შეჯამება
განსაზღვრება
ციროზი დიფუზური პათოლოგიური პროცესია, რომელსაც ახასიათებს ფიბროზი და ნორმალური ღვიძლის აგებულების გადაგვარება სტრუქტურულ არანორმალურ კვანძებად, რომელთაც რეგენერაციულ კვანძებს უწოდებენ.[1]
ის შესაძლოა განვითარდეს მრავალი მიზეზის შედეგად და წარმოადგენს ღვიძლის ნებისმიერი ქრონიკული დაავადების საბოლოო სტადიას. მან შეიძლება გამოიწვიოს პორტული ჰიპერტენზია, ღვიძლის უკმარისობა და ჰეპატოცელულური კარცინომა. ზოგადად, შორსწასულ სტადიებზე ითვლება შეუქცევადად, თუმცა შეიძლება ადგილი ჰქონდეს მნიშვნელოვან აღდგენას, თუ ნამკურნალები იქნება ძირითადი მიზეზი.[Figure caption and citation for the preceding image starts]: ციროზით დაავადებული ღვიძლის ლაპარასკოპიული მიმოხილვაCourtesy of Dr Eugene Schiff and Dr Lennox Jeffers; used with permission [Citation ends].
ანამნეზი და გასინჯვა
ძირითადი დიაგნოსტიკური ფაქტორები
- რისკ-ფაქტორების არსებობა
- მუცლის შებერვა
- სიყვითლე და ქავილი
- სისხლი პირნაღებ მასაში (ჰემატემეზისი) და შავი განავალი (მელენა)
- ხელის მტევნისა და ფრჩხილების ნიშნები (მაგ. ლეიკონიქია, ხელისგულის ერითემა, ობობასებრი ანგიომა)
- სახის ნიშნები (მაგ. ტელანგიექტაზია, ობობასებრი ანგიომები, სკლერების სიყვითლე)
- აბდომინური მახასიათებლები (მაგ. კოლატერალური ცირკულაცია, ჰეპატოსპლენომეგალია, შებერილობა)
- შეცვლილი მენტალური სტატუსი
სხვა დიაგნოსტიკური ფაქტორები
- კონსტიტუციური სიმპტომები
- ქვედა კიდურების შეშუპება
- ღვიძლისმიერი უსიამოვნო სუნი პირიდან
- კუნთების განლევა
- პერიფერული ედემა
- განმეორებითი ინფექციები
- ლიბიდოს დაქვეითება
- გულმკერდის კედლის მახასიათებლები (მაგ. გინეკომასტია)
- ქოშინი
- ტკივილ გულმკერდის არეში
- სინკოპე
რისკფაქტორები
- ალკოჰოლის ჭარბი მოხმარება
- ნარკოტიკების ინტრავენური მოხმარება
- დაუცველი სქესობრივი კონტაქტი
- სიმსუქნე
- წარმოშობის ქვეყანა
- სისხლის გადასხმა
- ტატუირება
დიაგნოსტიკური კვლევები
1-ად შესაკვეთი გამოკვლევები
- ღვიძლის ფუნქციური სინჯები
- გამა-გლუტამილ ტრანსფერაზა
- ალბუმინის დონე შრატში
- შრატში ნატრიუმი
- შრატში კალიუმი
- პროთრომბინის დრო
- თრომბოციტების რაოდენობა
- C ჰეპატიტის ვირუსის ანტისხეულები
- B ჰეპატიტის ზედაპირული ანტიგენი ± B ჰეპატიტის დნმ ანალიზი
გასათვალისწინებელი კვლევები
- საერთო რკინა, საერთო რკინის ბმის უნარი (TIBC), ტრანსფერინის სატურაცია და სისხლის შრატის ფერიტინი
- ანტინუკლეური ანტისხეულები
- ანტისხეულები გლუვი კუნთის მიმართ
- ანტიმოტოქონდრიული ანტისხეულები
- შრატის იმუნოგლობულინები
- შრატის ცერულოპლაზმინი
- ალფა-1 ანტიტრიფსინი პლაზმაში
- ალფა ფეტოპროტეინი
- მუცლის ღრუს ულტრაბგერითი გამოკვლევა
- მუცლის ღრუს CT
- მუცლის ღრუს მრტ
- კუჭნაწლავის ტრაქტის ზედა ნაწილის ენდოსკოპია
- ღვიძლის ბიოფსია
- ღვიძლის ელასტიურობის არაინვაზიური ტესტები
მკურნალობის ალგორითმი
ყველა პაციენტის
კონტრიბუტორები
ავტორები
Apostolos Koffas, MD (AUTH), MRCP (UK)
Clinical Research Fellow
Barts Liver Centre
Barts and the London School of Medicine and Dentistry
London
UK
გაფრთხილება:
AK declares that he has no competing interests.
Patrick T. F. Kennedy, MB, BCh, BAO, BMedSci, FRCP, MD
Professor and Consultant Hepatologist
Barts Liver Centre
Barts and the London School of Medicine and Dentistry
London
UK
გაფრთხილება:
PTFK acts as an advisor for Gilead Sciences, Janssen, and Immunocore. PTFK has received grant funding from Gilead Sciences. These roles are unrelated to the current article.
მადლიერება
Dr Apostolos Koffas and Professor Patrick T. F. Kennedy would like to gratefully acknowledge Dr Grace E. Dolman, Dr Keith D. Lindor, and Dr Flavia Mendes, previous contributors to this topic.
გაფრთხილება:
GED declares that she has no competing interests. KDL is an unpaid advisor for Intercept Pharmaceuticals and Shire Pharmaceuticals. FM declares that she has no competing interests.
რეცენზენტები
Nancy Reau, MD
Assistant Professor of Medicine
University of Chicago
Center for Liver Disease
Chicago
IL
გაფრთხილება:
NR declares that she has no competing interests.
Cynthia Levy, MD
Clinical Assistant Professor
Division of Gastroenterology Hepatology and Nutrition
University of Florida
Gainesville
FL
გაფრთხილება:
CL declares that she has no competing interests.
James Neuberger, DM, FRCP, Hon
Consultant Physician
Hon Professor in Medicine
Associate Medical Director NHSBT
Queen Elizabeth Hospital
Birmingham
UK
გაფრთხილება:
JN declares that he has no competing interests.
წყაროები
ძირითადი სტატიები
de Franchis R, Bosch J, Garcia-Tsao G, et al. Baveno VII: renewing consensus in portal hypertension. J Hepatol. 2022 Apr;76(4):959-74.სრული ტექსტი აბსტრაქტი
National Institute for Health and Care Excellence. Cirrhosis in over 16s: assessment and management. July 2016 [internet publication].სრული ტექსტი
European Association for the Study of the Liver. EASL clinical practice guidelines on non-invasive tests for evaluation of liver disease severity and prognosis: 2021 update. J Hepatol. 2021 Sep;75(3):659-89.სრული ტექსტი აბსტრაქტი
European Association for the Study of the Liver. EASL clinical practice guidelines for the management of patients with decompensated cirrhosis. J Hepatol. 2018 Aug;69(2):406-60.სრული ტექსტი აბსტრაქტი
Garcia-Tsao G, Abraldes JG, Berzigotti A, et al. Portal hypertensive bleeding in cirrhosis: risk stratification, diagnosis, and management - 2016 practice guidance by the American Association for the Study of Liver Diseases. Hepatology. 2017 Jan;65(1):310-35.სრული ტექსტი აბსტრაქტი
Rogal SS, Hansen L, Patel A, et al. AASLD practice guidance: palliative care and symptom-based management in decompensated cirrhosis. Hepatology. 2022 Sep;76(3):819-53.სრული ტექსტი აბსტრაქტი
გამოყენებული სტატიები
ამ თემაში მოხსენიებული წყაროების სრული სია ხელმისაწვდომია მომხმარებლებისთვის, რომლებსაც აქვთ წვდომა BMJ Best Practice-ის ყველა ნაწილზე.
დიფერენციული დიაგნოზები
- ბად-კიარის სინდრომი
- პორტული ვენის თრომბოზი
- ელენთის ვენის თრომბოზი
მეტი დიფერენციული დიაგნოზებიგაიდლაინები
- ACR Appropriateness Criteria: abnormal liver function tests
- Management of post-liver transplant biliary strictures: summary and recommendations
მეტი გაიდლაინებიპაციენტის ბროშურები
Cirrhosis: what is it?
Cirrhosis: what treatments work?
მეტი პაციენტის ბროშურებიკალკულატორები
MELDNa ქულები (ღვიძლის ტრანსპლანტაციის დაგეგმვის მიზნით, არ არის შესაფერისი 12 წლამდე ასაკის პაციენტებისთვის) (SI განყოფილებები)
NAFLD ფიბროზის ქულები
მეტი კალკულატორებიVideos
აბდომინური პარაცენტეზის ანიმაციური ჩვენება
მეტი ვიდეოები
შედით სისტემაში ან გამოიწერეთ BMJ Best Practice
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას