მკურნალობის ალგორითმი
ყურადღება: ფორმულაციები/შეყვანის გზები და დოზირება შეიძლება განსხვავდებოდეს მედიკამენტთა დასახელებებს, ბრენდებს, ფორმულარებსა და ლოკაციებს შორის. მკურნალობის რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტთა ჯგუფისთვის. იხილეთ: see disclaimer
პირველადი ვარიანტი
სალბუტამოლი საინჰალაციო: 2.5 - 5 მგ ნებულაცია ყოველ 20 წუთში კლინიკურ გაუმჯობესებამდე ან მაქსიმუმ 2 საათის განმავლობაში, შემდეგ 4-6 საათობრივი დოზირება; (100 მიკროგრამ/ინჰალაციური დოზა) 100-200 მიკროგრამი (1-2 შესუნთქვა) ყოველ 20 წუთში კლინიკურ გაუმჯობესებამდე ან მაქსიმუმ 2 საათის განმავლობაში, შემდეგ 4-6 საათობრივი დოზირება.
და/ან
საინჰალაციო იპრატროპიუმი: 0.25 - 0.5 მგ ნებულაცია ყოველ 20 წუთში კლინიკურ გაუმჯობესებამდე ან მაქსიმუმ 2 საათის განმავლობაში, შემდეგ 4-6 საათობრივი დოზირება; (20 მიკროგრამ/ინჰალაციური დოზა) 40 მიკროგრამი (2 შესუნთქვა) ყოველ 20 წუთში კლინიკურ გაუმჯობესებამდე ან მაქსიმუმ 2 საათის განმავლობაში, შემდეგ 4-6 საათობრივი დოზირება.
ხანმოკლე მოქმედების ბრონქოდილატატორებში შედის ბეტა-2 აგონისტები და ანტიქოლინერგული ბრონქოდილატატორები. ამ მედიკამენტების მიღება ხდება ნებულიზატორით ან მეტრირებული დოზის ინჰალატორით,[244] და ორივე ამცირებს დისპნოეს სიმპტომებს; გააუმჯობესებს ჰაერის ნაკადს, შესაძლოა ფილტვის ჰიპერინფლაციის შემცირებით;[245] და სწრაფად მიეწოდება მწვავე გამწვავების მქონე პაციენტებს, როგორც საწყისი მკურნალობა.[207] სისტემური მიმოხილვით არ აღმოჩნდა მნიშვნელოვანი განსხვავებები FEV1-ში, როდესაც ხანმოკლე მოქმედების ბრონქოდილატატორები მიეწოდებოდა ნებულაიზერით, მეტრირებული დოზის ინჰალატორთან შედარებით.[244] მწვავე დისპნოეს მქონე პაციენტებს შესუნთქვის დაბალი ნაკადით შეიძლება სირთულე ჰქონდეთ მეტრირებული დოზის ინჰალატორის შესაბამისი ტექნიკასთან და მედიკამენტების მიღებასთან დაკავშირებით; ნებულაიზერით მკურნალობა შეიძლება უფრო ადვილი იყოს ასეთი პაციენტებისთვის. შეყვანა უნდა დაიცვან და გამოიყენონ სპეისერი. არასაკმარისი მტკიცებულებაა იმის დასადგენად, მეტრირებული დოზის ინჰალატორების ან აეროზოლური ნებულიზატორების მეთოდი არის თუ არა ოპტიმალური მეთოდი ბრონქოდილატატორების შესაყვანად COPD-ის გამწვავების მქონე მოზრდილებში, რომლებიც იღებენ მექანიკურ ვენტილაციას ენდოტრაქეული მილის მეშვეობით.[246]
ბეტა-2 აგონისტებს, როგორც წესი, პირველ რიგში იყენებენ, რადგან ისინი უფრო სწრაფად მოქმედებს, ვიდრე ანტიქოლინერგული ბრონქოდილატატორები. ბეტა-2 აგონისტებით პირველადმა თერაპიამ შეიძლება გამოიწვიოს PaO2-ის გარდამავალი შემცირება.[247] თუ ხანმოკლე მოქმედების ბრონქოდილატატორის საწყისი დოზა არ უზრუნველყოფს საკმარის სარგებელს, დოზის გაზრდის სიხშირე შეიძლება გაიზარდოს და დაემატოს ანტიქოლინერგული ბრონქოდილატატორი.[248][249] ნებულაციური იპრატროპიუმი შეიძლება დაინიშნოს კომბინაციაში ნებულაციურ სალბუტამოლთან. სალბუტამოლის ნაცვლად შეიძლება იპრატროპიუმის გამოყენება პაციენტებში, რომლებსაც უვითარდებათ მნიშვნელოვანი გვერდითი მოვლენები ბეტა-2 აგონისტის გამოყენების გამო.
არ არის ნათელი, იძლევა თუ არა ბეტა -2 აგონისტის პლუს ანტიქოლინერგული ბრონქოდილატატორის კომბინაცია დამატებით სარგებელს.[248][250][251] მიუხედავად იმისა, რომ არ არსებობს საბოლოო მტკიცებულება, რომ ეს კომბინაცია აუმჯობესებს შედეგებს, პაციენტებს შეიძლება ჰქონდეთ სიმპტომური სარგებელი და დამატებითი ბრონქოდილატაცია, რადგან ეს აგენტები სხვადასხვა მექანიზმებით მუშაობს. კომბინირებული თერაპია ზოგადად რეკომენდებულია იმ პაციენტებისთვის, რომელთა მდგომარეობა სწრაფად არ უმჯობესდება მხოლოდ ბეტა-2 აგონისტით.[1]
კლინიკური გაუმჯობესების შემდეგ დოზებს შორის დრო შეიძლება გაიზარდოს ამტანობის მიხედვით.
COPD-ის გამწვავების დროს ბრონქოდილატატორების ოპტიმალური დოზირება ჯერ კიდევ უნდა განისაზღვროს, თუმცა გაიდლაინები ძირითადად მხარს უჭერს დოზის მომატებასა და გამოყენების სიხშირის გაზრდას. ქვემოთ მოყვანილი დოზირება წარმოადგენს მხოლოდ ზოგად გზამკვლევს და საჭიროა ლოკალური პროტოკოლების შემუშავება.
მკურნალობა რეკომენდებულია ყველა პაციენტისთვის, პაციენტის კონკრეტულ ჯგუფში
პირველადი ვარიანტი
პრენდიზოლონი: 30-40 მგ პერორალურად დღეში ერთჯერ 5-7 დღის განმავლობაში
ან
მეთილპრედნიზოლონი: 40-60 მგ პერორალურად დღეში ერთ(მთელი დოზა) ან 2 მიღებაზე 5-7 დღის განმავლობაში.
ან
მეთილპრედნიზოლონ ნატრიუმ სუქცინატი: 0.5 - 2 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 6 საათში 72-მდე საათის განმავლობაში, რასაც მოჰყვება თანდათან შემცირება ან პერორალურ დოზირებაზე გადასვლა.
COPD-ის გამწვავების სამკურნალოდ სისტემური კორტიკოსტეროიდების გამოყენება ასოცირდება FEV1 უფრო ადრეულ მეტ გაუმჯობესებასთან, გაუმჯობესებულ ოქსიგენაციასთან, აღდგენის უფრო სწრაფ დროსთან, ჰოსპიტალიზაციის ხანგრძლივობის შემცირებასთან და მკურნალობის წარუმატებლობის სიხშირის და დაავადების რეციდივების შემცირებასთან.[1][126][196][197][198] თუმცა, არ არსებობს არანაირი მტკიცებულება, რომ კორტიკოსტეროიდების გამოყენება გავლენას ახდენს სიკვდილიანობის მაჩვენებლებზე,[197] და რესპირატორულ უკმარისობასთან დაკავშირებული გამწვავებების მქონე ადამიანებისთვის სარგებელი და მექანიკური ვენტილაციის საჭიროება ნაკლებად ნათელია.[197][201]
კორტიკოსტეროიდების გამოყენების სარგებლის კვლევებში გამოყენებულია დოზების ოდენობების და მკურნალობის ხანგრძლივობების დიაპაზონი. ადრინდელი ეროვნული და საერთაშორისო გაიდლაინები რეკომენდაციას იძლეოდა, რომ პაციენტებს მიეღოთ 30 - 40 მგ პრედნიზოლონი ან ეკვივალენტი 7-14 დღის განმავლობაში.[210][248] არ არის ცნობილი, სისტემური კორტიკოსტეროიდების თანდათან შემცირებას (tapering) აქვს თუ არა კლინიკური ეფექტი, გარდა მოსალოდნელი ადრენალური უკმარისობის თავიდან აცილებისა. ერთმა რანდომიზებულმა კონტროლირებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ 5 დღიანი მკურნალობა პრედნიზოლონის 40 მგ/დღეში დოზით არა ნაკლებია 14 დღიან მკურნალობაზე, შემდგომი 6 თვის განმავლობაში გამწვავებების რისკის თვალსაზრისით.[252] ეს 5-დღიანი რეჟიმი რეკომენდებულია ქრონიკული ობსტრუქციული ფილტვის დაავადების გლობალური ინიციატივის (GOLD) გაიდლაინებით.[1] აშშ ვეტერანთა საქმეების დეპარტამენტი პრედნიზოლონის ანალოგიური დოზის რეკომენდაციას იძლევა 30 - 40 მგ დღეში 5-7 დღის განმავლობაში.[210] ასევე შეიძლება გამოყენებულ იქნას მეთილპრედნიზოლონის ეკვივალენტური პერორალური დოზა. ერთ სისტემურ მიმოხილვაში არ იყო აღმოჩენილი განსხვავება მკურნალობის წარუმატებლობის ან რეციდივის რისკის, გვერდითი მოვლენის ალბათობის, საავადმყოფოში ყოფნის ხანგრძლივობის ან ფილტვის ფუნქციის მხრივ სისტემური კორტიკოსტეროიდების მოკლე (დაახლოებით 5 დღე) და უფრო ხანგრძლივი (10-14 დღე) კურსების ბოლოს.[197]
სისტემური კორტიკოსტეროიდები უნდა დაიწყოს ხანმოკლე მოქმედების საინჰალაციო ბრონქოდილატატორებით პირველი მკურნალობის შემდეგ.
დიაბეტი ხშირია COPD-ის მქონე პაციენტებში და ჰიპერგლიკემიის მკურნალობის საჭიროება უფრო ხშირია, როდესაც პაციენტები იღებენ სისტემურ კორტიკოსტეროიდებს.[196][197]
პაციენტებისთვის, რომლებსაც შეუძლიათ მიიღონ პერორალური მედიკამენტები, ინტრავენური კორტიკოსტეროიდები არ იძლევა რაიმე მნიშვნელოვანი სარგებელს პერორალურად მიღებულთან შედარებით.[197][199][253][254]
სისტემური კორტიკოსტეროიდების ყველაზე მოკლე ხანგრძლივობა, რომელიც კლინიკურ სარგებლობას იძლევა, უარყოფითი შედეგების მინიმიზაციისას, არ არის ნათელი.[200]
[ 
]
მკურნალობა რეკომენდებულია ზოგიერთი პაციენტისთვის, პაციენტის კონკრეტულ ჯგუფში
სასუნთქი გზების სანაციამ, ისეთი ტექნიკის გამოყენებით, როგორიც არის მექნიკური ვიბრაცია და არა-ოსცილარული პოზიტიური ექსპირატორული წნევა, ზოგიერთ პაციენტში, რომელთაც ნახველის ჰიპერსეკრეცია ან იმავდროული ბრონქოექტაზია აღენიშნებათ, შეიძლება ხანმოკლე პერსპექტივით შეამციროს მექანიკურ ვენტილაციაზე გადასვლის რისკი,[255]
[ ]
მაგრამ ის არ არის ერთნაირად სასარგებლო ყველა შემთხვევაში.[206] სანაციის სხვა მეთოდი, როგორიც არის ხელით გულმკერდზე დაწოლა, ასევე რუტინულად არ არის გამოსადეგი ან ახასიათებს საზიანო ეფექტი.[256][257][258] არ არის დასაბუთებული სასუნთქი გზების სანაციის რომელიმე ტექნიკის დადებითი გავლენა COPD-ის გამწვავების გრძელვადიან შედეგებზე, როგორიცაა მაგ.შემდგომი გამწვავების რისკის შემცირება.[255]
[ ]
მკურნალობა რეკომენდებულია ზოგიერთი პაციენტისთვის, პაციენტის კონკრეტულ ჯგუფში
ჟანგბადის თერაპია რეკომენდებულია მწვავე გამწვავებების მქონე პაციენტებისთვის, რომლებიც ჰიპოქსიურები არიან (PaO2 <60 მმ ვწყ სვ, SaO2 ≤90%). ჟანგბადის მიწოდება საუკეთესოა კონტროლირებად რეჟიმში, მაღალი ნაკადის ვენტურის ნიღბის მეშვეობით, 24%-დან 28%-მდე ჟანგბადის მისაწოდებლად.[181] ჟანგბადის თერაპიის მიზანია PaO2 გაზრდა ≥60 მმ ვწყ სვ-მდე და SaO2 ≥90%[13][46] ჰიპერკარბიის და უფრო მძიმე ეპიზოდების მქონე პაციენტებისათვის რეკომენდებულია ABG ანალიზი ჟანგბადის თერაპიის დაწყების შემდეგ 30-60 წუთში. ჟანგბადის თერაპიამ შეიძლება გამოიწვიოს ჰიპერკარბიის გაუარესება, აციდოზი და რესპირატორული უკმარისობა V/Q შეუსაბამობის და ოქსიგენირებული ერითროციტების მიერ CO2-ის გადატანის შემცირებული უნარის (ჰალდეინის ეფექტი) გამო. ამ მიზეზით, ჟანგბადის მიწოდება მაღალი ნაკადის ვენტურის ნიღბის მეშვეობით სასურველია ცხვირის კანულებიდან, ვინაიდან ცხვირის კანულები ნაკლებად ზუსტია და უზრუნველყოფს ჟანგბადის უფრო მაღალ კონცენტრაციებს ჩასუნთქვისას.[259] დამატებითი ჟანგბადის საგულდაგულო ტიტრირება საავადმყოფომდელ პირობებში (მაგ., გზად საავადმყოფოში) მნიშვნელოვანია რესპირატორული აციდოზის გაუარესების პრევენციისთვის და შეიძლება გავლენა მოახდინოს სიკვდილიანობაზე.[195] ჟანგბადის თერაპია შეიძლება შეწყდეს, როდესაც პაციენტს შეუძლია შეინარჩუნოს PaO2 ≥60 მმ ვწყ სვ და/ან SaO2 ≥90% ოთახის ჰაერში.
სავარაუდო ბაქტერიული ეტიოლოგია (ნაკლები სიმძიმის გამწვავება)
მკურნალობა რეკომენდებულია ზოგიერთი პაციენტისთვის, პაციენტის კონკრეტულ ჯგუფში
პირველადი ვარიანტი
ამოქსიცინილი: 500 მგ პერორალურად დღეში სამჯერ
ან
დოქსოციკლინი: 100 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ
ან
ტრიმეთოპრიმ/სულფამეტოქსაზოლი: 160/800 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ
ან
აზიტრომიცინი: 500 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ 1 დღეს, რასაც მოყვება 250 მგ დღეში ერთხელ 4 დღის განმავლობაში.
მეორეული ვარიანტი
ცეფუროქსიმი: 250-500 მგ პერორალურად, დღეში ორჯერ; 750 მგ ინტრავენურად, ყოველ 8 საათში ერთხელ
ან
ამოქსიცილინ/კლავულანატი: 875 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ
მეტიან
კლარიტრომიცინი: 500 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ
სიმძიმე დამოკიდებულია პაციენტის წინა სტატუსზე და წინა საბაზისო კვლევების რაიმე ცვლილებებზე (სიმპტომების, გასინჯვის, ფილტვის ფუნქციის, ABG საფუძველზე).
