Summary
ანემია არის ჰემოგლობინის (Hb) დონის შემცირება პაციენტის ასაკისა და სქესისთვის დადგენილ საშუალო მაჩვენებელზე ორი სტანდარტული გადახრით. *ნორმის დიაპაზონი შეიძლება განსხვავდებოდეს ლაბორატორიებს შორის. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია ანემიის დასადგენად რეკომენდაციას უწევს ჰემოგლობინის შემდეგი ზღვრული ნორმების გამოყენებას:[1]
Hb <10,5 გ/დლ ბავშვებში 6-დან 23 თვემდე
Hb <11 გ/დლ ბავშვებში 24-დან 59 თვემდე
Hb <11,5 გ/დლ ბავშვებში 5-დან 11 წლამდე
Hb <12 გ/დლ ბავშვებში 12-დან 14 წლამდე
Hb <12 გ/დლ არაორსულ ზრდასრულ ქალებში (15 წელზე უფროსი ასაკის)
Hb <13 გ/დლ ზრდასრულ მამაკაცებში (15 წელზე უფროსი ასაკის)
Hb <11 გ/დლ ორსულობის პირველ ტრიმესტრში
Hb <10,5 გ/დლ ორსულობის მეორე ტრიმესტრში
Hb <11 გ/დლ ორსულობის მესამე ტრიმესტრში
შესაძლოა საჭირო გახდეს ჰემოგლობინის ზღვრული მაჩვენებლების კორექტირება გარე ფაქტორების გათვალისწინებით, როგორიცაა სიგარეტის მოწევა და საცხოვრებელი ადგილის სიმაღლე ზღვის დონიდან.[1]
ანემია ხშირად გვხვდება ზოგად სამედიცინო პრაქტიკაში.[2][3]რისკფაქტორებია: ასაკი, მდედრობითი სქესი, ლაქტაცია და ორსულობა. ყველაზე გავრცელებული მიზეზი საკვების მიღებასთან დაკავშირებული რკინის დეფიციტია.[4][5]
ანემიამ, მკურნალობის ჩაუტარებლობის შემთხვევაში შეიძლება გამოიწვიოს მნიშვნელოვანი ავადობა და ხშირად წარმოადგენდეს უფრო სერიოზული ფონური მდგომარეობის ნიშანს.[6] ანემიის განვითარების სიჩქარე ხშირად ისეთივე მნიშვნელოვანია, როგორიც მისი სიმძიმე, ვინაიდან სწრაფად განვითარებული ანემიის დროს შეიძლება ამოწუროს ორგანიზმის კომპენსატორული მექანიზმები.
მსოფლიოში, 2019 წელს, 6-დან 59 თვემდე ასაკის ბავშვების 40% ანემიით იყო დაავადებული.[7] ყველაზე მეტად დაზარალებული რეგიონებია აფრიკა და სამხრეთ-აღმოსავლეთი აზია. მოსახლეობის ყველა ჯგუფისთვის ერთად, დაავადებათა გლობალური ტვირთის კვლევამ (2019) შეაფასა, რომ მსოფლიოს მოსახლეობის დაახლოებით 23%-ს აღენიშნებოდა ანემიის რომელიმე ფორმა, ანუ 1.8 მილიარდ ადამიანს.[8]
პათოფიზიოლოგია
ერითროპოეზი მიმდინარეობს ძვლის ტვინში და კონტროლდება სტრომის ქსელით, ციტოკინებითა და ჰორმონ ერითროპოეტინით. დიფერენცირების რამდენიმე საფეხურის შემდეგ, ჰემატოპოეტური ღეროვანი უჯრედები გარდაიქმნება რეტიკულოციტებად (სისხლის წითელი უჯრედები [RBCs] უცვლელი რიბოსომული ქსელით).
სისხლის მიმოქცევის სისტემაში გადასვლამდე რეტიკულოციტები ძვლის ტვინში 3 დღის განმავლობაში რჩება. ცირკულაციაში მოხვედრიდან ერთი დღის შემდეგ რეტიკულოციტები კარგავენ რიბოსომულ ქსელს და გარდაიქმნებიან მწიფე ერითროციტებად, რომლებიც სისხლის მიმოქცევაში ცირკულირებენ 110-120 დღის განმავლობაში, სანამ მაკროფაგები არ მოაცილებენ მათ მიმოქცევიდან.[9]
როდესაც ერითროციტების წარმოქმნის სიჩქარე მცირდება და/ან მისი დაკარგვის სიჩქარე იზრდება, ვითარდება ანემია.
ანემიის მორფოლოგიური კლასიფიკაცია
კლინიკური კუთხით, ყველაზე მოსახერხებელი კლასიფიკაციის სისტემა ეყრდნობა საშუალო კორპუსკულურ მოცულობას (MCV).[10]
მიკროციტული (ერითროციტების საშუალო კორპუსკულური მოცულობა <80 ფემტოლიტრი [fL]).[Figure caption and citation for the preceding image starts]: მიკროციტული ანემიარობერტ ზაიდენის კოლექციიდან, გამოყენება ნებადართულია [Citation ends].
ნორმოციტული (MCV 80-100 ფემტოლიტრი [fL]); შეიძლება იყოს ჰიპერპროლიფერაციული ან ჰიპოპროლიფერაციული.
ჰიპერპროლიფერაციული (რეტიკულოციტების რაოდენობა > 2%): მოცირკულირე რეტიკულოციტების პროპორცია იზრდება, როგორც კომპენსატორული პასუხი ერითროციტების მომატებულ დაშლასა ან დანაკარგზე. მიზეზი სისხლის მწვავე დაკარგვა ან ჰემოლიზია.
ჰიპოპროლიფერაციული (რეტიკულოციტების რაოდენობა <2%): უპირველეს ყოვლისა, სისხლის წითელი უჯრედების გამომუშავების შემცირებული დარღვევები და მოცირკულირე რეტიკულოციტების პროპორცია უცვლელი რჩება.
მაკროციტული (MCV >100 ფემტოლიტრი [fL]); შეიძლება იყოს მეგალობლასტური ან არამეგალობლასტური.
მეგალობლასტური: დნმ პროდუქციის ან მომწიფების უკმარისობა, რაც იწვევს სისხლის მიმოქცევაში მსხვილი მოუმწიფებელი ერითროციტების (მეგალობლასტების) და ჰიპერსეგმენტირებული ნეიტროფილების გამოჩენას.
არამეგალობლასტური: მოიცავს მაკროციტული ანემიის ყველა სხვა მიზეზს, რა დროსაც დნმ სინთეზი ნორმალურია. მეგალობლასტები და ჰიპერსეგმენტირებული ნეიტროფილები არ ვლინდება.[Figure caption and citation for the preceding image starts]: მეგალობლასტური მაკროციტული ანემიარობერტ ზაიდენის კოლექციიდან, გამოყენება ნებადართულია [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: ანემიის კლასიფიკაცია: MCV, საშუალო კორპუსკულური მოცულობა; fL, ფემტოლიტრი.შექმნილია BMJ ცოდნის ცენტრის მიერ [Citation ends].
