ქრონიკული ხველის შეფასება

არ არსებობს ამომწურავი ტესტი, რომელსაც შეუძლია დაადასტუროს ან უარყოს UACS -ის (პოსტნაზალური ჩამონაწვეთის სინდრომი) არსებობა; დიაგნოზის დასადგენად საჭიროა სიმპტომების, ფიზიკალური გამოკვლევის, ასევე მკურნალობაზე რეაქციის ერთობლიობა.[31]Pratter MR. Chronic upper airway cough syndrome secondary to rhinosinus diseases (previously referred to as postnasal drip syndrome): ACCP evidence-based clinical practice guidelines. Chest. 2006 Jan;129(1 suppl):63S-71. http://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(15)52833-X/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16428694?tool=bestpractice.com როდესაც ანამნეზზე და ფიზიკურ გამოკვლევაზე დაყრდნობით არის ეჭვი ზემო სასუნთქი გზების ხველის სინდრომის გარკვეული მიზეზის არსებობაზე, როგორებიცაა ალერგიული რინიტი ან ცხვირის პოლიპოზი, მკურნალობა, პირველ რიგში, მათი მიმართულებით უნდა წარიმართოს.

სპირომეტრია შეიძლება იყოს ნორმალური ზოგიერთ პაციენტში. თუკი ნორმალურია, მაშინ რეკომენდებულია დამატებითი კვლევები, როგორიცაა ბრონქოპროვოკაცია.[Figure caption and citation for the preceding image starts]: დინება-მოცულობის სურათი (სპიროგრამა) ფილტვის ობსტრუქციული დაავადების დროს, როგორიცაა ასთმა ან ფქოდი: პიკური ექსპირაციული ნაკადი შეიძლება ნორმაში იყოს, თუმცა მრუდის ფორმის დაწევა ვლინდება მაქსიმალური დინების წერტილის შემდეგ, ფილტვის მოცულობასთან შედარებით დაბალი დინების სიჩქარის გამოშექმნილია BMJ ცოდნის ცენტრის მიერ [Citation ends].

PEF უნდა გაიზომოს ნორმალური სპირომეტრიის მქონე პაციენტებში. სასუნთქი გზების ობსტრუქციის ვარიაბელობა შეიძლება გამოყენებული იქნას ასთმის დიაგნოზის დასადასტურებლად.[33]National Asthma Education and Prevention Program. Expert panel report 3: guidelines for the diagnosis and management of asthma: full report 2007. August 2007 [internet publication]. https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/guidelines-for-diagnosis-management-of-asthma

თუ პაციენტი არ მკურნალობს, FeNO-ს მომატების არარსებობა ასთმის ეჭვს ამცირებს.[41]Chatkin JM, Ansarin K, Silkoff PE, et al. Exhaled nitric oxide as a noninvasive assessment of chronic cough. Am J Respir Crit Care Med. 1999 Jun;159(6):1810-3. http://www.atsjournals.org/doi/full/10.1164/ajrccm.159.6.9809047 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10351923?tool=bestpractice.com

გაზრდილი სასუნთქი გზების აღქმადობა არის ასთმის მნიშვნელოვანი , მაგრამ არა სპეციფიკური ნიშანი. უარყოფითი პროვოკაციული სინჯი მეტაქოლინით, როცა ჯერ არ არის მიღებული საინჰალაციო კორტიკოსტეროიდები, არსებითად გამორიცხავს ასთმას[42]Cockcroft DW. Direct challenge tests: airway hyperresponsiveness in asthma: its measurement and clinical significance. Chest. 2010 Aug;138(2 suppl):18S-24. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20668014?tool=bestpractice.com

თუ არსებობს ეჭვი პროფესიულ ასთმაზე, საჭიროა ტესტირება ექსპოზიციამდე და შემდეგ, მაგალითად სამუშაო დღეების შემდეგ ან დასვენების დროს.[13]Tarlo SM, Altman KW, Oppenheimer J, et al. Occupational and environmental contributions to chronic cough in adults: chest expert panel report. Chest. 2016 Oct;150(4):894-907. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27521735?tool=bestpractice.com

შეიძლება შესრულდეს დიაგნოზის დასადასტურებლად და მკურნალობის შესაფასებლად

რადგანაც რეფლუქსი კლინიკურად უსიმპტომოა შემთხვევათა 75%-ში, PPI-ით ემპირიულ მკურნალობას წინ უნდა უსწრებდეს ფორმალური ტესტირება.[32]Irwin RS, French CL, Curley FJ, et al. Chronic cough due to gastroesophageal reflux. Clinical, diagnostic, and pathogenetic aspects. Chest. 1993 Nov;104(5):1511-7. http://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(15)42301-3/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8222816?tool=bestpractice.com [43]Kahrilas PJ, Altman KW, Chang AB, et al. Chronic cough due to gastroesophageal reflux in adults: CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2016 Dec;150(6):1341-60. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6026249/ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27614002?tool=bestpractice.com  სხვა პრეპარატები, რომლებიც ჩართულია საცდელ მკურნალობაში, არის H2 ბლოკატორები, პროკინეტიკები და ბაკლოფენი.[8]Ojoo JC, Everett CF, Mulrennan SA, et al. Management of patients with chronic cough using a clinical protocol: a prospective observational study. Cough. 2013 Jan 24;9(1):2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3565860/ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23347748?tool=bestpractice.com თუ პაციენტს აღენიშნება სიმსუქნე/ჭარბი წონა, უნდა ურჩიოთ წონის დაკლება, თავის წამოწევა წოლის დროს, დაძინებამდე 3 საათით ადრე საკვების მიღებისგან თავის შეკავება.[43]Kahrilas PJ, Altman KW, Chang AB, et al. Chronic cough due to gastroesophageal reflux in adults: CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2016 Dec;150(6):1341-60. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6026249/ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27614002?tool=bestpractice.com

ყველაზე სენსიტიური და სპეციფიკურია რეფლუქსურ დაავადებასთან დაკავშირებული ხველის დროს. პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორის დანიშვნამდე შესაძლებელია ტესტირების, როგორც ალტერნატივის, გათვალისწინება. ეს საკითხი საკამათოა.[43]Kahrilas PJ, Altman KW, Chang AB, et al. Chronic cough due to gastroesophageal reflux in adults: CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2016 Dec;150(6):1341-60. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6026249/ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27614002?tool=bestpractice.com ტესტირება უნდა შესრულეს, თუკი მკურნალობით ვერ ხერხდება სიმპტომების აღმოფხვრა, მაგრამ GORD მაინც სავარაუდოა. სიმპტომის დეტალური შეფასება და კორელაცია რეფლუქსის (რეგურგიტაციის) მოვლენებთან ყველაზე მეტად მნიშვნელოვანის დიაგნოზის დასმისთვის.[43]Kahrilas PJ, Altman KW, Chang AB, et al. Chronic cough due to gastroesophageal reflux in adults: CHEST guideline and expert panel report. Chest. 2016 Dec;150(6):1341-60. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6026249/ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27614002?tool=bestpractice.com

არა მგრძნობიარე.

ეოზინოფილია ნახველში ან BAL -ში (ბრონქოალვეოლალურ გამონაყოფში) ობსტრუქციის გარეშე სპირომეტრიაში, პიკური ნაკადის ცვლილების გარეშე ან პიჰერაქტიურობა პრონქოპროვოკაციის ტესტზე, გულისხმობს NAEB -ს.[45]Brightling CE. Chronic cough due to nonasthmatic eosinophilic bronchitis: ACCP evidence-based clinical practice guidelines. Chest. 2006 Jan;129(1 suppl):116S-21. http://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(15)52839-0/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16428700?tool=bestpractice.com

მგრძნობელობა პაციენტებში , რომლებიც არ მკურნალობდნენ საინჰალაციო კორტიკოსტეროიდებით[46]Berlyne GS, Parameswaran K, Kamada D, et al. A comparison of exhaled nitric oxide and induced sputum as markers of airway inflammation. J Allergy Clin Immunol. 2000 Oct;106(4):638-44. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11031333?tool=bestpractice.com

NAEB-ით გამოწვეული ხველა უმჯობესდება საინჰალაციო სტეროიდების კურსის შემდეგ 4-6 კვირის განმავლობაში

ფილტვის ქრონიკული ობსტრუქციული დაავადების 2019 წლის გლობალური ინიციატივა (GOLD) რეკომენდაციას უწევს განმეორებით სპირომეტრიის ტესტს, თუ FEV1/FVC თანაფარდობა 0.6 და 0.8 შორისაა.[47]Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease. Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. 2020 [internet publication]. https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2019/12/GOLD-2020-FINAL-ver1.2-03Dec19_WMV.pdf

სპირომეტრია, ფილტვების მოცულობა და დიფუზიური უნარი შეიძლება სახეზე იყოს სხვადასხვა კომბინაციით კლინიკური სურათის მიხედვით;[Figure caption and citation for the preceding image starts]: დინება-მოცულობის სურათი (სპიროგრამა) ფილტვის ობსტრუქციული დაავადების დროს, როგორიცაა ასთმა ან ფქოდი: პიკური ექსპირაციული ნაკადი შეიძლება ნორმაში იყოს, თუმცა მრუდის ფორმის დაწევა ვლინდება მაქსიმალური დინების წერტილის შემდეგ, ფილტვის მოცულობასთან შედარებით დაბალი დინების სიჩქარის გამოშექმნილია BMJ ცოდნის ცენტრის მიერ [Citation ends].

არ გამოგვადგება დიაგნსოტიკაში, მაგრამ გამორიცხავს სხვა მდგომარეობებს.[47]Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease. Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. 2020 [internet publication]. https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2019/12/GOLD-2020-FINAL-ver1.2-03Dec19_WMV.pdf

აგფ ინჰიბიტორის შეწყვეტა აჩერებს ხველას 1-12 ვირაში, უმეტესად 1-4 კვირაში[48]Dicpinigaitis PV. Angiotensin-converting enzyme inhibitor-induced cough: ACCP evidence-based clinical practice guidelines. Chest. 2006 Jan;129(1 suppl):169S-73. http://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(15)52845-6/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16428706?tool=bestpractice.com

C-რეაქტიული ცილა > 10 მგ/ლ ხასიათდება 90% სენსიტიურობით და 48% სპეციფიკურობით საზოგადოებაში შეძენილი პნევმონიის სადიაგნოსტიკოდ.[52]Ebell MH, Bentivegna M, Cai X, et al. Accuracy of biomarkers for the diagnosis of adult community-acquired pneumonia: a meta-analysis. Acad Emerg Med. 2020 Mar;27(3):195-206. https://www.doi.org/10.1111/acem.13889 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32100377?tool=bestpractice.com

სიმპტომების არსებობის შემთხვევაშო ყივანახველას დიაგნოზი უნდა დაისვას შესაბამისი ტესტების დახმარებით , როცა შესაძლებელია, თუკი სხვა დიაგნოზი არ იქნება დადასტურებული.[53]Braman SS. Postinfectious cough: ACCP evidence-based clinical practice guidelines. Chest. 2006 Jan;129(1 suppl):138S-46. http://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(15)52842-0/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16428703?tool=bestpractice.com პაციენტი იზოლირებული უნდა იყოს 5 დღის განმავლობაში და შემთხვევის შესახებ უნდა ეცნობოს ჯანდაცვის ორგანოებს. ბაქტერიოლოგიური კვლევისთვის საჭიროა გამდიდრებული საკვები გარემო

პარენქიმის 26%-მდე ნაწილი შეიძლება არ გამოჩნდეს გულმკერდის რენტგენოგრამაზე.[50]Chotas HG, Ravin CE. Chest radiography: estimated lung volume and projected area obscured by heart, mediastinum and diaphragm. Radiology. 1994 Nov;193(2):403-4. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7972752?tool=bestpractice.com

იძლევა სიმსივნის ხარისხის ვიზუალიზებისა და ბიოფსიისათვის მასალის შეგროვების შესაძლებობას.

გაზრდილი ბრონქ-ფილტვის მარკირებები მნიშვენლოვანი, მაგრამ არა სპეციფიკური მახასიათებლები უნდა იყოს პირველი გამოკვლევა, თუკი მაღალი მგრძნობელობის კტ არ არის ხელმისაწვდომი .

იყოს პირველი გამოკვლევა, თუკი ხელმისაწვდომია.

პიკური ექსპირაციული დინება შეიძლება ნორმაში იყოს, მაგრამ ჩაღრმავებული მრუდი ვლინდება მაქსიმალური დინების შემდეგ როცა ფილტვის მოცულობასთან შედარებით დინების სიჩქარე დაბალია.[Figure caption and citation for the preceding image starts]: დინება-მოცულობის სურათი (სპიროგრამა) ფილტვის ობსტრუქციული დაავადების დროს, როგორიცაა ასთმა ან ფქოდი: პიკური ექსპირაციული ნაკადი შეიძლება ნორმაში იყოს, თუმცა მრუდის ფორმის დაწევა ვლინდება მაქსიმალური დინების წერტილის შემდეგ, ფილტვის მოცულობასთან შედარებით დაბალი დინების სიჩქარის გამოშექმნილია BMJ ცოდნის ცენტრის მიერ [Citation ends].

პირველი ტესტი, თუკი მაღალი გადაწყვეტის კტ არ არის ხელმისაწვდომი

დამადასტურებელი, სენსიტიური და სპეციფიკური. დამადასტურებელი, მგრძნობიარე და სპეციფიკური შედეგები დამოკიდებულია კონკრეტულ ინტერსტიციულ პათოლოგიაზე. ინტერსტიციული პნევმონიტი ყველაზე გავრცელებული ფორმაა.

დინება-მოცულობის ციკლი (სპიროგრამა) რესტრიქციული დაავადების დროს (მაგ. ფილტვის ინტერსტიციული ფიბროზი)[Figure caption and citation for the preceding image starts]: დინება-მოცულობის ციკლი (სპიროგრამა) რესტრიქციული დაავადების დროს (მაგ. ფილტვის ინტერსტიციული ფიბროზი): პიკური ექსპირაციული დინება შეიძლება იყოს ნორმაში ან დაბალი. მრუდის ფორმა, როგორც წესი, ნორმალურია, მაგრამ შევიწროებულია და ფორსირებული სასიცოცხლო მოცულობა დაბალია ფილტვის მოცულობის დაქვეითების გამო.შექმნილია BMJ ცოდნის ცენტრის მიერ [Citation ends].

რადიოგრაფიული მაჩვენებლების მძიმე სურათი შესაძლებელია კორელაციაში არ იყოს ფიზიოლუგიური დეფეციტის სიმძიმესთან

არასენსიტიური ან სპეციფიკური ამ პათოლოგისთვის, მაგრამ შედეგებმა შეიძლება გავლება მოახდინოს თერაპევტულ არჩევანზე , რომელიც შეხამებული იქნება კლინიკურ და რენტგენოლოგიურ მონაცემებთან.

როდესაც სახეზეა ფილტვის დაზიანება, მაღალი მგრძნობელობა გააჩნია

დიაგნოზის დასადასტურებლად საჭიროა მოლეკულური ტესტირება. პრიორიტეტიზაცია, თუ ვის უნდა ჩაუტარდეს ტესტირება, ეფუძნება ადგილობრივ გაიდლაინებს და ხელმისაწვდომ რესურსებს.

ამბულატორიულ პაციენტებში ნაცხი უნდა მოიპოვოთ ზედა სასუნთქი გზებიდან (ნაზოფარინგული და ოროფარინგული ნაცხი) და/ან ქვედა სასუნთქი გზებიდან (ნახველის და/ან ენდოტრაქეული ასპირატი ან ბრონქოალვეოლური ლავაჟი) მძიმე რესპირატორული დაავადების მქონე პაციენტებში.

ჩვენებისამებრ დანიშნეთ დაავადების მძიმე ფორმის მქონე პაციენტებში ჰიპერკარბიის ან აციდოზის გამოსავლენად. რეკომენდებულიასუნთქვის დარღვევის და ციანოზის მქონე პაციენტებში, რომელთაც დაბალი აქვთ ჟანგბადის სატურაცია (SpO₂ <90%).

დანიშნეთ დაავადების მძიმე ფორმის მქონე პაციენტებში.

სხვა დარღვევებია: ნეიტროფილია, თრომბოციტოპენია და ჰემოგლობინის დაქვეითება.

დანიშნეთ დაავადების მძიმე ფორმის მქონე პაციენტებში.

დანიშნეთ დაავადების მძიმე ფორმის მქონე პაციენტებში.

დანიშნეთ დაავადების მძიმე ფორმის მქონე პაციენტებში.

დანიშნეთ დაავადების მძიმე ფორმის მქონე პაციენტებში.

დანიშნეთ დაავადების მძიმე ფორმის მქონე პაციენტებში.

ქვედა სასუნთქი ტრაქტის ინფექციის სხვა მიზეზებისა და სეფსისის გამოსარიცხად აიღეთ სისხლის და ნახველის ნიმუშები კულტურისთვის, განსაკუთრებით ატიპური ეპიდემიოლოგიური ანამნეზის მქონე პაციენტებში.

კალცინოზური პარენქიმატოზური და ჰილარული ლიმფური კვანძების გრანულომამ შეიძლება დაადასტუროს დიაგნოზი; პლევრიტი შეიძლება დაერთვოდეს ორივე - პირველად და მეორად ტუბერკულოზს.

ტუბერკულოზის მიკობაქტერიის დათესვას ჩვეულებრივ რამდენიმე კვირა სჭირდება (8 კვირამდე); გადაწყვეტილებები მკურნალობასთან დაკავშირებით, როგორც წესი, მიიღება იქამდე, ვიდრე ცნობილი იქნება დათესვის შედეგები.

ტუბერკულინის კანქვეშა ინექციის რეაქციულობა ძირითადად გამოიყენება ტუბერკულოზის ფარული ფორმის გამოსავლენად, მაგრამ ასევე შეიძლება გამოყენებული იქნას დამატებითი საშუალების სახით აქტიური ტუბერკულოზის დიაგნოსტიკისას.

ლიმფოციტების გამოვლენა, რომლებიც რეაგირებს ტუბერკულინზე in vitro ძირითადად გამოიყენება ტუბერკულოზის ფარული ფორმის გამოსავლენად, მაგრამ შეიძლება ასევე გამოყენებული იქნას დამატებითი საშუალების სახით აქტიური ტუბერკულოზის დიაგნოსტიკისას.

იშვიათად გამოიყენება მმართველობითი გადაწყვეტილებების მიღებისას.

პაციენტი უნდა გაიგზავნოს ლოგოპედთან ამ გამოკვლევაზე