ანტიბიოტიკები უნდა მისცენ მძიმე გამწვავების მქონე პაციენტებს, რომლებიც საჭიროებენ ვენტილაციას და მათ, ვისაც, სავარაუდოდ, აქვთ გამწვავების ბაქტერიული ტრიგერ ფაქტორი,[13][31][260] ჩართული გამწვავებაში ნახველის გაზრდილი ჩირქოვანებით, ნახველის მოცულობის მომატებით და/ან დისპნოეს გაუარესებით.[1][177][210]
რეკომენდებულია, რომ უფრო ვიწრო სპექტრის ანტიბიოტიკები (მაგ., ამოქსიცილინი, ამოქსიცილინი/კლავულანატი, დოქსიციკლინი, ტეტრაციკლინი, მეორე თაობის ცეფალოსპორინები, მაკროლიდები, ტრიმეთოპრიმი/სულფამეტოქსაზოლი) მხედველობაში იქნეს მიღებული ცუდი შედეგის ნაკლები რისკის ქვეშ მყოფი და ნაკლები სიმძიმის გამწვავების მქონე პაციენტებისთვის.[210]
ნაჩვენებია, რომ ანტიბიოტიკების მოკლე კურსები (მაგ., 5 დღე) თანაბრად ეფექტურია, როგორც >5 დღიანი კურსები COPD-ის მსუბუქიდან ზომიერამდე გამწვავებების მქონე პაციენტებისთვის,[261][262] და თერაპიის რეკომენდებული ხანგრძლივობა ჩვეულებრივ 5-დან 7 დღემდეა.[1]
სავარაუდო ბაქტერიული ეტიოლოგია (მძიმე გამწვავება)
მკურნალობა რეკომენდებულია ზოგიერთი პაციენტისთვის, პაციენტის კონკრეტულ ჯგუფში
პირველადი ვარიანტი
ლევოფლოქსაცინი: 500 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ 3-10 დღის განმავლობაში; ან 750 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ 5 დღის განმავლობაში
ან
ციპროფლოქსაცინი: 500მგ ორჯერ დღეში პერორალურად 7-10 დღის განმავლობაში
ან
მოქსიფლოქსაცინი: 400 მგ პერორალურად/ინტრავენურად დღეში ერთხელ 3-10 დღის განმავლობაში
ან
ამპიცილინ/სულბაქტამი: 1.5 - 3გ ინტრავენურად 6 საათში ერთხელ
მეტიან
ტიკარცილინი/კლავულონის მჟავა: 3.2გ ინტრავენურად 6 საათში ერთხელ
მეტიან
პიპერაცილინი/ტაზობაქტამი: 2.25-დან 4.5 გ-მდე ინტრავენურად 6 საათში ერთხელ
მეტიან
ვანკომიცინი: 500-1000 მგ ინტრავენურად 12 საათში ერთხელ
სიმძიმე დამოკიდებულია პაციენტის წინა სტატუსზე და წინა საბაზისო კვლევების რაიმე ცვლილებებზე (სიმპტომების, გასინჯვის, ფილტვის ფუნქციის, ABG საფუძველზე). დამატებითი სუნთქვის კუნთების გამოყენება, პარადოქსული სუნთქვა, ციანოზი, ახალი პერიფერიული შეშუპება, ჰემოდინამიკური არასტაბილურობა და გაუარესებული ფსიქიკური სტატუსი (მაგ., დაბნეულობა, ლეთარგია, კომა) გამწვავების სიმძიმის მნიშვნელოვანი მაჩვენებლებია.[1]
ანტიბიოტიკები უნდა მისცენ მძიმე გამწვავების მქონე პაციენტებს, რომლებიც საჭიროებენ ვენტილაციას და მათ, ვისაც, სავარაუდოდ, აქვთ გამწვავების ბაქტერიული ტრიგერ ფაქტორი,[1][13][31][260] ჩართული გამწვავებაში ნახველის გაზრდილი ჩირქოვანებით, ნახველის მოცულობის მომატებით და/ან დისპნოეს გაუარესებით.[1][177][210]
რეკომენდებულია, რომ ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკები, როგორიცაა გაფართოებული სპექტრის ბეტა-ლაქტამის კომბინაციური პრეპარატები, ფტორქინოლონები და ვანკომიცინი რეზერვირებული იყოს პაციენტებისთვის, რომლებიც ცუდი შედეგის უფრო მაღალი რისკის ქვეშ არიან, უფრო მძიმე საბაზისო COPD-ის მქონე პაციენტებისთვის ან უფრო მძიმე ეპიზოდის მქონე პაციენტებისთვის,[61][210] იმ ადამიანების ჩათვლით, რომლებიც საჭიროებენ ჰოსპიტალიზაციას. თუ პაციენტს აქვს Pseudomonas aeruginosa-ს რისკი, ნაჩვენებია მისი დაფარვის მქონე აგენტი.[31]
ანტიბიოტიკების არჩევანი ასევე ნაწილობრივ უნდა ეფუძნებოდეს ადგილობრივ ბაქტერიულ რეზისტენტობას. ნახველის კულტურები ან ენდოტრაქეული ასპირატები (ინტუბირებულ პაციენტებში) რეკომენდებულია ბაქტერიული ინფექციის შეფასებისთვის ფილტვის ფუნქციის მძიმე გაუარესბის მქონე პაციენტებში ხშირი გამწვავებების ანამნეზით და პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ COPD-ის გამწვავებები ან რომლებიც საჭიროებენ მექანიკურ ვენტილაციას.[1][31]
რესპირატორული უკმარისობა
მკურნალობა რეკომენდებულია ზოგიერთი პაციენტისთვის, პაციენტის კონკრეტულ ჯგუფში
სიმძიმე დამოკიდებულია პაციენტის წინა სტატუსზე და წინა საბაზისო კვლევების რაიმე ცვლილებებზე (სიმპტომების, გასინჯვის, ფილტვის ფუნქციის, ABG საფუძველზე). დამხმარე სასუნთქი კუნთების გამოყენება, პარადოქსული სუნთქვა, ციანოზი, ახალი პერიფერიული შეშუპება, ჰემოდინამიკური არასტაბილურობა და გაუარესებული ფსიქიკური სტატუსი (მაგ., დაბნეულობა, ლეთარგია, კომა) გამწვავების სიმძიმის მნიშვნელოვანი მაჩვენებლებია.[1]
COPD-ის მძიმე გამწვავების დროს პაციენტებს ხშირად აღენიშნებათ სუნთქვის უკმარისობა. დადებითი წნევით არაინვაზიური ვენტილაციის (NIPPV) გამოყენება აუმჯობესებს აირცვლას, ამცირებს დისპნოეს, ამცირებს ენდოტრაქეალური ინტუბაციის საჭიროებას, ამცირებს გართულებებს, როგორიცაა პნევმონია და ამცირებს ჰოსპიტალიზაციის ხანგრძლივობას და სიკვდილიანობას ამ პაციენტებში.[1][174][221][222][263][264][265]
[ ]
NPPV-ს გამოყენება უნდა განიხილოთ, თუ ვლინდება ერთი ან მეტი ნიშანი: რესპირატორული აციდოზი (PaCO2 ≥ 6.0 კპა ან 45 მმ.ვწყ.სვ. და არტერიული pH ≤ 7.35); მძიმე დისპნოე რესპირატორული კუნთების დაღლილობის კლინიკური ნიშნების თანხლებით, სუნთქვის გაძნელება ან ორივე, მაგ. დამხმარე კუნთების გამოყენება, მუცლის პარადოქსული მოძრაობა ან ნეკნთაშუა სივრცეების რეტრაქცია; პერსიტენტული ჰიპოქსემია ჟანგბადის დამატებითი თერაპიის ფონზე.[1]
დისპნოეს დონის და პაციენტის ფიზიოლოგიური მდგომარეობის გაუმჯობესება ტიპურად 1-4 საათში ვლინდება.[266] თუმცა, NIPPV ყველა პაციენტთან არ არის წარმატებული, ამიტომ კლინიცისტებმა უნდა განიხილონ ინვაზიური მექნიკური ვენტილაციის რისკები და სარგებელი NIPPV -ზე მყოფი პაციენტებში, რათა შეარჩიონ მკურნლობის საუკეთესო მეთოდი.
მკურნალობა რეკომენდებულია ზოგიერთი პაციენტისთვის, პაციენტის კონკრეტულ ჯგუფში
სიმძიმე დამოკიდებულია პაციენტის წინა სტატუსზე და წინა საბაზისო კვლევების რაიმე ცვლილებებზე (სიმპტომების, გასინჯვის, ფილტვის ფუნქციის, ABG საფუძველზე). დამხმარე სასუნთქი კუნთების გამოყენება, პარადოქსული სუნთქვა, ციანოზი, ახალი პერიფერიული შეშუპება, ჰემოდინამიკური არასტაბილურობა და გაუარესებული ფსიქიკური სტატუსი (მაგ., დაბნეულობა, ლეთარგია, კომა) გამწვავების სიმძიმის მნიშვნელოვანი მაჩვენებლებია.[1][46]
დადებითი წნევით არაინვაზიური ვენტილაცია (NPPV) შეიძლება წარუმატებელი იყოს. ინვაზიური მექანიკური ვენტილაცია მხედველობაში უნდა იქნას მიღებული პაციენტებისთვის რომლებსაც აქვთ სრული რესპირატორული ან გულის გაჩერება, რომლებიც იმყოფებიან ან აქვთ მოსალოდნელი მწვავე რესპირატორული უკმარისობის ნიშნები NPPV მიუხედავად, აქვთ ფსიქიკური სტატუსის გაუარესება ან გულ-სისხლძარღვთა არასტაბილურობა, არიან ასპირაციის მაღალი რისკის ქვეშ ან აქვთ სქელი ან უხვი სეკრეცია, ან რომელთათვისაც არ შეიძლება NPPV სათანადოდ გამოყენება (მაგ., კრანიოფაციალური ტრავმა, ბოლო დროის გასტროეზოფაგური ქირურგია, შფოთვითი აშლილობა).[224]
ტრაქეის ინტუბაციის ანიმაციური დემონსტრირება
ნიღბიანი სასუნთქი ტომარა (ამბუ)- ანიმაციური დემონსტრაციაინვაზიური მექანიკური ვენტილაციის ფიზიოლოგიური კრიტერიუმები მოიცავს შემდეგს: მძიმე ჰიპოქსია, NPPV-ის აუტანლობა ან NPPV-ის წარუმატებლობა, რესპირატორული ან გულის გაჩერება, არარეგულარული სუნთქვა მოხრჩობით ან ცნობიერების დაკარგვით, მასიური ასპირაცია ან პერსისტენტული ღებინება, რესპირატორული სეკრეტების ამოღების უუნარობა, გულისცემის სიხშირე <50 შემცირებული კონცენტრაციით, მძიმე ჰემოდინამიკური არასტაბილურობა მკურნალობაზე რეაქციის გარეშე, ან მძიმე პარკუჭოვანი ან პარკუჭზედა არითმიები.[1][225]
სიკვდილიანობის რისკი (11% to 49%) მნიშნელოვანია მძიმე დაავადების მქონე პაციენტებში, რომელთათვისაც ნაჩვენებია ინვაზიური მექანიკური ვენტილაცია.[13][226] მექანიკური ვენტილაციის გართულებები მოიცავს, ვენტილაციასთან-ასოცირებულ პნევმონიასა და ბაროტრავმას.
COPDის მქონე პაციენტების მექანიკური ვენტილაციიდან მოხსნა შეიძლება გაძნელდეს.[224] NPPV-ის, როგორც დამხმარ მეთოდის, გამოყენებას შეუძლია შეამციროს მექანიკური ვენტილაციიდან პაციენტის მოხსნის წარუმატებელი შემთხვევბი და ნოზოკომიური ინფექციები, ასევე შესაძლებელია სიკვდილიანობის შემცირებაც.[223][227]
COPD-ის მქონე პაციენტები, რომლებსაც აქვთ COPD-ის მწვავე გამწვავება, ხშირად აქვთ ჩონჩხის კუნთების დისფუნქცია, პოტენციურად შეზღუდული ფიზიკური აქტივობის, კვების დარღვევების, კორტიკოსტეროიდების გამოყენების და/ან სისტემური ანთებითი ფაქტორების გამო.[267][268]
პულმონური რეაბილიტაცია მკურნალობის მულტიდისციპლინარული პროგრამაა, რომელიც ითვალისწინებს ფიზიკურ რეაბილიტაციას, ასევე მითითებას დაავადების მართვის, კვების, და ცხოვრების წესის სხვა საკითხებზე (მაგ., მოწევის შეწყვეტა, მედიკამენტების დაცვა და ინჰალატორის მეთოდი, დამატებითი ჟანგბადი და ფიზიკური აქტივობის შენარჩუნება). [232][233]
COPD გამწვავების გამო ჰოსპიტალიზაციის განმავლობაში დაწყებული სავარჯიშო ტრენინგი, განსაკუთრებით, წინააღმდეგობის გაძლიერების ტრენინგი და კუნთების ტრანსკუტანეური ელექტრული სტიმულაცია, კარგად გადაიტანება და კუნთების ფუნქციის შემცირების,ხელის შეშლის და ფუნქციონალური სტატუსის აღდგენის შესაძლებლობა აქვს.[234][235][236]
გამწვავების აღდგენის ფაზაში ადრე დაწყებული პულმონური რეაბილიტაცია უსაფრთხო და ეფექტურია და იწვევს ვარჯიშის ატანის, ფიზიკური შესაძლებლობების, COPD სიმპტომების ხარისხისა და ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესებას.[237][238][239][241][269][270][271] კომპლექსური კონტროლირებული პულმონური რეაბილიტაცია ამბულატორიულ გარემოში გამწვავების შემდგომ პერიოდში, ასევე ამცირებს მომავალი ჰოსპიტალიზაციის რისკს და შეიძლება შეამციროს სიკვდილიანობა.[232][238][242] ვინაიდან COPD მქონე პაციენტები და მათი გამწვავებები უაღრესად ჰეტეროგენულია, იმის განსაზღვრა, თუ ვინ შეიძლება მიიღოს სარგებელი რესპირატორული რეაბილიტაციის შედეგად, მნიშვნელოვნად განსხვავდება ცალკეული პაციენტების თანმდევი დაავადებების და სხვა მახასიათებლების მიხედვით.
დაავადების მართვის პროგრამები შეიძლება სასარგებლო იყოს,[231][272][273][274] მაგრამ მათი გამოყენება საკამათო რჩება, ვინაიდან რანდომიზებული კონტროლირებადი კვლევა ადრე უნდა შეწყვეტილიყო სიკვდილიანობის შესამჩნევი მომატების გამო კომპლექსური მკურნალობის ჯგუფში საკონტროლო ჯგუფის პაციენტებთან შედარებით, რომლებიც იღებდნენ გაიდლაინებზე დაფუძნებულ რუტინულ მკურნალობას.[275] კიდევ ერთმა კვლევამ, რომელიც მოიცავს არაკონტროლირებულ სავარჯიშო ტრენინგს სახლში მწვავე COPD გამწვავებისას ჰოსპიტალიზაციის შემდეგ, ასევე აჩვენა სიკვდილიანობის სიგნალი ჰოსპიტალიზაციიდან 6 თვის შემდეგ.[243]
მიღებულია ზოგიერთი მონაცემები, რომ "ჰოსპიტალი სახლში" მოვლა რესპირატორული ექთნების დახმარებით შეიძლება შესაძლებელი იყოს COPD-ის ზომიერი გამწვავების მქონე ადამიანებში.[276]
[ ]
თუმცა, ეს მიდგომა ჯერ არ ითვლება მოვლის სტანდარტად,[88][277] და ადამიანები, რომლებსაც აქვთ არასტაბილური სასიცოცხლო ნიშნები, აირების ცვლის დეკომპენსაცია, მწვავე რესპირატორული აციდოზი, გაუარესებული ჰიპოქსემია, ფსიქიკური სტატუსის შეცვლა, ან მნიშვნელოვანი თანმდევი დაავადება, არ არიან მიზანშეწონილი ამ მიდგომისთვის.
რანდომიზებული კონტროლირებული კვლევა ვარაუდობს, რომ ექთანზე ორიენტირებული ტელედახმარების გამოყენებამ შეიძლება შეამციროს COPD-ის გამწვავებისა და ჰოსპიტალიზაციის შემთხვევები. ასეთი პროგრამების გამოყენება შეიძლება ხარჯების დამზოგავი იყოს.[278] თუმცა, სხვა რანდომიზებული კონტროლირებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ არსებულ კლინიკურ მომსახურებაში ინტეგრირებულმა ტელემონიტორინგმა არ შეამცირა ჰპსპიტალიზაცია ან არ გააუმჯობესა პაციენტის ცხოვრების ხარისხი.[279]
აღნიშნული მასალა უნდა გამოიყენოთ disclaimer მიხედვით