鉴别诊断
常见
- დაზიანება
- მწვავე გასტროინტესტინური სისხლდენა
- სისხლძარღვის ანევრიზმის გაგლეჯა
- ქირურგიული ჩარევა
- მენორაგია
- რკინის დეფიციტი
- B12 ვიტამინის დეფიციტი
- ფოლიუმის მჟავის დეფიციტი
- მიელოდსპლაზიური სინდრომი
- მწვავე ლიმფობლასტური ლეიკემია
- მწვავე მიელოიდური ლეიკემია
- ქრონიკული მიელოიდური ლეიკემია
- ბეწვუჯრედოვანი ლეიკემია
- შეძენილი აპლაზიური ანემია
- ინფილტრაცია მეორადი ავთვისებიანი წარმონაქმნით
- ჭეშმარიტი ერითროციტული აპლაზია
- მედიკამენტური ინტოქსიკაცია
- ანემია ქრონიკული დაავადების დროს
- თირკმლის ქრონიკული დაავადება
- ღვიძლის ქრონიკული დაავდება
- ორსულობა
不常见
- გენერალიზებული მალნუტრიცია
- ციტოტოქსიკური ქიმიოთერაპია
- სხივური თერაპია
- ალკოჰოლის ჭარბი მოხმარება
- ტყვიით მოწამვლა
- ჰიპოთირეოზი
- აუტოიმუნური ჰემოლიზური ანემია
- ტრანსფუზიაზე რეაქცია
- მალარია
- ვირუსული ჰეპატიტი
- ტოქსოპლაზმოზი
- ლეიშმანიოზი
- B19 პარვოვირუსით ინფექცია
- ინფექციური მონონუკლეოზი
- ციტომეგალოვირუსი
- ნამგლისებრუჯრედოვანი ანემია
- თალასემია
- თანდაყოლილი სფეროციტოზი
- გლუკოზა-6-ფოსფატ-დეჰიდროგენაზას (G6PD) დეფიციტი
- ძვლის ტვინის უკმარისობის სინდრომები
- ჰემოლიტიკური ურემიული სინდრომი
- დისემინირებული სისხლძარღვშიგა შედედება (DIC)
- თრომბოზული თრომბოციტოპენიური პურპურა
- ჰემანგიომა
- ავთვისებიანი არტერიალური ჰიპერტენზია
- ხელოვნური სარქველები და პროტეზები
- კანის დამწვრობა
撰稿人
作者
Robert Zaiden, MD
Hematologist Oncologist
Baptist MD Anderson Cancer Center
Jacksonville
FL
利益声明
RZ declares that he has no competing interests.
鸣谢
Dr Robert Zaiden would like to gratefully acknowledge Dr Fauzia Rana, a previous contributor to this topic.
利益声明
FR declares that she has no competing interests.
同行评议者
Christoph Pechlaner, MD
Associate Professor of Medicine
Innsbruck Medical University
Innsbruck
Austria
利益声明
CP declares that he has no competing interests.
John Densmore, MD, PhD
Associate Professor of Clinical Medicine
Department of Medicine
Division of Hematology/Oncology
University of Virginia
Charlottesville
VA
利益声明
JD declares that he has no competing interests.
Carlos Aravena, MD
Internal Medicine Instructor
Member of Evidence Based Medicine Unit
Catholic University of Chile
Santiago
Chile
利益声明
CA declares that he has no competing interests.
Peer reviewer acknowledgements
BMJ Best Practice topics are updated on a rolling basis in line with developments in evidence and guidance. The peer reviewers listed here have reviewed the content at least once during the history of the topic.
Disclosures
Peer reviewer affiliations and disclosures pertain to the time of the review.
参考文献
关键文献
Goddard AF, James MW, McIntyre AS, et al; British Society of Gastroenterology. Guidelines for the management of iron deficiency anaemia. Gut. 2011 Oct;60(10):1309-16.全文 摘要
Ko CW, Siddique SM, Patel A, et al. AGA clinical practice guidelines on the gastrointestinal evaluation of iron deficiency anemia. Gastroenterology. 2020 Sep;159(3):1085-94.全文 摘要
Killick SB, Bown N, Cavenagh J, et al; British Society for Standards in Haematology. Guidelines for the diagnosis and management of adult aplastic anaemia. Br J Haematol. 2016 Jan;172(2):187-207.全文 摘要
Bain BJ, Daniel Y, Henthorn J, et al. Significant haemoglobinopathies: a guideline for screening and diagnosis. Br J Haematol. 2023 Jun;201(6):1047-65.全文 摘要
参考文献
A full list of sources referenced in this topic is available here.
内容使用需遵循免责声明