ურტიკარიის შეფასება
შეჯამება
ურტიკარია, რომელიც ასევე ცნობილია როგორც ჭინჭრის ციება ან გამონაყარი, ხასიათდება მქავანა ერითემატოზული გამონაყრით.[1] ის კლინიკურად ვლინდება მქავანა, ფერმკრთალი, შეშუპებით დერმისის ზედაპირზე, რაც გრძელდება 24 სთ-ის განმავლობაში. დაზიანებები შეიძლება იყოს მცირე, დიდი, გიგანტური, ოვალური ან რკალისებრი.[Figure caption and citation for the preceding image starts]: მწვავე ურტიკარია: ტიპური ბებერებიდმ, ფილოსოფიის დოქტორის, ადამ რეიჩის, კოლექციიდან [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: ტიპიური დაზიანება ჭინჭრის ციების მწვავე, ან ქრონიკულ ფაზაში ვლინდებადმ, ფილოსოფიის დოქტორი, სტეფენ დრესკინის, კოლექციიდან [Citation ends].
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: ურტიკარია: ბებერებიდმ, ფილოსოფიის დოქტორის, ადამ რეიჩის, კოლექციიდან [Citation ends].
ურტიკარია გვხვდება მოსახლეობის 10-25%-ში და შესაძლოა გამოვლინდეს ნებისმიერ ასაკობრივ ჯგუფში.[2] აღნიშნული დაავადება პოხიერი უჯრედებით იმართება. ურტიკარიის დროს პოხიერი უჯრედების გააქტივების მექანიზმი არ არის კარგად შესწავლილი, მაგრამ როგორც ჩანს მრავალჯერადი და მრავალფეროვანია.[3] ურტიკარია კლასიფიცირდება სიმპტომების ხანგრძლივობის მიხედვით.
მწვავე ურტიკარია: ბლისტერების სპონტანური გამოვლენა, ანგიოედემა ან ორივე 6 კვირის ან ნაკლები დროის განმავლობაში[2][3]
ქრონიკული ურტიკარია: ურტიკარია, რომელიც მუდმივად ან ხანგამოშებით ვლინდება >6 კვირის მანძილზე.[3]
ქრონიკული ურტიკარია კლასიფიცირდება 2 ქვეტიპად:[3]
ქრონიკული სპონტანური ურტიკარია: სპონტანურად ვლინდება ბებერები, ანგიოედემა, ან ორივე ≥ კვირის განმავლობაში ნაცნობი ან უცნობი მიზეზის საფუძველზე
ინდუცირებადი ურტიკარია, მაგ: დაჭერით განპირობებული დაყოვნებული ურტიკარია, სითბური ურტიკარია, მზისმიერი ურტიკარია, სიმპტომური დერმოგრაფიზმი, ვიბრაციით განპირობებული ანგიოედემა, წყლისმიერი ურტიკარია, ქოლინერგული ურტიკარია და კონტაქტური ურტიკარია.
ზოგიერთ ადამიანს აღენიშნება ჭინჭრის ციება, რომელიც რთულდება ანგიოედემით, ღრმა დერმისის და ქსოვილების შეშუპებით (მაგალითად, ლორწოვანის ზედაპირები), ხორხის შეშუპებით, რომელიც პოტენციურად იწვევს რესპირატორულ დისტრესს და სიკვდილს.[3] ანგიოედემა ხშრად უკავშრდება ურტიკარიას და შესაძლოა გამოვლინდეს ნებისმიერ ასაკში.[4] შეიძლება ეს არ იყოს ურტიკარიის პირველი ეპიზოდის დროს და მისი განვითარების რისკი იზრდება ალერგენის ზემოქმედების ხანგრძლივობასთან ერთად.[5] სიმპტომები, როგორც წესი, არის დაბუჟება, ტკივილი ან პარესთეზიები.[6] ანგიოედემა ურტიკარიის გარეშე დაუყოვნებლივ უნდა შეფასდეს.[7][Figure caption and citation for the preceding image starts]: ტუჩების ანგიოშეშუპება პაციენტთან, რომელსაც ასევე ჭინჭრის ციება აქვსდმ, ფილოსოფიის დოქტორი, სტეფენ დრესკინის, კოლექციიდან [Citation ends].
დიფერენციული დიაგნოზები
ხშირი
- მწვავე სპონტანური ურტიკარია
- ქრონიკული სპონტანური ურტიკარია
- ქრონიკული ინდუცირებადი (ფიზიკური) ურტიკარია
- წამლისმიერი გამონაყარი
- მწერების კბენა
- ვირუსული ეგზანთემა
- ატოპური დერმატიტი
- ალერგიული კონტაქტური დერმატიტი
- გამღიზიანებელი კონტაქტური დერმატიტი
იშვიათია
- მულტიფორმული ერითემა
- სტივენ-ჯონსონის სინდრომი
- ყურის-საფეთქლის სინდრომი
- ბულოზური პემფიგოიდი
- მასტოციტოზი
- ურტიკარიული ვასკულიტი
- რეაქცია გადასხმაზე
- შრატისმიერი დაავადება
- სიცივით ინდუცირებული ურტიკარია, მაკლ-ველსის სინდრომი, ახალშობილთა მულტისისტემური ანთებითი დაავადება
კონტრიბუტორები
ავტორები
Marilyn Li, MD
Assistant Professor of Clinical Pediatrics, Clinician Educator
Director, Quality Improvement and Educational Activities For The Breathmobile Program
Keck School of Medicine, USC
Los Angeles
CA
გაფრთხილება:
ML has no competing interests.
Kenny Y.C. Kwong, MD
Clinical Associate Professor of Pediatrics
Division of Allergy-Immunology
Los Angeles County+USC Medical Center
Los Angeles
CA
გაფრთხილება:
KYCK is a consultant and independent contractor for Thermo-Fisher Scientific.
მადლიერება
Dr Marilyn Li and Dr Kenny Y.C. Kwong would like to gratefully acknowledge Dr Nanette Silverberg, and Dr Mary Lee-Wong, previous contributors to this topic. NS and MLW declare that they have no competing interests.
რეცენზენტები
Christopher Parrish, MD
Assistant Professor
Pediatrics and Internal Medicine
Division of Allergy and Immunology
UT Southwestern
TX
გაფრთხილება:
CP declares that he has no competing interests.
Amor Kachamoune, MD
Assistant Professor
New York University School of Medicine
New York
NY
გაფრთხილება:
AK declares that he has no competing interests.
Bettina Wedi, MD
Professor
Head of Allergy Division
Department of Dermatology and Allergy
Hannover Medical School
Hannover
Germany
გაფრთხილება:
BW declares that she has no competing interests.
გაიდლაინები
- ASCIA position paper on hereditary angioedema
- US HAEA Medical Advisory Board 2020 Guidelines for the management of hereditary angioedema
გაიდლაინებიპაციენტის ბროშურები
Dermatitis (seborrhoeic) of the body
მეტი პაციენტის ბროშურები
Log in or subscribe to access all of BMJ Best Practice
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს წესებს