მიდგომა
ყივანახველას მკურნალობა ანტიბოიტიკებით და ანტიმიკრობული საშუალებების გონივრული გამოყენება ექსპოზიციის შემდგომი პროფილაქტიკისთვის გამოიწვევს Bordetella pertussis-ის ალაგებას ინფიცირებული პირების ცხვირ-ხახიდან (სიმპტომური ან ასიმპტომური), რაც შეამცირებს მიმღებ პირებში ინფექციის გავრცელებას.[34] მიუხედავად იმისა, რომ კატარალურ სტადიაზე მიღებულმა ანტიმიკრობულმა საშუალებებმა შეიძლება შეამცირონ დაავადების ხანგრძლივობა და სიმძიმე, პაროქსიზმების დაწყების შემდეგ დაწყებულ მკურნალობას შეიძლება არ ჰქონდეს კლინიკური ეფექტი.[1][2][10]
მკურნალობა რეკომენდირებულია პაციენტებისთვის ხველის დაწყებიდან 3 კვირის განმავლობაში და 6 კვირის განმავლობაში ორსულებისთვის, იმუნოდეფიციტის მქონე ადამიანებისთვის, 1 წლამდე ჩვილებისთვის ან მძიმე ყივანახველას მაღალი რისკის ქვეშ.[30] ტესტის შედეგების მიღებამდე მკურნალობის დაწყება მიზანშეწონილად შეიძლება ჩაითვალოს, თუ კლინიკური ისტორია მიუთითებს ყივანახველას არსებობაზე ან პაციენტს აქვს მაღალი რისკი მძიმე ყივანახველას ინფექციის შემთხვევაში, განსაკუთრებით დაავადების გადამდებლობის გათვალისწინებით და დიაგნოსტიკური ტესტის შედეგების პოტენციური შეფერხების გამო.
ყივანახველას საეჭვო ან დადასტურებული შემთხვევების პირველი რიგის მკურნალობა არის მაკროლიდები (აზითრომიცინი, კლარითრომიცინი, ერითრომიცინი).[10][27][30] აზითრომიცინი და კლარითრომიცინი ზოგადად სასურველია წამლის ნაკლები გვერდითი ეფექტებისა და უფრო მოსახერხებელი დოზირების რეჟიმის გამო. მაკროლიდები უკუნაჩვენებია იმ პაციენტებში, რომელთაც ანამნეზში აღენიშნებათ ამ კლასის რომელიმე აგენტის მიმართ ჰიპერმგრძნობელობა და სიფრთხილით უნდა იქნას გამოყენებული იმ პაციენტებში, რომელთაც აღნიშნებათ QT ინტერვალის გახანგრძლივება, ან რომლებიც იღებენ სხვა აგენტებს, რომლებიც დაკავშირებულია QT-ს გახანგრძლივებასთან. ეს პრეპარატები აინჰიბირებენ ციტოქრომ P450 ფერმენტების CYP3A კლასს და სხვა აგენტთან ერთად მიღებამ, რომელიც მეტაბოლიზდება ამ ფერმენტებით, შეიძლება შეცვალოს ერთდროულად მიღებული პრეპარატების მეტაბოლიზმი. მცირეწლოვან ბავშვებში ერითრომიცინისა და აზითრომიცინის გამოყენება ასოცირებულია ჩვილების ჰიპერტროფიული პილორული სტენოზის გაზრდილ რისკთან, მაგრამ ითვლება, რომ აზითრომიცინის სარგებელი აღემატება რისკს ამ ასაკობრივ ჯგუფში.[10][27][30]
ტრიმეტოპრიმი/სულფამეთოქსაზოლი შეიძლება გამოყენებულ იქნას ≥2 თვის ასაკის პაციენტებში, თუ მაკროლიდები უკუნაჩვენებია ან თუ გამოვლენილია მაკროლიდების მიმართ რეზისტენტული B ყივანახველას შტამი.[10][27]
მძიმე ყივანახველას რისკი, მათ შორის სიცოცხლისთვის საშიში გართლებების, როგორიცაა აპნოე, მაღალია პატარა ასაკის ჩვილები (1-2 თვემდე). სამედიცინო სერვისების პროვაიდერებმა უნდა გაითვალისწინონ ეს რისკები და განიხილონ ამ ბავშვების ჰოსპიტალიზაციის საჭიროება დაკვირვებისა და მკურნალობისთვის.
<1 თვის ასაკის ჩვილ ბავშვთა მკურნალობა
აზითრომიცინი არის უპირატესი მკურნალობა 1 თვეზე ნაკლები ასაკის ჩვილებისთვის.[10][27] ერითრომიცინი არის ალტერნატივა. ერითრომიცინისა და აზითრომიცინის გამოყენება მცირე ასაკის ბავშვებში ასოცირებულია ინფანტილური ჰიპერტროფიული პილორული სტენოზის გაზრდილ რისკთან. თუმცა, მკურნალობის სარგებელი აღემატება ამ ასაკობრივ ჯგუფში პილორული სტენოზის მცირე რისკს. ანტიბიოტიკების რეჟიმი შეიძლება განსხვავდებოდეს სხვადასხვა ადგილას და თქვენ უნდა მიმართოთ თქვენს ადგილობრივ სახელმძღვანელოს. კლარითრომიცინი არ არის რეკომენდირებული ამ ასაკობრივ ჯგუფში შეერთებულ შტატებში, მაგრამ არის უპირატესი თერაპია დიდ ბრიტანეთში, სადაც ერითრომიცინი არ არის რეკომენდებული მცირეწლოვანი ჩვილების სამკურნალოდ ჰიპერტროფიულ პილორის სტენოზთან ასოცირების გამო. ტრიმეტოპრიმი/სულფამეთოქსაზოლი უკუნაჩვენებია 2 თვემდე ასაკის პაციენტებში და დღენაკლულ ჩვილებში, რადგან მან შეიძლება განდევნოს ბილირუბინი ცილებთან შეკავშირების ადგილებიდან, რაც პოტენციურად იწვევს ჰიპერბილირუბინემიას.[10][27]
მკურნალობა ჩვილებისა და ბავშვებისთვის ≥1 თვეზე და მოზრდილებში
აზითრომიცინი, კლარითრომიცინი და ერითრომიცინი თანაბრად ეფექტურია; მედიკამენტის არჩევისას უნდა განიხილებოდეს უკუჩვენებები, გვერდითი მოვლენებისა და წამლების ურთიერთქმედების პოტენციალი, ტოლერანტობა და დადგენილი რეჟიმის დაცვა. აზითრომიცინი და კლარითრომიცინი ზოგადად უკეთ გადასატანი მედიკამენტებია და აქვთ უფრო მოსახერხებელი დოზირების რეჟიმი.[10] ანტიბიოტიკების რეჟიმი შეიძლება განსხვავდებოდეს სხვადასხვა ადგილას და თქვენ უნდა მიმართოთ თქვენს ადგილობრივ სახელმძღვანელოს.
ტრიმეტოპრიმი/სულფამეთოქსაზოლი შეიძლება გამოყენებულ იქნას ≥2 თვის ასაკის პაციენტებში, თუ მაკროლიდები უკუნაჩვენებია ან თუ გამოვლენილია მაკროლიდების მიმართ რეზისტენტული B ყივანახველას შტამი.[30] სულფა ანტიბიოტიკებმა შეიძლება გადააადგილოს ბილირუბინი ცილებთან დამაკავშირებელი ადგილებიდან, რაც პოტენციურად იწვევს ჰიპერბილირუბინემიას და კერნიკტერუსს ახალშობილებში და პატარა ასაკის ჩვილებში. გამოყენება უკუნაჩვენებია 2 თვემდე ასაკისა და დღენაკლულ ახალშობილებში.[10][27]
ყივანახველას მქონე პაციენტები იზოლირებული უნდა იყვნენ ჯანდაცვის, საბავშვო ბაღისა და სკოლის დაწესებულებიდან მანამ, სანამ არ დაასრულებენ მინიმუმ 5 დღიან ანტიმიკრობულ მკურნალობას , ან ხველის დაწყებიდან 21 დღის განმავლობაში, თუ ისინი არ მკურნალობენ. სტანდარტული და წვეთოვანი გზით გადამდები ინფექციის პრევენციული ზომები უნდა იყოს გამოყენებული ჰოსპიტალიზებულ პაციენტებთან დროის იმავე ინტერვალების განმავლობაში.
ორსული პაციენტების მკურნალობა
მაკროლიდებიდან კლარითრომიცინი არ უნდა იქნას გამოყენებული ორსულ ქალებში, თუ სარგებელი არ აღემატება რისკს და არ არსებობს ალტერნატიული თერაპია. დიდ ბრიტანეთში ორსულთა სამკურნალოდ უპირატესობას ანიჭებენ ერითრომიცინს; არ არის რეკომენდებული კლარითრომიცინი და აზითრომიცინი.[27]
ორსულობის დროს დედის მიერ ტრიმეტოპრიმის/სულფამეთოქსაზოლის გამოყენების შემთხვევაში აღინიშნა თანდაყოლილი მანკების გაზრდილი რისკი. ორსულობის დროს მისი გამოყენება დაშვებულია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ სარგებელი აღემატება ნაყოფისთვის რისკს, განსაკუთრებით პირველ ტრიმესტრში.
სიმპტომური მკურნალობა
ინფექციის ადრეულ ეტაპზე ანტიმიკრობულმა თერაპიამ შეიძლება შეამციროს ხველის სიმძიმე და ხანგრძლივობა, მაგრამ არაეფექტურია კატარალური სტადიის შემდეგ დაწყებული მკურნალობა. ხველა ხშირად არ ექვემდებარება ჩვეულებრივ დამხმარე თერაპიას. ამჟამად არ არის საკმარისი მტკიცებულება დექსამეტაზონის, სალბუტამოლის ან დიფენჰიდრამინის დამხმარე თერაპიისათვის გამოყენების შედეგად ხველის შემსუბუქების შესახებ.[35]
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას