გასტრიტი არის კუჭის ლორწოვანი გარსის ჰისტოლოგიურად გამოვლენილი ანთება. ყველაზე ხშირი გამომწვევი მიზეზია, Helicobacter pylori-ით გამოწვეული ინფექცია, ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდული საშუალებების(ასას) ან ალკოჰოლის გამოყენება. სხვა მიზეზებია სტრესული(ლორწოვანის იშემიით გამოწვეული) და აუტოიმუნური გასტრიტი. იშვიათი ფორმებში შედის ფლეგმონური გასტრიტი(იშვიათი ბაქტერიული ინფექცია).
დიაგნოზი დამყარებულია კლინიკურ ანამნეზზე და დამახასიათებელ ჰისტოლოგიურ მონაცემებზე. H. pylori ინფექციის გამოსავლენად სხვადასხვა მეთოდის გამოყენებაა შესაძლებელი.
გასტროინტესტინური ტრაქტის (GI) ზემო ნაწილში განვითარებულ ავთვისებიან წარმონაქმნზე საეჭვო ნიშნების არსებობისას, შესაბამის კლინიკურ პირობებში აუცილებელია გადაუდებელი ენდოსკოპიის ჩატარება. ეს ნიშნები მოიცავს გასტროინტესტინურ სისხლდენას, ანემიას, სწრაფად დანაყრების შეგრძნებას, წონაში აუხსნელ კლებას (საერთო წონის > 10%ით), მზარდ დისფაგიას, ოდინოფაგიას, ან პერსისტენულ ღებინებას.
მკურნალობა დამოკიდებულია ეტიოლოგიაზე. სხვადასხვა ვარიენტები მოიცავს H. pylori-ის ერადიკაციულ თერაპიას, NSAID-ებისა და ალკოჰოლის მიღების შეზღუდვას და სიმპტომურ მკურნალობას ჰისტამინ-2 ანტაგონისტებითა და/ან პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორებით.
არანამკურნალებ შემთხვევაში შეიძლება განვითარდეს კუჭის წყლულოვანი დაავადება გასტრიტის ზოგიერთი ფორმის სხვა გართულებებია კუჭის კარცინომა და კუჭის ლიმფომა.
გასტრიტი განისაზღვრება, როგორც ჰისტოლოგიურად არსებული კუჭის ლორწოვანი გარსის ანთება. . უფრო ფართო ტერმინი გასტროპათია მოიცავს ისეთ დაზიანებებს, როდესაც ანთება მინიმალურია ან საერთოდ არაა გამოხატული.[1]Varis K. Gastritis - a misused term in clinical gastroenterology. Scand J Gastroenterol Suppl. 1988 Jul 8;155:53-60.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3245001?tool=bestpractice.com
[2]Laine L, Weinstein WM. Subepithelial hemorrhages and erosions of human stomach. Dig Dis Sci. 1988 Apr;33(4):490-503.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3280275?tool=bestpractice.com
[3]Glickman JN, Antonioli DA. Gastritis. Gastrointest Endosc Clin N Am. 2001 Oct;11(4):717-40.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11689363?tool=bestpractice.com
Helicobacter Pylori ინფექციამ შეიძლება გამოიწვიოს როგორც მწვავე ისე - ქრონიკული გასტრიტი.[4]Chey WD, Leontiadis GI, Howden CW, Moss SF. ACG Clinical Guideline: Treatment of Helicobacter pylori Infection. Am J Gastroenterol. 2017 Feb;112(2):212-39.
https://journals.lww.com/ajg/Fulltext/2017/02000/ACG_Clinical_Guideline__Treatment_of_Helicobacter.12.aspx
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28071659?tool=bestpractice.com
ეროზიული გასტრიტი შეიძლება, განვითარდეს ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდული საშუალებებით მკურნალობისას, ალკოჰოლის გამოყენების ფონზე და ნაღველოვანი რეფლუქსის შემთხვევაში, რასაც წინ უძღვის კუჭზე ოპერაცია ან ქოლეცისტექტომია.[1]Varis K. Gastritis - a misused term in clinical gastroenterology. Scand J Gastroenterol Suppl. 1988 Jul 8;155:53-60.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3245001?tool=bestpractice.com
[2]Laine L, Weinstein WM. Subepithelial hemorrhages and erosions of human stomach. Dig Dis Sci. 1988 Apr;33(4):490-503.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3280275?tool=bestpractice.com
[3]Glickman JN, Antonioli DA. Gastritis. Gastrointest Endosc Clin N Am. 2001 Oct;11(4):717-40.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11689363?tool=bestpractice.com
[5]Bondurant FJ, Maull KI, Nelson HS Jr, et al. Bile reflux gastritis. South Med J. 1987 Feb;80(2):161-5.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3810208?tool=bestpractice.com
[6]Niemala S. Duodenogastric reflux in patients with upper abdominal complaints or gastric ulcer with particular reference to reflux-associated gastritis. Scand J Gastroenterol Suppl. 1985;115:1-56.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3863229?tool=bestpractice.com
[7]Niemala S, Karttunen T, Heikkila J, et al. Characteristics of reflux gastritis. Scand J Gastroenterol. 1987 Apr;22(3):349-54.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3589504?tool=bestpractice.com
[8]McAlhany JC Jr, Hanover TM, Taylor SM, et al. Long-term follow-up of patients with Roux-en-Y gastrojejunostomy for gastric disease. Ann Surg. 1994 May;219(5):451-5.
http://www.pubmedcentral.nih.gov/picrender.fcgi?artid=1243166&blobtype=pdf
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8185395?tool=bestpractice.com
სტრესული გასტრიტი უფრო ხშირად დაკავშირებულია ლორწოვანი გარსის იშემიასთან, ვლინდება მძიმე პაციენტებში, წარმოადგენს დაავადების კონტინუუმს ლორწოვანის ზედაპირულიდან(ეროზიები) ღრმა დაზიანებამდე და ცნობილია სტრესული დაწყლულების სახელით.[9]Martindale RG. Contemporary strategies for the prevention of stress-related mucosal bleeding. Am J Health Syst Pharm. 2005 May 15;62(10 Suppl 2):S11-7.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15905595?tool=bestpractice.com
აუტოიმუნური გასტრიტი ლორწოვანის ატროფიის დიფუზური ფორმაა. გამომუშავდება პარიეტული უჯრედებისა და შიდა ფაქტორის საწინააღმდეგო აუტოანტისხეულები, რაც იწვევს ლორწოვანი გარსის ატროფიასა და ანთებით ინფილტრაციას.[3]Glickman JN, Antonioli DA. Gastritis. Gastrointest Endosc Clin N Am. 2001 Oct;11(4):717-40.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11689363?tool=bestpractice.com
[10]Kekki M, Siurala M, Varis K, et al. Classification principles and genetics of chronic gastritis. Scand J Gastroenterol Suppl. 1987;141:1-28.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3481655?tool=bestpractice.com
ფლეგმონური გასტრიტი იშვიათი, მაგრამ სიცოცხლისათვის საკმაოდ სახიფათო, ლორწქვეშა და საკუთრივ კუნთოვანი შრეების ინფექციაა, ვხვდებით იმუნოკომპრომეტირებულ პაციენტებში.[11]Shipman PJ, Drury P. Emphysematous gastritis: case report and literature review. Australas Radiol. 2001 Feb;45(1):64-6.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11259977?tool=bestpractice.com
[12]Dharap SB, Ghag G, Biswas A. Acute necrotizing gastritis. Indian J Gastroenterol. 2003 Jul-Aug;22(4):150-1.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12962444?tool=bestpractice.com
[13]Carlson AP, Chan WH, Ketai LH, et al. Emphysematous gastritis in a severely burned patient: case report and literature review. J Trauma. 2007 Mar;62(3):765-7.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17414363?tool=bestpractice.com
[14]Loi T, See JY, Diddapur RK, et al. Emphysematous gastritis: a case report and a review of literature. Ann Acad Med Singapore. 2007 Jan;36(1):72-3.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17285190?tool=bestpractice.com
