მკურნალობის ალგორითმი
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულა/შეყვანის გზა და დოზა შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდების, ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით: იხილეთ გაფრთხილება
მწვავე აპენდიციტის დიაგნოზის დადგენისთანავე საჭიროა პაციენტებისთვის პერორარულად საკვების/სითხის მიღების აკრძალვა.
უნდა დავიწყოთ ინტრავენური გადასხმა, როგორიცაა რინგერის ლაქტატი.
აპენდექტომია არ უნდა გადაიდოს, რადგანაც ადრეული აპენდექტომიით ვამცირებთ პერფორაციისა და მუცლის შიდა აბსცესის რისკს.
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: მწვავე აპენდიციტი- ოპერაციის დროს მოპოვებული ნიმუში.Nasim Ahmed, MBBS, FACS; used with permission [Citation ends].
არსებობს აპენდექტომიის ოპერაციის ორი ტიპი: ღია და ლაპარასკოპული. მოზრდილებში აპენდექტომიის ტიპის შერჩევა დამოკიდებულია ქირურგის გამოცდილებაზე.
კვლევებით ნაჩვენებია, რომ ლაპარასკოპულ აპენდექტომიას, ღია აპენდექტომიასთან შედარებით, უკეთესი კოსმეტიკური შედეგები, ხანმოკლე ჰოსპიტალიზაცია, ნაკლები პოსტოპერაციული ტკივილი და ჭრილობის ინფექციის ნაკლები რისკი ახასიათებს.
[ 
]
[80]
ლაპარასკოპული აპენდექტომია რეკომენდებულია გაურთულებელი აპენდიციტის შემთხვევებში.[81] იგი ითვლება ყველაზე უსაფრთხო მიდგომად ჭარბწონიან პაციენტებშიც.[83] ქირურგიული ჩარევის მიდგომა ორსულ ქალებში დავის საგანია. მეტა-ანალიზების თანახმად, ლაპარასკოპიული მიდგომის შემთხვევაში არსებობს ნაყოფის დაკარგვის მნიშვნელოვნად მაღალი რისკი, თუმცა, საავადმყოფოში ყოფნის ხანგრძლივობა და საერთო გართულებები შეიძლება უფრო დაბალი იყოს, ვიდრე ღია წესით ქირურგიული ჩარევის შემთხვევაში.[88][89]
ბავშვებში ლაპარასკოპული აპენდექტომია, ღია წესთან შედარებით, ამცირებს პოსტოპერაციული გართულებების ინციდენტობას, მათ შორის ჭრილობის ინფიცირების რისკს და ჯამში ჰოსპიტალიზაციის ხანგრძლივობას.[84][85][80] თუმცა, სხვა კვლევაში აღმოჩნდა, რომ მნიშვნელოვანი განსხვავება არ აღინიშნება.[86]
პერიფერიული ვენის კანულაცია - ანიმაციური დემონსტრაცია
გაკერვის პრაქტიკული მეთოდების ანიმაციური დემონსტრაციაAPACHE-ს (მწვავე ფიზიოლოგია და ჯანმრთელობის ქრონიკული შეფასება) მაღალი ქულის მქონე პაციენტებს შეიძლება ჰქონდეთ პოსტოპერაციული გართულებების უფრო მაღალი რისკი.[ APACHE II ქულების სისტემა ]
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი </strong>პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პირველადი პარამეტრები
ცეფოქსიტინი: 1-2 გ ინტრავენურად ერთჯერადად ოპერაციამდე, ხოლო შემდეგ 1-2 გ ყოველ 8 საათში ერთხელ, ორი დოზა, ოპერაციის შემდეგ
გაურთულებელი აპენდიციტის შემთხვევაში გრძელდება 24 საათს.
გაურთულებელი აპენდიციტის მხოლოდ ანტიბიოტიკური მკურნალობა შესაძლოა წარმატებული აღმოჩნდეს კონკრეტულ პაციენტებში, რომელთაც არ სურთ ქირურგიული ოპერაციის ჩატარება და ესმით, რომ აპენდიციტის რეციდივის რისკი 39%-ს შეადგენს. ასეთ შემთხვევებში, რეკომენდებულია, რომ გაურთულებელი აპენდიციტის დიაგნოზი დადასტურდეს რადიოლოგიურად, ხოლო პაციენტის მოლოდინი განისაზღვროს გადაწყვეტილების მიღების საზიარო პროცესის მეშვეობით.[30][90][66][68]
პირველადი პარამეტრები
ცეფოქსიტინი: 1-2 გ ინტრავენურად 8 საათში ერთხელ
ან
ტიკარცილინი/კლავულონის მჟავა: 3.1 გ ინტრავენურად, ყოველ 6 საათში ერთხელ
მეტიან
პიპერაცილინი/ტაზობაქტამი: 3.375 გ ინტრავენურად, ყოველ 6 საათში
მეტიან
მეროპენემი: 1 გ ინტრავენურად ყოველ 8 საათში
აღნიშნულ პაციენტებს აღენიშნებათ პერფორაციის, წარმონაქმნის ან აბსცესის ნიშნები.
თავდაპირველი მართვა გულისხმობს პერორარულად საკვების/სითხის მიღების აკრძალვას და ინტრავენურ გადასხმას. შოკურ მდგომარეობაში მყოფ პაციენტებს უნდა მიეცეთ ინტრავენური სითხის ბოლუსი, როგორიცაა რინგერის ლაქტატის ხსნარი, რათა შევინარჩუნოთ სტაბილური პულსი და არტერიული წნევა.[70][71] შემდეგ საჭიროა შემანარჩუნებელი ინტრავენური გადასხმა მანამ, სანამ პაციენტი გამოკეთდება და აიტანს პერორალურ კვებას.
ინტრავენური ანტიბიოტიკები (მაგ. ცეფოქსიტინი, ტიკარცილინი/კლავულანატი ან პიპერაცილინი/ტაზობაქტამი) უნდა დაიწყოს დაუყოვნებლივ. უფრო მძიმე ინფექციების დროს შეიძლება ცალკე აღებული პრეპარატის სახით კარბაპენემის გამოყენება. ანტიბიოტიკების კომბინაცია გამოიყენება ადგილობრივი მგრძნობელობისა და პროტოკოლების საფუძველზე.[15]
ანტიბიოტიკოთერაპია უნდა გაგრძელდეს მანამ, სანამ პაციენტს ცხელება აღარ ექნება და ლეიკოციტოზი აღმოიფხვრება.
APACHE-ს (მწვავე ფიზიოლოგია და ჯანმრთელობის ქრონიკული შეფასება) მაღალი ქულის მქონე პაციენტებს შეიძლება ჰქონდეთ პოსტოპერაციული გართულებების უფრო მაღალი რისკი.[ APACHE II ქულების სისტემა ]
პერფორაცია
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
არსებობს აპენდექტომიის ოპერაციის ორი ტიპი: ღია და ლაპარასკოპული. მოზრდილებში აპენდექტომიის ტიპის შერჩევა დამოკიდებულია ქირურგის გამოცდილებაზე.
კვლევებით ნაჩვენებია, რომ ლაპარასკოპულ აპენდექტომიას, ღია აპენდექტომიასთან შედარებით, უკეთესი კოსმეტიკური შედეგები, ხანმოკლე ჰოსპიტალიზაცია, ნაკლები პოსტოპერაციული ტკივილი და ჭრილობის ინფექციის ნაკლები რისკი ახასიათებს.
[ ]
[80]
ლაპარასკოპული აპენდექტომია რეკომენდებულია გართულებული და პერფორირებული აპენდიციტის დროს.[82] იგი ითვლება ყველაზე უსაფრთხო მიდგომად ჭარბწონიან პაციენტებშიც.[83] ქირურგიული ჩარევის მიდგომა ორსულ ქალებში დავის საგანია. მეტა-ანალიზების თანახმად, ლაპარასკოპიული მიდგომის შემთხვევაში არსებობს ნაყოფის დაკარგვის მნიშვნელოვნად მაღალი რისკი, თუმცა, საავადმყოფოში ყოფნის ხანგრძლივობა და საერთო გართულებები შეიძლება უფრო დაბალი იყოს, ვიდრე ღია წესით ქირურგიული ჩარევის შემთხვევაში.[88][89]
ბავშვებში ლაპარასკოპული აპენდექტომია, ღია წესთან შედარებით, ამცირებს პოსტოპერაციული გართულებების ინციდენტობას, მათ შორის ჭრილობის ინფიცირების რისკს და ჯამში ჰოსპიტალიზაციის ხანგრძლივობას.[84][85][80] თუმცა, სხვა კვლევაში აღმოჩნდა, რომ მნიშვნელოვანი განსხვავება არ აღინიშნება.[86]
პერიფერიული ვენის კანულაცია - ანიმაციური დემონსტრაციაგაკერვის პრაქტიკული მეთოდების ანიმაციური დემონსტრაციააბსცესი
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
აბსცესი ძირითადად წარმოადგენს დაავადების პროცესის პროგრესირებას, განსაკუთრებით პერფორაციის შემდეგ.
ვლინდება ქვედა მარჯვენა კვადრანტში მტკივნეული წარმონაქმნის სახით, ცვალებადი ცხელებითა და ლეიკოციტოზით. ულტრასონოგრაფია ან კომპიუტერული ტომოგრაფია ავლენს აბსცესს.
თავდაპირველი მკურნალობა მოიცავს ინტრავენურ ანტიბიოტიკოთერაპიას და CT კონტროლით ან ქირურგიულად აბსცესის დრენაჟს.
თუ ვლინდება კლინიკური გაუმჯობესება და ნიშნები და სიმპტომები სრულად ალაგდა, შეიძლება საჭირო არ გახდეს ინტერვალური აპენდექტომია.[72][73][74] ინტერვალური აპენდექტომია ტარდება 6 კვირაში იმ შემთხვევაში, თუ სიმპტომები სრულად არ აღმოიფხვრა.[75]
არსებობს მტკიცებულება იმის შესახებ, რომ ლაპარასკოპული აპენდექტომია შეიძლება პირველი რიგის მიდგომად ჩაითვალოს (კონსერვატულ მიდგომასთან შედარებით) მოზრდილებსა და ბავშვებში ჭია ნაწლავის ფლეგმონა/აბსცესის სამკურნალოდ; თუმცა, ერთერთი სისტემური მიმოხილვის მიხედვით ვერ მოიძებნა მტკიცებულებები ადრეული აპენდექტომიის (ლაპარასკოპიული ან ღია წესის) სარგებლის ან ზიანის შესახებ კონსერვატიულ მკურნალობასთან შედარებით.[76][77]
ერთერთი მცირე ზომის, რანდომიზებული კონტროლირებული კვლევის (შემდგომში შეჩერებული) დაუგეგმავი შუალედური ანალიზის მიხედვით, >40 წლის ასაკის პაციენტებში პერიაპენდიციალური აბსცესის არსებობა შესაძლოა ზრდიდეს ჭია ნაწლავის სიმსივნის რისკს.[78] რუტინული ინტერვალური აპენდექტომია უპირატესია ასეთ პაციენტებში.[78][79]
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს წესებს