შეჯამება
განსაზღვრება
სიფილისი სქესობრივად გადამდები ინფექციაა, რომელსაც იწვევს სპიროქეტული ბაქტერია Treponema pallidum, ქვესახეობა pallidum. იგი გვხვდება მხოლოდ ადამიანებში. როგორც წესი, ინფექცია ადამიანიდან ადამიანზე პირდაპირი სქესობრივი კონტაქტით გავრცელება პირისგან, რომელსაც სიფილისის საწყისი (პირველადი ან მეორადი) ფორმა აქვს.[1] სიფილისის სქესობრივად გავრცელების შემთხვევების უმეტესობა ვლინდება პირდაპირი კონტაქტით სიფილისურ დაზიანებებთან გენიტალიებზე ან ლორწოვან მემბრანებზე. ორსულობის დროს დედიდან ნაყოფზე გავრცელება იწვევს თანდაყოლილ ინფექციას.[1] სიფილისს ხშირად აღწერენ, როგორც კარგ იმიტატორს, რადგან მრავალი სიმპტომი და ნიშანი ჰგავს სხვა დაავადების გამოვლინებას და განსხვავება რთულია.[2][Figure caption and citation for the preceding image starts]: Treponema pallidum-ის ელექტრონული მიკროსკოპით კვლევა ფუმფულა-კუდიანი კურდღლების ეპითელური უჯრედების კულტურაშიCDC/ექიმი დევიდ კოქსი; გამოიყენება ნებართვით [Citation ends].
ანამნეზი და გასინჯვა
ძირითადი დიაგნოსტიკური ფაქტორები
- რისკ-ფაქტორების არსებობა
- ანოგენიტალური წყლული
- ლიმფადენოპათია
- დიფუზური გამონაყარი
- კონსტიტუციური სიმპტომები
- დაღლილობა
- რინიტი (თანდაყოლილი სიფილისი)
- ჰეპატოსპლენომეგალია (თანდაყოლილი სიფილისი)
- კეროვანი ალოპეცია
- რბილი კონდილომა
- მეხსიერების დარღვევა, შეცვლილი გუნება-განწყობილება, კონფუზია ან დემენცია
- მხედველობის ცვლილებები
- არგილ-რობერთსონის გუგები
- ვიბრაციის, პროპრიოცეფციისა და პოზიციის შეგრძნების დაკარგვა
- ატაქსია
- ანალური და შარდის ბუშტის სფინქტერების კონტროლის დაკარგვა
- დადებითი რომბერგის ნიშანი
- დიასტოლური შუილი
- რბილი კვანძები ნეკროზული ცენტრით
- სპონტანური აბორტი, მკვდრადშობადობა ან ახაკშობილის სიკვდილი (თანდაყოლილი სიფილისი)
- ნაადრევი მშობიარობა და საშვილოსნოსშიდა ზრდის შეფერხება (თანდაყოლილი სიფილისი)
- ნეონათალური გამონაყარი კანზე (თანდაყოლილი სიფილისი)
- დიდი წვივის ძვლის მოხრა (თანდაყოლილი სიფილისი)
- ქალა-სახის მალფორმაცია (თანდაყოლილი სიფილისი)
- კბილის პათოლოგიები (თანდაყოლილი სიფილისი)
- მანეკროზებელი ფუნიზიტი (თანდაყოლილი სიფილისი)
სხვა დიაგნოსტიკური ფაქტორები
- პირის ღრუს წყლული
- უსიმპტომო დადეით სეროლოგიასთან ერთად (ლატენტური სიფილისი)
- ტრემორი
- თავის ტკივილი
- მენინგიზმი
- თვალის ტკივილი
- სმენის დაკარგვა
- გულყრები
- პერიფერული ედემა
- სიყვითლე
- პერიფერიული ნეიროპათია
- არეფლექსია
- სტენოკარდია
- ქოშინი
- ორგანომეგალია
- კანის ან შინაგანი ორგანოების პერფორაცია ან სტრუქტურის კოლაფსი
- ნეონათალური ნევროლოგიური პათოლოგიები (თანდაყოლილი სიფილისი)
რისკფაქტორები
- სქესობრივი კონტაქტი ინფიცირებულ პირთან
- მამაკაცი, რომელსაც აქვს სექსი მამაკაცთან (MSM)
- ნარკოტიკების მოხმარება
- კომერციული სექს-მუშაკები
- მრავალი სქესობრივი პარტნიორი
- აივ ან სქესობრივად გადამდები სხვა დაავადებების მქონე ადამიანები
- სიფილისი ორსულობისას (თანდაყოლილი სიფილისის რისკი)
დიაგნოსტიკური კვლევები
1-ად შესაკვეთი გამოკვლევები
- დაზიანებიდან აღებული ნაცხის მუქი ველის მიკროსკოპია
- შრატში ტრეპონემული ფერმენტული იმუნური კვლევა (EIA)
- Treponema pallidum ნაწილაკების აგლუტინაცია (TP-PA) შრატში
- Treponema pallidum ნაწილაკების აგლუტინაცია (TP-PA) შრატში
- შრატში ფლუორესცენტული ანტისხეულების აბსორბციის (FTA-ABS) ტესტი
- ანტისხეულების და ანტიგენების შებოჭვის ანალიზი
- იმუნოფერმენტული სეროლოგიური ტესტი (LIA)
- შრატში სწრაფი პლაზმის რეაგინის (RPR) ტესტი
- შრატში ვენერიული დაავადებების კვლევითი ლაბორატორიის (VDRL) ტესტი
გასათვალისწინებელი კვლევები
- ლუმბალური პუნქცია, თავზურგტვინის სითხის (CSF) ანალიზი
- გულმკერდის რენტგენი
- ექოკარდიოგრაფია
- თავის ტვინის კომპიუტერული ტომოგრაფია
- თავის ტვინის მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია
- აივ (HIV) ტესტირება
- ნაყოფის ულტრაბგერითი გამოკვლევა
- სისხლის საერთო ანალიზი
- გრძელი ძვლების რენტგენი
- ღვიძლის ფერმენტები (ასპარტატ ამინოტრანსფერაზა, ალანინ ამინოტრანსფერაზა და ტუტე ფოსფატაზა) და ბილირუბინი
- ტვინის ღეროს სმენის რეაქცია
- აუდიომეტრია
- ნაყოფის ჩონჩხის გამოკვლევა
ახალი ტესტები
- Treponema pallidum-ის პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქცია (PCR) (წყლულოვანი დაზიანებებიდან პირდაპირ აღებული ნიმუში)
- ტესტირება პალატაში (POC) ტრეპონემული ან კომბინაციური ტრეპონემული/არა-ტრეპონემული ანტისხეულით
მკურნალობის ალგორითმი
მოზრდილები, სავარაუდო ადრეული ინფექციით ან პაციენტების პარტნიორები დადასტურებული ინფექციით
მოზრდილები, ნეიროსიფილისის გარეშე
მოზრდილები, ნეიროსიფილისით
თანდაყოლილი სიფილისი
კონტრიბუტორები
ავტორები
Juan C. Salazar, MD, MPH, FAAP
Professor and Chair
Department of Pediatrics
University of Connecticut School of Medicine
Physician in Chief
Connecticut Children’s
Hartford
CT
გაფრთხილება:
JCS is the author of references cited in this topic.
მადლიერება
Dr Juan C. Salazar would like to gratefully acknowledge Adriana R. Cruz, Jairo M. Montezuma-Rusca, Nicholas Bennett, Patrick French, and Nooshin Barmania, previous contributors to this topic. We would also like to acknowledge our infectious diseases expert panel member, Dr Elisabeth Adderson, for her contribution to this topic.
გაფრთხილება:
PF is an author of a reference cited in this topic. EA, ARC, JMMR, NB, and NB declare that they have no competing interests.
რეცენზენტები
Robert A. Larsen, MD
Associate Professor of Medicine
University of Southern California
Keck School of Medicine
Los Angeles
CA
გაფრთხილება:
RAL declares that he has no competing interests.
William Rodriguez, MD
Assistant Professor of Medicine
Harvard Medical School
Director of Research
Global Health Delivery Project
Harvard School of Public Health
Boston
MA
გაფრთხილება:
WR declares that he has no competing interests.
Jennifer Handforth, MB ChB, MRCPCH, DTM&H
Consultant Paediatrician
Croydon University Hospital
Croydon
UK
გაფრთხილება:
JH declares that she has no competing interests.
Peer reviewer acknowledgements
BMJ Best Practice topics are updated on a rolling basis in line with developments in evidence and guidance. The peer reviewers listed here have reviewed the content at least once during the history of the topic.
Disclosures
Peer reviewer affiliations and disclosures pertain to the time of the review.
წყაროები
ძირითადი სტატიები
Stoltey JE, Cohen SE. Syphilis transmission: a review of the current evidence. Sex Health. 2015 Apr;12(2):103-9.სრული ტექსტი აბსტრაქტი
British Association for Sexual Health and HIV (BASHH). UK national guidelines on the management of syphilis. December 2015 [internet publication].სრული ტექსტი
World Health Organization. Guidelines for the treatment of Treponema pallidum (syphilis). 2016 [internet publication].სრული ტექსტი
Workowski KA, Bachmann LH, Chan PA, et al. Sexually transmitted infections treatment guidelines, 2021. MMWR Recomm Rep. MMWR Recomm Rep. 2021 Jul 23;70(4):1-187.სრული ტექსტი აბსტრაქტი
World Health Organization. WHO guideline on syphilis screening and treatment for pregnant women. 2017 [internet publication].სრული ტექსტი
გამოყენებული სტატიები
ამ თემაში მოხსენიებული წყაროების სრული სია ხელმისაწვდომია მომხმარებლებისთვის, რომლებსაც აქვთ წვდომა BMJ Best Practice-ის ყველა ნაწილზე.
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას