გულის ქრონიკული შეგუბებითი უკმარისობა

გულის ქრონიკული შეგუბებითი უკმარისობა არის კომპლექსური კლინიკური სინდრომი, გამოწვეული გულის ნებისმიერი სტრუქტურული ან ფუნქციური დარღვევით, რომელიც აქვეითებს პარკუჭების სისხლით ავსების და სისხლის გამოდევნის უნარს.

ეს არის საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის დიდი და მზარდი პრობლემა. ეს არის გულსისხლძარღვთა სისტემის ერთადერთი დაავადებაა, რომლის სიხშირე და გავრცელებაც იზრდება, ნაწილობრივ მოსახლეობის დაბერების გამო,ნაწილობრივ კი იმის გამო, რომ კარდიოვასკულური დაავადებების გაუმჯობესებული მკურნალობა ამცირებს ადრეულ ეტაპზე სიკვდილობას, მაგრამ შეიძლება გამოიწვიოს კარდიული ისეთი ცვლილებები, რომლებსაც შედეგად მოჰყვება გულის უკმარისობა.

დაავადება უმეტესად გამოვლინდება ქოშინით და სისუსტით, ამ დროს ქვეითდება ფიზიკური დატვირთვის მიმართ ამტანობას; ასევე ვლინდება სითხის შეკავებით, რასაც შედეგად მოჰყვება შეგუბება და პერიფერიული შეშუპება.

დიაგნოზი მეტწილად კლინიკურია; ანამნეზის დეტალური შეგროვებით და ფიზიკური გასინჯვით ხდება კარდიალური და არაკარდიალური დარღვევების ან ისეთი ქცევის იდენტიფიცირება, რომელმაც შეიძლება გამოიწვიოს გულის შეგუბებითი უკმარისობა ან დააჩქაროს მისი პროგრესირება.

პაციენტის შეფასების ერთადერთ ყველაზე ღირებულ დიაგნოსტიკურ ტესტს წარმოადგენს კომპლექსური ორგანზომილებიანი ექოკარდიოგრაფია დოპლეროგრაფიით. B ტიპის ნატრიურეზული პეპტიდების გაზომვა შეიძლება სასარგებლო იყოს პაციენტის თავდაპირველი შეფასებისას.

მკურნალობა, რომელსაც დადასტურებული დადებითი ეფექტი აქვს პაციენტების გადარჩენის თვალსაზრისით, მოიცავს აგფ ინჰიბიტორებს, ანგიოტენზინ-რეცეპტორების ბლოკერებს, ბეტა ბლოკერებს, ალდოსტერონის ანტაგონისტებს, ჰიდრალაზინს და ნიტრატებს, გულის რესინქრონიზაციის თერაპიას და კარდიოვერსიული დეფობლირატორის იმპლანტებს.

გულის უკმარისობა არის ისეთი მდგომარეობა, როცა გულს არ შეუძლია სისხლის საკმარისად განდევნა ორგანიზმის საჭიროების დასაკმაყოფილებლად, დიასტოლური წნევის გაზრდის გარეშე. ის შეიძლება შედეგად მოჰყვეს გულის ნებისმიერ დაავადებას, რომელიც მოქმედევს პარკუჭების სისტოლურ ან დიასტოლურ ფუნქციაზე ან ორივეზე. ტერმინი "გულის შეგუბებითი უკმარისობა" (CHF) გამოიყენება იმ პაციენტებში, რომლებსაც აღენიშნებათ სუნთქვის უკმარისობა და ნატრიუმისა და წყლის შეკავება, რაც იწვევს შეშუპებას.

გულის უკმარისობა სხვადასხვა კლინიკურ ვარიანტებს მოიცავს, დაწყებული მარცხენა პარკუჭის ნორმალური განდევნის ფრაქციით (LVEF) >50%, დამთავრებული მიოკარდიუმის კუმშვადობის დაქვეითებით (LVEF <40%).

მარცხენა პარკუჭის განდევნის ფრაქციის მიხედვით გულის უკმარისობა განისაზღვრება შემდეგნაირად:[1]Ponikowski P, Voors AA, Anker SD, et al. 2016 ESC guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure: the task force for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure of the European Society of Cardiology (ESC). Eur J Heart Fail. 2016 Aug;18(8):891-975. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/ejhf.592 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27207191?tool=bestpractice.com

1. გულის უკმარისობა შემცირებული განდევნის ფრაქციით (HFrEF): ნიშნები და სიმპტომები ვითარდება, როცა LVEF <40%.

2. გულის უკმარისობა საშუალო განდევნის ფრაქციით (HFmrEF): ნიშნები და სიმპტომები ვითარდება, როცა LVEF არის 40%-დან 49%-მდე. სხვა მახასიათებლები მოიცავს ნატრიურეზული პეპტიდების მომატებას (B-ტიპის ნატრიურეზული პეპტიდი [BNP] >35 ნანოგრამი/ლ [>35 პიკოგრამი/მლ] ან თავის ტვინის N-ტერმინალური ნატრიურეზული პეპტიდი [NT-pro-BNP] >125 ნანოგრამი/ლ [>125 პიკოგრამი/მლ]) და სულ მცირე ერთ დამატებით კრიტერიუმს: (ა) გულის შესაბამისი სტრუქტურული დაავადება (მაგ. მარცხენა პარკუჭის ჰიპერტროფია [LVH] ან მარცხენა წინაგულის გაფართოება), (ბ) დიასტოლური დისფუნქცია.

3. გულის უკმარისობა შენახული განდევნის ფრაქციით (HFpEF): ნიშნები და სიმპტომები ვითარდება, როდესაც მარცხენა პარკუჭის განდევნის ფრაქცია არის >50%. სხვა მახასიათებლები მოიცავს ნატრიურეზული პეპტიდების მომატებას (B-ტიპის ნატრიურეზული პეპტიდი [BNP] >35 ნანოგრამი/ლ [>35 პიკოგრამი/მლ] ან თავის ტვინის N-ტერმინალური პრო-ნატრიურეზული პეპტიდი [NT-pro-BNP] >125 ნანოგრამი/ლ [>125 პიკოგრამი/მლ]) და სულ მცირე ერთ დამატებით კრიტერიუმს: (ა) გულის შესაბამისი სტრუქტურული დაავადება (მაგ. მარცხენა პარკუჭის ჰიპერტროფია [LVH] ან მარცხენა წინაგულის გაფართოება), (ბ) დიასტოლური დისფუნქცია. ამ ქვეტიპის შესახებ დამატებითი ინფორმაციისათვის იხილეთ თემა "გულის უკმარისობა განდევნის ფრაქციის შენარჩუნებით