Treatment algorithm

Please note that formulations/routes and doses may differ between drug names and brands, drug formularies, or locations. Treatment recommendations are specific to patient groups: see disclaimer

ACUTE

პრეზენტაციისას

1st line – ხანმოკლე მოქმედების ბრონქოდილატატორი

Back
ACUTE
|
პრეზენტაციისას
1st line – 

ხანმოკლე მოქმედების ბრონქოდილატატორი

ხანმოკლე მოქმედების ბრონქოდილატატორებში შედის ხანმოკლე მოქმედების ბეტა-2 აგონისტები (SABAs) და ხანმოკლე მოქმედების მუსკარინული ანტაგონისტები (SAMAs). გაიდლაინები გვირჩევენ, რომ ეს მედიკამენტები ჩაითვალოს პირველი რიგის მედიკამენტებად და მიწოდებული იყოს ან ნებულაიზერით ან დოზირებადი ინჰალატორით (MDI).[1][152][153]​ SABA-მ და SAMA-მ შეიძლება უზრუნველყოს სარგებელი, 15 და 30 წუთში, შესაბამისად. ფქოდ-ის გამწვავების დროს ბრონქოდილატატორების ოპტიმალური დოზირება ჯერ კიდევ უცნობია; თუმცა, გაიდლაინები ძირითადად მხარს უჭერს დოზის მომატებას ან გამოყენების სიხშირის გაზრდას თუ პაციენტი სიმპტომური რჩება. კლინიკური გაუმჯობესების შემდეგ დოზებს შორის დრო შეიძლება გაიზარდოს ამტანობის მიხედვით.

ხანმოკლე მოქმედების ბეტა-2 აგონისტები, როგორც წესი, უპირატესია, ვინაიდან უფრო სწრაფად იწყებს მოქმედებას. ფქოდ-ის გლობალური ინიციატივის საერთაშორისო გაიდლაინები რეკომენდაციას უწევს ხანმოკლე მოქმედების ბეტა-2 აგონისტების გამოყენებას, ხანმოკლე მოქმედების მუსკარინულ ანტაგონისტებთან ერთად ან მათ გარეშე, საწყისი ბრონქოდილატატორების სახით, ფქოდ-ის გამწვავების მკურნალობის მიზნით.[1] ხანმოკლე მოქმედების ბეტა-2 აგონისტებით პირველადმა თერაპიამ შეიძლება გამოიწვიოს ჟანგბადის პარციალური წნევის გარდამავალი შემცირება.[154] თუ ხანმოკლე მოქმედების ბრონქოდილატატორის საწყისი დოზა არ უზრუნველყოფს საკმარის სარგებელს, დოზის გაზრდის სიხშირე შეიძლება გაიზარდოს და დაემატოს ხანმოკლე მოქმედების მუსკარინული ანტაგონისტი..[1][155] ნებულაციური იპრატროპიუმი შეიძლება დაინიშნოს კომბინაციაში ნებულაციურ სალბუტამოლთან. სალბუტამოლის ნაცვლად შეიძლება იპრატროპიუმის გამოყენება პაციენტებში, რომლებსაც უვითარდებათ მნიშვნელოვანი გვერდითი მოვლენები ხანმოკლე მოქმედების ბეტა-2 აგონისტის გამოყენების გამო. რასემიული სალბუტამოლის ნაცვლად შეიძლება ლევოსალბუტამოლის გამოყენებაც, ხელმისაწვდომობის შემთხვევაში. ამასთან, გამწვავებების მქონე პაციენტებში შესაძლებელია ლევოსალბუტამოლის მიღება რასემიულ სალბუტამოლზე იშვიათად. ლევოსალბუტამოლი საუკეთესო ვარიანტად შეიძლება ჩაითვალოს პაციენტთათვის, რომელთაც აქვთ არასასურველი კარდიოვასკულური ეფექტები სალბუტამოლის გამოყენების შედეგად (მაგ. ტაქიკარდია/ტაქიარითმია).[156]

არ არის ნათელი, იძლევა თუ არა ბეტა -2 აგონისტის პლუს ანტიქოლინერგული ხანმოკლე მოქმედების მუსკარინული ანტაგონისტის კომბინაცია დამატებით სარგებელს.[157][158] მიუხედავად იმისა, რომ არ არსებობს საბოლოო მტკიცებულება, რომ ეს კომბინაცია აუმჯობესებს შედეგებს, პაციენტებს შეიძლება ჰქონდეთ სიმპტომური სარგებელი და დამატებითი ბრონქოდილატაცია, რადგან ეს აგენტები სხვადასხვა მექანიზმებით მუშაობს. კომბინირებული თერაპია ზოგადად რეკომენდებულია იმ პაციენტებისთვის, რომელთა მდგომარეობა სწრაფად არ უმჯობესდება მხოლოდ ხანმოკლე მოქმედების ბეტა-2 აგონისტით.[1]

ერთმა სისტემურმა მიმოხილვამ არ გამოავლინა მნიშვნელოვანი განსხვავებები FEV1-ში, როდესაც ხანმოკლე მოქმედების ბრონქოდილატატორები მიწოდებული იყო ნებულაიზერით, დოზირებად ინჰალატორთან შედარებით (სპეისერის მოწყობილობით ან მის გარეშე), ფქოდ-ის მძიმე გამწვავების მქონე პაციენტებთან.​[159][254]​ პაციენტებს მძიმე ქოშინით და ინსპირაციული ნაკადის დაბალი სიხშირით შეიძლება გაუჭირდეთ დოზირებადი ინჰალატორის ტექნიკის სწორად გამოყენება და მედიკამენტის მიღება; ასეთი პაციენტებისთვის ნებულაიზერი შეიძლება უფრო ადვილად გამოსაყენებელი იყოს. დოზირებადი ინჰალატორის ტექნიკაზე მონიტორინგია საჭირო და უნდა გამოიყენებოდეს სპეისერი.

ფქოდ-ის გლობალური ინიციატივის გაიდლაინების რეკომენდაციით, პაციენტებმა არ უნდა მიიღონ მუდმივი ნებულაცია, არამედ მეტრირებული დოზის ინჰალატორით (სპეისერთან ერთად) ყოველ საათში ორი-სამი დოზისთვის მიიღონ 1-2 შესხურება, შემდგომ ყოველ 2-4 საათში ერთხელ, პასუხის შესაბამისად.[1] თუ ნებულაიზერი გამოიყენება საინჰალაციო წამლების მისაღებად, იგი უნდა მიეწოდებოდეს ჰაერით და არა ჟანგბადით, რათა შემცირდეს გაუარესებადი ჰიპერკარბიის რისკი, რომელსაც იწვევს ჟანგბადით წარმართული ნებულაცია.[1][149]

არასაკმარისი მტკიცებულებაა იმის დასადგენად, მეტრირებული დოზის ინჰალატორების ან აეროზოლური ნებულიზატორების მეთოდი არის თუ არა ოპტიმალური მეთოდი ბრონქოდილატატორების შესაყვანად ფქოდ-ის გამწვავების მქონე მოზრდილებში, რომლებიც იღებენ მექანიკურ ვენტილაციას ენდოტრაქეული მილის მეშვეობით.[255]

ჯერ-ჯერობით არ არსებობს მკაფიო კლინიკური კვლევები იმის საჩვენებლად, რომ ხანგრძლივი ბრონქოდილატატორები უნდა გაგრძელდეს მწვავე ფქოდ-ის გამწვავებების დროს. მიუხედავად იმისა, რომ შენარჩუნების თერაპიის შეწყვეტამ შესაძლოა პოტენციურად ხელი შეუწყოს სიმპტომების და/ან ფილტვის ფუნქციის გაუარესებას, ხანმოკლე მოქმედების ბრონქოდილატატორების რეგულარულმა ხშირმა დანიშვნამ იმავე კლასის ხანგრძლივი მოქმედების ბრონქოდილატატორებთან ერთად, შეიძლება გაზარდოს მედიკამენტებთან დაკავშირებული გვერდითი მოვლენების რისკი, როგორებიცაა არითმია, შარდის შეკავება და ყაბზობა. ფქოდ-ის გლობალური ინიციატივის მიმდინარე ანგარიშის რეკომენდაციაა ხანგრძლივი მოქმედების საინჰალაციო ბრონქოდილატატორების გამოყენება გამწვავების დროს ან მისი დაწყება კლინიკიდან გაწერამდე, რაც შეიძლება ადრე.[1] ფქოდ-ით მწვავე ჰოსპიტალიზაციის დროს, როდესაც პაციენტი იღებს ხანმოკლე მოქმედების ბრონქოდილატატორებს დღეში 4-ჯერ ან მეტჯერ, კლინიკური განსჯის საფუძველზე უნდა გადაწყდეს, რამდენად მიზანშეწონილია ხანგრძლივი მოქმედების ბრონქოდილატატორების გაგრძელება. გასათვალისწინებელია, თუ რამდენად საჭიროა ჰოსპიტალიზაციამდელი მედიკამენტური რეჟიმის კორექტირება, თერაპიის ეტაპობრივი გაძლიერების რეკომენდაციების საფუძველზე, სამომავლო გამწვავებების რისკის შემცირების მიზნით.[1]

ფქოდ-ის გამწვავებების დროს ბრონქოდილატატორების ოპტიმალური დოზა დადგენილი არ არის. დააკორექტირეთ დოზა კლინიკური სიმპტომების და არასასურველი მოვლენების მიხედვით. შეიძლება საჭირო გახდეს უფრო მაღალი ან უფრო ხშირი დოზირება.

Primary options

სალბუტამოლი საინჰალაციო: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.

and/or

საინჰალაციო იპრატროპიუმი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.

Consider – სისტემური კორტიკოსტეროიდები

Back
ACUTE
|
პრეზენტაციისას
Consider – 

სისტემური კორტიკოსტეროიდები

Treatment recommended for SOME patients in selected patient group

ხანმოკლე მოქმედების საინჰალაციო ბრონქოდილატატორებით საწყისი მკურნალობის შემდეგ უნდა განვიხილოთ სისტემური (პერორალური ან ინტრავენური) კორტიკოსტეროიდების გამოყენება.[1][152][153]​ იმ პაციენტებისთვის, რომლებსაც შეუძლიათ მიიღონ პერორალური მედიკამენტები, ინტრავენური კორტიკოსტეროიდები, როგორც ჩანს, არ იძლევა რაიმე მნიშვნელოვან სარგებელს პერორალურად მიღებულებთან შედარებით.[160][161][162][163]​ თუმცა, ზოგიერთ პაციენტს შეიძლება დასჭირდეს ინტრავენური მედიკამენტი, თუ ის ვერ იღებს ორალურ მედიკამენტს (მაგ., თუ აქვს ღებინება).

სისტემური კორტიკოსტეროიდების გამოყენება დაკავშირებულია 1 წამში ფორსირებული ამოსუნთქვვის მოცულობის უფრო ადრეულ გაუმჯობესებასთან, უკეთეს ოქსიგენაციასთან, აღდგენის უფრო სწრაფ დროსთან, ჰოსპიტალიზაციის ხანგრძლივობის და მკურნალობის წარუმატებლობის სიხშირის და დაავადების რეციდივების შემცირებასთან.[1][160][161][164][165][166]​ თუმცა, არ არსებობს მტკიცებულება, რომ კორტიკოსტეროიდების გამოყენება გავლენას ახდენს სიკვდილობის სიხშირეზე.[160] ამასთან, კორტიკოსტეროიდების გამოყენება ზრდის პნევმონიის, სეფსისის და სიკვდილის რისკს.[167] მათ იყენებენ მხოლოდ მძიმე გამწვავებების დროს.[1]

ოჯახის ექიმთა ამერიკული აკადემია (AAFP) რეკომენდაციას უწევს სისტემურ კორტიკოსტეროიდებს ფქოდ-ის გამწვავების მქონე მოზრდილებში კლინიკური მდგომარეობის გაუარესების შესამცირებლად. არასაკმარისი მტკიცებულების გამო, AAFP არ იძლევა რეკომენდაციებს დოზაზე, შეყვანის გზაზე ან მკურნალობის ხანგრძლივობაზე.[152]​ უცნობია, იძლევა თუ არა სისტემური კორტიკოსტეროიდების მოხსნა რაიმე კლინიკურ სარგებელს თირკმელზედა ჯირკვლის უკმარისობის თავიდან აცილების გარდა. ერთმა რანდომიზებულმა კონტროლირებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ შემდგომი 6 თვის განმავლობაში გამწვავებების რისკის თვალსაზრისით 5 დღიანი მკურნალობა პრედნიზოლონით არანაკლებად ეფექტურია 14 დღიან მკურნალობასთან შედარებით.[168] Cochrane-ის ერთ-ერთი სისტემური მიმოხილვის დასკვნით 5 დღიანი პერორალური კორტიკოსტეროიდების კურსი სავარაუდოდ საკმარისია ფქოდ-ის მძიმე გამწვავებისთვის და ნაკლებად სავარაუდოა, რომ სისტემური კორტიკოსტეროიდების ხანმოკლე კურსებმა (დაახლოებით ხუთდღიანმა) უარესი გამოსავალი გამოიწვიოს, ვიდრე ხანგრძლივმა კურსებმა (10-14 დღიანმა).[169] [ Cochrane Clinical Answers logo ] ​​ ეს 5 დღიანი რეჟიმი რეკომენდირებულია ფილტვის ქრონიკული ობსტრუქციული დაავადების გლობალური ინიციატივის გაიდლაინებით.[1] ვეტერანთა დეპარტამენტი რეკომენდაციას უწევს პრედნიზოლონს 5-7 დღის განმავლობაში.[153]​ შეიძლება გამოყენებულ იქნას მეთილპრედნიზოლონის ეკვივალენტური პერორალური დოზა. ევროპის რესპირატორული საზოგადოებისა და ამერიკის თორაკალური საზოგადოების ერთობლივი გაიდლაინებით პერორალური კორტიკოსტეროიდების მოკლე კურსი (≤14 დღე) რეკომენდებულია ფქოდ-ის გამწვავების მქონე ამბულატორიული პაციენტებისთვის.[170]​ ერთი სისტემური მიმოხილვით მკურნალობის წარუმატებლობის ან რეციდივის რისკის, გვერდითი მოვლენის განვითარების ალბათობის, ჰოსპიტალიზაციის ხანგრძლივობის, ან სისტემური კორტიკოსტეროიდებით ხანმოკლე (დაახლოებით 5 დღიანი) და ხანგრძლივი (10-14 დღიანი) კურსით მკურნალობის ბოლოს ფილტვების ფუნქციური მაჩვენებლების თვალსაზრისით განსხვავება არ გამოვლინდა.[160]

კორტიკოსტეროიდების რისკისა და სარგებლის ბალანსი მსუბუქი გამწვავებების მქონე პირებთან გაურკვეველია. ეოზინოფილების რაოდენობა შეიძლება სასარგებლო იყოს იმის დასადგენად, თუ რომელმა ფქოდ-ის მძიმე გამწვავების მქონე პირმა უნდა მიიღოს კორტიკოსტეროიდები; სისტემური კორტიკოსტეროიდები შეიძლება ნაკლებად ეფექტური იყოს ფქოდ-ის მძიმე გამწვავების მქონე პაციენტებთან, რომლებსაც სისხლში ეოზინოფილების დაბალი დონე აქვთ.[1][21][171]​​[172][173]​​

ასევე გაურკვეველია სისტემური კორტიკოსტეროიდული თერაპიის სარგებელი ფქოდ-ის გამწვავების მქონე ადამიანებისთვის დაკავშირებული რესპირატორული უკმარისობით, რომლებსაც სჭირდებათ მექანიკური ვენტილაციური მხარდაჭერა. ერთ რანდომიზებულ კონტროლირებად კვლევაში არ აღმოჩნდა განსხვავებები ინტენსიური თერაპიის განყოფილებაში სიკვდილიანობის, მექანიკური ვენტილაციის ხანგრძლივობის ან ინტენსიური თერაპიის განყოფილებაში დაყოვნების ხანგრძლივობის მხრივ იმ პაციენტებს შორის, რომლებიც იღებდნენ პრედნიზოლონს, საკონტროლო ჯგუფთან შედარებით რომლებიც არ იღებდნენ, მაგრამ ისინი, ვინც იღებდნენ პრედნიზოლონს, ჰიპერგლიკემიის უფრო მაღალი რისკის ქვეშ იყვნენ.[174]

პნევმონიის არსებობა, როგორც ფქოდ-ის მქონე პაციენტში რესპირატორული დეკომპენსაციის მიზეზი, აუცილებლად არ ნიშნავს, თავისთავად ფქოდ-ის გამწვავების არსებობას (ანუ, სასუნთქი გზების ანთებასთან და/ან ბრონქოკონსტრიქციასთან დაკავშირებული ჰაერის ნაკადის შეზღუდვის გაუარესების არსებობა) და სიფრთხილით უნდა გადაწყდეს, საჭიროა თუ არა სისტემური კორტიკოსტეროიდები ასეთ პაციენტებში.

დიაბეტი ხშირია COPD-ის მქონე პაციენტებში და ჰიპერგლიკემიის მკურნალობის საჭიროება უფრო ხშირია, როდესაც პაციენტები იღებენ სისტემურ კორტიკოსტეროიდებს.[160][165]

Primary options

პრენდიზოლონი: 30-40 მგ პერორალურად, დღეში ერთხელ

OR

მეთილპრედნიზოლონი: 40-60 მგ/დღე პერორალურად, დღეში ერთხელ ან 2 დაყოფილ დოზად

OR

მეთილპრედნიზოლონ ნატრიუმ სუქცინატი: 0.5 - 2 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 6 საათში 72-მდე საათის განმავლობაში, რასაც მოჰყვება თანდათან შემცირება ან პერორალურ დოზირებაზე გადასვლა.

Consider – სასუნთქი გზების სანაციის ტექნიკა

Back
ACUTE
|
პრეზენტაციისას
Consider – 

სასუნთქი გზების სანაციის ტექნიკა

Treatment recommended for SOME patients in selected patient group

სასუნთქი გზების სანაციამ, ისეთი ტექნიკის გამოყენებით, როგორიც არის მექნიკური ვიბრაცია და არა-ოსცილარული პოზიტიური ექსპირატორული წნევა, ზოგიერთ პაციენტში, რომელთაც ნახველის ჰიპერსეკრეცია ან იმავდროული ბრონქოექტაზია აღენიშნებათ, შეიძლება ხანმოკლე პერსპექტივით შეამციროს მექანიკურ ვენტილაციაზე გადასვლის რისკი,[178] [ Cochrane Clinical Answers logo ] ​ თუმცა, ისინი ერთნაირად გამოსადეგი არ არიან.[179] სანაციის სხვა მეთოდი, როგორიც არის ხელით გულმკერდზე დაწოლა, ასევე რუტინულად არ არის გამოსადეგი ან ახასიათებს საზიანო ეფექტი.[180][181][182]​​ ფქოდ-ის გამწვავების შემდეგ სასუნთქი გზების კლირენსის ტექნიკის გამოყენების დადასტურებული სარგებელი ისეთი გრძელვადიანი შედეგების თვალსაზრისით, როგორიცაა შემდგომი გამწვავების რისკის შემცირება, ჯერ კიდევ არ არსებობს .[178] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

Consider – ოქსიგენაცია

Back
ACUTE
|
პრეზენტაციისას
Consider – 

ოქსიგენაცია

Treatment recommended for SOME patients in selected patient group

ჟანგბადის თერაპია რეკომენდებულია მწვავე გამწვავებების მქონე პაციენტებისთვის, რომლებიც ჰიპოქსემიურნი არიან (ჟანგბადის პარციალური წნევა <60 მმ.ვწყ.სვ., ჟანგბადით გაჯერება ≤90%). ჰიპერკარბიის პრევენციისთვის სიფრთხილით არის გამოსაყენებელი ჟანგბადი. პაციენტის მოსვლის დროს უნდა შემოწმდეს არტერიული სისხლის აირები და პულსოქსიმეტრი, შემდგომ 30-60 წუთის შემდეგ, რათა უზრუნველვყოთ დამაკმაყოფილებელი ოქსიგენაცია და გავაკონტროლოთ ნახშიროჟანგის შეკავება და/ან რესიპრაციული აციდოზი.[1][131] კონტროლირებადი ჟანგბადი უნდა იყოს ტიტრირებული 88-92% გაჯერების სამიზნე მაჩვენებელზე, ვინაიდან ფქოდ-ის მქონე პაციენტები ითვლებიან მე-2 ტიპის ჰიპერკარბიული სუნთქვითი უკმარისობის რისკის ქვეშ მყოფებად.[1][131] დამატებითი ჟანგბადის საგულდაგულო ტიტრირება საავადმყოფომდელ პირობებშიც კი (მაგ., გზად საავადმყოფოში) მნიშვნელოვანია რესპირატორული აციდოზის გაუარესების პრევენციისთვის, რამაც შეიძლება გავლენა მოახდინოს სიკვდილიანობაზე.[183]

ჟანგბადის მიწოდება საუკეთესოა კონტროლირებად რეჟიმში, მაღალი ნაკადის ვენტურის ნიღბის მეშვეობით, 24%-დან 28%-მდე ჟანგბადის მისაწოდებლად.[131]

ჭარბმა ჟანგბადის თერაპიამ შეიძლება გამოიწვიოს ჰიპერკარბიის გაუარესება, აციდოზი და რესპირატორული უკმარისობა V/Q შეუსაბამობის და ოქსიგენირებული ერითროციტების მიერ CO2-ის გადატანის შემცირებული უნარის (ჰალდეინის ეფექტი) გამო. ამ მიზეზით, ჟანგბადის მიწოდება მაღალი ნაკადის ვენტურის ნიღბის მეშვეობით სასურველია ცხვირის კანულებიდან, ვინაიდან ცხვირის კანულები ნაკლებად ზუსტია და უზრუნველყოფს ჟანგბადის უფრო მაღალ კონცენტრაციებს ჩასუნთქვისას.[1][184] ნაზალურად მიწოდებული მაღალი ნაკადის ჟანგბადი შესაძლოა იყოს არაინვაზიური მექანიკური ვენტილაციის შესაფერისი ალტერნატივა ფქოდ-ის მძიმე გამწვავების მქონე ზოგიერთი პაციენტისთვის, ინტენსიური მკურნალობის განყოფილებაში.[1]

ჟანგბადის თერაპია შეიძლება შეწყდეს, როდესაც პაციენტს შეუძლია შეინარჩუნოს ჟანგბადით გაჯერების სამიზნე მაჩვენებელი ოთახის ტემპერატურაზე.[131] ჟანგბადით გაჯერება უნდა შემოწმდეს მოსვენებულ მდგოამრეობაში, ფიზიკური დატვირთვის დროს და ძილის პერიოდში (თუ ეს შესაძლებელია), ჰოსპიტალიზებული პაციენტის გაწერამდე, იმის დასადგენად, საჭიროა თუ არა დამატებითი ჟანგბადის ახლიდან გამოყენება სახლის პირობებში ან რამდენად მიზანშეწონილია ჟანგბადის უწინდელი დანიშნულების შეცვლა.

Consider – დამხმარე მკურნალობა

Back
ACUTE
|
პრეზენტაციისას
Consider – 

დამხმარე მკურნალობა

Treatment recommended for SOME patients in selected patient group

პაციენტის კლინიკური მდგომარეობიდან გამომდინარე, შეიძლება ასევე საჭირო იყოს შემდეგი საკითხების მოგვარება: სითხის ბალანსის მონიტორინგი და კორეგირება (მაგ. გულის უკმარისობის დროს); თანმხლები დაავადებების მკურნალობა (მაგ. ფილტვის კიბო, კარდიოვასკულური დაავადებები, ოსტეოპოროზი, დეპრესია); თრომბოპროფილაქიკა; ნუტრიციული დანამატები; მოწევის შეწყვეტა (მაგ. ნიკოტინის ჩანაცვლებითი თერაპია).[1]

Consider – ვიწრო სპექტრის ანტიბიოტიკები

Back
ACUTE
|
პრეზენტაციისას
|
სავარაუდო ბაქტერიული ეტიოლოგია (ნაკლები სიმძიმის გამწვავება)
Consider – 

ვიწრო სპექტრის ანტიბიოტიკები

Treatment recommended for SOME patients in selected patient group

ფილტვის ქრონიკული ობსტრუქციული დაავადების გლობალური ინიციატივა (GOLD) რეკომენდაციას უწევს ანტიბიოტიკებს ფქოდ-ის მძიმე გამწვავების და მზარდი ჩირქოვანი ნახველის მქონე პაციენტებთან, პლუს ნახველის მოცულობის ზრდის და/ან გაზრდილი დისპნოეს შემთხვევაში.[1]​ თუმცა, ოჯახის ექიმთა ამერიკული აკადემიის (AAFP) გაიდლაინები რეკომენდაციას უწევს ანტიბიოტიკებს ფქოდ-ის მძიმე გამწვავების მქონე ყველა პაციენტისთვის.[152]

უფრო ვიწრო სპექტრის ანტიბიოტიკები (მაგ., ამოქსიცილინი, ამოქსიცილინი/კლავულანის მჟავა, დოქსიციკლინი, აზითრომიცინი, მეორე თაობის ცეფალოსპორინები, ტრიმეტოპრიმი/სულფამეთოქსაზოლი) რეკომენდებულია მკურნალობის ცუდი გამოსავლის ნაკლები რისკის და ნაკლები სიმძიმის გამწვავების მქონე პაციენტებისთვის.[153]​ სიმძიმე დამოკიდებულია პაციენტის პირველად სტატუსზე და წინა საბაზისო გამოკვლევის ნებისმიერ ცვლილებაზე (სიმპტომებზე, გამოკვლევაზე, ფილტვის ფუნქციურ მაჩვენებლებზე, ABG-ზე დაყრდნობით).

ფოქდ-ის მქონე ზოგიერთ პაციენტს ანტიბიოტიკები შესაძლოა ჰქონდეს სახლში და გამოიყენოს გამწვავებების დროს, მისი თვითმართვის გეგმის შესაბამისად.[150]

ანტიბიოტიკების მიმღებ პაციენტებში მომატებულია ანტიბიოტიკებთან დაკავშირებული დიარეის განვითარების რისკი, პლაცებოსთან შედარებით, თუმცა, ეს განსხვავება სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი არ აღმოჩნდა.[194] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

ანტიბიოტიკების არჩევანი და თერაპიის ხანგრძლივობა გადაუჭრელი საკითხია, მაგრამ ზოგადად უნდა ეფუძნებოდეს რეზისტენტობის ადგილობრივად დამახასიათებელ სურათს და პაციენტის ისტორიასა და პრეფერენციებს, მათ შორის პაციენტის წინა კულტურის შედეგებს.[1][152][153]​​ ყველაზე გავრცელებული ბაქტერიული პათოგენებია: Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae და Moraxella catarrhalis.[35][40]

ნაჩვენებია, რომ ანტიბიოტიკების მოკლე კურსები (მაგ., 5 დღე) თანაბრად ეფექტურია, როგორც >5 დღიანი კურსები COPD-ის მსუბუქიდან ზომიერამდე გამწვავებების მქონე პაციენტებისთვის,[195][196][197] ჩვენების შემთხვევაში ფქოდ-ის გლობალური ინიციატივა რეკომენდაციას უწევს ანტიბიოტიკოთერაპიის 5-7-დღიან კურსს, თუმცა საჭიროა ადგილობრივი გაიდლაინების დაცვა.[1] ექიმთა ამერიკული კოლეჯის უახლესი გაიდლაინი რეკომენდაციას უწევს ანტიბიოტიკოთერაპიის 5 დღემდე შეზღუდვას ფქოდ-ის გამწვავების და მწვავე გაურთულებელი ბრონქიტის მქონე პაციენტებთან, რომლებსაც ბაქტერიული ინფექციის კლინიკური ნიშნები აქვთ.[198]

პირველი რიგის მკურნალობად უნდა დაინიშნოს პერორალური ანტიბიოტიკები, თუ გამწვავების სიმძიმე არ საჭიროებს ინტრავენურ ანტიბიოტიკებს.[1][150] თუ პაციენტის დისპნოე და/ან ნახველის ჩირქიანობა უმჯობესდება, ეს მიანიშნებს, რომ ანტიბიოტიკი ეფექტურია.[1]

გასათვალისწინებელია ანტიბიოტიკების მიმართ რეზისტენტული ბაქტერიების არსებობა, ხოლო ნახველი იგზავნება მიკროსკოპული ანალიზის, კულტურისა და გრამის წესით შეღებისთვის, თუ სიმპტომები არ უმჯობესდება ანტიბიოტიკოთერაპიის შედეგად და ეს ტესტები უკვე ჩატარებულ არ არის.[150]

ანტიბიოტიკების განმეორებითი კურსების დანიშვნის შემდეგ თუ სიმპტომები არ უმჯობესდება, ბაქტერიული ინფქეცია რეზისტენტულია პერორალური ანტიბიოტიკების მიმართ ან პაციენტს აქვს პერორალური მედიკამენტების აუტანლობა, საჭიროა სპეციალისტთან კონსულტაცია.[150]

Primary options

ამოქსიცინილი: 500 მგ პერორალურად დღეში სამჯერ

OR

დოქსოციკლინი: 100 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ

OR

ტრიმეთოპრიმ/სულფამეტოქსაზოლი: 160/800 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ

OR

აზიტრომიცინი: 500 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ 1 დღეს, რასაც მოყვება 250 მგ დღეში ერთხელ 4 დღის განმავლობაში.

Secondary options

ცეფუროქსიმი: 250-500 მგ პერორულად დღეში ორჯერ

OR

ამოქსიცილინ/კლავულანატი: 875 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ

More

OR

კლარიტრომიცინი: 500 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ

Consider – ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკები

Back
ACUTE
|
პრეზენტაციისას
|
სავარაუდო ბაქტერიული ეტიოლოგია (მძიმე გამწვავება)
Consider – 

ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკები

Treatment recommended for SOME patients in selected patient group

ფილტვის ქრონიკული ობსტრუქციული დაავადების გლობალური ინიციატივა (GOLD) რეკომენდაციას უწევს ანტიბიოტიკებს ფქოდ-ის მძიმე გამწვავების და მზარდი ჩირქოვანი ნახველის მქონე პაციენტებს, პლუს ნახველის გაზრდილი მოცულობის და/ან მომატებული დისპნოეს შემთხვევაში.[1]

GOLD ასევე რეკომენდაციას უწევს ანტიბიოტიკების დანიშვნას მძიმე გამწვავების მქონე პაციენტებთან, რომლებიც საჭიროებენ მექანიკურ ვენტილაციას (ინვაზიურს ან არაინვაზიურს).[1] უფრო მძიმე გამწვავებების მქონე პაციენტები, განსაკუთრებით ისინი ვინც ინტენსიურ თერაპიას (ICU) საჭიროებენ, უფრო მეტ სარგებელს იღებენ ანტიბიოტიკოთერაპიისგან.​[80][194]​ [ Cochrane Clinical Answers logo ]

ამასთან, ოჯახის ექიმთა ამერიკული აკადემიის (AAFP) გაიდლაინები რეკომენდაციას უწევს ანტიბიოტიკებს ფქოდ-ის მძიმე გამწვავების მქონე ყველა პაციენტისთვის.[152]

ფოქდ-ის მქონე ზოგიერთ პაციენტს ანტიბიოტიკები შესაძლოა ჰქონდეს სახლში და გამოიყენოს გამწვავებების დროს, მისი თვითმართვის გეგმის შესაბამისად.[150]

პაციენტები, რომელთაც უფრო მძიმე ფქოდი აქვთ და გამწვავებაც უფრო სერიოზულია, უფრო ხშირად ავლენენ გრამუარყოფითი ბაქტერიით კოლონიზებას, როგორიცაა Pseudomonas aeruginosa ან სხვა ენტერული გრამუარყოფითი მიკროორგანიზმები და/ან Staphylococcus aureus (მათ შორის მეთიცილინისადმი რეზისტენტული ფორმა).[78]​ ამიტომ, ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკები, როგორიცაა ამპიცილინი/სულბაქტამი, პიპერაცილინი/ტაზობაქტამი, ვანკომიცინი და ფთორქინოლონები, განიხილება იმ პაციენტებისთვის, რომლებსაც აქვთ ცუდი გამოსავლის დიდი რისკი ან გამწვავების უფრო მძიმე ეპიზოდი.​​[78][153]​​​ Pseudomonas aeruginosa-ს წინააღმდეგ მოქმედი აგენტები ასევე ნაჩვენებია ამ ინფექციის რისკის მქონე ადამიანებისთვის.[40]​ ანტიბიოტიკის არჩევანი ასევე ნაწილობრივ ბაქტერიული რეზისტენტობის ადგილობრივ სურათს უნდა ეფუძნებოდეს.

ნახველის კულტურები ან ენდოტრაქეული ასპირატები (ინტუბირებულ პაციენტებში) რეკომენდებულია ბაქტერიული ინფექციის შეფასებისთვის ფილტვის ფუნქციის მძიმე გაუარესბის მქონე პაციენტებში ხშირი გამწვავებების ანამნეზით და პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ COPD-ის გამწვავებები ან რომლებიც საჭიროებენ მექანიკურ ვენტილაციას, რადგან შეიძლება გამოვლინდეს გრამ-უარყოფითი ბაქტერიები (მაგ. Pseudomonas სახეობები) ან რეზისტენტული პათოგენები.[1][40]​ ასევე შეიძლება ჩატარდეს ნახველის კულტურალური კვლევა პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ ბრონქოექტაზია და სავარაუდოა ინფექციური გამწვავებები, როგორც ფქოდ-ის მახასიათებელი.

არასასურველი კლნიკური შედეგის რისკფაქტორებია: ანტიბიოტიკების გამოყენება ბოლო პერიოდში, ფქოდ-ის მძიმე ბაზისური ხარისხი, ჰოსპიტალიზაციის საჭიროება, მკურნალობის წარუმატებლობა, ანტიბიოტიკების მიმართ რეზისტენტობა წარსულში ან ჰოსპიტალური ინფექციების რისკფაქტორები. ინტენსიური მკურნალობის განყოფილებაში მოთავსებული კრიტიკული პაციენტები ასევე იმყოფებიან მომატებული რისკის ქვეშ.[78]

სუნთქვის პროცესში დამხმარე კუნთების ჩართვა, პარადოქსული სუნთქვა, ციანოზი, ახალი პერიფერიული შეშუპება, ჰემოდინამიკური არასტაბილურობა და ფსიქიკური სტატუსის გაუარესება მაგ., დაბნეულობა, ლეთარგია, კომა) უფრო მძიმე გამწვავების მნიშვნელოვანი ინდიკატორებია.[1]

პაციენტებს, რომლებიც იღებენ ანტიბიოტიკებს, აქვთ ანტიბიოტიკებთან ასოცირებული დიარეის გაზრდილი რისკი პლაცებოსთან შედარებით, თუმცა განსხვავება სტატისტიკურად სარწმუნო არ არის.[194] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

ანტიბიოტიკის შერჩევა და თერაპიის ხანგრძლივობა გადაუჭრელი საკითხია, მაგრამ ზოგადად უნდა ეფუძნებოდეს რეზისტენტობბის ადგილობრივ სურათს და პაციენტის ისტორიასა და პრეფერენციებს, მათ შორის პაციენტის წინა კულტურის შედეგებს.[1][152][153]​​ ყველაზე გავრცელებული ბაქტერიული პათოგენებია: Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae და Moraxella catarrhalis.​[40][35]​​ დანიშვნის შემთხვევაში, GOLD-ის რეკომენდაციით ანტიბიოტიკოთერაპიის ხანგრძლივობა უნდა იყოს 5-7 დღე, თუმცა გასათვალისწინებელია ადგილობრივი გაიდლაინები.[1]​ ექიმთა ამერიკული კოლეჯის უახლესი სახელმძღვანელო რეკომენდაციას იძლევა ანტიბიოტიკოთერაპია შემცირდეს 5 დღემდე ფქოდ-ის გამწვავების და მწვავე გაურთულებელი ბრონქიტის მქონე პაციენტებთან, რომლებსაც ბაქტერიული ინფექციის კლინიკური ნიშნები აქვთ.[198]​ თუ პაციენტის ქოშინი და/ან ჩირქოვანი ნახველი გაუმჯობესდა, ეს იმაზე მეტყველებს, რომ ანტიბიოტიკი ეფექტურია.[1]​ ჯანმრთელობისა და ზრუნვის ბრწყინვალების ეროვნული ინსტიტუტის (NICE) გაიდლაინების რეკომენდაციით ანტიბიოტიკების ინტრავენური შეყვანა უნდა გადაიხედოს 48 საათის განმავლობაში და სადაც შესაძლებელია უნდა მოხდეს ორალურ ანტიბიოტიკებზე გადასვლა.[150]

გასათვალისწინებელია ანტიბიოტიკების მიმართ რეზისტენტული ბაქტერიების არსებობა, ხოლო ნახველი იგზავნება მიკროსკოპული ანალიზის, კულტურისა და გრამის წესით შეღებისთვის, თუ სიმპტომები არ უმჯობესდება ანტიბიოტიკოთერაპიის შედეგად და ეს ტესტები უკვე ჩატარებულ არ არის.[150]

ანტიბიოტიკების განმეორებითი კურსების დანიშვნის შემდეგ თუ სიმპტომები არ უმჯობესდება, ბაქტერიული ინფქეცია რეზისტენტულია პერორალური ანტიბიოტიკების მიმართ ან პაციენტს აქვს პერორალური მედიკამენტების აუტანლობა, საჭიროა სპეციალისტთან კონსულტაცია.[150]

ფთორქინოლონებს იყენებენ მხოლოდ მაშინ, როდესაც ასეთი ინფექციებისთვის რეკომენდებული ანტიბიოტიკების დანიშვნა მიიჩნევა შეუძლებლად ან შეუსაბამოდ, მძიმე, შესაძლებლობების შემზღუდავი და პოტენციურად შეუქცევადი გვერდითი მოვლენების გამო, როგორებიცაა ტენდონიტი, მყესის გაგლეჯა, ართრალგია, ნეიროპათიები და ძვალ-სახსროვანი ან ნერვული სისტემის სხვა ეფექტები[207][208][209]​ ფთორქინოლონისა და კორტიკოსტეროიდის ერთდროული მიღება თავიდან უნდა იქნას აცილებული, სადაც ეს შესაძლებელია, მყესების დაზიანების მაღალი რისკის გამო.[207]

Primary options

ამპიცილინ/სულბაქტამი: 1.5 - 3გ ინტრავენურად 6 საათში ერთხელ

More

OR

ტიკარცილინი/კლავულონის მჟავა: 3.2გ ინტრავენურად 6 საათში ერთხელ

More

OR

პიპერაცილინი/ტაზობაქტამი: 2.25-დან 4.5 გ-მდე ინტრავენურად 6 საათში ერთხელ

More

OR

ვანკომიცინი: 500-1000 მგ ინტრავენურად 12 საათში ერთხელ

Secondary options

ლევოფლოქსაცინი: 50მგ პერორალურად/ინტრავენურად დღეში ერთხელ

OR

ციპროფლოქსაცინი: 500-750 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ; 400 მგ ინტრავენურად ყოველ 8-12 საათში ერთხელ

OR

მოქსიფლოქსაცინი: 400 მგ პერორალურად/ინტრავენურად დღეში ერთხელ

Consider – არაინვაზიური მექანიკური ვენტილაცია

Back
ACUTE
|
პრეზენტაციისას
|
რესპირატორული უკმარისობა
Consider – 

არაინვაზიური მექანიკური ვენტილაცია

Treatment recommended for SOME patients in selected patient group

სიმძიმე დამოკიდებულია პაციენტის წინა სტატუსზე და წინა საბაზისო კვლევების რაიმე ცვლილებებზე (სიმპტომების, გასინჯვის, ფილტვის ფუნქციის, არტერიული სისხლის აირების საფუძველზე). სუნთქვის დამატებითი კუნთების გამოყენება, პარადოქსული სუნთქვა, ციანოზი, ახალი პერიფერიული შეშუპება, ჰემოდინამიკური არასტაბილურობა და გაუარესებული ფსიქიკური სტატუსი (მაგ., დაბნეულობა, ლეთარგია, კომა) გამწვავების სიმძიმის მნიშვნელოვანი მაჩვენებლებია.[1]

ფქოდ-ის მძიმე გამწვავების დროს პაციენტებს ხშირად აღენიშნებათ სუნთქვის უკმარისობა. მძიმე გამწვავებების მქონე პაციენტებისთვის, რომლებიც, როგორც ჩანს, საკმარისად არ რეაგირებენ საწყის ინტერვენციებზე, მხედველობაში მისაღებია არაინვაზიური მექანიკური ვენტილაცია. არაინვაზიური მექანიკური ვენტილაციის გამოყენება აუმჯობესებს აირცვლას, ამცირებს დისპნოეს, ამცირებს ენდოტრაქეალური ინტუბაციის საჭიროებას, ამცირებს გართულებებს, როგორიცაა პნევმონია და ამცირებს ჰოსპიტალიზაციის ხანგრძლივობას და სიკვდილიანობას ამ პაციენტებში.[1][115][212][213][214][215][216] [ Cochrane Clinical Answers logo ] [Evidence B]​​ შეძლებისდაგვარად, არაინვაზიური ვენტილაცია უნდა იქნას გამოყენებული ინვაზიური მექანიკური ვენტილაციის ნაცვლად რესპირატორული უკმარისობისთვის, რომელიც ფქოდ-ის გამწვავებასთან ასოცირდება.

NIV-ს გამოყენება უნდა განიხილოთ, თუ ვლინდება ერთი ან მეტი ნიშანი: რესპირატორული აციდოზი (ნახშირორჟანგის პარციალური წნევა [PaCO2] ≥ 6.0 კპა ან 45 მმ.ვწყ.სვ. და არტერიული pH ≤ 7.35); მძიმე დისპნოე რესპირატორული კუნთების დაღლილობის კლინიკური ნიშნების თანხლებით, სუნთქვის გაძნელება ან ორივე, მაგ. დამხმარე კუნთების გამოყენება, მუცლის პარადოქსული მოძრაობა ან ნეკნთაშუა სივრცეების რეტრაქცია; პერსიტენტული ჰიპოქსემია ჟანგბადის დამატებითი თერაპიის ფონზე.[1]

დისპნოეს დონის და პაციენტის ფიზიოლოგიური მდგომარეობის გაუმჯობესება ტიპურად 1-4 საათში ვლინდება.[217] ფქოდ-ის გლობალური ინიციატივის რეკომენდაციით, თუ პაციენტის მდგომარეობა გაუმჯობესდა და მას დახმარების გარეშე შეუძლია ისუნთქოს სულ მცირე 4 საათის განმავლობაში, შეიძლება არაინვაზიური ვენტილაციის შეჩერება.[1]

თუმცა, არაინვაზიური მექანიკური ვენტილაცია ყოველთვის წარმატებული არ არის და კლინიცისტებმა უნდა განიხილონ ინვაზიური მექნიკური ვენტილაციის რისკები და სარგებელი არაინვაზიურ ვენტილაციაზე მყოფ პაციენტებში, რათა შეარჩიონ მკურნლობის საუკეთესო მეთოდი.

Consider – ინვაზიური მექანიკური ვენტილაცია

Back
ACUTE
|
პრეზენტაციისას
|
რესპირატორული უკმარისობა
Consider – 

ინვაზიური მექანიკური ვენტილაცია

Treatment recommended for SOME patients in selected patient group

სიმძიმე დამოკიდებულია პაციენტის წინა სტატუსზე და წინა საბაზისო კვლევების რაიმე ცვლილებებზე (სიმპტომების, გასინჯვის, ფილტვის ფუნქციის, არტერიული სისხლის აირების საფუძველზე). სუნთქვის დამატებითი კუნთების გამოყენება, პარადოქსული სუნთქვა, ციანოზი, ახალი პერიფერიული შეშუპება, ჰემოდინამიკური არასტაბილურობა და გაუარესებული ფსიქიკური სტატუსი (მაგ., დაბნეულობა, ლეთარგია, კომა) გამწვავების სიმძიმის მნიშვნელოვანი მაჩვენებლებია.[1][57]

არაინვაზიური მექანიკური ვენტილაცია შეიძლება წარუმატებელი აღმოჩნდეს. ინვაზიური მექანიკური ვენტილაცია განიხილება პაციენტებისთვის რომლებსაც აქვთ სრული რესპირატორული ან გულის გაჩერება, რომლებიც იმყოფებიან ან აქვთ მოსალოდნელი მწვავე რესპირატორული უკმარისობის ნიშნები არაინვაზიური მექანიკური ვენტილაციის მიუხედავად, აქვთ ფსიქიკური სტატუსის გაუარესება ან გულ-სისხლძარღვთა არასტაბილურობა, არიან ასპირაციის მაღალი რისკის ქვეშ ან არ შეიძლება მექანიკური არაინვაზიური ვენტილაციის სათანადოდ გამოყენება (მაგ., კრანიოფაციალური ტრავმა, ბოლო დროის გასტროეზოფაგური ქირურგია, შფოთვითი აშლილობა, სახის დისკომფორტი, ან კანის მძიმე დაზიანება).[218]

ტრაქეის ინტუბაციის ანიმაციური დემონსტრირება
ტრაქეის ინტუბაციის ანიმაციური დემონსტრირება

როგორ ჩავდგათ ტრაქეის მილი მოზრდილებში ლარინგოსკოპის გამოყენებით.

ნიღბიანი სასუნთქი ტომარა (ამბუ)- ანიმაციური დემონსტრაცია
ნიღბიანი სასუნთქი ტომარა (ამბუ)- ანიმაციური დემონსტრაცია

როგორ გამოვიყენოთ ნიღბიანი სასუნთქი ტომარა მოზრდილებთან ვენტილაციის უზრუნვესაყოფად. ვიდეო გვიჩვენებს ორი-პერსონის ტექნიკას.

ინვაზიური მექანიკური ვენტილაციის ფიზიოლოგიური კრიტერიუმები მოიცავს შემდეგს: სიცოცხლისთვის საშიში ჰიპოქსია პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ მექანიკური არაინვაზიური ვენტილაციის აუტანლობა ან მისი წარუმატებლობა, რესპირატორული ან გულის გაჩერება, არარეგულარული სუნთქვა მოხრჩობით ან ცნობიერების დაკარგვით, მასიური ასპირაცია ან პერსისტული ღებინება, რესპირატორული სეკრეტების ამოღების უუნარობა, გულისცემის სიხშირე <50 დარტყმა წუთში , მძიმე ჰემოდინამიკური არასტაბილურობა მკურნალობაზე რეაქციის გარეშე, ან მძიმე პარკუჭოვანი ან სუპრავენტრიკულური არითმიები.[1][219]

სიკვდილიანობის რისკი (11% to 49%) მნიშნელოვანია მძიმე დაავადების მქონე პაციენტებში, რომელთათვისაც ნაჩვენებია ინვაზიური მექანიკური ვენტილაცია.[12][220] მექანიკური ვენტილაციის გართულებები მოიცავს, ვენტილაციასთან-ასოცირებულ პნევმონიასა და ბაროტრავმას.

COPDის მქონე პაციენტების მექანიკური ვენტილაციიდან მოხსნა შეიძლება გაძნელდეს.[218] არაინვაზიური ვენტილაციის, როგორც დამხმარე მეთოდის, გამოყენებას შეუძლია შეამციროს მექანიკური ვენტილაციიდან პაციენტის მოხსნის წარუმატებელი შემთხვევები და ნოზოკომიური ინფექციები, ასევე შესაძლებელია სიკვდილიანობის შემცირებაც.[221][222]

ONGOING

სტაბილიზაციის შემდეგ

1st line – ფილტვის რეაბილიტაცია და დაავადების მართვის პროგრამები

Back
ONGOING
|
სტაბილიზაციის შემდეგ
1st line – 

ფილტვის რეაბილიტაცია და დაავადების მართვის პროგრამები

COPD-ის მქონე პაციენტები, რომლებსაც აქვთ COPD-ის მწვავე გამწვავება, ხშირად აქვთ ჩონჩხის კუნთების დისფუნქცია, პოტენციურად შეზღუდული ფიზიკური აქტივობის, კვების დარღვევების, კორტიკოსტეროიდების გამოყენების და/ან სისტემური ანთებითი ფაქტორების გამო.[226][227]

სისტემურმა მიმოხილვამ, რომელიც მოიცავდა 13 რანდომიზებულ კონტროლირებად კვლევას, აჩვენა სიკვდილობის და განმეორებითი ჰოსპიტალიზაციის კლება პაციენტებთან, რომლებმაც ფილტვის რეაბილიტაცია დაიწყეს ჰოსპიტალიზაციისას ან გაწერიდან 4 კვირის განმავლობაში. სიკვდილობაზე გრძელვადიანი ეფექტი სტატისტიკურად სარწმუნო არ იყო, თუმცა ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული ცხოვრების ხარისხისა და ვარჯიშის უნარის გაუმჯობესება შენარჩუნებული იყო მინიმუმ 12 თვის განმავლობაში.[1][228] ეს შედეგები დადასტურდა რეალური მტკიცებულებებით, რომელთა მიხედვითაც ფილტვის რეაბილიტაცია ჰოსპიტალიზაციის შემდგომ 90 დღის განმავლობაში სარწმუნოდ იყო ასოცირებული სიკვდილობის დაბალ რისკთან და ერთი წლის განმავლობაში განმეორებითი ჰოსპიტალიზაციის შემცირებასთან.[1][229][230]

პულმონური რეაბილიტაცია მკურნალობის მულტიდისციპლინარული პროგრამაა, რომელიც ითვალისწინებს ფიზიკურ რეაბილიტაციას, ასევე მითითებას დაავადების მართვის, კვების, და ცხოვრების წესის სხვა საკითხებზე (მაგ., მოწევის შეწყვეტა, მედიკამენტების რეჟიმზე დამყოლობა და ინჰალატორის მეთოდი, დამატებითი ჟანგბადი და ფიზიკური აქტივობის შენარჩუნება).[231][232]

ვინაიდან ფქოდ და მისი გამწვავებები უაღრესად ჰეტეროგენულია, იმის განსაზღვრა, თუ ვინ შეიძლება მიიღოს სარგებელი რესპირატორული რეაბილიტაციის შედეგად, მნიშვნელოვნად განსხვავდება ცალკეული პაციენტების თანმდევი დაავადებების და სხვა მახასიათებლების მიხედვით.

COPD გამწვავების გამო ჰოსპიტალიზაციის განმავლობაში დაწყებული სავარჯიშო რეაბილიტაციის შერჩეული ფორმები, მათ შორის წინააღმდეგობის გაძლიერების ტრენინგი და კუნთების ტრანსკუტანეური ელექტრული სტიმულაცია, კარგად გადაიტანება და კუნთების ფუნქციის შემცირების ხელის შეშლის და ფუნქციონალური სტატუსის აღდგენის შესაძლებლობა აქვს.[233][234][235]

გამწვავების აღდგენის ფაზაში ადრე დაწყებული პულმონური რეაბილიტაცია უსაფრთხო და ეფექტურია და იწვევს ვარჯიშის ატანის, ფიზიკური შესაძლებლობების, COPD სიმპტომების ხარისხისა და ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესებას.[236][237][238][239]​[240][242][241][243]

კომპლექსური კონტროლირებული პულმონური რეაბილიტაცია ამბულატორიულ გარემოში გამწვავების შემდგომ პერიოდში, ასევე ამცირებს მომავალი ჰოსპიტალიზაციის რისკს.[232][237][240][244] ფქოდ-ის გამწვავების მიზეზით ჰოსპიტალიცაზიის შემდეგ, გაწერიდან 90 დღის ფარგლების ფილტვის რეაბილიტაციაში მონაწილეობა მნიშვნელოვნად ამცირებს სიკვდილობის რისკს.[230] ვარჯიში სახლის პირობებში გამწვავებების შემდეგ (ზედამხედველობის გარეშე), როგორც ჩანს, არ იძლევა იგივე სარგებელს.[245]

დაავადების მართვის პროგრამები შეიძლება სასარგებლო იყოს. თუმცა, მათი გამოყენება საკამათო რჩება, ვინაიდან რანდომიზებული კონტროლირებადი კვლევა ადრე შეწყდა სიკვდილობის შესამჩნევი მომატების გამო კომპლექსური მკურნალობის ჯგუფში საკონტროლო ჯგუფის პაციენტებთან შედარებით, რომლებიც იღებდნენ გაიდლაინებზე დაფუძნებულ რუტინულ მკურნალობას.[231][246][247][248][249] კიდევ ერთმა კვლევამ, რომელიც მოიცავს არაკონტროლირებულ სავარჯიშო ტრენინგს სახლში მწვავე COPD გამწვავებისას ჰოსპიტალიზაციის შემდეგ, ასევე აჩვენა სიკვდილიანობის სიგნალი ჰოსპიტალიზაციიდან 6 თვის შემდეგ.[245]

მიღებულია ზოგიერთი მონაცემები, რომ "ჰოსპიტალი სახლში" მოვლა რესპირატორული ექთნების დახმარებით შეიძლება შესაძლებელი იყოს COPD-ის ზომიერი გამწვავების მქონე ადამიანებში.[250] [ Cochrane Clinical Answers logo ] თუმცა, ეს მიდგომა ჯერ-ჯერობით არ მიიჩნევა სტანდარტულად და ადამიანები, რომლებსაც აქვთ არასტაბილური სასიცოცხლო ნიშნები, აირების ცვლის დეკომპენსაცია, მწვავე რესპირატორული აციდოზი, გაუარესებული ჰიპოქსემია, ფსიქიკური სტატუსის შეცვლა, ან მნიშვნელოვანი თანმდევი დაავადება, არ არიან შესაბამისი ამ მიდგომისთვის.[98][251]

რანდომიზებული კონტროლირებული კვლევა ვარაუდობს, რომ ექთანზე ორიენტირებული ტელედახმარების გამოყენებამ შეიძლება შეამციროს COPD-ის გამწვავებისა და ჰოსპიტალიზაციის შემთხვევები. ასეთი პროგრამების გამოყენება შეიძლება ხარჯების დამზოგავი იყოს.[252] თუმცა, სხვა რანდომიზებული კონტროლირებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ არსებულ კლინიკურ მომსახურებაში ინტეგრირებულმა მონიტორინგმა არ შეამცირა ჰპსპიტალიზაცია და არ გააუმჯობესა პაციენტის ცხოვრების ხარისხი.[253]

back arrow

Choose a patient group to see our recommendations

Please note that formulations/routes and doses may differ between drug names and brands, drug formularies, or locations. Treatment recommendations are specific to patient groups. See disclaimer

Use of this content is subject to our disclaimer