საზოგადოებაში შეძენილი პნევმონია (არა COVID-19)

პნევმონიის პრევენცია ფოკუსირდება პათოგენზე, რომელიც იწვევს დაავადებას სპეციფიკური ვაქცინაციის მეშვეობით ან დაავადების განვითარებასთან დაკავშირებული რისკის მართვასთან. პრევენციის ძირითადი საშუალებები არის გრიპის და პნევმოკოკის ვაქცინაცია და მოწევის შეწყვეტის მართვა. [ ] Is there randomized controlled trial evidence to support the use of vaccines for preventing pneumococcal infection in adults?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.388/fullსწორი პასუხის ჩვენება

აშშ იმუნიზაციის პრაქტიკის მრჩეველთა კომიტეტის (ACIP) რეკომენდაციები ვაქცინაციასთან დაკავშირებით:[67]Centers for Disease Control and Prevention. Immunization schedules: adult immunization schedule by age: recommendations for ages 19 years or older, United States, 2024. Feb 2024 [internet publication]. https://www.cdc.gov/vaccines/schedules/hcp/imz/adult.html [68]Centers for Disease Control and Prevention. Morbidity and mortality weekly report: pneumococcal vaccine for adults aged ≥19 years: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices, United States, 2023​. Sep 2023 [internet publication]. https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/72/rr/rr7203a1.htm

• იმუნოკომპეტენტური და 65 წელზე უფროსი ასაკის მოზრდილებმა, რომლებსაც ადრე არ მიუღიათ პნევმოკოკური კონიუგატული ვაქცინა ან რომელთა წინა ვაქცინაციის ისტორია უცნობია, უნდა მიიღონ 15-ვალენტიანი პნევმოკოკური კონიუგატული ვაქცინის ერთი დოზა (PCV15) ან 20-ვალენტიანი პნევმოკოკური კონიუგატული ვაქცინის ერთი დოზა (PCV20). თუ PCV15 გამოიყენება, ამას უნდა მოჰყვეს 23-ვალენტიანი პნევმოკოკური პოლისაქარიდის ვაქცინის (PPSV23) დოზა, რომელიც ინიშნება PCV15-ის მიღებიდან მინიმუმ 1 წლის შემდეგ. 19-64 წლის მოზრდილები სპეციფიკური თანმხლები დაავადებებით, იმუნოკომპრომისული მდგომარეობით, ცერებროსპინალური სითხის (CSF) შუნტით ან კოხლეარული იმპლანტით ასევე უნდა აიცრან ამ სქემის მიხედვით. მოზრდილებმა, რომლებმაც ნებისმიერ ასაკში მიიღეს მხოლოდ PCV7 (აღარ გამოიყენება) ასევე უნდა დაიცვან ეს რეკომენდაციები.[68]Centers for Disease Control and Prevention. Morbidity and mortality weekly report: pneumococcal vaccine for adults aged ≥19 years: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices, United States, 2023​. Sep 2023 [internet publication]. https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/72/rr/rr7203a1.htm

• 2019 წლის ივნისში ACIP-მა მხარი დაუჭირა, რომ ≥65 წელზე უფროსი ასაკის ყველა ზრდასრული ადამიანისთვის აღარ იყოს რეკომენდირებული (PCV13) 13-ვალენტიანი პნევმოკოკური კონიუგატული ვაქცინა, და ახლა რეკომენდაციას უწევს, რომ ≥65 წელზე უფროსი ასაკის მოზრდილებმა, რომლებიც ადრე იღებდნენ მხოლოდ PCV13, უნდა დაასრულონ თავიანთი პნევმოკოკური ვაქცინის სერია. ან PCV20-ის ერთჯერადი დოზით PCV13 დოზის მიღებიდან ≥1 წლის ინტერვალით, ან მეტი ინტერვალის შემთხვევაში PPSV23-ის ერთი დოზით. PPSV23-ის გამოყენებისას იმუნოკომპრომისული მდგომარეობის მქონე მოზრდილებისთვის, CSF შუნტით ან კოხლეარული იმპლანტით, მინიმალური რეკომენდებული ინტერვალი PS13-სა და PPSV23-ს შორის არის ≥8 კვირა. .მოზრდილებში, რომელთაც არ აქვთ ზემოთაღნიშნული მდგომარეობა ეს პერიოდი შეადგენს ≥1 წელს.[68]Centers for Disease Control and Prevention. Morbidity and mortality weekly report: pneumococcal vaccine for adults aged ≥19 years: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices, United States, 2023​. Sep 2023 [internet publication]. https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/72/rr/rr7203a1.htm იმუნოკომპრომისული მდგომარეობის, CSF შუნტის ან კოხლეარული იმპლანტის მქონე მოზრდილებს, რომლებმაც მიიღეს როგორც PCV13, ასევე PPSV23, მაგრამ აქვთ ვაქცინაციის არასრული სტატუსი, რეკომენდებულია დაასრულონ პნევმოკოკური ვაქცინაციის სერია ბოლო პნევმოკოკური ვაქცინაციიდან მინიმუმ 5 წლის შემდეგ PCV20-ის ერთი დოზით ან ≥ 5 წელზე მეტი დროის შემდეგ PPSV23-ის ერთი დოზით. დროისა და გრაფიკის შესახებ სრული დეტალები მოცემულია ACIP-ის უახლეს რეკომენდაციებში.[68]Centers for Disease Control and Prevention. Morbidity and mortality weekly report: pneumococcal vaccine for adults aged ≥19 years: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices, United States, 2023​. Sep 2023 [internet publication]. https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/72/rr/rr7203a1.htm

• უკუჩვენების არარსებობის შემთხვევაში 19 წელზე უფროსი ასაკის მოზრდილებმა უნდა ჩაიტარონ ყოველწლიური გრიპის ვაქცინაცია ასაკის შესაბამისი ფორმულირებით .

• დამატებითი ინფორმაცია ვაქცინაციის მიმდინარე გრაფიკის შესახებ და პაციენტთა სპეციალური პოპულაციების შესახებ შეგიძლიათ იხილოთ ACIP ვაქცინაციის უახლეს გრაფიკში. CDC: Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP) recommendations Opens in new window

პნევმონიის პრევენციაში (ან მკურნალობაში) C ან D ვიტამინის დანამატების სახით გამოყენების ეფექტის შესახებ მტკიცებულება არასაკმარისია.[69]Padhani ZA, Moazzam Z, Ashraf A, et al. Vitamin C supplementation for prevention and treatment of pneumonia. Cochrane Database Syst Rev. 2021 Nov 18;11:CD013134. https://www.doi.org/10.1002/14651858.CD013134.pub3 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34791642?tool=bestpractice.com [70]Public Health England. Insufficient evidence for vitamin D preventing or treating ARTIs. Jul 2020 [internet publication]. https://www.gov.uk/government/news/insufficient-evidence-for-vitamin-d-preventing-or-treating-artis

ვაქცინაციის გრაფიკი იცვლება ლოკაციის მიხედვით; იხილეთ რეკომენდაციების ადგილობრივი სახელმძღვანელო.