რიკეტსიული დაავადებები

მნიშვნელოვანია განვიხილოთ რიკეტსიული ინფექცია მწვავედ დაწყებულ შემთხვევებში, როცა პაციენტები იხსენებენ „რაღაცამ უკბინა“ და/ან რომლებმაც იმოგზაურეს ენდემურ რეგიონში.

პაციენტებს ჩვეულებრივ უჩივიან ცხელებას, შესაძლებელია ასევე წარმოდგენილი იყოს გამონაყარი (მეტწილად მაკულოპაპულური) და ფუფხი (ექტოპარაზიტის ნაკბენი ადგილი).

ეპიდემიური ტიფი (Rickettsia prowazekii) ამჟამად იშვიათია, თუმცა შესაძლოა თავი იჩინოს მასობრივი თავშეყრის ადგილებში, სიღარიბის, შიმშილის და ომის პირობებში, როდესაც მაღალია ადამიანის სხეულის ტილით ინვაზიის რისკი.

დოქსიციკლინი არის უპირატესი სამკურნალო საშუალება თითოეული პაციენტისათვის.

რიკეტსიული ინფექციები (რიკეტსიოზები) გავრცელებულია მთელ მსოფლიოში და უკავშირდება ექტოპარაზიტებისგან, (მაგ. ტილი, ტკიპა, რწყილი ან იქსოდისებრი ტკიპა) დაკბენილ პაციენტებს. ადამიანის რიკეთსიოზებს იწვევს ბაქტერიების რამოდენიმე მონათესავე სახეობა, მათ შორის რიკეტსიული სახეობები, Orientia tsutsugamushi და Orientia chuto, ანაპლაზმას სახეობები, Ehrlichia-ის და Neoehrlichia-ის სახეობები.

რიკეტსიის კლასიფიკაციისას გამოყოფენ ლაქოვანი ცხელების ჯგუფს (SFG), როდესაც პაციენტები უჩივიან ცხელებას და ლაქებს და ტიფის ჯგუფს. ზოგიერთი მეცნიერი ასევე ამატებს მემკვიდრულ ჯგუფს, თუმცა აღნიშნული ჯგუფი ჯერჯერობით ფართოდ აღიარებული არ არის.

SFG მოიცავს მრავალ სახეობას, რომელთაგან დაახლოებით 20-ს შეუძლია ადამიანის დაინფიცირება. სხვადასხვა სახეობები გვხვდება მსოფლიოს გეოგრაფიულად განსხვავებულ ადგილებში: მაგალითად, ხმელთაშუა ლაქოვან ცხელებას იწვევს Rickettsia conorii, ხოლო ქვინსლენდის ტკიპის ტიფს იწვევს Rickettsia australis. ლაქოვანი ცხელების ჯგუფის ინფექციები, როგორც წესი, ტკიპით გადადის. იხილეთ კლდოვანი მთების ლაქოვანი ცხელების გამოყოფილი თავი ამ ინფექციაზე დეტალური ინფორმაციის მისაღებად.

ტიფის ჯგუფი შედგება ორი სახეობისგან: Rickettsia prowazekii (ტილით გამოწვეული ეპიდემიური ტიფი), რომელიც არის ადამიანის სხეულის ტილით გადამდები და Rickettsia typhi (მღრღნელის ტიფი), რომელიც მღრღნელების რწყილით გადადის Orientia-ის გვარის სახეობები ტკიპით გადადის.[1]Parola P, Paddock CD, Socolovschi C, et al. Update on tick-borne rickettsioses around the world: a geographic approach. Clin Microbiol Rev. 2013 Oct;26(4):657-702. http://cmr.asm.org/content/26/4/657.long http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24092850?tool=bestpractice.com