მეთვალყურეობა
დიაბეტის ოპტიმალური მკურნალობისთვის საჭიროა ხანგრძლივი ურთიერთობა პაციენტთან, საჭიროების შემთხვევაში კონსულტანტების შესაბამისი დახმარება და წნევის, HbA1c, თამბაქოს მოხმარების რეგულარული კონტროლი და სტატინის/ასპირინის გამოყენება. პაციენტების უმეტესობას სჭირდება დიაბეტის შეფასება 3-4 თვეში ერთხელ, ზოგიერთი პაციენტისთვის კი შეიძლება სასარგებლო იყოს უფრო ხშირი (ყოველთვიური) ვიზიტები, განსაკუთრებით, როდესაც ისინი მოტივირებული არიან გააუმჯობესონ საკუთარი თავის მოვლა. რეკომენდირებულია დიაბეტის ედუკატორების გამოყენება, თუმცა, ინფორმაციის საფუძველზე დიაბეტიანი პაციენტების ტრადიციული განათლება, რომელიც სანქცირებულია ზოგიერთი პროფესიონალური ორგანიაციის მიერ, მხოლოდ საშუალოდაა ეფექტიანი, რანდომიზებული კვლევების მიხედვით.[140][141] რეკომენდირებულია მულტიდისციპლინარული ჯგუფური მიდგომა ექთნების, დიეტოლოგების, კლინიკური ფარმაკოლოგების, ფსიქოლოგების და სხვა სპეციალისტების მონაწილეობით. პაციენტის მზადყოფნა ცვლილებისთვის წარმოადგენს ძლიერ მაჩვენებელს გაუმჯობესებული მოვლისთვის, ხოლო ცვლილებისთვის მზადყოფნა განსხვავდება წნევის, სტატინის გამოყენების, ასპირინის გამოყენების, გლუკოზის, მოწევის, ფიზიკური აქტიურობის და კვების კლინიკური დომენების მიხედვით. ცვლილებისთვის მზადყოფნის სწრაფი შეფასება და მკურნალობის მიმართვა ცვლილების მაქსიმალური პოტენციალის მქონე დომენზე.[142]
თვით-მართვა სისხლში გლუკოზის რეგულარული მონიტორინგით რუტინულად არ არის რეკომენდებული მე-2 ტიპის დიაბეტის მქონე პაციენტებში, რადგანაც ეს მნიშვნელოვნად არ აუმჯობესებს გლიკემიურ კონტროლს, ცხოვრების ხარისხს ან ჰიპოგლიკემიის რისკებს.[2][143][144] თუმცა, თვით-მართვის ფარგლებში სისხლში გლუკოზის მონიტორინგი რეკომენდებულია მათთვის, ვინც (ა) ინსულინზეა; (ბ) ჰქონია ჰიპოგლიკემიის ეპიზოდები; (გ) ატარებს ავტომობილს ან მძიმე ტექნიკას და იყენებს პერორალურ მედიკამენტებს, რომელთაც ჰიპოგლიკემიის რისკი ახლავთ თან; ან (დ) ორსულადაა ან გეგმავს ორსულობას.[144]
წნევის რეკომენდირებული დონის, სტატინის გამოყენების, ასპირინის გამოყენების, თამბაქოს მოხმარების და გლუკოზის კონტროლის გარდა სასურველია შემდეგი გართულებების პერიოდული მონიტორინგი:
თვალების შემოწმება დილატირებულ მდგომარეობაში 1-2 წელიწადში ერთხელ.
თირკმლის ფუნქციის ყოველწლიური შეფასება მოიცავს როგორც შარდში ალბუმინის გამოყოფის ტესტსა და შრატში კრეატინინის ტესტს, ასევე გორგლოვანი სიჩქარის განსაზღვრას CKD-EPI კრეატინინის ფორმულით ან ამ ფორმულის ექვივალენტით[ Glomerular Filtration Rate Estimate by CKD-EPI Equation ]
ყოველწლიურად ან უფრო ხშირად ტერფების შემოწმება, კოჭის რეფლექსის, ტერფის უკანა არტერიის პულსის, ვიბრაციის შეგრძნების და10-გრამიანი მონოფილამენტის შეხების შეგრძნების შეფასების ჩათვლით. ყველა პაციენტს, რომლებსაც ტერფებში მგრძნობელობა აქვთ დაკარგული, აქვთ ტერფის დეფორმაცია და ანამნეზში წყლულები ფეხებზე , ტერფების შემოწმება უნდა ჩაუტარდეს ყოველ ვიზიტზე. ისინი სპეციალიზებული ფეხსაცმლის კანდიდატები არიან.[2]
დაავადების პროგრესირების, თანმხლები დაავადებების და ცხოვრების წესის ან მკურნალობის რეჟიმის დარღვევის გამო პაციენტების მნიშვნელოვან ნაწილში, რომლებმაც მიაღწიეს HbA1c-ის სამიზნე დონეს, წნევის სასურველ მაჩვენებლებს და ადრე ლიპიდების დონეებს, უვითარდებათ ერთი ან მეტი გაუკონტროლებელი მდგომარეობის რეციდივი 1 ან მეტი წლის განმავლობაში.[145] რეციდივი, როგორც წესი, უსიმპტომოა; სასურველია კლინიკური პარამეტრების ხშირი მონიტორინგი რეციდივის ადრეულ ეტაპზე დასაფიქსირებლად და მკურნალობის სათანადოდ კორექტირებისთვის.
გლიკემიური კონტროლის კარგვის მიზეზებია მკურნალობის რეჟიმის დარღვევა, დეპრესია, საყრდენ-მამოძრავებელი სისტემის დაშავება ან ართრიტის გაუარესება, თანმხლები დაავადებები, რომლებსაც პაციენტი უფრო სერიოზულად აღიქვამს, ვიდრე დიაბეტს, სოციალური სტრესი სახლში ან სამსახურში, ნარკომანია, ფარული ინფექციები, ისეთი პრეპარატების მიღება (როგორიცაა კორტიკოსტეროიდები, გარკვეული ანტიდეპრესანტები [პაროქსეტინი], განწყობის სტაბილიზატორები ან ატიპური ანტიფსიქოზური მედიკამენტები), რომლებიც იწვევს წონის ან გლუკოზის დონის მომატებას, ან სხვა ენდოკრინოპათიები, როგორიცაა კუშინგის დაავადება.
წნევის და ლიპიდების კონტროლის დაკარგვა ასევე ხშირი მოვლენაა.[145] დიაბეტის მქონე პაციენტების ახლო მეთვალყურეობა ხშირი ვიზიტებითა და ლაბორატორიული ანალიზებით გვეხმარება მკურნალობის მიზნების მიღწევაში და წნევის ან HbA1c ცვლილებების აქტიურ მეთვალყურეობაში. ასევე საჭიროა სტატინების მნიშნელობისა და მოწევის შეწყვეტის შენარჩუნების ხაზგასმა.
აღნიშნული მასალა უნდა გამოიყენოთ disclaimer მიხედვით