ზედა გასტროინტესტინური სისხლდენის შეფასება

კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის ზედა ნაწილიდან სისხლდენას (UGIB) მიეკუთვნება გასტროინტესტინური სისტემიდან სისხლის დაკარგვა, რომელიც წარმოიშობა თორმეტგოჯა და მლივი ნაწლავის შეერთების მიდამოში განლაგებული ტრეიცის იოგის პროქსიმულად. მწვავე UGIB სხვადასხვაგვარად ვლინდება, ჰემოდინამიკური კომპრომისით ან მის გარეშე, მათ შორის სისხლიანი პირღებინებით (ჰემატემეზისი), ყავის ნალექის ფერის პირღებინებით, ნაზოგასტრალურ მილში ალისფერი სისხლის ამოსვლით და მელენით. ჰემატოხეზია (ღია წითელი ფერის სისხლი სწორ ნაწლავში) იშვიათად გვხვდება კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის ზედა ნაწილის უკიდურესად აქტიური სისხლდენის პირობებში.[1]Wilcox CM, Alexander LN, Cotsonis G. A prospective characterization of upper gastrointestinal hemorrhage presenting with hematochezia. Am J Gastroenterol. 1997 Feb;92(2):231-5. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9040197?tool=bestpractice.com [2]Hwang JH, Fisher DA, Ben-Menachem T, et al. The role of endoscopy in the management of acute non-variceal upper GI bleeding. Gastrointest Endosc. 2012 Jun;75(6):1132-8. http://www.giejournal.org/article/S0016-5107(12)00198-8/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22624808?tool=bestpractice.com სისხლდენის მიზეზი მრავალია, თუმცა განვითარებულ ქვეყნებში მდგომარეობა, როგორც წესი, ვითარდება ვარიკოზების ან პეპტიკური წყლულოვანი დაავადების მეორეულად.

UGIB არის აშშ-ში წლიურად 250,000-ზე მეტი ჰოსპიტალიზაციის მიზეზი, 14%-მდე სიკვდილობით.[3]Abougergi MS, Travis AC, Saltzman JR. The in-hospital mortality rate for upper GI hemorrhage has decreased over 2 decades in the United States: a nationwide analysis. Gastrointest Endosc. 2014 Dec 5;81(4):882-8.e1. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25484324?tool=bestpractice.com [4]Barkun AN, Bardou M, Kuipers EJ, et al; International Consensus Upper Gastrointestinal Bleeding Conference Group. International consensus recommendations on the management of patients with nonvariceal upper gastrointestinal bleeding. Ann Intern Med. 2010 Jan 19;152(2):101-13. http://www.annals.org/content/152/2/101.full.pdf http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20083829?tool=bestpractice.com გაერთიანებულ სამეფოში UGIB-ის გამო ჰოსპიტალიზაციების რაოდენობა 70,000-ს აღწევს, რომელთა უმეტესობა არავარიკოზული წარმოშობისაა, 10%-იანი სიკვდილობით.[5]Jairath V, Desborough MJ. Modern-day management of upper gastrointestinal haemorrhage. Transfus Med. 2015 Dec 28;25(6):351-7. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26707695?tool=bestpractice.com [6]Siau K, Chapman W, Sharma N, et al. Management of acute upper gastrointestinal bleeding: an update for the general physician. J R Coll Physicians Edinb. 2017 Sep;47(3):218-30. www.doi.org/10.4997/JRCPE.2017.303 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29465096?tool=bestpractice.com უმეტესწილად სიკვდილობა ვითარდება ჰიპოვოლემიური შოკის შედეგად. თერაპიის ქვაკუთხედს წარმოადგენს პაციენტის დროული შეფასება, ჰემოდინამიკური სტაბილურობის აღდგენა და სათანადო ფარმაკოლოგიური თუ ენდოსკოპიური ჩარევები.