Đánh giá đái máu đại thể

Đái máu đại thể là nước tiểu đổi màu rõ ràng do máu hoặc cục máu đông. Tình trạng này có thể có biểu hiện là nước tiểu có màu đỏ đến màu nâu, hoặc nhìn thấy máu. Chỉ 1 mL máu cũng có thể làm đổi màu 1 lít nước tiểu.

Đái máu đại thể, ngay cả khi thoáng qua hoặc không biểu hiện triệu chứng, có thể đó là gợi lý một tình trạng bệnh lý và luôn cần xét nghiệm tìm nguyên nhân Các nguyên nhân gây bệnh khác nhau phụ thuộc đáng kể vào độ tuổi, do đó quá trình xét nghiệm chẩn đoán triệu chứng đái máu có thể khác nhau giữa trẻ em, người lớn dưới 35 tuổi và người lớn từ 35 tuổi trở lên.

Bệnh nhân bị đái máu đại thể thuộc nhóm có nguy cơ cao hơn mắc bệnh ác tính đường tiết niệu hơn so với những bệnh nhân có biểu hiện đái máu vi thể.[1]Nielsen M, Qaseem A. Hematuria as a marker of occult urinary tract cancer: advice for high-value care from the American College of Physicians. Ann Intern Med. 2016 Apr 5;164(7):488-97. https://annals.org/aim/fullarticle/2484287/hematuria-marker-occult-urinary-tract-cancer-advice-high-value-care http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26810935?tool=bestpractice.com [2]Kaag MG, Raman JD. Clinical guidelines: Clearing murky water - a guideline-based approach to haematuria. Nat Rev Urol. 2016 Apr 13;13(5):243-4. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27071454?tool=bestpractice.com [3]Loo RK, Lieberman SF, Slezak JM, et al. Stratifying risk of urinary tract malignant tumors in patients with asymptomatic microscopic hematuria. Mayo Clin Proc. 2013 Jan 9;88(2):129-38. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23312369?tool=bestpractice.com Đái máu đại thể là dấu hiệu biểu hiện ở hơn 66% bệnh nhân mắc bệnh ung thư đường tiết niệu.[4]Edwards TJ, Dickinson AJ, Natale S, et al. A prospective analysis of the diagnostic yield resulting from 4020 patients at a protocol-driven haematuria clinic. BJU Int. 2006 Feb;97(2):301-5. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16430634?tool=bestpractice.com Triệu chứng đái máu đại thể trong biểu hiện bệnh lý ác tính tương đối cao: 0,83 đối với ung thư biểu mô đường tiết niệu ở bàng quang, 0,66 đối với ung thư niệu quản và 0,48 trong ung thư biểu mô tế bào thận.[5]Buntinx F, Wauters H. The diagnostic value of macroscopic haematuria in diagnosing urological cancers: a meta-analysis. Fam Pract. 1997 Feb;14(1):63-8. https://academic.oup.com/fampra/article/14/1/63/548718 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9061347?tool=bestpractice.com Tuy nhiên, ý nghĩa liên quan đến ung thư của đái máu đại thể là khác nhau giữa nam và nữ. Ở nam giới trên 60 tuổi, giá trị dự đoán dương tính của đái máu đại thể đối với bệnh ác tính đường tiết niệu là 22,1%, và ở nữ giới cùng độ tuổi đó là 8,3%.[6]Hicks D, Li CY. Management of macroscopic haematuria in the emergency department. Emerg Med J. 2007 Jun;24(6):385-90. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17513531?tool=bestpractice.com

Các yếu tố nguy cơ ung thư biểu mô đường tiết niệu bao gồm:

• Giới tính: nam

• Từ 35 tuổi trở lên

• Hút thuốc

• Phơi nhiễm với benzen, amin thơm, chất sinh ung thư, hóa trị liệu hoặc thuốc giảm đau liều cao

• Tiền sử:

  • Các triệu chứng kích thích khi tiểu tiện

  • Nhiễm trùng đường tiết niệu mạn tính

  • Đặt ống thông tiểu

  • Chiếu xạ vùng chậu.