ეს გვერდი წარმოგვიდგენს შინაარსს, რომელიც დაკავშირებულია გულყრით მიმდინარე მდგომარეობის მიმოხილვა თან. დიაგნოზისა და მკურნალობის შესახებ დამატებითი ინფორმაციისთვის მიჰყევით BMJ Best Practice -ის შესაბამისი მდგომარეობებისა და სიმპტომების ქვემოთ მოცემულ ბმულებს.
შესავალი
შესაბამისი პირობები
ეპილეფსიური სტატუსი | სიცოცხლისთვის საშიში ნევროლოგიური მდგომარეობა, რომელიც განისაზღვრება, როგორც უწყვეტად მიმდინარე გულყრა ან განმეორებითი გულყრები ცნობიერების აღდგენის გარეშე მინიმუმ 5 წუთის განმავლობაში.[4] ეპილეფსიის სტატუსი შეიძლება თანაბრად განვითარდეს პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ ეპილეფსიის დადგენილი დიაგნოზი ან როგორც პირველი არაპროვოცირებული კრუნჩხვები პაციენტებში, რომლებსაც არ აქვთ ეპილეფსიის ცნობილი ისტორია. გენერალიზებული კონვულსიური ეპილეფსიური სტატუსის ყველაზე ხშირი ვარიანტებია: შეუმჩნეველი და გამოხატული ქვეტიპები. მისი ამოცნობა სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია, რადგან სწრაფი შეწყვეტა ხელს უწყობს თავის ტვინის მძიმე დაზიანების პრევენციას, განსაკუთრებით, ცნობიერების დარღვევის მქონე პაციენტებში. |
|---|---|
გენერალიზებული გულყრები მოზრდილებში | გადადით ჩვენს სრულ თემაზე გენერალიზებული გულყრები მოზრდილებში გენერალიზებული გულყრები (გენერალიზებული ტონურ-კლონური გულყრები [GTCS]) კლასიკურად გულისხმობს ცნობიერების დაკარგვას და კიდურების ფაზურ ტონურ დაჭიმულობას, რომელსაც მოჰყვება განმეორებითი კლონური ბიძგები. GTCS-ების უმეტესი ნაწილი ჩარევის გარეშე თვითკუპირებადია. ელექტროენცეფალოგრამაზე (ეეგ) თავის ტვინის ორივე ჰემოსფეროში ვლინდება ბისინქრონული ეპილეპტიფორმული აქტივობა GTCS-ების უმეტესი ნაწილი ჩარევის გარეშე თვითკუპირებადია. ელექტროენცეფალოგრამაზე (ეეგ) თავის ტვინის ორივე ჰემოსფეროში ვლინდება ბისინქრონული ეპილეპტიფორმული აქტივობა. GTCS გვხვდება სხვადასხვა ტიპის ეპილეფსიის დროს. იმ ინდივიდებში, რომელთაც არ აქვთ ეპილეფსია, GTCS-ის პროვოცირება შესაძლოა ინსულტმა მოახდინოს. |
გენერალიზებული გულყრები ბავშვებში | გულყრები შეიძლება იყოს ერთჯერადად განვითარებული ან განმეორებითი. ძირითადი რისკის ფაქტორები მოიცავს გენეტიკურ მიდრეკილებას ან ოჯახურ ანამნეზს, პერინატალურ ასფიქსიას, მეტაბოლურ/ნეიროდეგენერაციულ დარღვევებს, თავის ტრავმას ან ცენტრალური ნერვული სისტემის სტრუქტურულ ანომალიებს.[5][6]დეტალურ ანამნეზს უდიდესი დიაგნოსტიკური მნიშვნელობა აქვს, რადგან ძირითადი სადიაგნოსტიკო ფაქტორები ანამნეზურია და არა დამხმარე გამოკვლევებისგან გამომდინარე. |
ფებრილური გულყრები | ფებრილური გულყრები ვლინდება 6-დან 60 თვის ასაკის ბავშვებში, ცხელებასთან დაკავშირებით, როცა არ აღინიშნება ინტრაკრანიული ინფექციის, მეტაბოლური დარღვევის ნიშნები ან აფებრილური გულყრების ანამნეზი. ფებრილური კრუნჩხვები ხშირია ბავშვობაში. კუმულაციური სიხშირე შეფასებულია 2%-დან 5%-მდე აშშ-სა და დასავლეთ ევროპაში, 6%-დან 9%-მდე იაპონიაში და 14%-მდე ინდოეთსა და გუამში.[7] ფებრილური კრუნჩხვების უმეტესობა ქრება სპონტანურად და არ საჭიროებს მწვავე ან ხანგრძლივ ანტიკონვულსანტურ მკურნალობას. |
აბსანს გულყრები | ჩვეულებრივ, ახასიათებს აქტივობის და რეაგირების უეცარი შეწყვეტა, რომელიც 5-10 წამს გრძელდება, მინიმალური თანმხლები მოძრაობებით, მზერის ფიქსაციის ეპიზოდებით და აურის/პოსტიქტალური მდგომარეობის გარეშე. ჰიპერვენტილაციამ ან ფოტოსტიმულაციამ შესაძლოა გამოიწვიოს დამახასიათებელი აბსანს გულყრები. ეეგ დამადასტურებელი კვლევაა. ტიპური აბსანს გულყრების უმეტესი ნაწილი ექვემდებარება სამედიცინო ჩარევას, ხოლო ბავშვობის ასაკის აბსანს ეპილეფსია (CAE) მოზრდილ ასაკში რემისიაში გადადის. ატიპურ აბსანს გულყრებს აქვს ნაკლებად გამოხატული დასაწყისი და დასრულება და ჩვეულებრივ, არ არის დაკავშირებული ჰიპერვენტილაციასთან. ატიპური აბსანს გულყრები რეფრაქტორულია სამედიცინო ჩარევისადმი და დაკავშირებულია ცნობიერების დარღვევასთან. |
ფოკალური გულყრები | ფოკალური (პარციალური) გულყრები თავის ტვინის ერთი ნაწილიდან წარმოქმნილი გულყრების ელექტრული და კლინიკური გამოვლინებაა. ის შეიძლება წარმოიქმნას თავის ტვინის სტრუქტურულ ანომალიასთან კონტექსტში ან შესაძლოა იყოს იდიოპათიური. ეეგ ჩვეულებრივ მიუთითებს ლოკალურ განმუხტვაზე აღმოცენების ადგილიდან ან რეგიონებიდან აღმოცენების ადგილის მიღმა როცა ანომალური ელექტრული აქტივობა ვრცელდება. ფოკალური გულყრები ყველაზე ხშირად საფეთქლის წილიდან აღმოცენდება, თუმცა შეიძლება განვითარდეს თავის ტვინის ნებისმიერი წილიდან. ფოკალური გულყრების დროს შეიძლება შენარჩუნდეს ცნობიერება, მაშინ როცა ცნობირების დარღვევით მიმდინარე ფოკალური გულყრების დროს აღინიშნება მეხსიერების დაკარგვა კლინიკური ეპიზოდის მთელ პერიოდში ან ეპიზოდის დროს რეაგირების დარღვევა.[2] ფოკალური კრუნჩხვები შეიძლება გადაიზარდოს ორმხრივ ტონურ-კლონურ კრუნჩხვით. |
ინფანტილური სპაზმის სინდრომი | ეპილეფსიის სინდრომი ძირითადად ჩვილთა ასაკში ვლინდება და ის სხვადასხვა ეტილოგიისაა. სპაზმები შეიძლება იყოს ფლექსორული, ექსტენზორული, შერეული ფლექსორ-ექსტენზორული, სიმეტრიული ან ასიმეტრიული და ტიპურად გვხვდება კლასტერებში. ეეგ-ზე დამახასიათებელია ჰიპსარითმიის სურათი, თუმცა ის შეიძლება ყოველთვის არ გამოვლინდეს. ინფანტილური სპაზმები ხშირად ფონურ დარღვევასთან არის დაკავშირებული. პროგნოზი უკეთესია, როდესაც არ ვლინდება ფონური მიზეზი და დაავადების დაწყებამდე ბავშვი ნორმალურად ვითარდებოდა.[8] |
სინკოპეს შეფასება | სინკოპე არის ცნობიერების უეცარი და გარდამავალი დაკარგვა, რომელიც ასოცირდება პოსტურალური ტონის დაკარგვასთან და ქრება სპონტანურად და მთლიანად ჩარევის გარეშე. სინკოპესა და ეპილეფსიური გულყრის დიფერენცირება ზოგჯერ შეიძლება რთული იყოს. ტოკვა და ბიძგები ხშირად ვითარდება ვაზოვაგური ან კარდიული სინკოპეს დროს, რომლებიც განსხვავდება ტონურ-კლონური გულყრებისას ყველა კიდურის რითმული ბიძგებისგან. ნაწლავისა და შარდის ბუშტის მოქმედებაზე კონტროლის დაკარგვა ხშირია გულყრების დროს, მაგრამ იშვიათია სინკოპეს შემთხვევაში. აურის არსებობა და უგონო მდგომარეობაში ყოფნა >5 წუთზე უფრო დამახასიათებელია გულყრისთვის. |
კონტრიბუტორები
ავტორები
Editorial Team
BMJ Publishing Group
გაფრთხილება:
This overview has been compiled using the information in existing sub-topics.
წყაროები
ძირითადი სტატიები
Fisher RS, Cross JH, French JA, et al. Operational classification of seizure types by the International League Against Epilepsy: position paper of the ILAE Commission for Classification and Terminology. Epilepsia. 2017 Apr;58(4):522-30.სრული ტექსტი აბსტრაქტი
Scheffer IE, Berkovic S, Capovilla G, et al. ILAE classification of the epilepsies: position paper of the ILAE Commission for Classification and Terminology. Epilepsia. 2017 Apr;58(4):512-21.სრული ტექსტი აბსტრაქტი
გამოყენებული სტატიები
ამ თემაში მოხსენიებული წყაროების სრული სია ხელმისაწვდომია მომხმარებლებისთვის, რომლებსაც აქვთ წვდომა BMJ Best Practice-ის ყველა ნაწილზე.
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას