მკურნალობის ალგორითმი
ყურადღება: ფორმულაციები/შეყვანის გზები და დოზირება შეიძლება განსხვავდებოდეს მედიკამენტთა დასახელებებს, ბრენდებს, ფორმულარებსა და ლოკაციებს შორის. მკურნალობის რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტთა ჯგუფისთვის. იხილეთ: see disclaimer
მწვავე აპენდიციტის დიაგნოზის დადგენისთანავე საჭიროა პაციენტებისთვის პერორარულად საკვების/სითხის მიღების აკრძალვა.
უნდა დავიწყოთ ინტრავენური გადასხმა, როგორიცაა რინგერის ლაქტატი.
აპენდექტომია არ უნდა გადაიდოს, რადგანაც ადრეული აპენდექტომიით ვამცირებთ პერფორაციისა და მუცლის შიდა აბსცესის რისკს.
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: მწვავე აპენდიციტი- ოპერაციის დროს მოპოვებული ნიმუში.Nasim Ahmed, MBBS, FACS; used with permission [Citation ends].
არსებობს აპენდექტომიის ოპერაციის ორი ტიპი: ღია და ლაპარასკოპული. მოზრდილებში აპენდექტომიის ტიპის შერჩევა დამოკიდებულია ქირურგის გამოცდილებაზე.
კვლევებით ნაჩვენებია, რომ ლაპარასკოპულ აპენდექტომიას, ღია აპენდექტომიასთან შედარებით, უკეთესი კოსმეტიკური შედეგები, ხანმოკლე ჰოსპიტალიზაცია, ნაკლები პოსტოპერაციული ტკივილი და ჭრილობის ინფექციის ნაკლები რისკი ახასიათებს.
[ 
]
ლაპარასკოპული აპენდექტომია რეკომენდებულია გაურთულებელი აპენდიციტის შემთხვევებში.[38] იგი ითვლება ყველაზე უსაფრთხო მიდგომად ჭარბწონიან პაციენტებშიც.[60] თუმცა, ორსულ ქალებში ყველაზე უსაფრთხო ღია აპენდექტომიაა.[61]
წარსულში ითვლებოდა, რომ მუცლის შიდა აბსცესი უფრო ხშირია მოზრდილ პაციენტებში, რომლებსაც ლაპარასკოპული აპენდექტომია ჩაუტარდათ,[66] თუმცა გასათვალიწინებელია სხვა ფაქტორებიც, როგორიცაა დაბინძურების დონე, შესაძლო გაჟონვა, პრეოპერაციულად ანტიბიოტიკების გამოყენება და პაციენტის იმუნური პასუხი ინფექციის წინააღმდეგ. თუმცა, ერთი კვლევის მიხედვით მუცლის შიდა აბსცესი უფრო იშვიათია იმ პაციენტებში, რომლებსაც ლაპარასკოპული აპენდექტომია ჩაუტარდათ.[38]
APACHE-ს (მწვავე ფიზიოლოგია და ჯანმრთელობის ქრონიკული შეფასება) მაღალი ქულის მქონე პაციენტებს შეიძლება ჰქონდეთ პოსტოპერაციული გართულებების უფრო მაღალი რისკი.[ APACHE II ქულების სისტემა ] APACHE ქულები ხშირად გამოიყენება დაავადების სიმძიმის დასადგენად ინტენსიურ განყოფილებაში და სიკვდილის რისკის პროგნოზისთვის. აღნიშნულ კონტექსტში, თუ ქულა 25 ან მეტია, სიკვდილის რისკი მაღალია.
მკურნალობა რეკომენდებულია ზოგიერთი პაციენტისთვის, პაციენტის კონკრეტულ ჯგუფში
პირველადი ვარიანტი
ცეფოქსიტინი: 1-2 გ ინტრავენურად ერთჯერადად ოპერაციამდე, ხოლო შემდეგ 1-2 გ ყოველ 8 საათში ერთხელ, ორი დოზა, ოპერაციის შემდეგ
გაურთულებელი აპენდიციტის შემთხვევაში გრძელდება 24 საათს.
პირველადი ვარიანტი
ცეფოქსიტინი: 1-2 გ ინტრავენურად 8 საათში ერთხელ
ან
ტიკარცილინი/კლავულონის მჟავა: 3.1 გ ინტრავენურად, ყოველ 6 საათში ერთხელ
მეტიან
პიპერაცილინი/ტაზობაქტამი: 3.375 გ ინტრავენურად, ყოველ 6 საათში
მეტიან
მეროპენემი: 1 გ ინტრავენურად ყოველ 8 საათში
აღნიშნულ პაციენტებს აღენიშნებათ პერფორაციის, წარმონაქმნის ან აბსცესის ნიშნები.
თავდაპირველი მართვა გულისხმობს პერორარულად საკვების/სითხის მიღების აკრძალვას და ინტრავენურ გადასხმას. შოკურ მდგომარეობაში მყოფ პაციენტებს უნდა მიეცეთ ინტრავენური სითხის ბოლუსი, როგორიცაა რინგერის ლაქტატის ხსნარი, რათა შევინარჩუნოთ სტაბილური პულსი და არტერიული წნევა.[52][53] შემდეგ საჭიროა შემანარჩუნებელი ინტრავენური გადასხმა მანამ, სანამ პაციენტი გამოკეთდება და აიტანს პერორალურ კვებას.
ინტრავენური ანტიბიოტიკები (მაგ. ცეფოქსიტინი, ტიკარცილინი/კლავულანატი ან პიპერაცილინი/ტაზობაქტამი) უნდა დაიწყოს დაუყოვნებლივ. უფრო მძიმე ინფექციების დროს შეიძლება ცალკე აღებული პრეპარატის სახით კარბაპენემის გამოყენება. ანტიბიოტიკების კომბინაცია გამოიყენება ადგილობრივი მგრძნობელობისა და პროტოკოლების საფუძველზე.[11]
ანტიბიოტიკოთერაპია უნდა გაგრძელდეს მანამ, სანამ პაციენტს ცხელება აღარ ექნება და ლეიკოციტოზი აღმოიფხვრება.
APACHE-ს (მწვავე ფიზიოლოგია და ჯანმრთელობის ქრონიკული შეფასება) მაღალი ქულის მქონე პაციენტებს შეიძლება ჰქონდეთ პოსტოპერაციული გართულებების უფრო მაღალი რისკი.[ APACHE II ქულების სისტემა ]
პერფორაცია
მკურნალობა რეკომენდებულია ყველა პაციენტისთვის, პაციენტის კონკრეტულ ჯგუფში
არსებობს აპენდექტომიის ოპერაციის ორი ტიპი: ღია და ლაპარასკოპული. მოზრდილებში აპენდექტომიის ტიპის შერჩევა დამოკიდებულია ქირურგის გამოცდილებაზე.
კვლევებით ნაჩვენებია, რომ ლაპარასკოპულ აპენდექტომიას, ღია აპენდექტომიასთან შედარებით, უკეთესი კოსმეტიკური შედეგები, ხანმოკლე ჰოსპიტალიზაცია, ნაკლები პოსტოპერაციული ტკივილი და ჭრილობის ინფექციის ნაკლები რისკი ახასიათებს.
[ ]
ლაპარასკოპული აპენდექტომია რეკომენდებულია გართულებული და პერფორირებული აპენდიციტის დროს.[59] იგი ითვლება ყველაზე უსაფრთხო მიდგომად ჭარბწონიან პაციენტებშიც.[60] თუმცა, ორსულ ქალებში ყველაზე უსაფრთხო ღია აპენდექტომიაა.[61]
ბავშვებში ლაპარასკოპული აპენდექტომია, ღია წესთან შედარებით, ამცირებს პოსტოპერაციული გართულებების ინციდენტობას, მათ შორის ჭრილობის ინფიცირების რისკს და ჯამში ჰოსპიტალიზაციის ხანგრძლივობას, მაგრამ არ მცირდება პოსტოპერაციული ტკივილი.[62][63] თუმცა, სხვა კვლევაში აღმოჩნდა, რომ მნიშვნელოვანი განსხვავება არ აღინიშნება.[64]
აბსცესი
მკურნალობა რეკომენდებულია ყველა პაციენტისთვის, პაციენტის კონკრეტულ ჯგუფში
აბსცესი ძირითადად წარმოადგენს დაავადების პროცესის პროგრესირებას, განსაკუთრებით პერფორაციის შემდეგ.
ვლინდება ქვედა მარჯვენა კვადრანტში მტკივნეული წარმონაქმნის სახით, ცვალებადი ცხელებითა და ლეიკოციტოზით. აბსცესი გამოვლინდება ულტრასონოგრაფიით ან CT სკანირებით.
თავდაპირველი მკურნალობა მოიცავს ინტრავენურ ანტიბიოტიკოთერაპიას და CT კონტროლით ან ქირურგიულად აბსცესის დრენაჟს.
თუ ვლინდება კლინიკური გაუმჯობესება და ნიშნები და სიმპტომები სრულად აღმოიფხვრება, საჭირო არ არის ინტერვალური აპენდექტომია.[54][55][56] ინტერვალური აპენდექტომია ტარდება 6 კვირაში იმ შემთხვევაში, თუ სიმპტომები სრულად არ აღმოიფხვრა.[57]
აღნიშნული მასალა უნდა გამოიყენოთ disclaimer მიხედვით