ჭინჭრის ციება და ანგიოედემა

ჭინჭრის ციება არის კანის მდგომარეობა, რომელსაც ახასიათებს ერითემატოზული, გაუფერულება (გათეთრება, გაფერმკრთალება), შეშუპებითი, უმტკივნეულო, ქავილიანი კეროვანი დაზიანებები, რომლებიც ჩვეულებრივ 24 საათში ალაგდება და არანაირ ნარჩენ კვალს არ ტოვებს.

მწვავე ჭინჭრის ციება 6 კვირაზე ნაკლებ ხანს გრძელდება და ხშირად გამოწვეულია სპეციფიკური გამაღიზიანებლის მიმართ ჰიპერმგრძნობელობის რეაქციით. ფონური ვირუსული ინფექციები ასევე წარმოადგენს მწვავე ჭინჭრის ციების ზოგად მიზეზს, განსაკუთრებით ბავშვებში. მწვავე ჭინჭრის ციება, როგორც წესი, თვითგანკურნებადია.

ქრონიკულ ჭინჭრის ციებას ახასიათებს ურტიკარიის (ჭინჭრის ნასუსხის) ყოველდღიური ან თითქმის ყოველდღიური შეტევები (კრიზები), რაც გრძელდება 6 კვირის განმავლობაში ან მეტ ხანს და რთული ეტიოლოგია გააჩნია.

ანგიოედემა არის შეშუპება, სუბდერმისის უფრო ღრმა ფენების მონაწილეობით, და გვხვდება ურტიკარიასთან ერთად, შემთხვევათა დაახლოებით 40%-ში. მას შეიძლება ადგილი ჰქონდეს ურტიკარიის არარსებობის დროსაც.

ანგიოედემას , რომელშიც ჩართულია სახე ან კისერი, შეუძია პოტენციური საფრთხე შეუქმნას სასუნთქ გზებს და საჭიროებს სასწრაფოდ სასუნთქი გზების გამავლობის აღდგენას.

მწვავე და ქრონიკული ურტიკარიის დიაგნოსტიკა ეფუძნება ანამნეზსა და გასინჯვას; ქრონიკული ურტიკარიის და მემკვიდრული ანგიოედემის დიაგნოზს შეიძლება დასჭირდეს დამატებითი ლაბორატორული გამოკვლევები, რაც დამოკიდებულია ანამნეზზე.

ექიმ-სპეციალისტთან მიმართვა შეიძლება მიზანშეწონილი იყოს, განსაკუთრებით ქრონიკული ურტიკარიის შემთხვევებში.

ანტიჰისტამინებით თერაპია ძირითადია როგორც მწვავე, ისე ქრონიკული ჭინჭრის ციების შემთხვევაში. იმ პაციენტებისათვის, რომლებიც არ ექვემდებარებიან მკურნლობას ანტიჰისტამინური პრეპარატებით, მკურნალობის დამატებითი ვარიანტები მოიცავს ომალიზუბამს და იმუნომამოდულირებელ მედიკამენტებს. პრეპარატებს,

სპეციფიკური მკურნალობა ხელმისაწვდომია მწვავე შეტევების მოსახსნელად და ანგიოედემის გრძელვადიანი პროფილაქტიკისთვის.

ურტიკარია (იგივე ჭინჭრის ციება) ერითემატოზული, გაუფერულებული, შეშუპებითი, უმტკივნეულო, ქავილიანი კეროვანი დაზიანებებია, რომლებიც სწრაფად ვითარდება, რამდენიმე წუთში. როგორც წესი, ურტიკარია ვლინდება 24 საათზე ნაკლებს და არ ტოვებს კანზე ნარჩენებს.

ურტიკარიის შემთხვევების დაახლოებით 40% ანგიოედემასთან არის ასოცირებული. ანგიოედემა არის სუბდერმისის ან ლორწოვანი მემბრანის უეცარი, გამოხატული შეშუპება. შეიძლება იყოს უფრო მტკივნეული, ვიდრე ქავილის გამომწვევი. შეიძლება გაგრძელდეს 72 საათის განმავლობაში.[1]Zuberbier T, Aberer W, Asero R, et al. The EAACI/GA²LEN/EDF/WAO guideline for the definition, classification, diagnosis and management of urticaria. Allergy. 2018 Jul;73(7):1393-414. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/all.13397 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29336054?tool=bestpractice.com შეშუპება მეტწილად აზიანებს სახეს, ტუჩებს, პირს, ზემო სასუნთქ გზებს, გენიტალიებს და კიდურებს.[2]Schaefer P. Acute and chronic urticaria: evaluation and treatment. Am Fam Physician. 2017 Jun 1;95(11):717-24. https://www.aafp.org/afp/2017/0601/p717.html http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28671445?tool=bestpractice.com

ურტიკარია, ანგიოედემით ან მის გარეშე, შეიძლება იყოს მწვავე ან ქრონიკული. მწვავე ეპიზოდები, რომლებიც 6 კვირაზე ნაკლებს გასტანს, მეტწილად გამოწვეულია სპეციფიკური სტიმულით და თვითგანკურნებადია. ქრონიკული ეპიზოდები ვითარდება 6 კვირის ან მეტის განმავლობაში და იშვიათად უკავშირდება კონკრეტულ სტიმულს.[3]Greaves MW. Chronic urticaria. N Engl J Med. 1995;332:1767-1772. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7760895?tool=bestpractice.com

ანგიოედემა შეიძლება გამოვლინდეს ურტიკარიის არარსებობის დროსაც. ეს ცალკეული კლინიკური ერთეულია, რომელიც განსხვავებულ დიაგნოსტიკურ მიდგომას საჭიროებს. პაციენტის ანამნეზი, გასინჯვა და ლაბორატორიული კვლევები გამოიყენება ანგიოედემის ტიპის განსაზღვრის მიზნით (მედიკამენტური, მემკვიდრული და შეძენილი).[Figure caption and citation for the preceding image starts]: ტიპიური დაზიანება ჭინჭრის ციების მწვავე, ან ქრონიკულ ფაზაში ვლინდებადმ, ფილოსოფიის დოქტორი, სტეფენ დრესკინის, კოლექციიდან [Citation ends].[Figure caption and citation for the preceding image starts]: ტუჩების ანგიოშეშუპება პაციენტთან, რომელსაც ასევე ჭინჭრის ციება აქვსდმ, ფილოსოფიის დოქტორი, სტეფენ დრესკინის, კოლექციიდან [Citation ends].