2019 წლის კორონავირუსით გამოწვეული დაავადება (COVID-19)

When viewing this topic in a different language, you may notice some differences in the way the content is structured, but it still reflects the latest evidence-based guidance.

ბოლო მიმოხილვა: 22 Oct 2024
ბოლო განახლება: 19 Jun 2024

შეჯამება

განსაზღვრება

ანამნეზი და გასინჯვა

ძირითადი დიაგნოსტიკური ფაქტორები

  • ცხელება
  • ხველა
  • ქოშინი
  • ყნოსვის/გემოს შეცვლა

სხვა დიაგნოსტიკური ფაქტორები

  • დაღლილობა
  • მიალგია ან ართრალგია
  • ყელის ტკივილი
  • თავის ტკივილი
  • რინორეა ან ცხვირის დახშობა
  • ცემინება
  • ამოხველება
  • ტკივილი ან შებოჭილობა გულმკერდის არეში
  • საერთო სისუსტე
  • თავბრუსხვევა
  • კონფუზია ან დელირიუმი
  • გასტროინტესტინური სიმპტომები
  • სიმპტომები კანზე
  • თვალისმიერი სიმპტომები
  • პნევმონიის ან მწვავე რესპირატორული დისტრესის ნიშნები
  • ჰემოპტიზი
  • აუდიო-ვესტიბულური სიმპტომები
  • პირის ღრუს ლორწოვანის დაზიანებები

რისკფაქტორები

  • შესაძლო ან დადასტურებულ შემთხვევასთან კონტაქტი
  • გავრცელების მაღალი რისკის რეგიონში ცხოვრება/მუშაობა/მოგზაურობა
  • უფროსი ასაკი
  • მამრობითი სქესი
  • ეთნიკურობა
  • ცხოვრება გრძელვადიანი მოვლის დაწესებულებაში
  • თანმხლები მდგომარეობები
  • სიმსუქნე
  • გულსისხლძარღვთა დაავადება
  • დიაბეტი
  • ქრონიკული რესპირატორული დაავადება
  • თირკმლის ქრონიკული დაავადება
  • ღვიძლის ქრონიკული დაავადება
  • ორსულობა
  • მოწევა
  • ავთვისებიანი მდგომარეობა
  • ცერებროვასკულური დაავადება
  • ფსიქიკური ჯანმრთელობის დარღვევები
  • მყარი ორგანოების ან სისხლის ღეროვანი უჯრედების ტრანსპლანტანტი
  • შეზღუდული შესაძლებლობი
  • დემენცია
  • იმუნოსუპრესია
  • HIV ინფექცია
  • ფიზიკური უმოქმედება
  • ჰემოგლობინის დარღვევები
  • ჰიპერტენზია
  • ნარკოტიკული საშუალებების მოხმარება
  • ზოგიერთი ფონური დაავადების მქონე ბავშვები
  • D ვიტამინის ნაკლებობა
  • პროტონის ტუმბოს ინჰიბიტორების (PPIs) გამოყენება
  • კორტიკოსტეროიდების გამოყენება
  • აუტოიმუნური დაავადება
  • ფარისებრი ჯირკვლის დაავადება
  • პარკინსონის დაავადება
  • პოდაგრა
  • დისლიპიდემია
  • ქირურგიული ჩარევა
  • სისხლის ჯგუფები A და B
  • ნაწლავის დისბიოზი
  • გარემო ფაქტორები

დიაგნოსტიკური კვლევები

1-ად შესაკვეთი გამოკვლევები

  • უკუტრანსკრიპციის პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქცია (RT-PCR) რეალურ დროში
  • ანტიგენის სწრაფი ტესტი
  • პულსოქსიმეტრიით
  • არტერიული სისხლის აირები (ABG)
  • FBC
  • სისხლის სრული ბიოქიმიური ანალიზი
  • გლუკოზის დონე სისხლში
  • კოაგულაციური სკრინინგი
  • გულის ბიომარკერები
  • შრატში C-რეაქტიული პროტეინის დონე
  • ერითროციტების დალექვის სიჩქარე
  • შრატის ლაქტატდეჰიდროგენაზა
  • შრატის პროკალციტონინი
  • სისხლის შრატის ფერიტინის დონე
  • სისხლის და ნახველის კულტურა:
  • გულმკერდის რენტგენი

გასათვალისწინებელი კვლევები

  • გულმკერდის კომიუტერული ტომოგრაფია (CT)
  • ფილტვის ულტრაბგერითი გამოკვლევა
  • სეროლოგია

მკურნალობის ალგორითმი

კონტრიბუტორები

ექსპერტი მრჩევლები

Nicholas J. Beeching, MA, BM BCh, FRCP, FRACP, FFTM RCPS (Glasg), FESCMID, DCH, DTM&H

Consultant and Emeritus Professor of Tropical and Infectious Diseases

Royal Liverpool University Hospital and Liverpool School of Tropical Medicine

Liverpool

UK

გაფრთხილება:

NJB is partially supported by the National Institute of Health Research Health Protection Unit (NIHR HPRU) in Emerging and Zoonotic Infections at University of Liverpool in partnership with the UK Health Security Agency (UKHSA; formerly Public Health England), in collaboration with Liverpool School of Tropical Medicine. He is affiliated with Liverpool School of Tropical Medicine. The views expressed are those of the author and not necessarily those of the NHS, the NIHR, the Department of Health, or UKHSA.

Tom E. Fletcher, MBE, PhD, MBChB, MRCP, DTM&H

Senior Clinical Lecturer and Defence Consultant in Infectious Diseases

Royal Liverpool University Hospital and Liverpool School of Tropical Medicine

Liverpool

UK

გაფრთხილება:

TEF is a consultant/expert panel member to the World Health Organization, and is funded by the UK Surgeon General, the NHS, and Liverpool School of Tropical Medicine. TEF is partially supported by the National Institute of Health Research Health Protection Unit (NIHR HPRU) in Emerging and Zoonotic Infections at University of Liverpool in partnership with the UK Health Security Agency (UKHSA; formerly Public Health England), in collaboration with Liverpool School of Tropical Medicine. He is affiliated with Liverpool School of Tropical Medicine. He has received research grants from the Wellcome Trust, Medical Research Council, and the UK Public Health Rapid Support Team (UK-PHRST). The views expressed are those of the author and not necessarily those of the NHS, the NIHR, the Department of Health, or UKHSA.

Robert Fowler, MDCM, MS (Epi), FRCP(C)

H. Barrie Fairley Professor of Critical Care

University Health Network and Interdepartmental Division of Critical Care Medicine

Director

Clinical Epidemiology and Health Care Research

Institute of Health Policy, Management and Evaluation

Dalla Lana School of Public Health

University of Toronto

Chief

Tory Trauma Program

Sunnybrook Hospital

Toronto

Canada

გაფრთხილება:

RF declares that he has no competing interests.

რეცენზენტები

Jennifer M. Hendrick, MD

Assistant Professor of Medicine

University of Virginia Health System

Division of Infectious Diseases and International Health

Charlottesville

VA

გაფრთხილება:

JMH declares that she has no competing interests.

William A. Petri, Jr., MD, PhD

Professor

Division of Infectious Diseases and International Health

University of Virginia

Charlottesville

VA

გაფრთხილება:

WAP declares that he has no competing interests.

Xin Zhang, MD, PhD

Attending Physician

The Fifth Medical Center of PLA General Hospital

Clinical Division and Research Center of Infectious Disease

Beijing

China

გაფრთხილება:

XZ declares that he has no competing interests.

Ran Nir-Paz, MD

Associate Professor in Medicine

Department of Clinical Microbiology and Infectious Diseases

Hadassah Hebrew University Medical Center

Jerusalem

Israel

გაფრთხილება:

RNP has received research grants from US-Israel Binational Science Foundation, Hebrew University, Rosetrees Trust, and SpeeDx. He is chair of the European Society of Clinical Microbiology and Infectious Diseases (ESCMID) Study Group for Mycoplasma and Chlamydia Infections (ESGMAC). RNP is a consultant for and has stocks in eDAS Healthcare. He is also chairperson of the Israeli Society for Infectious Diseases guidelines committee.

რედაქტორები

Adam Mitchell

Section Editor (Infectious Diseases)/Drug Editor, BMJ Best Practice

გაფრთხილება:

AM declares that he has no competing interests.

Irene Chiwele

Lead Section Editor, BMJ Best Practice

გაფრთხილება:

IC declares that she has no competing interests.

Julie Costello

Comorbidities Editor, BMJ Best Practice

გაფრთხილება:

JC declares that she has no competing interests.

ექსპერტი მრჩევლები: თანმხლები დაავადებები

Martyn Patel, BMBcH, FRCP, MA

Consultant, Older People's Medicine

Norfolk and Norwich University Hospitals

NHS Foundation Trust

Norwich

UK

გაფრთხილება:

MP is a contributor to the Oxford Textbook of Otolaryngology, Oxford University Press, 2021, having written a chapter about mental capacity law, for which he received no fee. MP is the NHS representative on the board for Norwich Institute for Healthy Ageing (unpaid role). MP has spoken at the International Forum on Quality and Safety in Healthcare, virtual conference in November 2020 for which he received no fee.

Paul Cockwell, PhD, FRCP

Consultant Nephrologist

Queen Elizabeth Hospital Birmingham

Professor of Nephrology (honorary)

University of Birmingham

Birmingham

UK

გაფრთხილება:

PC is president of UK Kidney Association (UKKA), which is the professional organisation that supports healthcare professionals involved in care for, and research, innovation and education in, kidney disease. UKKA has a broad remit with relationships with multiple partners and includes responsibility for UK Kidney Week, the major educational meeting for UK kidney professionals. PC holds grant funding from Kidney Research UK in areas related to chronic kidney disease, and has recently (within the last 3 years) held grants from the EU, NIHR, and MRC in research in areas related to chronic kidney disease. PC has a non-remunerated research partnership with Boehringer Ingelheim into the epidemiology of chronic kidney disease. PC is author of the BMJ Learning module on chronic kidney disease.

Rajiv Sankaranarayanan, MBBS, FRCP (Lon), FESC, FHFA, PhD

Consultant Cardiologist and Heart Failure Lead

Liverpool University Hospitals NHS Foundation Trust

Liverpool Centre for Cardiovascular Science and NIHR Research Scholar and Honorary Senior Clinical Lecturer

University of Liverpool

Liverpool

UK

გაფრთხილება:

RS has research grants from the British Heart Foundation, the NIHR, NHSX (Transformation Agency), AstraZeneca, Biotronik, and the University of Liverpool. RS has received speaker fees/honoraria and travel reimbursement for conferences from AstraZeneca, Novartis, Vifor, Medtronic, Biotronik, Pfizer, Daaichi Sankyo, and Boehringer. RS has been appointed to: NHS England PIFU Pathway Committee for Heart Failure (2021); British Society for Heart Failure Digital Pathway, Discharge and Virtual Ward Pathway panels; British Cardiac Society Digital and Communications Committee (2020); NIHR Research Scholar (Feb 2020); Clinical Advisory Board of UK’s patient-led charity Pumping Marvellous (2020); and NHS England HF Virtual Ward committee.

Rachael Evans, MBChB, FRCP (UK), PhD

Associate Professor (Clinical)

University of Leicester

Honorary Consultant Respiratory Physician

Glenfield Hospital

Leicester

UK

გაფრთხილება:

RAE has given lectures for non-promotional industry-led sessions on long COVID and provided consultancy for GSK, AstraZeneca, Boehringer, and Chiesi, for individual payment and travel expenses totalling <£4000.

Gerry Rayman, MD, FRCP

Consultant Physician and Head of Service

Diabetes and Endocrine Centre and the Diabetes Research Unit

Ipswich Hospitals NHS Trust

Ipswich

UK

გაფრთხილება:

GR received funding from Novo Nordisk in 2022 to attend the EASD conference. GR undertakes several research projects on behalf of East Suffolk and North Essex NHS Foundation Trust for pharmaceutical companies which are on the NIHR portfolio (he does not receive payment himself for these). GR has received lecture fees from Abbott Diabetes UK and Lilly UK.

Sotiris Posporelis, MD, MRCPsych

Consultant Liaison Neuropsychiatrist

King’s College Hospital

South London and Maudsley NHS Foundation Trust

Honorary Senior Clinical Lecturer

Institute of Psychiatry, Psychology & Neuroscience

King’s College London

London

UK

გაფრთხილება:

SP declares that he has no competing interests.

Acknowledgement: Dr Matthew Jones

BMJ Best Practice would like to gratefully acknowledge Dr Matthew Jones for his advice on a section of the stroke comorbidity content.

Matthew Jones, MD, FRCP

Consultant Neurologist

Manchester Centre for Clinical Neurosciences

Northern Care Alliance

Honorary Senior Lecturer

University of Manchester

Manchester

UK

გაფრთხილება:

MJ is the chair of the Association of British Neurologists Education Committee (unpaid position). MJ is a faculty member of an MRCP revision course.

Acknowledgement: Professor Sanjay Agrawal

BMJ Best Practice would like to gratefully acknowledge Professor Sanjay Agrawal, National Speciality Advisor for tobacco dependency at NHS England and Chair of Royal College of Physicians tobacco advisory group, for his advice on the comorbidity content for 'current smoker'.

Professor Sanjay Agrawal, MBChB, FRCP

Consultant in Respiratory and Intensive Care Medicine

University Hospitals of Leicester NHS Trust

Leicester

UK

გაფრთხილება:

SA declares that he has no competing interests.

რეცენზენტები: თანმხლები დაავადებები

Martyn Patel, BMBcH, FRCP, MA

Consultant, Older People's Medicine

Norfolk and Norwich University Hospitals

NHS Foundation Trust

Norwich

UK

გაფრთხილება:

MP is a contributor to the Oxford Textbook of Otolaryngology, Oxford University Press, 2021, having written a chapter about mental capacity law, for which he received no fee. MP is the NHS representative on the board for Norwich Institute for Healthy Ageing (unpaid role). MP has spoken at the International Forum on Quality and Safety in Healthcare, virtual conference in November 2020 for which he received no fee.

Asangaedem Akpan, MPH, FRCP

Consultant Geriatrician

Bunbury Regional Hospital

Western Australia Country Health Service

Bunbury

Western Australia

Visiting Professor

University of Cumbria

Carlisle

Honorary Clinical Associate Professor

University of Liverpool

Liverpool

UK

გაფრთხილება:

AA has a limited company that is seeking consultancy work offering reviews of healthcare services, facilitation of workshops, advice/review of publications. AA has received honorariums for giving lectures on behalf of Profile Pharma in 2021. AA was invited to be on a panel at the British Society for Heart Failure conference in 2022 with all expenses paid and has been invited to contribute to the European Union geriatric medicine conference (free conference registration) and British Society for Heart Failure conference (accommodation and travel expenses covered) in 2022. AA sat on the National Institute for Health and Care Excellence Quality Standards Committee on urinary tract infections in adults as an expert committee member in 2022 and is Deputy Chair of the British Geriatrics Society England Council and Ageing Specialty Research Lead CRN NWC. AA has received research funding from the Liverpool CCG and Applied Research Collaborative 2021-2022. AA contributed to developing a heart failure pathway tool for the British Society for Heart Failure in 2022. AA sits on advisory committees for the following research studies - VOICE2 (development and testing of communication skills training for hospital healthcare practitioners caring for people living with dementia), SWOP (social work in older people), and CFIN (cognitive frailty interdisciplinary network) 2022 -2023.

ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას