და ენცეფალიტი.[427][455][456][457]
ფრთხილად იყავით ბავშვებში მულტისისტემური ანთებითი სინდრომის (MIS-C) ნიშნებისა და სიმპტომების დროს, რომელიც ასევე ცნობილია, როგორც ბავშვთა ანთებითი მულტისისტემური სინდრომი (PIMS).
განიხილეთ მულტისისტემური ანთებითი სინდრომი ბავშვებში, რომლებიც წარმოდგენილნი არიან ცხელებით და აბდომინური სიმპტომებით, განსაკუთრებით, თუ ეს სიმპტომები ვითარდება კონიუნქტივიტის ან გამონაყარის შემდეგ. შეფასებისთვის პაციენტი მიმართეთ პედაიტრიული გადაუდებელი დახმარების განყოფილებაში.[458] დამატებითი ინფორმაციისთვის იხ გართულებები.
ბავშვებში შესაძლებელია კოინფექციების არსებობა.
კოინფექციები დაფიქსირებულია ბავშვების 9%-ში, ყველაზე გავრცელებული პათოგენებია რესპირატორული სინციციალური ვირუსი და Mycoplasma pneumoniae. ბავშვებში კოინფექციები უფროსებთან შედარებით ნაკლებად ხშირია.[459]
ვირუსული კოინფექცია დაკავშირებულია მძიმე შედეგების უფრო მაღალ სიხშირესთან ბავშვებში, განსაკუთრებით ჩვილებში.[454] გრიპით და SARS-CoV-2 კოინფექციით დაავადებული ბავშვების უფრო მეტ პროცენტს ესაჭიროებოდა არაინვაზიური ან ინვაზიური რესპირატორული მხარდაჭერა, ვიდრე მხოლოდ გრიპის მქონე ბავშვებს.[460]
გასინჯეთ პაციენტი.
შესაძლოა აღენიშნებოდეთ ცხელება (შეციებით/ჟრჟოლით ან მათ გარეშე) და აშკარა ხველა და/ან სუნთქვის გაძნელება.
პნევმონიის ან რესპირატორული დისტრესის მქონე პაციენტებში გულმკერდის აუსკულტაციით შეიძლება გამოვლინდეს ხიხინი და/ან ბრონქული სუნთქვა. სიფრთხილე გამოიჩინეთ პაციენტების აუსკულტაციისას, ჯვარედინი დაბინძურების რისკიდან გამომდინარე. სწორად გაასუფთავეთ სტეტოსკოპი გამოყენებებს შორის.[461]
სუნთქვის დარღვევის მქონე პაციენტებს შესაძლოა აღენიშნებოდეთ ტაქიკარდია, ტაქიპნოე ან ჰიპოქსია თანმხლები ციანოზით. ბრადიკარდია აღინიშნა პაციენტების მცირე კოჰორტაში, მსუბუქი-საშუალო დაავადების ფონზე.[462]
პულსოქსიმეტრიით შეიძლება გამოვლინდეს ჟანგბადის დაბალი სატურაცია.
ჰიპოქსია (ჰიპოქსემია) განისაზღვრება, როგორც ჟანგბადის გაჯერება <94%, ან <88% ფილტვების ქრონიკული დაავადების არსებობისას.[463] თუმცა, ჟანგბადის გაჯერების ზღურბლი, რომლებიც გამოიყენება დაავადების სიმძიმის დასადგენად COVID-19-ით დაავადებულ პაციენტებში, განსხვავდება და უნდა მიმართოთ თქვენს ადგილობრივ გაიდლაინებს.
ჯანმო განსაზღვრავს მძიმე დაავადებას, როგორც SpO2 <90%.[85]
დიდ ბრიტანეთში, ჯანდაცვის და სამედიცინო დახმარების დახელოვნების ეროვნული ინსტიტუტი რეკომენდაციას უწევს ინგლისის ჯანდაცვის სერვისის მიმდინარე გაიდლაინების გამოყენებას.[397] <92% მაჩვენებელი მძიმე დაავადების ერთ-ერთი განმსაზღვრელი მახასიათებელია, რომელიც საჭიროებს სასწრაფო ჰოსპიტალიზაციას, ხოლო 93%-დან 94%-მდე მაჩვენებელი შეიძლება მიუთითებდეს ზომიერ დაავადებაზე.[464]
შეერთებულ შტატებში, ამერიკის ინფექციური დაავადებების საზოგადოება განსაზღვრავს მძიმე დაავადებას, როგორც SpO2 <94%.[465]
ექიმებმა უნდა გააცნობიერონ, რომ COVID-19-ის მქონე პაციენტებს შესაძლოა განუვითარდეთ "ჩუმი ჰიპოქსია": ჟანგბადით გაჯერების დონე შესაძლოა დაეცეს და გამოიწვიოს სუნთქვის მწვავე უკმარისობა აშკარა სიმპტომების გარეშე.[466]
პულსოქსიმეტრმა შეიძლება აჩვენოს არაოპტიმალური სიზუსტე გარკვეულ პოპულაციებში, განსაკუთრებით მათთან, ვისაც აქვს მუქი კანი. ყოველთვის განიხილეთ SpO2 პაციენტის კლინიკური პრეზენტაციის კონტექსტში.
სისტემურმა მიმოხილვამ და მეტა-ანალიზმა აჩვენა, რომ პულსოქსიმეტრია, სავარაუდოდ, აჭარბებს ჟანგბადის გაჯერებას SaO2- თან შედარებით (არტერიული ჟანგბადის გაჯერება) კანის პიგმენტაციის მაღალი დონის მქონე ადამიანებში და ადამიანებში, რომლებიც მიეკუთვნებიან შავკანიან/აფროამერიკელებს (ზომიერი და დაბალი სიზუსტის მტკიცებულება). კანის პიგმენტაციის სხვა დონის მქონე ადამიანებისთვის ან სხვა ეთნიკური ჯგუფების შემთხვევაში გაზომვების მიკერძოება ან უფრო გაურკვეველია, ან არ მიუთითებს გადაჭარბებულ შეფასებაზე.[467]
აშშ-ს სურსათისა და წამლის ადმინისტრაციამ (FDA) გამოსცა გაფრთხილება, რომ მრავალმა ფაქტორმა შეიძლება მოახდინოს გავლენა პულსოქსიმეტრიის სიზუსტეზე (მაგ., ცუდი ცირკულაცია, კანის პიგმენტაცია, კანის სისქე, კანის ტემპერატურა, თამბაქოს მიმდინარე მოხმარება, ფრჩხილის ლაქის გამოყენება). შესაბამისად, ადმინისტრაცია რეკომენდაციას უწევს ამ შეზღუდვების გათვალისწინებას როცა პულსოქსიმეტრია გამოიყენება დიაგნოსტიკის და მკურნალობის კუთხით. უმჯობესია პულსოქსიმეტრიის ტრენდების გათვალისწინება, ვიდრე ერთი მაჩვენებლის მიღება.[468]
ჰიპოქსიის გამოსავლენად პულსოქსიმეტრის გამოყენება შესაძლებელია სახლის პირობებში, მსუბუქი და საშუალო ავადმყოფობის დროს.
მტკიცებულების თანახმად, მონიტორინგი ყველაზე სასარგებლოა სიმპტომურ პაციენტებში, რომლებიც 65 წელზე უფროსები არიან ან 65 წლამდე უჩივიან COVID-19-ის მიმართ კლინიკურ მოწყვლადობას.[464]
სახლის პირობებში პულსოქსიმეტრი მოითხოვს კლინიკურ მხარდაჭერას (მაგ. რეფულარული სატელეფონო კონტაქტი ჯანდაცვის სპეციალისტისგან ვირტუალური პალატის გარემოში).
მდგომარეობის გაუარესების ამოცნობის ტრადიციული მეთოდები შეიძლება არ დაგეხმაროთ იმ პაციენტების წინასწარ პროგნოზირებაში, რომლებსაც უვითარდებათ სუნთქვის უკმარისობა.
მიუხედავად იმისა, რომ ეროვნული ადრეული გაფრთხილების ქულა 2 (NEWS2) -ის გამოყენება კვლავ რეკომენდებულია COVID19-ის მქონე პაციენტებში, დიდი ბრიტანეთის ექიმთა სამეფო კოლეჯის რჩევით, ამ პაციენტებში ჟანგბადის საჭიროების ნებისმიერი ზრდა უნდა წარმოადგენდეს შესაბამისი კომპეტენციის მქონე ექიმის გამოძახების საფუძველს. ამასთან, პაციენტის მდგომარეობის კლინიკურ შეფასებამდე უნდა გავახშიროთ მონიტორინგი (სულ მცირე, საათში ერთხელ).[469]
სხვა ორგანოების დისფუნქცია პაციენტთა მხოლოდ მცირე ნაწილს აქვს. ეს ნიშნავს იმას, რომ მდგომარეობის მწვავე გაუარესების პირველი ფაზის შემდეგ, პაციენტის შემდგომი დამძიმების აღმომჩენი ტრადიციული მეთოდები (მაგ., ეროვნული ადრეული გაფრთხილების ქულა 2 [NEWS2] ) შეიძლება ვერ დაგვეხმარონ მოსალოდნელი სუნთქვის უკმარისობის ამოცნობაში.[466]
სისტემური მიმოხილვის და მეტა-ანალიზის თანახმად, NEWS2 ქულას აქვს საშუალო ხარისხის სენსიტიურობა და სპეციფიკურობა COVID-19 პაციენტების დამძიმების საპროგნოზოდ. ქულამ აჩვენა კარგი გარჩევადობა ინტენსიური დახმარების საჭიროების, რესპირატორული მხარდაჭერის საჭიროების და ინტენსიურ განყოფილებაში მოთავსების რისკის განსაზღვრისთვის.[470]
NEWS2 ქულა ≥4 აღმოჩნდა, რომ იყო საუკეთესო ათვლის წერტილი სუნთქვის უკმარისობის პროგნოზირებისთვის.[471] თუმცა, უნდა გაეცნოთ ადგილობრივ გაიდლაინებს.
სამედიცინო ადრეული გაფრთხილებისა და პროგნოზული ქულების შესახებ მეტი ინფორმაციისთვის იხ. მონიტორინგი.
დაავადების მძიმე ფორმის მქონე ყველა პაციენტში ჩაატარეთ ჩამოთვლილი ლაბორატორიული გამოკვლევები:
არტერიული სისხლის აირები (ABG)
FBC
სისხლის სრული ბიოქიმიური ანალიზი
გლუკოზის დონე სისხლში
კოაგულაციური სკრინინგი
ანთებითი მარკერები (მაგ., შრატში C-რეაქტიული ცილა, ერითროციტების დალექვის სიჩქარე, ლაქტატ დეჰიდროგენაზა, პროკალციტონინი და ფერიტინი)
გულის ბიომარკერები.
ყველაზე გავრცელებული ლაბორატორიული დარღვევებია:[472][473][474]
ლიმფოპენია
ლეიკოციტოზი
ლეიკოპენია
თრომბოციტოპენია
ჰიპოალბუმინემია
კარდიული ბიომარკერების მატება
ანთების მარკერების მომატება
D-დიმერის მომატება
ღვიძლისა და თირკმელების ფუნქციის დარღვევა.
ტესტებისა და ტესტის შედეგების შესახებ უფრო დეტალური ინფორმაციისთვის იხ. გამოკვლევები.
ლაბორატორიული პათოლოგიები – კერძოდ ლიმფოპენია, ლეიკოციტების დარღვევები და სისტემური ანთების სხვა მარკერები – ნაკლებად ხშირია ბავშვებში.[475][476]პაციენტების უმეტესობა (62%) უსიმპტომოა ნორმალური ლაბორატორიული პარამეტრებით. ლაბორატორიული პარამეტრების დარღვევის შემთხვევაში ყველაზე ხშირია ლეიკოპენია, ლიმფოპენია, მომატებული ლაქტატ დეჰიდროგენაზა და მომატებული C-რეაქტიული ცილა.[477]
მოიპოვეთ სისხლის და ნახველის ნიმუშები კულტურისთვის მძიმე ან კრიტიკული დაავადების მქონე პაციენტებში.
ქვედა სასუნთქი ტრაქტის ინფექციის სხვა მიზეზებისა და სეფსისის გამოსარიცხად საჭიროა კულტურა, განსაკუთრებით ატიპური ეპიდემიოლოგიური ანამნეზის მქონე პაციენტებში. შესაძლებლობის შემთხვევაში ნიმუშები უნდა მოვიპოვოთ ემპირიული ანტიმიკრობული თერაპიის დაწყებამდე.[85]
პაციენტებს შეიძლება განუვითარდეთ ბაქტერიული ან სოკოვანი კოინფექციები; მნიშვნელოვანია შესაბამისი მიკრობიოლოგიური ნიმუშების აღება და რადიოლოგიური კვლევების შეკვეთა როცა ეჭვია კოინფექციაზე.[85]
როგორ მივიღოთ არტერიული სისხლის ნიმუში რადიალური არტერიიდან
SARS-CoV-2 ინფექციის გამოვლენის სამი ძირითადი მეთოდი არსებობს:
მოლეკულური ტესტირება
სწრაფი ანტიგენური ტესტირება
სეროლოგიური ტესტირება.
არჩევანი, თუ რომელი ტესტი არის უპირატესი კონკრეტულ გარემოებაში, მოითხოვს ტესტის მიზნისა და ხელმისაწვდომი რესურსების გულდასმით გათვალისწინებას, ასევე ტესტის მახასიათებლების სიზუსტის, ხელმისაწვდომობის და იმ სისწრაფის დაბალანსებას, რა პერიოდშიც საჭიროა შედეგების ცოდნა.[478]
მოლეკულური ტესტები: ძალიან სპეციფიკური და მგრძნობიარეა ვირუსული რნმ-ის გამოვლენის კუთხით და არის უპირატესი ტესტი სიმპტომურ ადამიანებში დიაგნოზის დასადასტურებლად. თუმცა, ეს ტესტები ძვირადღირებულია და მოითხოვს სპეციალიზებულ უნარებსა და ინსტრუმენტებს, ხოლო შედეგებს შეიძლება დასჭირდეს 24-დან 48 საათამდე.
სწრაფი ანტიგენის ტესტები: ავლენენ ვირუსის ცილას, ნაკლებად მგრძნობიარეა, ვიდრე მოლეკულური ტესტები, მაგრამ უფრო სწრაფი, მარტივი და იაფია და შეუძლია ინფექციის გამოვლენა მათში, ვისაც აქვს ყველაზე მეტი რისკი, გაავრცელოს ვირუსი.
სეროლოგიური ტესტები: შეიძლება გამოყენებული იყოს დაგვიანებული ან რეტროსპექტული დიაგნოზის დასადგენად, თუ მოლეკულური და ანტიგენის სწრაფი ტესტებიდან ორივე უარყოფითია, ან შეიძლება აღმოჩნდეს საჭირო ზედამხედველობის ინსტრუმენტი საჯარო პოლიტიკის ინფორმირებისთვის.
შეიძლება საჭირო გახდეს ტესტების კომბინაცია, პაციენტის ინდივიდუალური ვითარებიდან გამომდინარე (მაგ., თუ სიმპტომური პაციენტის სწრაფი ანტიგენის ტესტი უარყოფითია, შეიძლება მოითხოვოთ დადასტურების ტესტი მოლეკულური ტესტით).
მოლეკულური და სწრაფი ანტიგენის ტესტების დიაგნოსტიკური სიზუსტე, როგორც ჩანს, იგივე რჩება ომიკრონის ვარიანტზე.[479]
პროსპექტიულმა კოჰორტულმა კვლევამ აჩვენა, რომ ანტიგენის სწრაფი ტესტების სიზუსტე ომიკრონის ვარიანტით დაინფიცირებულებში არ ჩამოუვარდება დელტას ვარიანტით ინფიცირების შემთხვევებში სიზუსტეს.[480]
ტესტირების სტრატეგიები მნიშვნელოვნად განსხვავდება ქვეყნებს შორის და უნდა გაეცნოთ თქვენს ადგილობრივ მითითებებს.
ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაცია (WHO) ტესტირების პროგრამების ფარგლებში რეკომენდაციას უწევს შემდეგ პრინციპებს:[481]
ტესტირება COVID-19-ის დასაწყისშივე, რათა დროული მოვლა და მკურნალობა დაიწყოს
ტესტირება გავრცელების შესამცირებლად
ტესტირება ეპიდემიისა და SARS-CoV-2 ვირუსის ევოლუციის მონიტორინგისთვის.
უსიმპტომო ადამიანების ფართო სკრინინგი აღარ არის რეკომენდებული უმეტეს ქვეყნებში. დამატებითი ინფორმაციისთვის იხ სკრინინგი.
ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაცია რეკომენდაციას უწევს ყველა ადამიანის ტესტირებას, რომელიც აკმაყოფილებს საეჭვო შემთხვევის განმარტებას, მიუხედავად ვაქცინაციის სტატუსისა და დაავადების ანამნეზისა.[482]
როდესაც რესურსები შეზღუდულია, პრიორიტეტულ ჯგუფებად მოიაზრება დაავადების მძიმე ფორმის რისკის ქვეშ მყოფი პირები, ჰოსპიტალიზებული პაციენტები და შესაძლო ეპიდაფეთქების პირობებში პირველი სიმპტომური პირები.
უსიმპტომო ადამიანების ტესტირება ამჟამად რეკომენდებულია მხოლოდ სპეციფიკურ რისკჯგუფებში, მათ შორის დადასტურებული ან შესაძლო შემთხვევების კონტაქტებში და ხშირად პროფესიულად ექსპოზირებულ პირებში, როგორებიცაა მედპერსონალი და საცხოვრებლებში მომუშავენი.
დიდ ბრიტანეთში, 2024 წლის 1 აპრილიდან, ტესტირება რეკომენდებულია შემდეგ სიტუაციებში:[483]
სიმპტომური ზრდასრულები და ბავშვები, რომლებიც იმყოფებიან და უვითარდებათ სიმპტომები საავადმყოფოებში, სადაც COVID-19-ის არსებობა შეცვლის კლინიკურ მართვას: მაგალითად, მკურნალობის შეცვლის (პჯრ და ლატერალური დინების ტესტირება, პირობების შესაბამისად)
სიმპტომური ზრდასრულები და ბავშვები, რომლებიც ექვემდებარებიან მკურნალობას ანტივირუსული საშუალებით ან საზოგადოებრივ პირობებში მკურნალობას (ლატერალური დინების ტესტირება)
უსიმპტომო პაციენტების გაწერა დაწესებულებებში, როგორიცაა მოვლის სახლები ან ჰოსპისები (როგორც წესი, არ არის საჭირო; თუმცა, ლატეალური ნაკადით ტესტირება შეიძლება დაინერგოს ადგილობრივი პირობების და რისკის მიხედვით)
ინგლისის ჯანდაცვის სერვისის სიმპტომური პერსონალი და კერძო დაწესებულებების პერსონალი, რომლებიც მუშაობენ პალატებზე, რომლებიც ორიენტირებულია მძიმე იმუნოდეფიციტით დაავადებული პირების მკურნალობაზე (ლატერალური ნაკადით ტესტირება ადგილობრივად მიღებული პროტოკოლების შესაბამისად)
ეპიდაფეთქების ფონზე ტესტირება სამედიცინო დაწესებულებებში (ლატერალური ნაკადით ან პჯრ, ადგილობრივად მიღებული პროტოკოლების შესაბამისად; პჯრ, სადაც საჭიროა, დიაგნოზისთვის).
ასევე ხელმისაწვდომია ტესტირების რეკომენდაციები მოვლის სერვისებისთვის (ზრდასრულების სოციალური დახმარება და ჰოსპისი) და სხვა არასამედიცინო გარემოში.
აშშ-ში ტესტირება შეიძლება განიხილებოდეს შემდეგ შემთხვევებში, მიუხედავად ვაქცინაციის სტატუსისა:[484]
ნებისმიერი პირი, რომელსაც აქვს COVID-19-თან შესაბამისი ნიშნები ან სიმპტომები (განიხილეთ სხვა დაავადებები მსგავსი სიმპტომებით, რომლებიც შეიძლება საჭიროებდეს ტესტირებას)
ნებისმიერი პირი, რომელსაც აქვს ბოლოდროინდელი ცნობილი ან სავარაუდო ზემოქმედება SARS-CoV-2-ზე (თუ არ არის უსიმპტომო და წინა SARS-CoV-2 ინფექციიდან ≤30 დღეა გასული)
უსიმპტომო ადამიანები SARS-CoV-2-ის ბოლოდროინდელი ცნობილი ან საეჭვო ზემოქმედების გარეშე ადრეული იდენტიფიკაციის, იზოლაციისა და დაავადების პროფილაქტიკისთვის (მაგ. მაღალი რისკის პარამეტრები, მძიმე დაავადების მაღალი რისკის მქონე ადამიანთან კონტაქტამდე, როდესაც ეს რეკომენდებულია საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ოფიციალური პირების მიერ).
ტესტის შერჩევა დამოკიდებულია კლინიკურ სცენარზე. მიმართეთ ადგილობრივ საზოგადოებრივ ჯანდაცვის ორგანოს მითითებისთვის, რადგან ტესტირების პრიორიტეტები დამოკიდებულია ადგილობრივ რეკომენდაციებსა და ხელმისაწვდომ რესურსებზე და მითითებები შეიძლება რეგულარულად განახლდეს.
დიაგნოზის დასადასტურებლად რეკომენდებულია მოლეკულური ტესტირება.
შეუკვეთეთ ნუკლეინის მჟავის ამპლიფიკაციის ტესტი, მაგ. რეალური დროის უკუტრანსკრიპციის პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქცია (RT-PCR) SARS-CoV-2-ზე პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ შესაძლო ინფექცია.[429]
ტესტები უნდა ჩატარდეს ჯანმრთელობის ადგილობრივი ორგანოების მიერ შემუშავებული მითითებების შესაბამისად და უნდა აკმაყოფილებდეს ბიოუსაფრთხოების სტანდარტებს.
მიიჩნევა, რომ ფართოდ გამოყენებულმა ანალიზებმა უნდა გამოავლინონ SARS-CoV-2-ის ვარიანტები. ამასთან, ზოგიერთ ტესტზე შეიძლება გავლენა იქონიოს ვარიანტებმა.[485]
ნიმუშები
ნიმუშები უნდა შეაგროვოთ ინფექციის პრევენციისა და კონტროლის ზომების დაცვით.
ტესტირებისთვის ოპტიმალური ნიმუშის შერჩევა დამოკიდებულია კლინიკურ სურათსა და სიმპტომების გამოვლენიდან გასულ დროზე. ქვემოთ მოცემულია ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის რეკომენდაციები.[429]
ზედა სასუნთქი გზების ნიმუშები: რეკომენდებულია ადრეული სტადიის ინფქეციების დროს, განსაკუთრებით ასიმპტომურ ან მსუბუქ შემთხვევებში. ნაზოფარინგული ნაცხი მეტად ინფორმატიული და სანდო ტესტია ოროფარინგულ ნაცხთან შედარებით; სარწმუნოებას ზრდის კომბინირებული ნაცხის აღება როგორც ნაზოფარინგული, ასევე ოროფარინგული რეგიონიდან.
ქვედა სასუნთქი გზების ნიმუშები: რეკომენდებულია გვიანი სტადიის ინფექციების დროს, ან პაციენტებში, რომლებზეც არსებობს ინფექციის ძლიერი ეჭვი, თუმცა, ზედა სასუნთქი ტრაქტის სინჯი უარყოფითი იყო. შესაფერისი ნიმუშებია ნახველი და/ან ენდოტრაქეული ასპირატი ან ბრონქოალვეოლური ლავაჟი შედარებით უფრო მძიმე ფორმის რესპირაციული დაავადების მქონე პაციენტებში. თუმცა, გაითვალისწინეთ აეროზოლით ტრანსმისიის მაღალი რისკის არსებობა ქვედა რესპირატორული ტრაქტიდან ნიმუშის აღების დროს – ინდუცირებული ნახველის ნიმუში რეკომენდებული არ არის, ვინაიდან ზრდის აეროზოლური ტრანსმისიის რისკს.
სხვა რესპირატორული ნიმუშები: გამოკვლეულია კომბინირებული პირ-ხახის და ცხვირის ნესტოების ნაცხების კომბინაცია, შუა-ტურბინების ან ქვედა ნესტოების ნაცხების კომბინაცია და ენის ნაცხები. თუმცა, საჭიროა დამატებითი კვლევები და ვალიდაცია. პირის ღრუს სითხის შეგროვება შეიძლება ზოგ შემთხვევაში მოწოდებული იყოს (მცირეწლოვანი ბავშვები, დემენციის მქონე პაციენტები).
ნერწყვის ნიმუშები: ამჟამად არ არის რეკომენდებული, როგორც ნიმუშის ერთადერთი ტიპი რუტინული კლინიკური დიაგნოსტიკისთვის.
ფეკალური ნიმუშები: განიხილეთ მაშინ, როდესაც ზედა და ქვედა სასუნთქი გზების სინჯები უარყოფითია, მაგრამ კლინიკური ეჭვი ინფქეციაზე კვლავ არსებობს (იყენებენ სიმპტომების გამოვლენის მეორე კვირიდან).
სინჯების რეკომენდებული ტიპები განსხვავდება ქვეყნების მიხედვით. მაგალითად, აშშ-ში, დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრები (CDC) რეკომენდაციას უწევს შემდეგ ნიმუშებს:[486]
ზედა სასუნთქი გზების ნიმუშები: ცხვირ-ხახის ან ოროფარინგეალური ნაცხი; ცხვირის შუა ტურბინის ნაცხი; წინა ნესტოების ნაცხი; ნაზოფარინგეალური/ნაზალური ამორეცხვა/ასპირატი; ან ნერწყვი (თვითშეგროვება)
ქვედა სასუნთქი გზების ნიმუშები: ნახველი, ბრონქოალვეოლარული ამორეცხვა, ტრაქეის ასპირატი, პლევრის სითხე ან ფილტვის ბიოფსია.
ცხვირიდან ნაცხის აღების გართულებები არ არის კარგად აღწერილი. მონაცემები მწირია.
გართულებების სიხშირე ძალიან დაბალი იყო ერთი კვლევის თანახმად (1.24 გართულება ყოველ 100 000 ტესტზე). გვერდითი ეფექტები შეიძლება მოიცავდეს ცხვირიდან სისხლდენას, დისკომფორტს, თავის ტკივილს, რინორეას, წკირის ჩატეხვას (რასაც ენდოსკოპიით ამოღება ჭირდება). სისხლდენა შეიძლება იყოს სიცოცხლისთვის საშიში. აუცილებელია ნიმუშების სწორად აღება.[487][488]
ფიქსირდება თავზურგტვინის სითხის იატროგენული გაჟონვის შემთხვევები ნაზალური ტესტირების შემდეგ პაციენტებში, რომელთაც აქვთ ქალაფუძის არადიაგნოსტირებული ეფექტები და პირებში, რომელთაც არ აღენიშნებათ ქალაფუძის დაავადებები.[489][490]
ტესტის შედეგი
დადებითი უკუნტრანსკრიპციის პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქცია ადასტურებს SARS-CoV-2-ის ინფექციას (ტესტირებასთან დაკავშირებული შეზღუდვების კონტექსტის გათვალისწინებით). თუ შედეგი უარყოფითია, მაგრამ ინფექციაზე რჩება კლინიკური ეჭვი (მაგ. ეპიდემიოლოგიური კავშირი, ტიპური რენტგენოლოგიური სურათი, სხვა ეტიოლოგიის არარსებობა), აიღეთ ნიმუში ხელახლა და გაიმეორეთ ტესტი. დადებითი შედეგი ადასტურებს ინფექციას. თუ მეორე ტესტის შედეგი უარყოფითია, განიხილეთ სეროლოგიური ტესტირება (იხ. ქვემოთ).[429] ჯამური სენსიტიურობა არის 87.8%, ხოლო სპეციფიკურობა 87.7% და 100%-ის ფარგლებში მერყეობს.[491]
გენომური სეკვენირება რუტინულად არ არის რეკომენდებული, მაგრამ შეიძლება გამოგადგეთ ეპიდაფეთქების დინამიკის მონიტორინგის დროს, მაგ. ეპიდემიის ზომის ცვლილება, სივრცითი და დროში გავრცელება, გავრცელების გზების ჰიპოთეზების შეფასება.[429] ეს ასევე სასარგებლოა SARS-CoV-2-ის მოცირკულირე ვარიანტების კონტექსტში, რათა განვასხვავოთ ვარიანტები.
იხილეთ ტესტირების შეზღუდვები და მტკიცებულებები (ქვემოთ).
სხვა ინფექციების ტესტირება
აიღეთ ნაზოფარინგული ნაცხები, რათა გამორიცხოთ სხვა რესპირატორული ინფქეციები (მაგ., გრიპი, ატიპური პათოგენები), ადგილობრივი მითითებების გათვალისწინებით. ადგილობრივი ეპიდემიოლოგიისა და კლინიკური სიმპტომების გათვალისწინებით, ტესტირება რეკომენდებულია სხვა დაავადებებზეც, როგორიცაა მალარია, დენგეს ცხელება და ტიფოიდური ცხელება. მნიშვნელოვანია ვიცოდეთ, რომ შესაძლებელია კოინფიცირება. COVID-19-ს არ გამორიცხავს სხვა პათოგენზე დადებითი ტესტი.[85]
ანტიგენის ტესტირება დამოკიდებულია SARS-CoV-2-ის ვირუსული ცილების ზემო რესპირატორული გზებიდან აღებულ ნიმუშებში აღმოჩენაზე, ან ნერწყვში, ლატერალური დინების იმუნოკვლევის გამოყენებით.[430]
ანტიგენის ტესტები ნაკლებსენსიტიურია, ვიდრე უკუტრანსკრიპტაზას პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქცია, განსაკუთრებით უსიმპტომო პირებში, მაგრამ უფრო სწრაფი და იაფია და გამოიყენება ინფექციის შემთხვევების ადრეული დეტექციისთვის შესაბამის შემთხვევებში.
ანტიგენზე ტესტირება რეკომენდირებულია ისეთ სიტუაციებში, როცა შედეგებს დიდი გავლენა ექნება შემდგომ ნაბიჯებზე და კონტაქტების მოძიებაზე და როცა შედეგების დადებითობის ალბათობა მაღალია.
შედეგები ხელმისაწვდომია 30 წუთზე ნაკლებ დროში.
სწრაფი, ლატერალური დინების ანტიგენური ტესტები სახლში გამოსაყენებლად ხელმისაწვდომია კომერციულად ზოგიერთ ქვეყანაში. ზოგიერთ ქვეყანაში ასევე ხელმისაწვდომია ლაბორატორიული (არა სწრაფი) ანტიგენის ტესტები.
ანტიგენის სწრაფი ტესტების გამოყენების საერთაშორისო გაიდლაინები განსხვავებულია. გაეცანით ადგილობრივ გაიდლაინებს.
ჯანმო რეკომენდაციას უწევს ანტიგენზე ტესტირებას პირველადი შემთხვევის გამოვლენისთვის, კონტაქტის მოძიებისთვის, ეპიდაფეთქებების კვლევის დროს და საზოგადოებებში დაავადების შემთხვევების ტენდენციების მონიტორინგისთვის.[430][492]
ტესტები უნდა აკმაყოფილებდეს შესრულების მინიმალურ მოთხოვნებს ≥80% მგრძნობელობის და ≥97% სპეციფიკურობის მაჩვენებლებით, შედარებით უკუტრანსკრიპციის პოლიმერაზას ჯაჭვური რეაქციის ოქროს სტანდარტთან.
ანტიგენის ტესტირება უნდა იყოს პრიორიტეტული სიმპტომურ ადამიანებში, რომლებიც აკმაყოფილებენ შემთხვევის განმარტებას სიმპტომების დაწყებიდან პირველი 5-7 დღის განმავლობაში, და უსიმპტომო ადამიანების შესამოწმებლად ინფექციის მაღალი რისკის ქვეშ, კონტაქტებისა და ჯანდაცვის პერსონალის ჩათვლით, განსაკუთრებით ისეთ გარემოში, სადაც მოლეკულური ტესტირების შესაძლებლობა შეზღუდულია.
შედეგები ყველაზე სანდოა იმ ადგილებში, სადაც მიმდინარეობს საზოგადოებრივი გადაცემა.
პროფესიონალურად ადმინისტრირებული ტესტირების სერვისების გარდა, უნდა შესთავაზოთ თვითტესტირება. ეს ყოველთვის უნდა იყოს ნებაყოფლობითი და არასდროს სავალდებულო ან იძულებითი.
აშშ-ში დაავადებათა კონტროლის ცენტრები რეკომენდაციას უწევს ანტიგენის ტესტების გამოყენებას გარკვეულ სიტუაციებში; თუმცა შეიძლება საჭირო გახდეს დამადასტურებელი მოლეკულური ტესტირება.[432]
იხილეთ ტესტირების შეზღუდვები და მტკიცებულებები (ქვემოთ).
სეროლოგია არ გამოიყენება როგორც დამოუკიდებელი დიაგნოსტიკური ტესტი SARS-CoV-2 მწვავე ინფექციებისთვის და არ უნდა გამოიყენოთ მწვავე ინფექციის არსებობის ან არარსებობის დასადგენად.
თუმცა, შეიძლება დაგვეხმაროს სხვადასხვა სიტუაციებში (მაგ. უარყოფითი მოლეკულური ტესტირება, მოგვიანებით გამოვლენილი ან ხანგრძლივი სიმპტომების მქონე პაციენტების დიაგნოსტიკა, სეროეპიდზედამხედველობის კვლევები).[429][493]
SARS-CoV2-ის მიმართ ანტისხეულები, როგორც წესი, დაავადების პირველი 1-3 კვირის ფარგლებში ჩნდება. ამასთან, იმუნოგლობულინი G ანტისხეულების სეროკონვერსია ხშირად წინ უსწრებს იმუნოგლობულინ M ანტისხეულებს.[494][495]
შედეგები, როგორც წესი, ხელმისაწვდომია 24 საათში.
სეროლოგიური ტესტების გამოყენების საერთაშორისო გაიდლაინები განსხვავებულია. გაეცანით ადგილობრივ გაიდლაინებს.
ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაცია რეკომენდაციას უწევს შრატის დაწყვილებული ნიმუშის აღებას. ერთი ნიმუში იღება მწვავე ფაზაში, ხოლო მეორე 2-4 კვირის შემდეგ, გამოჯანმრთელების ფაზაში. ეს მოწოდებულია პაციენტებში, რომლებშიც მაღალია ეჭვი ინფექციაზე, მაგრამ პოლიმერაზული რეაქცია უარყოფითია.[429]
სეროკონვერსია ან ანტისხეულების ტიტრის მატება წყვილ ნიმუშში გვეხმარება გარკვევაში, ინფექცია ახლანდელია და/ან მწვავეა თუ არა. თუ თავდაპირველი ნიმუში დადებითია, ეს შეიძლება იყოს გადატანილი ინფექციის შედეგი, რომელიც არ უკავშირდება ამჟამინდელ ავადმყოფობას.
სეროკონვერსია შეიძლება იყოს უფრო სწრაფი და ძლიერი თუ პაციენტს მძიმე დაავადება ჰქონდა, შედარებით მსუბუქ/უსიმპტომო პაციენტებთან.
დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრების რეკომენდაციით, დიაგნოზის ან გართულებების დასადასტურებლად სეროლოგიური ტესტების ჩატარება მიზანშეწონილია შემდეგ სიტუაციებში:[496]
ანტისხეულებზე დადებითი ტესტი მწვავე ავადმყოფობის დაწყებიდან სულ მცირე 7 დღის შემდეგ, როდესაც უწინდელი ტესტი ანტისხეულების მიმართ იყო უარყოფითი (ე.ი. სეროკონვერსია) და უარყოფითი პასუხი ვირუსულ ტესტზე მიუთითებს, რომ პაციენტს ინფექცია აღენიშნებოდა ანტისხეულებზე უარყოფით და დადებით პასუხებს შორის დროის ინტერვალში
დადებითი პასუხი ანტისხეულების ტესტზე გვეხმარება დიაგნოზის დადასტურებაში, როდესაც პაციენტს გამოვლენილი აქვს COVID-19-ის გართულებები, როგორებიცაა მულტისისტემური ანთებითი სინდრომი და სხვა პოსტ-მწვავე მოვლენები.
რეკომენდებულია აშშ-ს სურსათისა და წამლის სააგენტოს მიერ საგანგებო მოხმარებისთვის ავოტირიზებული ტესტის გამოყენება. უპირატესია ძალიან მაღალი მგრძნობელობის და სპეციფიკურობის მქონე სეროლოგიური ტესტები, ვინაიდან მათი დადებითი პროგნოზული მაჩვენებლის ხარისხი უფრო მაღალია, როდესაც ტარდება დაავადების დაწყებიდან სულ მცირე 3 კვირის შემდეგ.[496]
ამერიკის ინფექციურ დაავადებათა საზოგადოება გვირჩევს არ გამოივიყენოთ სეროლოგიური ტესტირება ინფექციის დიაგნოსტირებისთვის სიმპტომების დაწყებიდან პირველი 2 კვირის განმავლობაში ან ინფექციის დასადასტურებლად სიმპტომურ პაციენტებში მაღალი კლინიკური ეჭვით და განმეორებითი უარყოფითი მოლეკულური ტესტებით. სეროლოგიური ტესტირება შეიძლება გამოიყენოთ ბავშვებში მულტისისტემური ანთებითი სინდრომის დიაგნოზის დასახმარებლად ან როდესაც მიზანია გადატანილი ინფექციის მტკიცებულება.[497]
BMJ practice pointer: testing for SARS-CoV-2 antibodies Opens in new window
ანტიგენის აღმოჩენის სწრაფი ტესტები
მიუხედავად იმისა, რომ სწრაფი, ანტისხეულების გამოვლენის ტესტები დამტკიცებულია SARS-CoV-2-ის IgG/IgM ანტისხეულების ხარისხობრივი გამოვლენისთვის შრატში, პლაზმაში ან მთლიან სისხლში, ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაცია რეკომენდაციას არ უწევს მათ გამოყენებას კვლევის ფარგლებს გარეთ, ვინაიდან ამ ტესტებს ვალიდაცია არ მიუღია.[498]
მტკიცებულება განსაკუთრებით სუსტია ადგილზე ჩასატარებელი, სეროლოგიური ტესტების მხარდასაჭერად. არსებული მტკიცებულება არ უჭერს მხარს მათ გამოყენებას.
მეტა-ანალიზის თანახმად, ქემილუმინესცენტური იმუნოკვლევები IgG ან IgM-ზე ხასიათდება 98%-იანი სენსიტიურობით; იმუნოსორბენტული ფერმენტული კვლევების (ELISA) სენსიტიურობა კი 84%-ია; თუმცა, გვერდითი დინების იმუნოკვლევები (LFIA), რომლებიც ადგილზე კეთდება, ყველაზე დაბალი, 66%-იანი სენსიტიურობით ხასიათდება. ტესტის სენსიტიურობა ყველაზე მაღალი იყო სიმპტომების გამოვლენიდან 3 ან მეტი კვირის გასვლის შემდეგ.[499]
იხილეთ ტესტირების შეზღუდვები და მტკიცებულებები (ქვემოთ).
მოლეკულური ტესტირება (მაგ. უკუტრანსკრიპციის პჯრ) მხოლოდ დამხმარეა დიაგნოსტიკის დროს.
ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაცია რეკომენდაციას უწევს ტესტების შედეგების განხილვას ნიმუშის ტიპის, კლინიკური ნიშნების, პაციენტის ანამნეზის და ეპიდემიოლოგიური ინფორმაციის გათვალისწინებით. ლაბორატორიებისთვის რეკომენდებულია ციკლის ზღურბლის მაჩვენებლის გაგზავნა შედეგებთან ერთად, რათა მინიმუმამდე იქნას დაყვანილი შეცდომის შანსი (ცრუ დადებითი შედეგი ფონური მაჩვენებლების გამო). დაავადების პრევალენტობა ასევე მნიშვნელოვანია ტესტის შედეგების ინტერპრეტირების დროს. როცა იკლებს პრევალენტობა, ცრუ დადებითის რისკიც იმატებს. ეს ნიშნავს, რომ დადებითი ტესტის მქონე ადამიანს, დაავადება ნამდვილად რომ ჰქონდეს, ამის ალბათობა ნაკლებია რაც უფრო დაბალია პრევალენტობა, ტესტის სპეციფიკურობის მიუხედავად. საჭიროა სუსტი დადებითი შედეგების ფრთხილი ინტერპრეტირება.[500]
უკუტრანსკრიპტაზის პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქციის (RT-PCR) ანალიზის შედეგების ინტერპრეტაცია საჭიროა სიფრთხილით.
COVID-19-ის სადიაგნოსტიკოდ RT-PCR-ის გამოყენების შესახებ მტკიცებულებები კვლავ გროვდება, რჩება შეკითხვები ეფექტურობისა და სიზუსტის შესახებ. დიაგნოსტიკური სიზუსტის მაჩვენებლები სიფრთხილით უნდა გავარჩიოთ რეფერენს-სტანდარტის არარსებობის ფონზე, რათა დამტკიცდეს ან გამოირიცხოს COVID-19. დამატებითი მტკიცებულებაა საჭირო ტესტირების ეფექტურობის შესახებ საავადმყოფობის გარეთ და უსიმპტომო/მსუბუქ შემთხვევებში.[491]
რამოდენიმე კვლევაში სცადეს SARS-CoV-2-ის ვირუსის კულტივირება ადამიანის ნიმუშებიდან. ეს საკითხი პრობლემატურია, ვინაიდან ვირუსის კულტურა ითვლება ოქროს სტანდარტის ტესტად, რომლის მიმართაც ხდება ვირუსის ნებისმიერი სხვა დიაგნოსტიკური ინდექს ტესტის გაზომვა და კალიბრაცია, რათა ვიცოდეთ ამ ტესტის პროგნოზული თვისებების შესახებ.[501] COVID-19-ის სადიაგნოსტიკოდ პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქციის სანდოობის შესაფასებლად აუცილებელია ვირუსული კულტურების და საკონტროლო ნიმუშების პროსპექტული რუტინული გამოკვლევა. გასათვალისწინებელია პაციენტის ფაქტორებიც, როგორიცაა სიმპტომების დაწყების დრო, რათა ინფექციურობის პროგნოზირება იყოს შესაძლებელი.[502]
იმის გამო, რომ არ არსებობს COVID-19-ის ტესტირების მკაფიო ოქროს სტანდარტი, ტესტის შედეგების შეფასება კვლავ სირთულეს წარმოადგენს. კლინიკური განსჯა შესაძლოა წარმოადგენდეს საუკეთესო ხელმისაწვდომ ოქროს სტანდარტს, რომელიც ემყარება განმეორებით ნაცხებს, ანამნეზს, კლინიკურ სურათს და გულმკერდის რადიოლოგიურ კვლევებს.[503]
შედეგები შეიძლება იცვლებოდეს დადებითიდან უარყოფითზე ინფექციის ყველა სტადიაზე, შეიძლება კვლავ დადებითი გახდეს ორი თანმიმდევრული უარყოფითი ტესტის შემდეგ, შეიძლება უფრო დიდხანს გამოვლინდეს მძიმე ინფექციით დაავადებულებში და გამოვლენა შეიძლება იცვლებოდეს რამდენიმე კვირის განმავლობაში. შედეგები ასევე შეიძლება განსხვავდებოდეს ნიმუშის აღების ადგილის მიხედვით.[57]
უცნობია, პჯრ დადებითი შედეგი ყოველთვის ნიშნავს თუ არა ინფექციური ვირუსის არსებობას.
პჯრ-ზე შეიძლება გადაჭარბებული იყოს ინფექციურობის ხანგრძლივობა.[57] RT-PCR გამოავლენს ვირუსულ რნმ-ს, მაგრამ უცნობია, რამდენად ინფექციურია ეს ვირუსი. ინფექციის გადაცემისთვის საჭიროა სრული, ცოცხალი ვირუსის გადაცემა, და არა PCR ფრაგმენტების.[502] შეიძლება გადაადგილებას ვუზღუდავდეთ პირებს, რომლებიც გადამდები აღარ არიან. რადგანაც ინაქტივირებული რნმ ნელა დეგრადირდება, შეიძლება დარჩეს აღმოჩენადი ინფექციიდან რამდენიმე კვირის განმავლობაში, როცა პაციენტი გადამდები აღარაა.[501]
ერთ-ერთმა კვლევამ აჩვენა, რომ იმ ნიმუშების მხოლოდ 28.9% გამრავლდა ვერო უჯრედებში ინკუბაციის პირობებში, რომელთა უკუტრანსკრიპციის პოლიმერაზას ჯაჭვური რეაქცია(RT-PCR) დადებითი იყო SARS-CoV-2-ზე. გამრავლება არ აღინიშნა იმ ნიმუშებში, რომელთა RT-PCR-ის ციკლის ზღვარი აღემატებოდა 24-ს ან სიმპტომების გამოვლენიდან ტესტის ჩატარებამდე 8 დღეზე მეტი იყო გასული. შესაბამისად, ციკლის >24 ზღვარის არსებობის დროს და სიმპტომების გამოვლენიდან 8 დღის შემდეგ პაციენტების ინფექციურობა შესაძლოა დაბალი იყოს.[504] სხვა კვლევით გამოვლინდა, რომ ციკლის 34 ან უფრო მაღალი ზღვარის მქონე პაციენტები არ გამოყოფენ ინფექციურ ვირუსს.[505] სისტემურმა მიმოხილვამ აჩვენა, რომ ციკლის ზღურბლი მნიშვნელოვნად დაბალია და დატვირთვა უფრო მაღალია იმ ნიმუშებში, რომლებიც ცოცხალი ვირუსის კულტურას წარმოქმნიან. მაღალი ციკლის ზღურბლის მქონე ნიმუშებს, სავარაუდოდ, ინფექციური პოტენციალი არ აქვთ.[502]
ციკლის ზღურბლის მნიშვნელობები არ იძლევა საიმედო ან თანმიმდევრულ მაჩვენებელს ინფექციურობისთვის SARS-CoV-2 ვარიანტებში.[506]
პჯრ ტესტის შედეგის ინტერპრეტაცია დამოკიდებულია ტესტის სისწორეზე და ტესტირებამდე და მის შემდეგ დაავადების ალბათობაზე. შედეგის სიზუსტე დამოკიდებულია სხვადასხვა ფაქტორზე, როგორიცაა ნიმუშის აღების ადგილი/ხარისხი, დაავადების სტადია, ვირუსის გამრავლების ხარისხი ან კლირენსის ხარისხი, დაავადების პრევალენტობა.[503]
სენსიტიურობა და სპეციფიკურობა: ჯამური სენსიტიურობა არის 87.8%, ხოლო სპეციფიკურობა 87.7% და 100%-ის ფარგლებში მერყეობს.[491]
დაავადების ტესტამდელი ალბათობა: დაავადების ტესტამდელი ალბათობის შეფასების დროს გასათვალისწინებელია ინფექციის ადგილობრივი გავრცელების მაჩვენებლები ეროვნული და რეგიონული მონაცემების მიხედვით, ასევე სიმპტომების არსებობა, შესაძლო ექსპოზიცია შემთხვევასთან, COVID-19-ის წარსული სამედიცინო ანამნეზი, ანტისხეულების არსებობა და ალტერნატიული დიაგნოზის ალბათობა.[503] როცა პრე-ტესტ ალბათობა დაბალია, დადებითი შედეგების ინტერპრეტაცია უნდა მოხდეს ფრთხილად. იდეალურ ვარიანტში, უნდა აიღოთ მეორე ნიმუში დასადასტურებლად.[507]
ტესტის შემდგომი ალბათობა: რაც უფრო დაბალია დაავადების პრევალენტობა, ნაკლებია პოსტ-ტესტური ალბათობა.[508] მაგალითად, თუ 99%-იანი სპეციფიკურობის მქონე ტესტი გამოიყენება მაღალი რისკის სიმპტომური მოსახლეობის ტესტირებისთვის, სადაც ინფექციის ალბათობა 50%-ია, დადებითი პროგნოზული მაჩვენებელი შეადგენს 99%-ს. ეს ნიშნავს, რომ ტესტის დადებითი შედეგის მქონე ყოველი 100 ადამიანიდან 99-ს აქვს SARS-CoV-2-ის ინფექცია, თუმცა 1 ადამიანს, რომელსაც არ აქვს ინფექცია, ექნება ცრუ დადებითი შედეგი. პირიქით, დაბალი რისკის ასიმპტომურ მოსახლეობაში, სადაც ინფექციის ალბათობა დაბალია (მაგ. 0.05%), დადებითი პროგნოზული მაჩვენებელი დაახლოებით 4.3% იქნება. ეს ნიშნავს, რომ ტესტის დადებითი შედეგის მქონე ყოველი 100 ადამიანიდან 4-5-ს ექნება SARS-CoV-2-ის ინფექცია, თუმცა 95-96 არაინფიცირებულ პირს ექნება ცრუ დადებითი შედეგი.[509]
BMJ Practice Pointer: interpreting a covid-19 test result Opens in new window
ცრუ დადებითი უკუტრანსკრიპციის პჯრ შედეგები
ცრუ დადებითი შედეგების მიზეზი შეიძლება იყოს ლაბორატორიის შეცდომა ან ჯვარედინი რეაქცია ანტისხეულებთან, რომლებიც გამომუშავებულია ადამიანის სეზონურ კორონავირუსულ ინფექციებთან (მაგ. გაციება) წარსულში ექსპოზიციით.[510] ცრუ დადებითი შედეგების შანსი იზრდება, როდესაც SARS-CoV-2-ის პრევალენტობა საშუალო ან დაბალია.[511]
ცრუ დადებითი ტესტების შესახებ საკმარისი მონაცემები არ არსებობს. თუმცა, დიდ ბრიტანეთში, წინასწარი მონაცემებით, სიხშირე 0.8%-4% ფარგლებშია.[512] ეს სიხშირე შეიძლება მნიშვნელოვანი რაოდენობით ცრუ დადებით შედეგებს გვაძლევდეს, რადგან დიდ ბრიტანეთში ყოველდღიურად ვირუსის პრევალენტობა დაბალია. ეს ტესტის დადებით პროგნოზულ მაჩვენებელზე ცუდად აისახება.[507]
ცრუ დადებით შედეგებთან დაკავშირებულია ჩამოთვლილი პრობლემები:[507]
გეგმიური პროცედურების ან მკურნალობის გადადება ან გაუქმება
ურგენტული ჰოსპიტალური ჩარევის დროს ინფექციაზე ექსპოზიცია (ინფიცირებულ პაციენტებთან ერთად მოხვედრის გამო)
ფინანსური ზარალი თვითიზოლაციის, შემოსავლის დაკარგვის, გადადებული მოგზაურობის გამო
ფსიქოლოგიური ზიანი არასწორი დიაგნოზის გამო, მათ შორისსხვების ინფიცირების შიში ან სტიგმატიზაცია
დეპრესიის ან ოჯახური ძალადობის პრობლემები, იზოლაციისა და კარანტინის შედეგად
მოსახლეობაში ინციდენტობის და ასიმპტომური ინფექციის გავრცელების გადაფასება.
ცრუ უარყოფითი უკუტრანსკრიპციის პჯრ შედეგები
აშშ სურსათისა და წამლის სააგენტო გვაფრთხილებს, რომ ცრუ-უარყოფითი შედეგები შეიძლება გამოვლინდეს SARS-CoV-2-ის ნებისმიერ მოლეკულურ ტესტზე, თუ ამ ტესტით შეფასებული ვირუსის გენომის ნაწილში მოხდება მუტაცია. თუ ტესტი რამდენიმე გენეტიკურ ინფორმაციას იკვლევს, საბოლოო შედეგი უფრო ზუსტი იქნება და გენეტიკური ვარიანტების პრევალენტობის ზრდა ხელს არ შეუშლის ტესტირებას. უარყოფითი შედეგები განიხილეთ კლინიკურ სურათთან კომბინაციაში, ანამნეზის და ეპიდემიოლოგიური ინფორმაციის გათვალისწინებით.[513]
ცრუ უარყოფითი პასუხი დაფიქსირებულია 2-29%-იანი სიხშირით.[503] სისტემურმა მიმოხილვამ გამოავლინა, რომ ცრუ უარყოფითი მაჩვენებელი განსხვავდებოდა კვლევებში 1.8% -დან 58% -მდე (საშუალო 11%); თუმცა, კვლევებში მნიშვნელოვანი და ძირითადად აუხსნელი ჰეტეროგენულობა დაფიქსირდა.[514]
ინფიცირებულ პაციენტში ცრუ უარყოფითი ტესტის ალბათობა ინფიცირების 1-ელ დღეს 100%-ია, ხოლო მე-4 დღეს 67%. სიმპტომების გამოვლენის დღეს ცრუ უარყოფითი პასუხის სიხშირის მედიანა მცირდება 38%-მდე, მე-8 დღეს კი 20%-მდე, რის შემდეგაც (მე-9 დღიდან) კვლავ იმატებს.[515]
ცრუ უარყოფით შედეგებთან დაკავშირებულია ჩამოთვლილი პრობლემები:[503]
COVID-19-ისგან "თავისუფალ" პალატაში მოხვედრა, სადაც პაციენტი გაავრცელებს ამ ინფექციას
მომვლელმა შეიძლება გადადოს ინფექცია მოწყვლად პირებს
ჯანდაცვის პროფესიონალები შეიძლება ავრცელებდნენ ინფექციას მოწყვლად ჯგუფებში.
უკუტრანსკრიპციის პჯრ ნიმუშების სხვადასხვა ტიპების დიაგნოსტიკური სიზუსტის მტკიცებულებები შეზღუდულია.
სისტემურმა მიმოხილვამ და მეტა-ანალიზმა აჩვენა, რომ ცხვირის და ხახის ერთობლივი ნაცხი ატარებს საუკეთესო დიაგნოსტიკურ ღირებულებას ნიმუშის აღების ალტერნატიულ მიდგომებს შორის და უპირატესია ნაზოფარინგულ ნაცხებთან შედარებით ამბულატორიულად. მგრძნობელობა შეადგენდა 97%-ს, სპეციფიკურობა 99%-ს, დადებითი პროგნოზული მაჩვენებელი იყო 97%, ხოლო უარყოფითი 99%. ხახის ნაცხს აქვს გაცილებით უფრო დაბალი მრძნობელობა და დადებითი პროგნოზული მაჩვენებელი. დიაგნოსტიკური სიზუსტე არ იცვლება, როდესაც პაციენტი თავად იღებს ნაცხს.[516] ცხვირის წინა ნაწილის ნაცხის აღება ნაკლებად მგრძნობიარეა (82-88%), ნაზოფარინგულ ნაცხებთან შედარებით (98%). ცხვირის შუა ნიჟარიდან და ნესტოდან მოპოვებული ნაცხის მგრძნობელობა მსგავსია.[517] ნიმუშის (ნაცხის) თვითშეგროვებას და სხვის მიერ შეგროვებას შორის მაღალი თანხვედრა ფიქსირდებოდა.[518]
ნერწყვის ნიმუშებისა და ნაზოფარინგული ნაცხის შეწყვილებულ სინჯებზე ჩატარებული მეტა-ანალიზის შედეგად არ გმაოვლიდნა სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი განსხვავება მგრძნობელობის ან სპეციფიკურობის მხრივ ამ ორი ტიპის ნიმუშს შორის SARS-CoV-2-ის გამოვლენის კუთხით, განსაკუთრებით ამბულატორიულ პირობებში. ასიმპტომურ და ამბულატორიულ პაციენტებს შორის არ გამოვლენილა მგრძნობელობის მნიშვნელოვნად განსხვავებული მაჩვენებლები. ნერწყვის ნიმუშის აღების მეთოდი ზემოქმედებს მგრძნობელობაზე. მეტა-ანალიზების თანახმად, ნერწყვიდან ნაცხის აღება ისეთივე ვალიდურია, როგორც ნაზოფარინგული ნაცხის აღება SARS-CoV-2-ის გამოსავლენად სიმპტომურ და უსიმპტომო პირებში. ნერწყვის სინჯი არის მარტივი, სწრაფი, არაინვაზიური, იაფი და უმტკივნეული ტესტი.[519][520][521][522][523][524]
ანტიგენის სწრაფი ტესტები უფრო საიმედოა მაღალი ვირუსული დატვირთვის მქონე ადამიანებში, რომლებიც სიმპტომებს უჩივიან.
სწრაფი ანტიგენური ტესტირება ითვლება სარწმუნო დიაგნოსტიკურ საშუალებად სიმპტომების გამოვლენიდან პირველი კვირის ფარგლებში მაღალი ვირუსული დატვირთვის მქონე პაციენტების გამოვლენის თვალსაზრისით და გვეხმარება სუპერგამავრცელებლების აღმოჩენასა და იზოლირებაში პოლიმერაზას ჯაჭვური რეაქციის შედეგებამდე. თუმცა, ტესტირება წარუმატებელია დაბალი ვირუსული დატვირთვის მქონე და უსიმპტომო პაციენტების გამოვლენაში.[525][526]
კოქრენის მიმოხილვამ აჩვენა, რომ ანტიგენის სწრაფი ტესტები მგრძნობელობის მიხედვით განსხვავდება. სიმპტომების გაჩენის შემდეგ პირველ კვირაში მგრძნობელობა უფრო მაღალი იყო (80.9%), სიმპტომების მეორე კვირასთან შედარებით (53.8%). მგრძნობელობა უფრო მაღალი იყო სიმპტომურ ადამიანებში (73%), უსიმპტომო ადამიანებთან შედარებით (54.7%). მგრძნობელობა ასევე იცვლებოდა ტესტების ბრენდების მიხედვით.[527]
დიდ ბრიტანეთში, უსიმპტომო ზოგად მოსახლეობაზე ჩატარებულმა ობსერვაციულმა კოჰორტულმა კვლევამ, რომელიც აფასებდა ანტიგენის სწრაფ ლატერალური ნაკადის ტესტს და უკუტრანსკრიპციის პოლიმერაზას ჯაჭვური რეაქციის ტესტს, აჩვენა, რომ ლატერალური ნაკადის ტესტი შეიძლება იყოს გამოსადეგი ინფექციების გამოსავლენად უსიმპტომო პაციენტებში, განსაკუთრებით მაღალი ვირუსული დატვირთვის მქონე პირებში, რომლებიც, სავარაუდოდ, ინფექციურები არიან. ლატერალური ნაკადის ტესტები ხასიათდებოდნენ 40%-იანი მგრძნობელობით და 99.9%-იანი სპეციფიკურობით, დადებითი პროგნოზული მაჩვენებელი შეადგენდა 90.3%-ს, ხოლო უარყოფითი პროგნოზული მაჩვენებელი კი 99.2%-ს (აღნიშნულ მოსახლეობაში). უფრო მაღალი ვირუსული დატვირთვის მქონე პაციენტთა დაახლოებით 10%-ს ავლენდა უკუნტრანსკრიპციის პოლიმერაზას ჯაჭვური რეაქცია, რაც გამოტოვა ლატერალური ნაკადის ტესტებმა.[528][Figure caption and citation for the preceding image starts]: ინოვას SARS-CoV-2-ის სწრაფი ანტიგენური ლატერალური ნაკადის ტესტირების მაჩვენებლებიBMJ. 2021;374:n1637 [Citation ends].
შედეგები უნდა განიხილოთ სიფრთხილით, რადგან შესაძლებელია ცრუ დადებითი და ცრუ-უარყოფითი შედეგების მიღება.
აშშ-ის სურსათისა და წამლის სააგენტოს განცხადებით, ანტიგენის სწრაფი ტესტების ჩატარებისას არსებობს ცრუ დადებითი შედეგების რისკი, მათ შორის მაშინ, როდესაც მომხმარებელი არ იცავს ტესტის გამოყენების წესებს. ამასთან, ცრუ დადებითი შედეგების რაოდენობა იზრდება დაავადების პრევალენტობის შემცირების პარალელურად.[529]
აშშ სურსათისა და წამლის სააგენტო რეკომენდაციას უწევს განმეორებით (ან სერიულ) ტესტირებას სახლში ტესტის უარყოფითი შედეგის შემდეგ, მიუხედავად იმისა, არის თუ არა სიმპტომები, რათა შემცირდეს ცრუ უარყოფითი შედეგის რისკი.[530]
გარკვეული ტესტები შეიძლება არ იყოს რეკომენდებული შესრულების პრობლემების გამო.
სეროლოგიური ტესტირება უნდა გამოიყენოთ სიფრთხილით და არ გამოიყენება მწვავე ინფექციების დასადგენად.[429]
შედეგი არ მოწმობს მიმდინარე ან გადატანილი ინფექციის არსებობა/არარსებობაზე, რადგან IgM და IgG ანტისხეულების ჩამოყალიბებას შეიძლება დაჭირდეს 1-3 კვირა.[496]
მყარი დიაგნოზის დადგენა ხშირად მხოლოდ გამოჯანმრთელების ფაზის დროს არის შესაძლებელი, როდესაც ჩავლილია მართვის ან ტრანსმისიის შეწყვეტის შესაძლებლობა.[429]
იმ ანტისხეულების არსებობა, რომლებიც ემაგრებიან SARS-CoV2-ს, არ გულისხმობს იმას, რომ ანტისხეულებს აქვთ გამანეიტრალებელი უნარი ან უზრუნველყოფენ დამცავ იმუნიტეტს.[429]
მიუხედავად იმისა, რომ ანტისხეულების ტესტის დროს გამოიყენება სპეციფიკური ანტიგენები, სხვადასხვა ცილის მიმართ გამომუშავებულმა ანტისხეუელბმა შესაძლოა განიცადონ ჯვარედინი რეაქცია (ე.ი. ანტიგენმა შესაძლოა გამოავლინოს ანტისხეულები, რომელთა გამოვლენა მოსალოდნელი არ ყოფილა. ამიტომ, მას არ შეუძლია უზრუნველყოს საკმარისი ინფორმაციის მოწოდება ანტიგენის სპეციფიკური ანტისხეულების არსებობის შესახებ.[496]
კოვიდზე ვაქცინაციამ შეიძლება გამოიწვიოს ცრუ-დადებითი შედეგები ტესტებისთვის, რომლებიც იყენებენ S ანტიგენს ან ქვეერთეულებს, როგორიცაა რეცეპტორთან შემაკავშირებელი დომეინები, მაგრამ არა ტესტებს, რომლებიც იყენებენ N ანტიგენს.[496]
დადებითი პასუხი წვეროს ცილის იმუნოგლობულინ M-ის (IgM) ან იმუნოგლობულინი G-ის (IgG) მიმართ შესაძლოა მიუთითებდეს როგორც უწინდელ ინფქეციაზე, ასევე COVID-19-ის საწინააღმდეგოდ ჩატარებულ ვაქცინაციაზე.
იმისათვის, რათა შევამოწმოთ უწინდელი ინფექციის მტკიცებულება პაციენტში, რომელსაც მიღებული აქვს ვაქცინა, უნდა გამოვიყენოთ ტესტი, რომელიც სპეციფიკურად აფასებს IgM-ის ან IgG-ის არსებობას ნუკლეოკაფსიდის ცილის მიმართ. დადებითი პასუხი ნუკლეოკაფსიდის ცილის ანალიზზე მიუთითებს გადატანილ ინფქეციაზე.
სეროლოგიური ტესტირების გამოყენების მტკიცებულებები შეზღუდულია და მისი სიზუსტის შესახებ გაურკვევლობა რჩება.
კოქრეინის მიმოხილვამ დაადგინა, რომ ანტისხეულების ტესტები შეიძლება იყოს სასარგებლო ინსტრუმენტი იმ პაციენტებისთვის, რომლებშიც მოლეკულურ ან ანტიგენზე დაფუძნებულმა ტესტებმა ვერ გამოავლინა SARS-CoV-2 ვირუსი, მათ შორის მწვავე ინფექციის მიმდინარე სიმპტომების მქონე პაციენტებში (მე-3 კვირიდან მოყოლებული) ან მათში, ვისაც აღენიშნებათ პოსტ-მწვავე ნარჩენი მოვლენები. ტესტის მგრძნობელობა ძალიან დაბალია სიმპტომების დაწყებიდან პირველი კვირის განმავლობაში.[531]
ანტისხეულების ტესტების მიახლოებითი სენსიტიურობა ვარირებს 18.4%-96.1% ფარგლებში (ყველაზე დაბალი იყო ადგილზე ჩასატარებელი, სწრაფი ტესტიდან, თუმცა <50% სენსიტიურობა აღინიშნა ერთ ლაბორატორიულ ტესტშიც), ხოლო სპეციფიკურობა 88.9%-100%-ია. დამატებითი მტკიცებულებაა საჭირო ტესტირების ეფექტურობის შესახებ საავადმყოფობის გარეთ და უსიმპტომო/მსუბუქ შემთხვევებში.[491]
რადიოლოგიური კვლევები უნდა გამოიყენებოდეს, როგორც დიაგნოსტიკური ტესტირების ერთ-ერთი ელემენტი, რომელიც ასევე მოიცავს კლინიკურ და ლაბორატორიულ მონაცემებს.[532]
რადიოლოგიური კვლევის ტიპის არჩევანი დამოკიდებულია სხვადასხვა ფაქტორზე და უნდა მიმართოთ თქვენს ადგილობრივ პროტოკოლებს.
აუცილებელია რადიოლოგიური კვლევების ინფექციის პრევენციისა და კონტროლის ადგილობრივი პროცედურების მიხედვით ჩატარება.
მიიჩნევა, რომ ორსულ ქალებში გულმკერდის ვიზუალიზაცია უსაფრთხოა.[533]
შეუკვეთეთ გულმკერდის რენტგენი ყველა პაციენტისთვის, რომელიც არის მძიმედ ავად (მაგ., SpO2 <94% ან NEWS2 ქულა ≥3) ან ვინც სტაბილურია, მაგრამ გულმკერდის რენტგენი კლინიკურად არის ნაჩვენები (მაგ., საეჭვო პნევმონია).[433]
დიაგნოზის მომენტში პაციენტების დაახლეობით 74%-ს აღნიშნება პათოლოგიური ცვლილებები რენტგენზე. ყველაზე გავრცელებული დარღვევაა მინის ნამსხვრევისებრი დაჩრდილვები (29%) და კონსოლიდაცია (28%). გავრცელება მეტწიალდ არის ორმხრივი, პერიფერიული და გამოკვეთილია ბაზალურ ზონებში. პნევმოთორაქსი და პლევრლი გამონაჟონი იშვიათია. არ არსებობს ცალკეული მახასიათებელი რენტგენზე, რომელსაც აქვს დიაგნოსტიკური ღირებულება.[534]
გულმკერდის რენტგენოგრაფია მგრძნობიარეა, მაგრამ არასპეციფიკურია COVID‐19 დიაგნოზისთვის. ჯამურმა შედეგებმა აჩვენა, რომ ფილტვების რენტგენით სწორად არის დიაგნოსტირებული COVID ‐ 19 დაავადების შემთხვევების 73%. თუმცა, არასწორად დაადგინა COVID‐19 დიაგნოზი პაციენტების 27% -ში, ვისაც დაავადება არ ჰქონდა.[535]
მიუხედავად იმისა, რომ გულმკერდის რენტგენოგრამას დაბალი სენსიტიურობა აქვს კომპიუტერულ ტომოგრაფიასთან შედარებით, უპირატესობაა ნაკლები რესურსების საჭიროება, დაბალი რადიაციული დოზა, მარტივი გამეორება და მობილობა.[532]
განიხილეთ გულმკერდის CT-ს დანიშვნა
გულმკერდის კომპიუტერული ტომოგრაფია ჰოსპიტალიზებული პაციენტების მცირე რაოდენობის დიაგნოსტიკაში გვეხმარება, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც საწყისი მოლეკულური ტესტირება არადამაჯერებელია, ან როდესაც ვფიქრობთ ალტერნატიულ დიაგნოზზე.[536] თუმცა, CT არ ატარებს დიაგნოსტიკურ ღირებულებას COVID-19-ისთვის, შესაბამისად, ამ კვლევის გამოყენებამდე უნდა გავეცნოთ ადგილობრივ მითითებებს.
ბრიტანეთის გულმკერდის ვიზუალიზაციის საზოგადოება (BSTI) რეკომენდაციას უწევს CT-ს კლინიკურად საეჭვო COVID-19-ის მძიმე შემთხვევებში, თუ გულმკერდის რენტგენოგრაფია გაურკვეველია ან ნორმაშია. COVID-19-ზე ეჭვის გარეშე რადიოლოგიური კვლევა არასპეციფიკურია და შესაძლოა მრავალ სხვა დაავადებას ასახავდეს. ბრიტანეთის გულმკერდის ვიზუალიზაციის საზოგადოებამ ინგლისის ჯანმრთელობის ეროვნულ სერვისთან თანამშრომლობით შექმნა რადიოლოგიური კვლევის შესახებ გადაწყვეტილების დამხმარე ინსტრუმენტი, რომელიც დაეხმარება ექიმებს, გადაწყვიტონ, საჭიროა თუ არა გულმკერდის ვიზუალიზაცია.[433] BSTI: radiology decision tool for suspected COVID-19 Opens in new window
დიდი ბრიტანეთის ზოგი ინსტიტუცია რეკომენდაციას უწევს უფრო პრაგმატულ მიდგომას COVID-19-ზე ძლიერი კლინიკური ეჭვის შემთხვევაში: გულმკერდის კომპიუტერული ტომოგრაფია რეკომენდებულია მხოლოდ მას შემდეგ, რაც გულმკერდის რენტგენოგრაფიაზე ორჯერ მივიღებთ ორაზროვან ან ნორმალურ შედეგს და უკუტრანსკრიპციის პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქციის ტესტი (RT-PCR) უარყოფითია.[537]
რადიოლოგიის ამერიკული კოლეჯის რეკომენდაციის მიხედვით, CT უნდა გამოვიყენოთ მხოლოდ ჰოსპიტალიზებული პაციენტებისთვის, ასევე სიმპტომური პაციენტებისთვის, რომელთაც აქვთ CT-ის სპეციფიკური კლინიკური ჩვენებები. აღნიშნული რეკომენდაცია ხაზს უსვამს, რომ გულმკერდის ნორმალური CT არ ნიშნავს , რომ პაციენტს არ აქვს COVID-19, ხოლო პათოლოგიური შედეგი COVID-19-ის მიმართ სპეციფიკური არ არის.[538]
გულმკერდის კომპიუტერული ტომოგრაფია არის ზომიერად მგრძნობიარე (70%) და მაღალსპეციფიკური (90%) COVID-19-ის დიაგნოზისთვის.[539]
ჯამურმა შედეგებმა აჩვენა, რომ ფილტვების კომპიუტერული ტომოგრაფიით სწორად არის დიაგნოსტირებული COVID ‐ 19 დაავადების შემთხვევების 87%. თუმცა, არასწორად დაადგინა COVID ‐ 19 დიაგნოზი პაციენტების 21% -ში, ვისაც დაავადება არ ჰქონდა. შესაბამისად, გულმკერდის კომპიუტერული ტომოგრაფია შეიძლება უფრო სასარგებლო იყოს დიაგნოზის გამორიცხვისთვის, ვიდრე სუნთქვის დაავადების სხვა მიზეზებისგან დიფერენცირებისთვის.[535]
ერთ-ერთი მეტა ანალიზის მიხედვით, დაბალი პრევალენტობის მქონე რეგიონებში დადებითი პროგნოზული მაჩვენებელი მცირე იყო (1.5-30.7%), ხოლო უარყოფითი პროგნოზული მაჩვენებელი მერყეობდა 95.4-99.8% ფარგლებში. ჯამური მგრძნობელობა 94-96% იყო, ხოლო ჯამური სპეციფიკურობა - 37%.[540][541]
მისი სიზუსტე უფრო დაბალია ბავშვებში; თუმცა, პედიატრიულ პაციენტებში არსებული მონაცემების რაოდენობა მწირია.[536]
გულმკერდის კომპიუტერული ტომოგრაფიის შედეგები შეიძლება არ იყოს დაკავშირებული უკუტრანსკრიპციის პჯრ ტესტის შედეგებთან ან კლინიკურ პრეზენტაციასთან.
SARS-CoV-2-ის მქონე ზოგიერთ პაციენტში CT-ზე პნევმონიის გამოვლინება შესაძლოა წინ უსწრებდეს RT-PCR დადებით შედეგს.[542]
ზოგიერთ პაციენტს, RT-PCR დადებითი შედეგის მიუხედავად, გულმკერდის რადიოლოგიური მონაცემები ნორმაში აქვს.[543]
უკუტრანსკრიპციის პოლიმერაზას ჯაჭვური რეაქცია შესაძლოა იყოს ცრუ უარყოფითი, ამიტომ, კომპიუტერულ ტომოგრაფიაზე ტიპური მონაცემების შემთხვევაში, დიაგნოზის დასადატურებლად საჭიროა განმეორებითი უკუტრანსკრიპციის პოლიმერაზას ჯაჭვური რეაქცია.[544]
კომპიუტერულ ტომოგრაფიაზე დაზიანებები შეიძლება გამოვლინდეს უსიმპტომო პაციენტებში. ასიმპტომურ შემთხვევებში გულმკერდის კომპიუტერულ ტომოგრაფიაზე ნიშნების დადებითი პასუხის მაჩვენებელი შეადგენდა 47.6%-ს (მეტწილად მინის ნამსხვრევისებრი დაჩრდილვის ნიშანი).[545]
გულმკერდის კომპიუტერულ ტომოგრაფიაზე ტიპური ნიშნებია "დაბურული მინის" სურათი და კონსოლიდაცია.
ჰოსპიტალიზებული პაციენტების 97%-მდე ნაწილს გამოუვლინდა პათოლოგიური ნიშნები გულმკერდის CT-ზე.[546]
ყველაზე ხშირი გამოვლინებებია დამსხვრეული მინის სურათი, იზოლირებულად ან სხვა ნიშნებთან ერთად, როგორიცაა კონსოლიდაცია, წილაკთაშორისი ძგიდის გასქელება ან ნაკვალევის მსგავსი ნიშანი. ყველაზე ხშირი მიმდინარეობა არის ორმხრივი, პერიფერიული/პლევრის ქვეშა, უკანა წილების დაჩრდილვა, ქვედა წილების დომინანტობით. ექსტენსიური/მულტიწილოვანი ჩართულობა კონსოლიდაციით უფრო ხშირია ხანდაზმულ პაციენტებში და მძიმე დაავადების მქონე პირებში.[547]
ატიპიური ნიშნებია ფილტვის სისხლძარღვების გადიდება, მიმდებარე პლევრის გასქელება, ჰაეროვანი ბრონქოგრამები, სუბპლევრალური ხაზები, ბრონქების კონტურის ცვლილება, ბრონქოექტაზია, ვაკუოლური რეტრაქციის ნიშანი და ჰალო ნიშანი. იშვიათ შემთხვევებში ფიქსირდება პლევრული გამონაჟონი, პერიკარდიუმის გამონაჟონი, კავიტაცია, პნევმოთორაქსი და შუასაყრის ლიმფადენოპათია.[547]
COVID-19-ით გამოწვეული პნევმონიის დიაგნოზს ყველაზე უკეთ ასახავს მინის ნამსხვრევისებრი დაჩრდილვები, რასაც მოჰყვება მინის ნამსხვრევისებრი დაჩრდილვები კონსოლიდაციით და მხოლოდ კონსოლიდაცია.[548]
დამსხვრეული მინის სურათის და ვირუსული პნევმონიის სხვა ნიშნების თანაარსებობა დიდი ალბათობით მიუთითებს COVID-19-ზე (მგრძნობელობა 90%, სპეციფიკურობა 89%).[549]
კომპიუტერულ-ტომოგრაფიული სკანირებით, როგორც წესი, ვლინდება მინის ნამსხვრევისებრი დაჩრილვების ზომის, რაოდენობრივი და სიმკვრივის ზრდა ადრეული მონიტორინგის პერიოდში. შემდგომ ვითარდება შერეული სურათი, რომელიც მოიცავს მინის ნამსხვრევისებრ დაჩრდილვებს, კონსოლიდაციებს და არეული ქვაფენილის განლაგებას, რაც პიკს აღწევს მე-10-მე-11 დღეს, შემდგომ კი თანდათანობით ლაგდება ან რჩება ლაქოვანი ფიბროზის ფორმით.[547]
მცირე მოცულობის შედარებითი კვლევის თანახმად, COVID-19-ის მქონე პაციენტებს, პნევმონიის სხვა ტიპებთან შედარებით, გააჩნიათ ფილტვის ორმხრივი ჩართულობის უფრო მაღალი რისკი, მრავლობითი ლაქოვანი დაზიანებებითა და მქრქალი მინისებრი დაჩრდილვებით.[550]
ორსულ ქალებში უფრო ხშირად აღინიშნება შორსწასული ნიშნები კომპიუტერულ ტომოგრაფიაზე, ვიდრე ზოგად ზრდასრულ მოსახლეობაში.[551]
თუმცა, შედეგები მსგავსია ზოგადი ზრდასრული პოპულაციის შედეგების.
ბავშვებში ხშირია ნორმალური ან მსუბუქად შეცვლილი გულმკერდის კომპიუტერული ტომოგრაფია.
ბავშვებში ყველაზე ხშირი ნიშნებია: კეროვანი დამსხვრეული მინის სურათი და არასპეციფიკური კეროვანი დაჩრდილვა, კონსოლიდაციის კერები, ინფიცირებული კვანძები და ჰალოს ნიშანი. პათოლოგიები უფრო ხშირად რამდენიმე წილში გვხვდება და ორმხრივია. იშვიათია პლევრული გამონაჟონი. ბავშვებს, მინიმალური სიმპტომების ან უსიმპტომობის მიუხედავად, გულმკერდის ვიზუალიზაციისას შესაძლოა გამოუვლინდეთ პნევმონიის ნიშნები.[552]
მინის ნამსხვრევისებრი დაჩრდილვები და პერობრონქული შესქელება ყველაზე პრევალენტური მახასიათებლებია 1 წლამდე ასაკის ჩვილებში.[553]
ფილტვების ულტრაბგერა შეიძლება იყოს გულმკერდის რენტგენისა და გულმკერდის ტომოგრაფიის ალტერნატივა ზოგიერთ რეგიონში.
ფილტვის ულტრაბგერა ზოგიერთ ცენტრში გამოიყენება დიაგნოსტიკური ინსტრუმენტის სახით, როგორც რენტგენის და გულმკერდის კომპიუტერული ტომოგრაფიის ალტერნატივა.
მიუხედავად იმისა, რომ არსებობს მხოლოდ ძალიან დაბალი სიზუსტის მტკიცებულებები, შეიძლება დაგვეხმაროს დამატებითი ან ალტერნატიული რადიოლოგიური კვლევის სახით.[532]
BSTI: lung ultrasound (LUS) for COVID-19 patients in critical care areas Opens in new window
ფილტვის ულტრაბგერა მგრძნობიარეა, მაგრამ არასპეციფიკურია COVID‐19 დიაგნოზისთვის.
ჯამურმა შედეგებმა აჩვენა, რომ ფილტვების ულტრაბგერით სწორად არის დიაგნოსტირებული COVID ‐ 19 დაავადების შემთხვევების 87%. თუმცა, არასწორად დაადგინა COVID ‐ 19 დიაგნოზი პაციენტების 24% -ში, ვისაც დაავადება არ ჰქონდა. შესაბამისად, გულმკერდის ექოსკოპია შეიძლება უფრო სასარგებლო იყოს დიაგნოზის გამორიცხვისთვის, ვიდრე სუნთქვის დაავადების სხვა მიზეზებისგან დიფერენცირებისთვის.[535]
ფილტვების ულტრაბგერითი ქულა იყო ცუდი გამოსავლის და 28-დღიანი სიკვდილობის კარგი პროგნოზული მაჩვენებელი ერთ კვლევაში.[554]
ტიპურია B-ხაზები (შეერთებული ან განცალკევებული და ჩვეულებრივ მინიმუმ 3) და პლევრის ანომალიები, ორმხრივი განაწილებით.[555]
სხვა მოვლენებია კონსოლიდაცია, პლევრის გამონაჟონი, აიროვანი ბრონქოგრამა და პნევმოთორაქსი.
მიუხედავად იმისა, რომ აღნიშნული სურათი არ არის სპეციფიკური COVID-19-ისთვის, იმატებს დაავადების ალბათობა დამახასიათებელი კლინიკური გამოვლინების ფონზე.
ფილტვის ულტრაბგერას აქვს უპირატესობებიც და შეზღუდვებიც.[556][557][558]
უპირატესობები: პორტაბელურობა; პალატაშივე შეფასების შესაძლებლობა; მცირდება ჯანდაცვის მუშაკების ექსპოზიცია; მარტივი სტერილიზაციის პროცესი; მაიონებელი გამოსხივების ზემოქმედების არარსებობა; განმეორებადობა შემდგომი დაკვირვების დროს; უსაფრთხო გამოყენება ორსულ ქალებში და ბავშვებში; უფრო ადვილად ხელმისაწვდომია რესურსებით შეზღუდულ ლოკაციებზე.
შეზღუდვები: ვერ საზღვრავს დაზიანების ქრონიკულობას და შესაძლოა საჭირო გახდეს სხვა რადიოლოგიური კვლევების ჩატარება.
ულტრაბგერითი გამოკვლევის შესაძლო სხვადასხვა როლი: ნოზოკომიური ტრანსმისიის შემცირება; პაციენტების პროგრესის მონიტორინგი; შესაძლო როლი მოწყვლად ქვეპოპულაციებში, რომლებიც არ არიან შესაფერისი კომპიუტერული ტომოგრაფიისათვის (მაგ. ორსული ქალები).[559] პროგნოზისთვის მნიშვნელოვანი როლი ენიჭება ფილტვის ულტრაბგერით კვლევას.[560]
ჯანმო რეკომენდაციას უწევს გულმკერდის ვიზუალიზაციას (გულმკერდის რენტგენი, გულმკერდის ტომოგრაფია ან ფილტვის ულტრაბგერა) შემდეგ შემთხვევებში:[532]
თუ პაციენტი სიმპტომურია და სავარაუდოა COVID-19, მაგრამ RT-PCR ხელმისაწვდომი არ არის ან გვიანდება, ან თავდაპირველი ტესტი უარყოფითია და კორონავირუსზე კლინიკური ეჭვი მაღალია (დიაგნოსტიკისთვის)
სავარაუდო ან დადასტურებული COVID-19 შემთხვევები, როცა პაციენტი არ იმყოფება ჰოსპიტალში და აქვს მსუბუქი სიმპტომები (ჰოსპიტალიზაციის/გაწერის გადასაწყვეტად)
სავარაუდო ან დადასტურებული COVID-19 შემთხვევები, როცა პაციენტი არ იმყოფება ჰოსპიტალში და ქვს საშუალო-მძიმე სიმპტომები (სტანდარტული ჰოსპიტალიზაციის/ინტენსიურ განყოფილებაში მოთავსების გადასაწყვეტად)
სავარაუდო ან დადასტურებული COVID-19 შემთხვევები, როცა პაციენტი იმყოფება ჰოსპიტალში და აქვს საშუალო-მძიმე სიმპტომები (თერაპიული მართვის მიზნით).
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას