მიდგომა
პაციენტს შეიძლება აღენიშნებოდეს ქვემწვავე ხველა, ხშირად ინფექციის გადატანის შემდეგ; თუმცა, პაციენტების უმეტესობაში, ინფექციის შემდგომი ხველა თვითგანკურნებადია.[5] დაკვირვება და, საჭიროების შემთხვევაში, სიმპტომური მკურნალობა - ესაა ყველაფერი, რაც შეიძლება საჭირო გახდეს ამგვარ შემთხვევებში. თუკი ხველა გრძელდება 8 კვირაზე მეტ ხანს, საჭიროა შემდგომი გამოკვლევები.[30][31] არსებობს ხველის შეფასების რამდენიმე ვალიდური ინსტრუმენტი, თუმცა, უმრავლეს შემთხვევაში, მათი გამოყენება კვლევითი მიზნებისთვის ხდება.[32]
ქრონიკული ხველის მიზეზსა და მის აღმოფხვრაზე ყურადღების ფოკუსირება მოითხოვს მუდმივ პასუხისმგებლობას პაციენტის მიმართ. მიდგომა ქრონიკული ხველის მქონე ყოველ კონკრეტულ პაციენტთან შეიძლება იცვლებოდეს სრული საწყისი დიაგნოსტიკური შეფასებიდან ზოგადი თანმხლები დაავადებებისთვის ემპირიულ, მაგრამ მიზნობრივ თერაპიამდე ფართოდ გავრცელებული დაავადებებისთვის, რომლებსაც შეუძლია ქრონიკული ხველის გამოწვევა, ლიმიტირებული ან არა ლიმიტირებული დიაგნოსტიკური ძალისხმევით.[9] კონკრეტული მიდგომის არჩევა შეიძლება ინდივიდუალური იყოს და დამოკიდებულია სიმპტომების ტიპსა და ხანგრძლივობაზე, პაციენტის არჩევანსა და რესურსების ხელმისაწვდომობაზე. დიაგნოსტიკური კვლევების შეზღუდვა, ამორჩეული მიზეზების მკურნალობა და თერაპიის თანმიმდევრული ემპირიული კვლევების გამოყენება ეკონომიკურად ყველაზე ეფექტურია, მაგრამ ხველის მოსარჩენად ძალიან დიდ დროს საჭიროებს, და შეიძლება დაკავშირებული იყოს პაციენტის მომატებულ შფოთვასთან.[9][33][34] არსებითად, თერაპიული და დიაგნოსტიკური პროცესები ხშირად ერთდროულად გამოიყენება. უმჯობესია, პაციენტი ჩართონ საუკეთესო მიდგომის არჩევაში და აუხსნან მას დიაგნოსტიკური და თერაპევტული კვლევების სავარაუდო ხანგრძლივობა და მიმდინარეობა.
ანამნეზი და ფიზიკალური გასინჯვა
აუცილებელია დეტალური ანამნეზის შეკრება. ანამნეზი უნდა მოიცავდეს:
სიმპტომის გამოვლენის დრო/ქრონოლოგია და კლინიკური სურათი
დამამძიმებელი/მაპროვოცირებელი ფაქტორები
დაკავშირებული სიმპტომები
ანამნეზი, რომელიც ატოპიურ დაავადებაზე მიუთითებს
სრული სამედიცინო, მედიკამენტური, მოწევის და ექსპოზიციის ანამნეზი
პროფესიული და ოჯახური ანამნეზი
რა გაკეთდა აქამდე და რა ეფექტი ჰქონდა ჩარევებს.
ანამნეზს მნიშვნელოვანი გავლენა აქვს კლინიცისტის გადაწყვეტილებაზე. არჩევანი ხშირად კეთდება ოთხ ყველაზე გავრცელებულ ეტიოლოგიას შორის (ზემო სასუნთქი გზების ხველის სინდრომი, ასთმა, გასტროეზოფაგური რეფლუქსური დაავადება ან არა-ასთმური ეოზინოფილური ბრონქიტი).
საგულდაგულო გამოკვლევა, სამწუხაროდ, ნაკლებად აწვდის ექიმს ინფორმაციას ქრონიკული ხველის ყველაზე გავრცელებული მიზეზების შესახებ, მაგრამ მნიშვნელოვანია ნაკლებად გავრცელებული მიზეზების ადრეულად გამოსავლენად, როგორებიცაა ბრონქოექტაზი, ფილტვების ინტერსტიციული დაავადება, სიმსივნური დაავადება ან ქრონიკული ინფექციური დაავადება.
მიუხედავად იმისა, რომ კონკრეტული ისტორია ან ფიზიკური გამოკვლევის მონაცემები არაა უტყუარად დაკავშირებული ქრონიკული ხველის სპეციფიკურ ეტიოლოგიასთან, მათ შეუძლია მიმართულება მისცენ შემდგომ გამოკვლევებსა და საცდელ მკურნალობას.
ზოგად მიზეზებთან დაკავშირებულმა სიმპტომებმა და მონაცემებმა (ასთმა, ზედა სასუნთქი გზების ხველის სინდრომი (UACS, პოსტნაზალური ჩამონაწვეთის სინდრომი ), გასტროეზოფაგალური რეფლუქსი (GORD) თუ არაასთმური ეოზინოფილური ბრონქიტი (NAEB)) შეიძლება მიმართულება მისცეს შემდგომ დიაგნოსტიკურ კვლევებს ამ მიზეზის დადასტურებასთან დაკაშირებით.
ასთმა
ხველის შეტევების გარდა დამახასიათებელია ხიხინი, გულზე მოჭერა ან ქოშინი, ან ხველის გამწვავება , რაც გამოწვეულია სეზონური ზემოქმედებით, სპეციფიკური (კონკრეტული) გამაღიზიანებლებით, ან არასპეციფიკური რესპირატორული გამაღიზიანებლებით, როგორებიცაა ცივი ჰაერი, არომატული ორთქლები ან მტვრიანი გარემო. თუ პაციენტს მსტვინავი სუნთქვა არასდროს ჰქონია, განსახილველია სხვა მიზეზი.[9] ხველით მიმდინარე ასთმა , რომელშიც ხველა ერთადერთი სიმპტომია, წარმოდგენილია პაციენტთა ქვეჯგუფში.[35] ასთმის ხველითი ვარიანტი, რომელშიც მუდმივი ხველა არის ძირითადი ან ერთადერთი სიმპტომი, უარესდება ღამით.[10][36]
UACS
კლინიკური სინდრომი და დიაგნოსტიკა ეფუძნება კლინიკურ გამოვლინებებს (მოიცავს ხრინწს, პოსტნაზალურ წვეთს, ცხვირიდან გამონადენს, ცხვირის ღრუს დახშობას და ცემინებას) და რეაგირებას თერაპიაზე.[37] ალერგიული რინიტი, მუდმივი არაალერგიული რინიტი, პოსტ-ინფექციური რინიტი, ბაქტერიული სინუსიტი, ალერგიული სოკოვანი სინუსიტი, ანატომიური ანომალიებით გამოწვეული რინიტი, ცხვირის პოლიპოზი, ფიზიკური ან ქიმიური გამაღიზიანებლებით გამოწვეული რინიტი, პროფესიული რინიტი, მედიკამენტოზური რინიტი და რინიტი ორსულობის დროს.[37]
გასტრო-ეზოფაგური რეფლუქსური დაავადება(GORD)
შეიძლება გამოვლინდეს დისფაგიით, გულძმარვით და ხველების დროს მოხრით. მიმანიშნებელი სიმპტომები შეიძლება მოიცავდეს ხველას საუბრისას, ხველას ლოგინიდან ადგომისას, ან ასოცირებული იყოს გარკვეულ საკვებთან ან ზოგადად კვებასთან.[9] რეფლუქსური დაავადება უსიმპტომოა 75%-ზე მეტ შემთხვევაში.[38] გერდ (GORD)-ის ექსტრაეზოფაგური სიმპტომები (ქრონიკული ხველა, ასთმა, ლარინგიტი და კბილების ეროზია) შეიძლება მოხდეს გერდ-ის ტიპიური სიმპტომების გარეშე.[39]
ეოზინოფილური ბრონქიტი ასთმის გარეშე
ეოზინოფილური ბრონქიტი ასთმის გარეშე (NAEB) ხასიათება ქრონიკული, უმეტესად მცირედ პროდუქტიული ან არაპროდუქტიული (მშრალი) ხველით ასთმის ან ხველის გამომწვევი შესამჩნევი ნიშნების გარეშე, თუმცა პაციენტები შეიძლება უჩიოდნენ ხანგამოშვებით მსტვინავ სუნთქვას.
ანგიოტენზინგარდამქმნელი ფერმენტის (აგფ ინჰიბიტორის) (ACE) მოხსნა
ACE -ით (ანგიოტენზინგარდამქმნელი ენზიმით) გამოწვეული ხველა შეიძლება დაიწყოს აგფ ინჰიბიტორებით თერაპიის დაწყებიდან რამდენიმე დღეში ან რამდენიმე თვის შემდეგ. თუკი ACE -ს გამოყენება მიიჩნევა მიზეზად, მისი გამოყენება უნდა შეწყდეს, თუკი ეს საერთოდ შესაძლებელია. დიაგნოზი შემდეგ დასტურდება ხველით, ჩვეულებრივ 1-დან 4 კვირამდე პერიოდში (თუმცა, ეს შეიძლება გაგრძელდეს 3 თვემდე ).[40] ანგიოტენზინრეცეპტორების ბლოკატორები არ ჩნდება უმეტესწილად ქრონიკული ხველის სიმპტომებთან დაკავშირებით.
გულმკერდის რენტგენი
გულმკერდის რენტგენი უნდა ჩატარდეს ქრონიკული ხველის შეფასების დასაწყისში.[31] მიუხედავად იმისა, რომ რენტგენი დიაგნოსტიკური არ არის, მისი საშუალებით შესაძლებელია უფრო მძიმე მდგომარეობების გამორიცხვა, როგორიცაა ფილტვის სტრუქტურული დაავადება. ეს მოიცავს ფილტვის კიბოს, ფილტვის ფიბროზს, ტუბერკულოზს, ბრონქოექტაზიას, პნევმონიას, ასპირაციას და სარკოიდოზს.[Figure caption and citation for the preceding image starts]: გულმკერდის რენტგენზე ვინდება ჰიპერინფლაცია ფქოდ-ის მქონე პაციენტში ჰიპერინფლაცია გამოწვეულია ფქოდ-ის ემფიზემური კომპონენტით, და არა ქრონიკული ბრონქიტით, რომელიც ხველის სიმპტომებს განაპირობებსFrom the personal collection of Dr M. A. Sharifabadand, SUNY at Stony Brook School of Medicine, Department of Pulmonary and Critical Care Medicine, Mineola, New York and Dr J. P. Parsons, The Ohio State University Medical Center, Columbus; used with permission [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: გულმკერდის რენტგენი გვიჩვენებს ფილტვის მრავლობით მილიარული მეტასტაზებს (ისრები). პირველადი სიმსივნე ოყო ფარისებრი ჯირკვლის კარცინომაე. დიკი, სტუდენტი BMJ. 2001; 9: 10-12 [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: გულმკერდის რენტგენი აჩვენებს მარცხენა ჰილარულ კარცინომას (ისარი)From: E. Dick, Student BMJ. 2000;8:358-360 [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: გულმკერდის რენტგენი გვიჩვენებს კავიტირებულ მარჯვენა ჰილარულ კარცინომას (ისარი).ე. დიკი, სტუდენტი BMJ. 2001; 9: 10-12 [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: ბრონქოგენული კარცინომის მქონე პაციენტის გულმკერდის რენტგენი, რომელიც აჩვენებს მარცხენამხრივ პლევრალურ გამონაჟონს.From: R. Thakkar, Student BMJ. 2001;9:458 [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: გულმკერდის რენტგენი, რომელიც აჩვენებს ინტერსტიციულ ფიბროზს პაციენტში ამიოდარონის ფილტვის ტოქსიკურობით.პ. არგიროპულუს პირადი კოლექციიდან, არისტოტელეს უნივერსიტეტი, სალონიკი, საბერძნეთი; გამოყენებულია ნებართვით. [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: გულმკერდის რენტგენი გვიჩვენებს ფილტვის ტუბერკულოზს კავიტაციითCXR აჩვენებს თავდაპირველად სუსტადგამოხატულ ინფილტრაციას მარჯვენა ზედა წილში მცირე ნაოჭის ზემოთ ასპირაციული პნევმონიის ადრეული ცვლილებების შესაბამისად [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: გულმკერდის რენტგენი აჩვენებს მრავლობით დისკრეტულ კვანძს ორივე ფილტვზე (რომელთგან ერთი დამრგვალებულია) ავადმყოფთან, რომელიც მილიარული ტუბერკულოზითაა დაავადებული.ე. დიკი, სტუდენტი BMJ. 2001; 9: 10-12 [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: გულმკერდის რენტგენოგრამა (CXR) გვიჩვენებს ბრონქოექტაზიის მქონე პაციენტში ნორმალური შეკუმშვის არარსებობას, რომელიც განაპირობებს ლიანდაგისმაგვარ გამოსახულებებსFrom the personal collection of Dr S.M. Bhorade, University of Chicago Medical Center; used with permission [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: გულმკერდის რენტგენი გაფართოებული და გასქელებული სასუნთქი გზებით ბრონქოექტაზიის მქონე პაციენტში.From the personal collection of Dr S.M. Bhorade, University of Chicago Medical Center; used with permission [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: გულმკერდის რენტგენი გვიჩვენებს მარჯვენა პერიჰილარული რეგიონის და მარჯვენა ქვედა და ზედა წილების ზემო სეგმენტის გაფართოვებას, რაც შეესაბამება ასპირაციული პნევმონიის გაუარესებასA. პორტატული ვერტიკალური გულმკერდის რენტგენი ასპირაციის წინ ; B. [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: გულმკერდის პორტატული რენტგენი ბიბაზილარული გამჭვირვალობით, უარესი მარჯვნივ, ვიდრე მარცხენა, საავადმყოფოში შეძენილი პნევმონიის მქონე პაციენტში.დ-რ ა. პატაკას და პროფ. [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: გულმკერდის რენტგენი აჩვენებს მარჯვენა ზედა წილის ადრეულ ცუდად განსაზღვრულ გამჭვირვალობას მცირე ნაპრალის ზემოთ, რაც შეესაბამება ასპირაციული პნევმონიის ადრეულ ცვლილებებსA. პორტატული ვერტიკალური გულმკერდის რენტგენი ასპირაციის წინ ; B. [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: A. პორტატული მდგომარე პოზიციაში გადაღებული გულმკერდის რენტგენი ასპირაციამდე; B. რენტგენი ასპირაციიდან 1 საათში, ვლინდება ორმხრივი დიფუზური ალვეოლური ინფილტრატები, განსაკუტრებით ქვედა წილებში.არნოლდის პირადი კოლექციიდან, ინფექციურ დაავადებათა განყოფილება, ლუისვილის მედიცინის სკოლის უნივერსიტეტი, მედიცინის დეპარტამენტი. [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: გულმკერდის რენტგენი, რომელიც აჩვენებს ორმხრივ ჰილარული ლიმფადენოპათია სარკოიდოზის მქონე პაციენტშიCXR აჩვენებს დაჩრდილვის გაძლიერებას მარჯვენა პერიჰილიალურ რეგიონში და მარჯვენა ქვედა და ზედა წილის ზედა სეგმენტში ასპირაციული პნევმონიის გაუარესებით [Citation ends].
ორმხრივი ჰილარული ლიმფადენოპათია პაციენტთან სარკოიდოზით.
გულმკერდის რენტგენოგრაფიის შემდეგ, დიაგნოსტიკური ტესტირების ან თერაპიული კვლევების არჩევანი დამოკიდებულია ექიმის შეფასებაზე კონკრეტული ეტიოლოგიის ალბათობაზე და პაციენტის სასურველ მიდგომაზე.[31] თუ ანამნეზი, ფიზიკური გასინჯვა და გულმკერდის რენტგენი სხვა პათოლოგიაზე არ მიუთითებს, დიაგნოსტიკა მიმართული უნდა იყოს ოთხი ყველაზე ხშირი დაავადების გამოსავლენად (ზემო სასუნთქი გზების ხველის სინდრომი (UACS,), გასტროეზოფაგური რეფლუქსური დაავადება (GORD), არა-ასთმური ეოზიონოფილური ბრონქიტი (NAEB), ასთმა).
მაგალითად, თუ ანამნეზი მიუთითებს ასთმაზე, სპირომეტრია (ობსტრუქციის შესამოწმებლად) და ბრონქოდილატატორის ვარიაბელობის ტესტირება სწორი პირველი ტესტები იქნებოდა.[25][26] სხვა გამოკვლევები მოიცავს ფრაქციული ამოსუნთქული აზოტის ოქსიდის და ბრონქოპროვოკაციული გამოწვევის ტესტირებას (მაგ., მეთაქოლინის ინჰალაციის ტესტი). არაინვაზიური ტესტები ინჰალაციურ კორტიკოსტეროიდებზე პასუხის პროგნოზირებისთვის ასევე მოიცავს სისხლსა და ნახველში ეოზინოფილების რაოდენობის განსაზღვრას და აგრეთვე ეოზინოფილური კათიონური პროტეინის (ECP) ოდენობის განსაზღვრას სისხლსა და ნახველში.[36] სისხლში ან ნახველში ეოზინოფილების მომატებული რაოდენობის არსებობისას, შექცევადობის უარყოფითმა ტესტებმა უნდა მოითხოვოს NAEB დიაგნოზის განხილვა.
თუკი არსებობს ეჭვი UACS (პოსტნაზალური ჩამონაწვეთის სინდრომზე), ნაჩვენებია საცდელი მკურნალობა , რომელიც მიმართულია რინოსინუსიტის გადაწყვეტასა და ჭარბი გამოყოფის შემცირებაზე.
პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორების (PPIs) საცდელი მკურნალობა რეკომენდებულია GORD-ის ტიპიური სიმპტომების მქონე პაციენტებისთვის (გულძმარვა და რეგურგიტაცია).[41] დიაგნოსტიკური ტესტირება (მათ შორის საყლაპავის pH-ის მონიტორინგი და ენდოსკოპია) შეიძლება ჩაითვალოს კლინიცისტის ან პაციენტის პრეფერენციების მიხედვით იმ პაციენტებში, რომლებიც რეფრაქციულნი არიან PPI-ების საცდელი მკურნალობის მიმართ, ან სადაც არსებობს ძლიერი კლინიკური ეჭვი რეფლუქსთან დაკავშირებულ ხველაზე. .[41][42] პაციენტებში GORD-ის ექსტრა-ეზოფაგური გამოვლინებით, GORD-ის ტიპიური სიმპტომების გარეშე, გასათვალისწინებელია რეფლუქსის დიაგნოსტიკური ტესტირება PPI თერაპიის დაწყებამდე.[39]
საცდელი მკურნალობა
საცდელი მკურნალობის არჩევა ხდება კლინიკური დაკვირვებების საფუძველზე, ხანდახან დიაგნოსტიკური ტესტირების დახმარებით. პაციენტის რეაქცია მკურნალობაზე უნდა შეფასდეს და მოცემული ეტიოლოგიით გამოწვეული ხველის მკურნალობა შეიძლება დარწმუნებით დაინიშნოს. ნაწილობრივი დასტური შეიძლება ნიშნავდეს, რომ პროცესში ჩართულია ერთზე მეტი მიზეზი. ასეთ შემთხვევაში შეიძლება დაინიშნოს შემდგომი ტესტირება და/ან დამატებითი საცდელი მკურნალობა , ასევე გაგრძელდეს ნაწილობრივ წარმატებული თერაპია. რეაქციის არარსებობა მოითხოვს ორივე პოტენციური ეტიოლოგიის და მკურნალობის რეჟიმის დაცვისა და ეფექტურობის გადასინჯვას . არსებობს ცნობები პლაცებოს მაღალი ეფექტურობის შესახებ ქრონიკული ხველის ემპირიულ საცდელ მკურნალობაში .[43]
ემპირიული საცდელი მკურნალობა შეიძლება ჩატარდეს თანმიმდევრულად (დაიწყოს ყველაზე მეტად სავარაუდო ეტიოლოგიით), შემდგომი არჩევანი კი უნდა გაკეთდეს პაციენტის რეაქციის შესაბამისად. ალტერნატივის სახით, მკურნალობა შეიძლება ჩატარდეს ერთდროულად (პარალელურად) , როცა თავიდანვე არსებობს ეჭვი რამდენიმე ეტიოლოგიურ მიზეზზე , მკურნალობის თანმიმდევრული შეწყვეტით მას შემდეგ, რაც ხველა კონტროლირებადი გახდება. ქვემოთ განხილულია: UACS (პოსტნაზალური ჩამონაწვეთის სინდრომი):
ზემო სასუნთქი გზების ხველის სინდრომი: ანტიჰისტამინური საშუალება პლიუს გამხსნელი. თერაპიაზე პასუხის არქონდა საჭიროებს სინუსების კომპიუტერულ ტომოგრაფიულ სკანირებას და გაგზავნას ოტორინოლარინგოლოგთან, განსაკუთრებით თუ სხვა ეტიოლოგიები განხილულია და ნაკლებად სავარაუდოა.
ასთმა ან NAEB: სასუნთქი გზების ანთების არაინვაზიური გაზომვა (როგორიცაა ფრაქციული ამოსუნთქული აზოტის ოქსიდი (FeNO) ნახველი და სისხლის ეოზინოფილია, და ნახველი და სისხლის ეოზინოფილური კატიონური პროტეინი) რეკომენდებულია, როგორც სასარგებლო ინსტრუმენტი ხველის რეაქციის პროგნოზირებისთვის ინჰალირებული კორტიკოსტეროიდზე (ICS). ), ეფუძნება ზომიერ დამადასტურებელ მტკიცებულებებს.[36] თუ აღმოჩენილია სასუნთქი გზების ეოზინოფილური ანთება, ის სავარაუდოდ რეაგირებს კორტიკოსტეროიდებზე.[36] ვინაიდან ამ არაინვაზიური ტესტების ხელმისაწვდომობა შეზღუდულია, ICS-ის ემპირიული კვლევა ჩვეულებრივ გამოიყენება კლინიკურ პრაქტიკაში. ICS-ის 2-4 კვირიან ცდაზე პასუხის წარუმატებლობამ უნდა გამოიწვიოს ICS-ის დოზის გაზრდა ლეიკოტრიენის რეცეპტორების ანტაგონისტის საცდელი მკურნალობის დამატებით.[36] ბეტა-აგონისტების გამოყენება ასევე შეიძლება განიხილებოდეს ICS-თან ერთად.[36] ხელახლა უნდა შეფასდეს მკურნალობაზე დამყოლობა, ანთების საწინააღმდეგო ეფექტურობა (ფასდება FeNO-თი და პიკური ნაკადის სიჩქარის ცვალებადობით, გარემოებებიდან გამომდინარე/საჭიროებისამებრ) და პირობები, რომლებიც ხელს უწყობენ ასთმის ცუდ კონტროლს, როგორიცაა გასტროეზოფაგური რეფლუქსური დაავადება (გერბ/GORD), ცხვირის დანამატი ღრუების/სინუსების დაავადება ან მუდმივი ალერგენის ზემოქმედება.[36]
პიკური დინების გაზომვა- ანიმაციური გზამკვლევიროგორ გამოვიყენოთ პიკ-ფლოუმეტრი პიკური ამოსუნთქვის სიჩქარის გასაზომად.
გასტროეზოფაგური რეფლუქსი: 8-12 კვირის განმავლობაში პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორებით მკურნალობაზე რეაქციის არარსებობამ საცდელ მკურნალობაზე უნდა მიგვანიშნოს დამადასტურებელ ტესტირებაზე (თუკი უკვე არაა ჩატარებული) და მჟავის დათრგუნვის და/ან სხვა ფაქტორების ეფექტურობის შეფასებაზე.[39][41][42]
ლაბორატორული ტესტები
ნახველის ლაბორატორიული გამოკვლევა საკვანძო ფაქტორია, რომელიც ამცირებს დიფერენცირების მოცულობას, რადგან ეს შეიძლება მიუთითებდეს ინფექციური მიზეზის არსებობაზე. თუ ნახველი პროდუქტიულია, ნახველის ნიმუში უნდა გაიგზავნოს გრამის წესით შეღებვასა და კულტივირებაზე. ანამნეზისა და გასინჯვის მიხედვით, შესაძლებელია ჩატარდეს ჩამოთვლილი ტესტები: სისხლის საერთო ანალიზი, ლეიკოციტების რაოდენობა, C-რეაქტიული ცილა, ჯამური IgE, ტესტი ალერგიულ ბრონქოპულმონურ ასპერგილოზზე.
შემდგომი დიაგნოსტიკური შეფასება
თუკი 4 ყველაზე გავრცელებული მიზეზიდან არც ერთი არ არის სავარაუდო დეტალური შეფასების შემდეგ, სხვა ტესტები, რომლებიც უნდა ჩატარდეს, მოიცავს:
გულმკერდის კომპიუტერული ტომოგრაფია მაღალი გარჩევადობით, ბრონქოექტაზის სადიაგნოსტიკოდ (ყოველთვის არ ახასიათებს პროდუქტიული ხველა), უცხო სხეულის ასპირაცია, ფილტვის ფიბროზი, ან ფილტვის სხვა სტრუქტურული დაავადება (შეიძლება კარგად არ გამოჩნდეს გულმკერდის რენტგენზე). ფილტვების ქრონიკული ჩირქოვანი დაავადება დიაგნოზი დგინდება პაციენტებში ბრონქოექტაზიის კლინიკური სიმპტომებით, მაგრამ ბრონქოექტაზიის რადიოლოგიური ნიშნების გარეშე.[45] კომპიუტერული ტომოგრაფია შეიძლება ასევე მიუთითებდეს აორტის ანევრიზმის ან ზენკერის დივერტიკულის არსებობაზე. გულმკერდის კომპიუტერული ტომოგრაფიის დიაგნოსტიკური ღირებულება ქრონიკული ხველის და ნორმალური რენტგენის მქონე პაციენტებში, სავარაუდოდ, დაბალია.[3][მტკიცებულების დონე A] არ არსებობს მაღალი ხარისხის მტკიცებულება, რომელიც მხარს უჭერს გულმკერდის კომპიუტერული ტომოგრაფიის გამოყენებას ქრონიკული ხველის მქონე პაციენტების თავდაპირველ შეფასებაში.[31]
ბრონქოსკოპია ენდობრონქული პათოლოგიის არსებობაზე.
სინუსების კტ ან ცხვირის ენდოსკოპია .
საყლაპავის 24-საათიანი рН მონიტორინგი, რათა გამოირიცხოს უსიმპტომო GORD (გასტროეზოფაგული რეფლუქსი).
შრატის ფერიტინი და რკინა, რადგან რკინის დეფიციტი დაკავშირებული იყო ქრონიკულ ხველასთან.[46]
გარდა ამისა, განხილული უნდა იყოს პულმოლოგის და/ან ოტოლარინგოლოგის კონსულტაციები. იმ შემთხვევებში, როდესაც პაციენტს ასევე აღენიშნება სტრიდორის, ლარინგოსპაზმის ან პარადოქსული ხმის იოგების მოძრაობა, მიზანშეწონილია ლოგოპედის ადრეული ჩარევა, რადგან ძირითად მიზეზებზე მიმართულმა მკურნალობამ შეიძლება ასევე დააჩქაროს ქრონიკული ხველის აღკვეთა.[47][Figure caption and citation for the preceding image starts]: გულმკერდის კტ - აჩვენებს იდიოპატურ ფილტვის ფიბროზს (მწვავე ინტერსტიციალურ პნევმონიას)From the personal collection of Dr S.M. Bhorade, University of Chicago Medical Center [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: დ-რ ს.მ. ბორადის კერძო კოლექციიდან , ჩიკაგოს სამედიცინო ცენტრის უნივერსიტეტი; გამოყენებულია ნებართვით.From the personal collection of Dr S.M. Bhorade, University of Chicago Medical Center; used with permission [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: დ-რ მ. ნარიტას კერძო კოლექციიდან, პულმონოლოგიისა და რეანიმატოლოგიის დეპარტამენტი, ვაშინგტონის უნივერსიტეტიგულმკერდის რენტგენოგრამა- ბილატერალური ჰილარული ადენოპათია პაციენტში სარკოიდოზით დ-რ მ.პ. [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: პ. არგიროპულუს პირადი კოლექციიდან, არისტოტელეს უნივერსიტეტი, სალონიკი, საბერძნეთიგულმკერდის რენტგენი აჩვენებს ინტერსიციულ ფიბროზს პაციენტში, რომელსაც აქვს ფილტვებზე ამიოდარონის მოქმედების ტოქსიკური ნიშნები [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: გულმკერდის კტ ინტრავენური კონტრასტირებით აჩვენებს მარცხენა ქვედა წილის სრულ კოლაფსს რადიოკონტრასტული ობიექტით მარცხენა ქვედა მთავარი ბრონქის გავლით , რომელიც გარემოცულია ჰაეროვანი გარსით2008 წლის BMJ ავადმყოფობის ისტორიები (doi:10.1136/bcr.06.2008.0013). საავტორო უფლებები 2008 BMJ Publishing Group Ltd [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: ბრონქოსკოპული გამოსახულება, რომელიც აჩვენებს მუშმალას კურკას, რომელიც სრულად ხერგავს ბრონქს. დ-რ ს.არნოლდის პირადი კოლექციიდან, ინფექციურ დაავადებათა განყოფილება, ლუისვილის მედიცინის სკოლის უნივერსიტეტი, მედიცინის დეპარტამენტი. [Citation ends].
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას